ë emër të All-llahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit! Lavdërimi është për All-llahun, Zot i botëravet, Të Gjithmëshirshmin, Mëshirëplotin, Sunduesin e ditës së gjykimit Vetëm Ty të adhurojmë, dhe vetëm nga Ti ndihmë kërkojmë, Drejtona në rrugën e drejtë, Në rrugën e atyre, të cilët i bekove, jo të atyre që kanë merituar hidhërimin, e as të atyre që kanë humbur! Alif Lam Mim. Ky libër, në të cilin nuk ka dyshim aspak, është udhëzim për të devotshmit, Të cilët besojnë në të padukshmen, kryejnë faljen dhe japin sadakë nga ajo që u kemi dhënë ne. Edhe ata që besojnë në atë çka është shpallur përpara teje, si edhe ata që janë të bindur në botën tjetër. Ata janë të përudhur nga Zoti i tyre dhe ata, vetëm ata, janë të shpëtuar. Ata që nuk besojnë, me siguri e kanë njëlloj, - i qortove ti apo nuk i qortove, - ata nuk besojnë. All-llahu i ka vulosur zemrat e tyre dhe veshët e tyre, kurse para syve të tyre ka një perde. Ata i pret dënimi i madh. Ka njerëz, të cilët thonë: I kemi besuar All-llahut dhe botës tjetër, por ata nuk janë besimtarë. Ata përpiqen ta mashtrojnë All-llahun dhe ata që kanë besuar, por ata vetëm e mashtrojnë veten dhe nuk e hetojnë. Zemrat e tyre janë të sëmura dhe All-llahu edhe më tepër ua rrit sëmundjen. Ata i pret dënim i dhembshëm për shkak se gënjejnë. Kur u thuhet: “Mos bëni turbullira në tokë”! – thonë – Ne vetëm mbajmë rendin. Kujdes! Se në fakt ata bëjnë turbullira por nuk vënë re. Kur u thuhet: Besoni si besojnë njerëzit, ata përgjigjen: “A të besojmë ashtu si besojnë të marrët, naivët”? Por ata janë vetë të marrë vetëm se nuk e dinë, apo jo? Kur i takojnë ata që besojnë, thonë: Kemi besuar, por kur mbesin vetëm me djajtë e vet, thonë: “Ne jemi me ju, ne vetëm tallemi”. All-llahu tallet me ata dhe i lëshon të dështojnë edhe më tepër në mosbesimin e tyre. Ata janë, të cilët japin fitimin për humbje; tregtia e tyre nuk u sjell kurrfarë dobie dhe ata nuk janë të përudhur. Ata i ngjajnë shembullit të atij që ndez zjarr, por kur ai ndriçon rrethin e tyre, All-llahu ua merr dritën dhe i le në terr që të mos shohin. Janë të shurdhër, memecë dhe të verbër, prandaj nuk kthehen pas. Ose janë sikur ata të cilët vënë gishtat në veshët e tyre kur i përfshin furtuna nga qielli, me terr e bubullimë dhe vetëtimë, të frikësuar nga vdekja, por All-llahut nuk mund t’i shmangen dot mosbesimtarët. Dhe vetëtima, për pak sa nuk i verbëron; sa herë që veton ata nisen, por sa t’u terrohet ndalen. Sikur të donte All-llahu mund t’ua merrte edhe të dëgjuarit edhe të pamurit, sepse All-llahu, me të vërtetë, ka mundësi për çdo send. O njerëz! Adhurone Zotin tuaj, i cili ju ka krijuar juve edhe ata përpara jush, ndoshta bëheni të devotshëm! Ai i cili ua ka bërë tokën shtrojë, kurse qiellin kulm, dhe nga qielli ju lëshon shiun dhe me të bën që të rriten fryte, ushqim për ju. Prandaj mos i bëni shok All-llahut me vetëdije! Dhe nëse dyshoni në atë çka i kemi shpallur robit tonë, bëne ju një kaptinë të ngjashme si ai (Kur’ani), madje thirrni edhe dëshmitarët tuaj, përveç All-llahut, nëse flisni të vërtetën! Po nëse nuk e bëni, dhe nuk mund ta bëni, atëherë ruajuni zjarrit të përgatitur për mosbesimtarët, lëndë djegëse e të cilit janë njerëzit dhe gurët. Dhe përgëzoji ata që besojnë dhe bëjnë vepra të mira se i presin xhenete ku rrjedhin lumenj; sa herë që do t’u jepet ndonjë frut prej atyhit, ata do të thonë: “Me këtë jemi furnizuar edhe më herët”, por do t’u jepet vetëm e ngjashme me të. Aty do të ketë femra të pastra dhe ata do të jenë përgjithmonë aty. All-llahu nuk ngurron të sjellë si shembull mushkonjën ose diçka si kjo, dhe ata që besojnë, ata e dinë se ajo është e vërtetë nga Zoti i tyre, kurse ata që nuk e besojnë thonë: “Çka ka dashur All-llahu me këtë shembull”? Me këtë Ai shumë i humb, por shumë edhe i drejton në rrugë të drejtë. Dhe me këtë nuk humb askush tjetër përveç mbrapshtanëve, të cilët e thejnë besën e dhënë All-llahut, pasi që janë besatuar dhe e shkëpusin atë çka ka urdhëruar All-llahu të mbahet, dhe bëjnë turbullira në tokë. Ata njëmend janë të shkatërruar. Si mundeni ta mohoni All-llahun ju që keni qenë të vdekur dhe ju ka ngjallur, pastaj ju vdes dhe prapë ju ringjallë dhe mandej te Ai do të ktheheni. Ai ëshë i cili ka krijuar për ju gjithçka që ka në tokë, pastaj vullnetin e tij e ka drejtuar kah qielli dhe ka rregulluar shtatë qiej. Ai për çdo send ka dijeni. Dhe kur u tha Zoti yt engjujve: “Unë në tokë po caktoj një mëkëmbës”! Ata i thanë: - A po bën aty dikë që do të bëjë turbullira e gjakderdhje, kurse ne Ty të madhërojmë e të lavdërojmë dhe të lartësojmë? Unë di – tha Ai – atë çka ju nuk e dini. Dhe ia mësoi Ademit emërtimet e të gjitha sendeve e pastaj ua prezentoi engjujve dhe u tha: “Më informoni për emrat e tyre, nëse flisni të vërtetën!” Ata i thanë: - Qofsh lartësuar! Ne nuk dimë përveç asaj që na ke mësuar Ti. Padyshim ti je i gjithëdijshëm, i urtë. O Adem! – tha Ai, ua trego emrat atyre! Dhe kur ai u tha emrat e tyre, All-llahu tha: “A nuk ju kam thënë se vetëm Unë i di të padukshmet e qiejve dhe të tokës dhe vetëm Unë di atë çka e shfaqni haptazi dhe atë çka e fshihni?” Dhe kur u thamë engjujve: “Përuluni (bini në sexhde) Ademit!” Ata iu përulën, me përjashtim të iblisit. Ai refuzoi dhe bëri mendjemadhësi dhe u bë mosbesimtar. Dhe ne i thamë: “O Adem! Vendosuni ti dhe gruaja jote në xhennet dhe hani aty sa të doni prej ku të dëshironi, por kësaj peme mos iu afroni e të bëheni punëkëqinj!” Por djalli i mashtroi në këtë punë dhe i nxori prej aty ku ishin, dhe ne u thamë: “Hupni së këndejmi si armiq të njëri-tjetrit dhe do të vendoseni e të jetoni në tokë deri në afatin e caktuar!” Dhe i pranoi disa fjalë të Zotit të vet, andaj Ai ia fali. Ai me të vërtetë pranon pendimin, është mëshirëplotë. Ne u thamë: “Shporruni të gjithë prej aty! Nga unë do t’u vijë një udhërrëfim dhe kush pason përudhjen time nuk do të frikësohet e as nuk do të pikëllohet.” Kurse ata, të cilët nuk besuan, por i përgënjeshtruan argumentet tona, ata janë banorë të xhehennemit, ata do të mbesin aty përgjithmonë. O Izraelitë! Kujtone dhuntinë time që ju kam dhuruar dhe plotësoni besën që ma dhatë, t’ju plotësoj edhe unë besën time. Frikësohmuni vetëm mua! Besoni asaj që po ua shpallë, e cila ua vërteton atë çka e keni ju, dhe mos jini të parët që nuk i besoni! Dhe mos bleni fundrrina me fjalët e mia dhe frikësohmuni vetëm mua! Dhe mos e mbuloni të vërtetën me të pavërtetë që me vetëdije të fshihni të vërtetën, pasi e dini. Falne namazin dhe jepni zeqatin dhe përkuluni me ata që përkulen! A ju po urdhëroni të tjerët të bëjnë vepra të mira e vetën e harroni? Ju edhe Librin e lexoni. A s’po mendoni pak? Kërkoni ndihmë me anë të durimit dhe faljes! Ajo është padyshim punë e madhe (e rëndë) por jo edhe për të dëgjueshmit e bindur, të cilët shpresojnë se do të dalin para Zotit të vet dhe se Atij do t’i kthehen. O Izraelitë! Përkujtone dhuntinë time që ju kam dhuruar dhe unë ju kam dalluar prej njerëzve të tjerë. Ruajuni asaj dite kur askush nuk do të mund t’i shërbejë asgjë kurrkujt, dhe nuk do të pranohet ndërmjetësimi i askujt, nuk do të pranohet kompensimi e nuk do të jenë të ndihmuar. Dhe kur ju shpëtuam nga njerëzit e Faraonit që ju mundonin me dënimin më të rëndë, duke jua therrur djemtë tuaj, kurse vajzat jua linin në jetë. Në këtë ka sprovë të madhe nga Zoti i juaj i madh. Dhe kur e ndamë detin për ju dhe juve u shpëtuam, kurse njerëzit e Faraonit i përmbytëm e ju i shikonit. Dhe kur e thirrëm Musaun në takim për katërdhjetë netë, ju pas atij patët marrë viçin (për zot). Ju jeni mizorë. Pastaj juve, edhe pas kësaj, ua falëm, ndoshta bëheni mirënjohës. Dhe kur Musaut i dhamë Librin dhe Furkanin (që ndanë të vërtetën nga e pavërteta), ndoshta merrni rrugën e mbarë! Dhe klur Musa i tha popullit të vet: “O populli im, ju i keni bërë keq vetvetes kur e keni marrë viçin (për zot), prandaj pendohuni para Krijuesit dhe luftoni me vetvetën! Te Krijuesi juaj, ajo është më mirë për ju, Ai do t’ua falë. Ai i pranon shumë pendimet dhe është mëshirëplotë”. Dhe kur i thatë: - “O Musa, ne nuk kemi për të besuar deri sa ta shohim All-llahun haptazi! – Dhe vetëtima ju përfshiu e ju shikonit. Pastaj juve, pas vdekjes, ju kemi ngjallur që të jeni mirënjohës. Dhe ju kemi bërë hije me retë dhe ju zbritëm fëllënza dhe menn (lëng i ëmbël). Hani ushqime të mira me të cilat ju kemi furnizuar! Ata nuk na bënë keq neve, por i bënë keq vetvetës. Dhe kur ju thamë: “Hyni në këtë qytet dhe hani çka të dëshironi dhe sa të dëshironi, por në hyrje hyni kokëulur dhe thuani: “na fal!”, do t’ju falim mëkatet tuaja, madje bamirësve do t’u japim edhe më shumë. Mirëpo, mizorët e ndërruan fjalën që u është thënë, me fjalë të tjera që nuk u është thënë, dhe Ne mbi ata që kanë bërë mizori ua lëshuam një dënim nga qielli, për shkak se ishin të mbrapshtë. Dhe kur Musa, për popullin e vet u lut për ujë, e Ne i thamë: “Bjeri me shkopin tënd gurit!” prej tij shpërthyen dymbëdhjetë burime dhe çdo grup dinin burimin e vet. Hani dhe pini nga furnizimet e All-llahut dhe mos bëni keq në tokë si mbrapshtanë! Dhe ju i thatë: “O Musa, ne më nuk mund të qëndrojmë vetëm me një ushqim, prandaj lutju Zotit tënd për ne që të na japë (bëjë të rritet) diçka tjetër çka e bën toka: perime, tranguj, edhe tjerrëza e barishte, - groshë, qepë e hudhra. – Ai tha: “A doni ta ndërroni atë çka është e mirë me atë çka është e pavlerëshme? Shkoni, pra, në qytet se do të gjeni atë që keni kërkuar!” Ata i mbuloi poshtërsia dhe mjerimi, ndaj merituan hidhërimin e All-llahut; për shkak se i mohonin argumentet e All-llahut; vrisnin profetët pa pikë të fajit. Kjo ata i goditi për shkak se qenë të padëgjueshëm dhe me të këqia i kalonin tërë kufinjtë. Me siguri ata që kanë besuar ose që janë ebrej, edhe të krishterë, edhe sabej, që i kanë besuar All-llahut edhe botës tjetër dhe kanë bërë punë të mira, shpërblimi i tyre është te Zoti i tyre. Për ata nuk ka as frikë e as pikëllim. Dhe kur e kemi marrë nga ju besën, edhe malin Tur e kemi ngritur përmbi ju. Pranone seriozisht, si të juajën, çka u kemi dhënë dhe ta keni ndërmend çka ka në të, ndoshta do të ruheni! Ju pastaj ia kthyet shpinën dhe po të mos ishte mirësia e All-llahut ndaj jush dhe mëshira e tij, ju me siguri do të shkatërroheshit. Ju i dini ata, nga mesi juaj, të cilët gabuan të shtunën, prandaj ne u patëm thënë: “Bëhuni majmunë të përçmuar!” Bashkohanikëve dhe breznive të tyre ua kemi bërë këtë si vërejtje dhe këshillë për të devotshmit. Dhe kur i tha Musa popullit të vet: “All-llahu ju urdhëron të “therrni një lopë”; ata i thanë: “Ti po allesh me ne, a?” “Mos e bëftë All-llahu, - tha ai, - unë të jem nga injorantët!” I thanë: “Lute Zotin tënd për ne të na sqarojë çfarë duhet të jetë ajo lopë!” Ai u tha: po thotë se ajo është një lopë as e madhe as e vogël, mesatare, ndërmjet atyre moshave, andaj veproni siç po ju urdhërohet! I thanë, lute Zotin tënd për hir tonin le të na sqarojë çfarë ngjyre duhet të ketë. Po thotë, - u përgjegj ai, se ajo është një lopë qimeverdhë me ngjyrë të theksuar, që i pëlqen gjithkujt. Lute, i thanë përsëri, Zotin tënd, për hir tonin të na sqarojë çfarë duhet të jetë, sepse neve na duken lopët të ngjashme, dhe ne, në dashtë All-llahu, gjithsesi do të jemi të udhëzuar.” Ai thotë, - u tha ky, - se ajo është një lopë jo e lodhur duke lëvruar tokën dhe duke ujitur arat, duhet të jetë pa të meta e pa shenjë. “Eh, tash e ke përshkruar si duhet”, i thanë, dhe e therrën por memzi e bënë këtë. Dhe kur e patët mbytur një njeri, dhe filluat të ziheni për ta fshehur, por All-llahu e nxori në shesh atë çka e fshihnit ju. Prandaj thamë që t’i mëshoni atij me një pjesë të saj! E ashtu All-llahu ngjall të vdekurit dhe ju tregon argumentet e veta, mbase do të mblidhni mendjen! Pastaj zemrat tuaja, pas asaj, u bënë të forta, sepse ka gurë prej të cilëve shpërthejnë burime, e ka, me siguri, edhe guri që çahet dhe prej tij del ujë, por ka, pamëdyshje edhe që pëlcasin nga frika e All-llahut. All-llahu nuk është indiferent për atë çka bëni ju. A dëshironi ju që t’ju besojnë ata, që një grup prej tyre e dëgjonin fjalën e All-llahut dhe pasi që i kanë kuptuar, me vetëdije i kanë falsifikuar. Kur takojnë besimtarë ata thonë: “Kemi besuar”! por sapo mbesin më vete, thonë: “A po ju kallzoni për atë që All-llahu vetëm juve ju ka shpaluar, që t’u shërbejë si argument kundër jush para Zotit tuaj? A hiç nuk e merrni me mend?!” A nuk e dinë ata se All-llahu di edhe atë çka fshehin edhe atë çka shfaqin? Prej tyre ka analfabetë, nuk dinë për Libër, por vetëm për fall, dhe ata vetëm fantazojnë. Të mjerët ata, të cilët me duar të veta shkruajnë libër e pastaj thonë: “Ja, ky është prej All-llahut”, për të nxjerrë ndonjë fitim të parëndësishëm. Dhe të mjerët ata për shkak se duartë e atyre e kanë shkruar dhe mjerë ata me çka po fitojnë! Ata thanë: “Neve zjarri nuk na prek, vetëm se për një kohë të caktuar”. Thuaj! “A i keni marrë besën All-llahut për këtë – se All-llahu nuk e then besën e vet – apo thuani për All-llahun diçka që nuk e dini?” Po si jo! Atë që bënë keq do ta rrethojnë mëkatet e veta; ata do të jenë banorë të zjarrit ku do të mbesin përgjithmonë. Dhe ata, të cilët besuan dhe bëjnë vepra të mira – ata do të jenë banorë të xhennetit ku do të mbesin përgjithmonë. Dhe kur morëm fjalën nga Izraelitët: vetëm All-llahut t’i faleni dhe tu bëni mirë prindërve, edhe të afërmëve, edhe bonjakëve edhe të varfërve, dhe njerëzve t’u flisni fjalë të mira dhe kryeni faljen dhe zeqatin, por ju pastaj, përveç një numri të vogël, tradhtuat dhe ia kthyet shpinën. Dhe kur morëm prej jush besën se nuk do të derdhni gjakun tuaj dhe se nuk do të përzëni njëri-tjetrin nga shtëpitë tuaja, ju e pranuat këtë dhe po e dëshmoni. Mirëpo, ju përsëri e mbytni njëri-tjetrin e disa nga ju i përzini nga shtëpitë e tyre – duke ndihmuar njëri-tjetrin, me mëkat e armiqësi, kundër atyre; por nëse u vijnë si të zënë robër ju kompenzoheni, a e keni pasur të ndaluar t’i përzini?! Si bëhet të besoni një pjesë të Librit e tjetrën pjesë ta mohini?! Çfarë shpërblimi ka ai nga ju, që bën ashtu nbë mos poshtërsim në këtë botë, kurse në ditën e kijametit do të vëhen në më të rëndin dënim. Dhe All-llahu nuk është indiferent ndaj asaj që bëni ju. Ata janë, të cilët jetën e kësaj bote e blejnë me ahiretin, prandaj atyre vuajtja nuk do t’u lehtësohet e as që do të jenë të ndihmuar. Ne i kemi pas dhënë Musaut Librinn dhe pas tij kemi dërguar profetë njërin pas tjetrit. Edhe Isaut, të birit të Merjemes, i kemi dhënë argumente të qarta dhe e kemi përkrahur me Xehbrailin (Shpirt i shenjt). Dhe, a nuk bëheshit arrogantë sa herë që ndonjë profet u solli atë çka nuk u pëlqente juve, madje disa i shpallnit rrenacakë, kurse disa i mbytnit. Po thonë: “Zemrat tona janë të ashpra”. Jo, por All-llahu i ka mallkuar ata për shkak të mosbesimit të tyre, prandaj ata fort pak janë që besojnë. Pasi që u erdhi Libri nga All-llahu, i cili e vërteton atë çka e kanë, por edhe më herët lypnin ndihmë kundër mosbesimtarëve, dhe kur u vjen ajo që është e njohur, atë e mohojnë, pra, paçin mallkimin e All-llahut ata që nuk besojnë! Është e mjerueshme ajo për çka janë shitur. Të mohojnë atë çka u ka shpallur All-llahu, vetëm nga zilia që All-llahu nga mirësia e tij ia dërgon shpalljen kujt do Ai, nga robërit e vet, dhe kanë nxitur hidhërim pas hidhërimi, ndërkaq për mosbesimtarët ka dënim të turpshëm. Dhe kur u thuhet: “Besoni asaj që ju ka shpallur All-llahu”! thoshin: “Ne besojmë në atë çka na shpallet neve” – por nuk besojnë në atë pas asaj, e ajo është e vërteta që po e vërteton atë çka e kanë. Thuaj! Po përse më përpara i mbytnit profetët e All-llahut pasi qenkeni besimtarë?” Edhe Musa iu ka pasë sjellë argumente të qarta, por ju në mungesë të tij përsëri morët viçin (t’i besoni) duke bërë kështu mizori e padrejtësi.” Dhe kur prej jush kemi marrë besën tuaj, dhe e ngritëm përmbi ju malin Tur; “Merrnie seriozisht atë çka a japim dhe dëgjoni!” Ata thonë: “Ne dëgjuam, por jemi të padëgjueshëm”. Zemrat e tyre për shkak të mosbesimit të tyre akoma ishin të fryra me viç. Thuaj: “Është shumë e keqe ajo ku po ju shpie besimi juaj, nëse jeni sadopak besimtarë”. Thuaj: “Nëse te All-llahu është siguruar xhenneti vetëm për ju, e jo edhe për njerëzit tjerë, ju lypne vdekjen nëse jeni të siqertë”! Por kurrë nuk do ta lypin, për shkak të asaj se çka bëjnë! Ndërsa All-llahu i di mirë kriminelët. Ti gjithsesi do t’i shohësh se ata e duan jetën më shumë se tërë njerëzit tjerë, edhe se sa ata që janë politeistë. Dikush do të dëshironte të jetojë njëmijë vjet edhe pse ajo, edhe sikur të jetonte aq, nuk do ta largonte nga vuajtja. All-llahu sheh mirë se çka punojnë. Thuaj: “Kush është armik i Xhebrailit? E ai, me lejen e All-llahut, ty të vë atë (Kur’anin) në zemër, i cili i vërteton ata çka ishin më përpara tij, si udhërrëfim e përgëzim për besimtarë”. Kush është armik i All-llahut dhe i engjujve të tij edhe profetëve të tij edhe Xhebrailit dhe Mikailit – e All-llahu është, hiç pa dyshim, armik i atyre që nuk besojnë. Dhe ne ty të kemi shpallur argumente të qarta dhe këta nuk i mohon tjetërkush përveç të mbrapshtërve. A çdo herë kur marrin ndonjë obligim e prishin disa prej tyre? Jo, por shumica sish nuk besojnë. Dhe kur u pat ardhur Profeti nga All-llahu, që ua vërtetonte atë çka e kishin, një grup prej atyre – të cilëve u qe dhënë Libri – e hudhnin pas shpine Librin e All-llahut, kinse nuk e dinin. Dhe shkonin pas asaj që u kanë folur djajtë për mbretërinë e Sulejmanit. Sulejmani nuk ka qenë mosbesimtar, - porse djajtë janë mosbesimtarë (patën mohuar) duke i mësuar njerëzit magji dhe çka u zbriti dy engjujve, Harut dhe Marut, në Babilon. Dhe ata dy nuk ia kanë mësuar askujt, madje thoshin: “Nne jemi vetëm një sprovë, ti mos u bën mosbesimtar!” Dhe njerëzit mësonin prej atyre dyve si ta ndajnë burrin prej gruas, por me këtë nuk mund t’i bënin dëm kurrkujt pa vullnetin e All-llahut. Dhe mësonin atë që u bën dëm atyre e nuk u bën kurrfarë dobie edhe pse e kanë ditur se ai që e merrte atë (mjeshtri) nuk do të ketë kurrfarë fati në botën tjetër. Po shumë e keqe është ajo, nëse e dinë, për çka e kanë shitur veten. Dhe sikur ata të besonin dhe të ruheshin, shpërblimi nga All-llahu do të ishte gjithsesi më i mirë, sikur ta dinin?! O besimtarë, mos thuani fjalën “raina” po thuani “undhurna” dhe dëgjoni! E mosbesimtarët i pret dënim i dhembshëm. Ata, të cilët nuk besojnë qofshin ithtarë të Librit a politeistë, nuk duan që juve t’ju shpallet nga Zoti juaj çfarëdo e mirë qoftë. Porse All-llahu e dallon kë të dojë me mëshirën e vet. All-llahu ka mirësi të madhe. Ne nuk pezullojmë asnjë ajet apo ta harrojmë, po sjellim më të mirë se ai ose të ngjashëm sikur ai. A nuk e ke ditur se All-llahu ka mundësi për çdo send? A nuk e ke ditur se All-llahut i takon pushteti i qiejve dhe tokës, dhe ju përveç All-llahut nuk keni mbrojtës tjetër as ndihmëtar? A doni të kërkoni nga Profeti juaj siç kanë kërkuar më parë nga Musa? Dhe kush e ndërron besimin me mosbesim ai e ka humbur rrugën e drejtë. Shumë ithtarë të Librit kanë dëshiruar që, t’ju kthenin në mosbesimtarë, pasi jeni bërë besimtarë, nga egoizmi i verbëruar i tyre, edhe pasi që u është sqaruar e vërteta, por ju falni dhe hiquni atyre derisa All-llahu nuk bjen vendimin e vet. All-llahu, njëmend, ka mundësi për çdo gjë. Dhe kryeni faljen dhe jepni zeqatin! E çka do që të bëni mirë për vete, do ta gjeni te All-llahu. Me siguri All-llahu sheh mirë se çka punoni. Ata thonë, në xhennet nuk do të hyjnë të tjerë përveç kush është ebrej ose krishterë. Ajo është dëshirë e tyre! Ti thuaju: “Sillni argumentin tuaj nëse jeni të sinqertë!” Përkundrazi: Ai që i është dorëzuar All-llahut dhe është bamirës, ai e ka shpërblimin e vet te Zoti i vet dhe ata nuk do të frikësohen as do të pikëllohen. Ebrejtë thonë: “Të krishterët nuk janë në rrugë të drejtë, “kurse të krishterët thonë: “Ebrejtë nuk janë në rrugë të drejtë”, e ata të gjithë lexojnë Librin. Pikërisht ashtu siç flasin ata, thanë edhe ata që nuk dinë. Por All-llahu do t’i gjykojë në ditën e gjykimit për atë në çka kundërshtohen. Kush është më mizor se ai, i cili pengon që në xhamit e All-llahut të përmendet emri i Tij, dhe përpiqet për rrënimin e tyre. Ata nuk kanë për të hyrë aty, përveç se me frikë. Ata në këtë botë kanë turpin, kurse në atë botë dënimin e madh. Të All-llahut janë edhe lindja edhe perëndimi, kahdo që të ktheheni atje është anë e All-llahut. All-llahu është pa dyshim i gjërë dhe shumë i dijshëm. Thonë: “All-llahu ka një fëmijë”. Qoftë lartësuar Ai! Jo, po të atij janë krejt çka ka në qiej dhe në tokë, Atij të gjithë i nënshtrohen; Zanafillës i qiejve dhe i tokës, dhe kur do të zbatojë diçka ai vetëm i thotë: “Bëhu!” dhe bëhet. Kurse ata që nuk dinë të flasin: “Përse të mos na flasë neve All-llahu ose të na vijë ndonjë argument”! Ashtu, mu si fjalët e tyre kanë folur edhe ata përpara tyre. Kanë zemra të ngjashme, kurse ne i patëm sqaruar argumentet për njerëzit që janë të bindur. Ne ty të kemi dërguar me të vërtetën si përgëzues dhe qortues dhe nuk do të merresh në pyetje për banorët e xhehennemit. As ebrejtë as të krishterët nuk do të jenë të kënaqur me ty derisa të mos pranosh fenë e tyre. Thuaj: “Udhëzimi i All-llahut është udhëzim. Dhe nëse ti jepesh pas dëshirave të tyre, pasi që të ka ardhur dijenia (shpallja) prej All-llahut askush nuk mund të të mbrojë as të ndihmojë. Atyre të cilëve u kemi dhënë Librin, e lexojnë ashtu si është – ata i besojnë atij. Ai që nuk i beson atij, ai do të jetë i humbur e i shkatërruar. O izraelitë! “Kujtoni dhuntinë time që ua kam dhuruar dhe Unë ju kam dalluar mbi të gjithë njerëzit tjerë”! Dhe frikësohuni asaj dite kur askush nuk mund të ndihmojë asgjë dhe nuk do të pranohet kompensim prej askujt, dhe ndërmjetësimi nuk i bënë dobi dhe askush nuk do të jetë i ndihmuar.” Dhe kur Ibrahimin Zoti i tij e provoi me disa urdhëra, e ai të gjitha i kreu plotësisht, i tha (All-llahu): “Po të bëj të jesh prijatarë për njerëzit!” “Edhe disa pasardhës të mi” – u lut ai. “Besatimi im, tha Ai, nuk do të përfshijë mizorët”. Dhe tempullin e Qabes e bëmë vendtubim dhe vend të sigurt për njerëzit. Vendi ku ka qëndruar Ibrahimi konsiderohet si tempull ku kryhet falja! Edhe Ibrahimit edhe Ismailit i kemi urdhëruar: “Pastrone tempullin tim për ata që do ta vizitojnë, të cilët do të qëndrojnë aty dhe do të bëjnë namaz, përulen dhe gjunjëzohen”. Dhe Ibrahimi u lut: “O Zoti im, bëne këtë një vend të sigurt, dhe banorët e tij furnizoi me frute, ata që besojnë në All-llahun dhe në botën tjetër!” Ai tha: “Kush nuk beson do t’ia mundësoj të kënaqet për pak kohë, e pastaj do ta hudhë në dënim me zjarr. Sa vendbanim i tmerrshëm është ai!” Dhe derisa Ibrahimi dhe Ismaili ngritnin themelet e tempullit, luteshin: “O Zoti ynë, prano prej nesh, sepse Ti, me të vërtetë dëgjon dhe di! O Zoti ynë, bëna ne të dyve besnikët Tuaj, edhe pasardhësit tonë le të jenë besnik Ty, dhe na i trego traditat tona dhe na fal, sepse Ti njëmend je mëshirëplotë që pranon pendimin! O Zoti ynë, dërgoju atyre një profet nga mesi i tyre, i cili do t’ua kumtojë ajetet Tuaja dhe do t’ua mësojnë Librin dhe urtësinë dhe t’i pastrojë, sepse Ti je njëmend i fortë, i urtë! Kush i largohet fesë së Ibrahimit përveç se ai që e nënçmon vetveten; kurse ne atë e kemi zgjedhur në këtë botë, por edhe në atë botë ai do të jetë gjithsesi nga të mirë. Kur Zoti i tij tha: “Dorëzohu” – ai u përgjegj: “Unë jam dorëzuar Zotit të botërave!” Dhe Ibrahimi ua porositi këtë bijve të vet, si edhe Jakubi: “O bijtë e mi, All-llahu ua ka zgjedhur fenë dhe assesi mos vdisni ndryshe, vetëm si muslimanë!” A ishit ju dëshmitarë (të pranishëm) kur i erdh jakubit momenti i vdekjes dhe u tha djemve të vet: “Çka do të adhuroni pas meje?” Do të adhurojmë, - i thanë ata, - Zotin tënd edhe Zotin e të parëve tu: “Ibrahimit dhe Ismailit e Is-hakut, vetëm një Zot. Edhe ne atij i jemi dorëzuar.” Ai është një popull që është zhdukur; Ata kanë atë çka e kanë fituar, kurse ju atë çka e keni fituar vetë, dhe ju nuk do të merreni në pyetje se çka kanë bërë ata. Ata thanë: “Bëhuni ebrej ose të krishterë, do të jeni përudhur”! Ti thuaju: Jo, por në fenë e pastër të Ibrahimit, ai nuk ishte politeist. Thuani: “Ne i besojmë All-llahut dhe çka na është shpallur neve edhe çka i është shpallur Ibrahimit. Ismailit dhe Is-hakut dhe Jakubit, dhe pasardhësve dhe çka i është dhënë Musaut dhe Isait, edhe në atë çka u është dhënë profetëve nga Zoti i tyre”, ne nuk e dallojmë asnjërin nga mesi i tyre, ne atij i jemi nënshtruar. Andaj, nëse kanë besuar ashtu siç i besuat Ju, janë në rrugë të drejtë, e nëse kthehen nga kjo rrugë, atëherë janë në kundërshtim, por All-llahu të mjafton kundër atyre. Ai i dëgjon dhe i di të gjitha. All-llahu na ka udhëzuar, kush është më i mirë se All-llahu për udhëzim? Ne atë e adhurojmë. Thuaj: “A po polemizoni me ne për All-llahun, e Ai është edhe Zoti i juaj edhe Zoti i ynë? Ndërsa veprat tona janë për ne, e për ju veprat tuaja! Dhe ne sinqerisht i jemi besnik Atij.” A po thuani se njëmend Ibrahimi, Ismaili, Is-haku, Jakubi edhe pasardhësit kanë qenë ebrejë ose të krishterë? Thuaj! “A e dini ju më mirë apo All-llahu? Kush është më kriminel se ai, i cili fsheh dëshminë duke e ditur se është prej All-llahut? All-llahu, pra, nuk është indiferent ndaj asaj çka punoni ju.” Ai është një popull që është zhdukur. Ai ka atë çka e ka fituar, kurse ju keni atë çka e keni fituar vetë dhe nuk do të merreni në pyetje se çka kanë punuar ata. Do të thonë disa të marrë (shkurtpamës) nga njerëzit: “Çka i ka kthyer ata nga Kibla e tyre drejtë së cilës (kanë qenë) drejtuar?” Thuaj: “Të All-llahut janë edhe lindja edhe perëndimi. Ai udhëzon në rrugë të drejtë kë do vetë!” Dhe ashtu ju kemi bërë një bashkësi të drejtë që të jeni dëshmitarë kundër njerëzve, dhe Profeti do të jetë dëshmitar kundër jush. Dhe Ne nuk e kemi bërë Kiblen drejt së cilës je kthyer (më parë) për asgjë tjetër vetëm se të shohim se kush do të pasojë Profetin nga ata që do të kthehen prapa. Kjo ka qenë shumë punë e madhe, por jo edhe për ata të cilët i ka udhëzuar All-llahu, se All-llahu nuk është për t’ua humbur besimin tuaj. All-llahu është njëmend për njerëzit shumë i butë dhe mëshirëplotë. E shohim se si po e drejton fytyrën kah qielli, dhe ne gjithësesi do të kthejmë kah Kibleja me të cilën do të jesh i kënaqur, prandaj ktheje fytyrën kah tempulli i shenjtë! Dhe kudo që të jeni drejtohuni kah ajo anë. Ata të cilëve u është dhënë Libri me siguri e dinë se ajo është e vërtetë nga Zoti i tyre. Dhe All-llahu nuk është indiferent ndaj asaj çka punojnë. Edhe sikur ti, atyre që u është dhënë Libri, t’ua sillje tërë argumentet, ata nuk do ta pranonin Kiblen tënde, por as ti nuk e pason Kiblen e atyre, dhe asnjëri nuk do të pranojë Kiblen e njëri-tjetrit. Po sikur ti të pasosh dëshirat e tyre, pasi që të ka ardhur shpallja, atëherë ti, pamëdyshje, do të ishe i padrejtë. Atyre të cilëve u kemi dhënë Libër e njohin atë (Profetin) siç i njohin bijtë e vet, por një grup sish me çdo kusht fshehin të vërtetën edhe pse e dinë. E vërteta është nga Zoti yt, prandaj kurrsesi mos jij prej atyre që dyshojnë! Secili kthehet kah kibleja e vet, por ju bëni konkurencë me vepra të mira! Kudo qofshi, All-llahu të gjithëve do t’u tubojë – All-llahu me siguri ka mundësi për çdo send. Nga do të dalësh ti, ktheje fytyrën tënde kah tempulli i shenjtë, e vërteta njëmend vjen nga Zoti yt, - dhe All-llahu nuk është i painteresuar se çka punoni. Ngado që të dalësh, ti ktheje fytyrën tënde kah tempulli i shenjtë, dhe kudo që gjendeni këtheni fytyrat tuaja kah ajo anë, që njerëzit mos të kenë argument kundër jush, përveç nga mesi i atyre që bëjnë mizori, por mos iu frikësoni! Frikësohmuni Mua që t’ua plotësoj dhuntinë time ndaj jush dhe që të jeni të udhëzuar. Siç ju kemi dërguar një Profet nga mesi juaj, t’iu lexojë ajetet tona dhe t’ju pastrojë e t’iu mësojë Librin dhe urtësinë dhe t’iu mësojë atë çka nuk e keni ditur. Më kujtoni ju Mua, t’iu kujtoj edhe unë dhe më falënderoni edhe mos mohoni! O besimtarë, kërkoni ndihmë për vete duke duruar dhe duke kryer faljen! All-llahu pa dyshim është me durimtarët. Dhe mos thuani për ata që janë vrarë në rugë të All-llahut “janë të vdekur”! Përkundrazi, ata janë të gjallë, por ju nuk e dini. Ne gjithsesi do t’ju sprovojmë me diçka nga frika dhe uria, edhe me humbje të pasurisë dhe të jetës e të fruteve. Dhe ti përgëzoji durimtarët. Të cilët kur i godit ndonjë e papritur vetëm thonë: “Nne jemi të All-llahut dhe ne te Ai po kthehemi!” Ata i pret bekimi dhe mëshira e Zotit të tyre, këta janë ata të cilët janë në rrugë të drejtë. Safa dhe Merva janë, me të vërtetë, nga normat e All-llahut, prandaj ai që e viziton Qaben ose bën umren nuk bën kurrfarë gabimi të sillet edhe rreth tyre. Dhe kush bën ndonjë vepër të mirë, vullnetarisht, po All-llahu është me të vërtetë mirënjohës dhe i dijshëm! Ata të cilët i fshehin argumentet tona që i kemi shpallur ne; edhe rrugën e drejtë, pasi që ua kemi sqaruar njerëzve me Libër, ata All-llahu i mallkon, madje i mallkojnë edhe ata që mallkojnë; Përveç atyre që pendohen dhe përmirësohen edhe atë e shprehin haptazi, atyre unë ua pranoj pendimin se unë jam mëshirëplotë dhe i pranoj pendimet. Ata të cilët kanë mohuar dhe vdesin si mosbesimtarë, mbi ata bjen mallkim i All-llahut edhe i engjujve edhe i njerëzve, bashkërisht. Aty janë përgjithmonë, dhe dënimi as u lehtësohet e as afat u lejohet. Dhe Zoti juaj është vetëm një Zot! Nuk ka Zot përveç atij, të gjithmëshirshmit, mëshirëplotit! Padyshim në krijimin e qiejve dhe të tokës, në ndërrimin e ditës dhe të natës, edhe anijes që lundron nëpër det me çka u sjell dobi njerëzve, edhe shiun të cilin All-llahu e lëshon nga qielli, me të cilin ngjallë tokën pasi që ka vdekur, nëpër të ka shpërndarë qenie të gjalla gjithfarësh, edhe në ndërrimin e erërave, vranësirat e pezulluara ndërmjet qiellit dhe tokës – s’do mend, ka argumente për njerëzit e mençur. Ka njerëz që në vend të All-llahut marrin idole, i duan sikur All-llahun, por besimtarët më fortë e duan All-llahun. Dhe sikur ta shihnin ata që kanë bërë mizori, atëherë kur do ta shohin dënimin, se e tërë forca është vetëm e All-llahut, All-llahu është ndëshkimfortë. Kur ata, të cilët janë pasuruar prej të tjerëve, heqin dorë nga ata dhe ta shohin dënimin e t’i këpusin lidhjet me ata, Ata të cilët kanë pasuar do të thonë: “Ah, sikur edhe njëherë të ktheheshim, do të hiqnim dorë edhe ne prej tyre, ashtu siç hoqën dorë ata prej nesh!” Ja, ashtu All-llahu do t’ua tregojë atyre veprat e tyre të kobshme për ta, por ata nuk kanë për të dalë nga zjarri. O njerëz, hani nga ajo çka ka në tokë, që është e lejuar dhe e mirë, dhe mos shkoni gjurmëve të djallit se atë e keni armik të rrezikshëm! Ai ju urdhëron të bëni keq dhe marrëzi edhe të flisni për All-llahun çka nuk dini. Dhe kur u thuhet: “Pasoni atë çka e ka shpallur All-llahu!” thonë: “Jo, ngase ne pasojmë atë ku i kemi gjetur të parët tonë”. A thua edhe atëherë kur të parët e tyre nuk kanë kuptuar asgjë dhe kur kanë qenë të paudhëzuar? Shembulli i atyre që nuk besojnë është si shembulli i atij që paraqitet, mirëpo ia dëgjon vetëm zëërin dhe thirrjen. Të shurdhër, memecë dhe të verbër – asgjë nuk kuptojnë! O besimtarë, hani nga ushqimet e mira që ju kemi dhënë dhe i jini mirënjohës All-llahut, nëse adhuroni vetëm atë! Ai ju ndalon coftinën, gjakun edhe mishin e derrit edhe atë që është prerë në emër të ndonjë tjetri, jo në emër të All-llahut. Kurse ai që është i shtrënguar, por jo nga dëshira, vetëm sa ka nevojë, ai nuk e ka mëkat. All-llahu njëmend fal dhe është mëshirëplotë. Ata të cilët fshehin atë që e ka shpallur All-llahu në Libër dhe atë e ndërrojnë për diçka që vlen fort pak, ata në barqet e veta nuk fusin asgjë tjetër përveç zjarr!; All-llahu nuk u flet atyre në ditën e gjykimit dhe nuk do t’i pastrojë. Ata i pret dënim i dhembshëm. Ata janë, që kanë blerë humbjen për rrugë të drejtë edhe dënimin për falje. Po sa të durueshëm janë në zjarr! ajo është për shkak se All-llahu ka shpallur Librin, me realitet, kurse ata, të cilët e kanë kontestuar janë me të vërtetë në humbje të thellë. Nuk është bamirësi (devotshmëri) të ktheni fytyrat tuaja kah lindja dhe perëndimi, po devotshmëri është ajo e atij që i beson All-llahut dhe Ditës së Ahiretit, edhe engjujve, edhe librave, edhe profetëve, ndërsa nga pasuria, përkundër dashurisë që ka, u jep të afërmëve dhe bonjakëve, edhe të varfërve, edhe udhëtarëve edhe lypsavet, edhe për lirimin e të robëruarve, edhe që kryejnë faljen dhe japin zeqatin, edhe që obligimin e vet kur e marrin e zbatojnë, si dhe ata që janë të durueshëm në skamje, edhe në sëmundje, edhe në të papritura. Ata janë që kanë qenë të sinqertë dhe vetëm ata janë të devotshëm. O besimtarë! Ju është caktuar norma për hakmarrje-vrasje: I liri – për të lirë, robi – për rob, femra – për femër. Ndërsa atij që i falet diçka nga vëllau i vet, le të pritet me bujari edhe ai le t’ua kthejë me të mirë. Kjo është lehtësi nga Zoti juaj, dhe mëshirë. Po kush bënë shkelje edhe pas kësaj, atë e pret dënim i dhembshëm. Në hakmarrje keni – ekzistencën, o të mençur ndoshta do të ruheni! Juve ju është caktuar norma; kur dikush prej jush është duke vdekur, nëse le ndonjë pasuri për prindërit dhe të afërmit, është obligim i të dëvotshmëve që ta përcjellin atë porosi me drejtësi. Po kush ndryshon atë pasi që e ka dëgjuar, mëkati për këtë u takon atyre që e ndryshojnë atë. All-llahu me siguri dëgjon dhe di. Dhe kush frikësohet nga mossaktësia e porositësit ose ka gabuar, por i ka pajtuar, nuk ka mëkat. All-llahu me siguri fal dhe është mëshirëplotë. O besimtarë! Agjërimin e keni obligim të detyrueshëm, siç e kishin detyrë edhe ata që qenë para jush, ndoshta do të bëheni të devotshëm. Në ditë të caktuara me numër, por ai nga ju, i cili është i sëmurë ose në udhëtim, atëherë agjëron tjera ditë me të njëjtin numër. Ndërsa ata që nuk mund ta mbajnë – kompensimi është të ushqejë një varfnjak. Dhe kush jep më tepër vullnetarisht, ajo është mirë për atë. Por të agjëroni është më mirë, ta dini. Muaji Ramazan është ai në të cilin filloi të shpallet Kur’ani, udhëzim për njerëzit dhe argument i qartë i rrugës së drejtë dhe dallimit të mirës nga e keqja. Cili prej jush që do ta arrijë atë muaj, ta agjëroj atë, e kush është i sëmurë ose ndodhet në rrugë, të njëjtin numër ditësh le ta agjëroj më vonë! All-llahu ju dëshiron lehtësim e nuk ju dëshiron vështirësi. Por ditët e caktuara t’i plotësoni dhe All-llahun ta madhëroni, për shkak se u ka udhëzuar në rrugë të drejtë, mbase do të jeni mirënjohës! Dhe kur të të pyesin robërit e mi për Mua, Unë jam me të vërtetë afër, i përgjigjem lutjes së lutësit kur më lutet. Prandaj le të kërkojnë përgjigje prej meje dhe le të më besojnë Mua, për të qenë në rrugë të drejtë. Ju lejohet që netëve të agjërimit, të bini me gratë tuaja. Ato janë mbulojë e juaj e ju jeni mbulojë e tyre. All-llahu e ka ditur se mund të mashtroheni, prandaj ka pranuar pendimin tuaj dhe ua ka falur. E tani bashkohuni me ato dhe kërkone atë çka ua ka caktuar All-llahu. Dhe hani e pini deri sa të dalloni vijën e bardhë të agimit nga vija e zezë, pastaj agjërimin plotësone deri në mbrëmje. Mos bini me gratë derisa sa jeni në itikafë në xhamia. Ai është kufi i All-llahut, dhe mos iu qasni! Ja, ashtu All-llahu ua sqaron njerëzve normat e veta për t’u ruajtur. Mos e hani pasurinë e njëri-tjetrit në mënyrë të pandershme dhe mos i kontestoni ato çështje para gjygjeve për të ngrënë me vetëdije në mënyrë të palejuar pjesën e pasurisë së huaj. Të pyesin për hënën e re. Thuaj, ajo është për njerëzit përcaktuese e kohës dhe haxhit. Nuk është devotshmëria të hyni në shtëpi nga ana e sprapme, por devotshmëri është kush i frikësohet All-llahut. Në shtëpia hyni në dyertë e tyre dhe frikësohuni All-llahut, ndoshta shpëtoni! Dhe luftoni për hirë të All-llahut kundër atyre, të cilët luftojnë kundër jush, por mos e teproni! All-llahu njëmend nuk i do ata që e teprojnë. Ata luftoni (mbytni) kudo që t’i gjeni, përzini prej aty prej nga ju kanë përzënë ata juve. Dhe shpifja është më e rëndë se vrasja. Por mos i luftoni ata kur janë në tempullin e shenjtë, deri sa ata të mos ju sulmojnë aty. Nëse ju shpallin luftë, atëherë luftoni edhe ju ata! Ashtu është shpërblimi për mosbesimtarët. Po nëse përmbahen, ani, All-llahu njëmend është falës mëshirëplotë. Ata t’i luftoni deri sa të zhduket shpifja dhe të mbesë feja e All-llahut. E nëse përmbahen, atëherë nuk ka armiqësi, përveç kundër kriminelëve. Muaji i shenjtë është për muaj të shenjtë, por edhe shejtënia ka masë për hakmarrje. Atë që ju sulmon, sulmone edhe ju me të njëjtën masë dhe frikësohuni All-llahut dhe ta dini se All-llahu është met ë devotshmit. Shpenzoni për hirë të All-llahut, por vetveten mos e çoni në shkatërrim, dhe bëni mirë. All-llahu njëmend i do punëmirët. Kryene haxhin dhe umren për hirë të All-llahut! Por nëse jeni të penguar, atëherë therni kurbanet që i gjeni më lehtë, dhe mos i rruani kokat deri sa të arrijnë kurbanet në vendet e tyre. Dhe kush është i sëmurë, nga mesi juaj, ose i dhemb kryet, kompensimi është me agjërim ose lëmoshë ose kurban. Kur të jeni të lirë kryene umren në prag të haxhit dhe therni kurban të cilin mund ta fitoni më lehtë. Kurse ai i cili nuk gjen dot le të agjërojë tri ditë në ditët e haxhit, dhe shtatë ditë pas kthimit – pra, plot dhjetë ditë. Kjo është për ata që nuk e kanë familjen në Qabe. Frikësohuni All-llahut dhe dine se ai është ndëshkimrëndë! Haxhi është në muaj të caktuar. Ai që është i detyruar të kryej haxhin në atë (muaj) nuk duhet të ketë kontakt me gra e as fjalë të këqia, dhe nuk ka konteste në ditët e haxhit. Çkado që të bëni mirë, All-llahu e di. Dhe furnizohuni me çka ju nevoitet për rrugë. Devotshmëria është furnizimi më i mirë, dhe frikësomuni Mua, o të mençur! Nuk e keni mëkat nëse e lutni Zotin tuaj për mirë. Dhe kur të niseni nga Arafati përkujtone All-llahun te vendet e shenjta, përmendnie Atë, sepse Ai ju ka drejtuar në rrugë të drejtë, ngase më parë keni qenë të humbur. Pastaj nisuni prej nga nisen edhe njerëzit tjerë dhe kërkoni falje nga All-llahu. All-llahu me siguri fal dhe është mëshirëplotë. Dhe kur t’i kryeni obligimet tuaja prapë përkujtone All-llahun, si i përkujtoni baballarët tuaj, madje edhe më tepër ta përmendni! Ka njerëz që thonë: “O Zoti ynë, na jep ti neve në këtë botë!” Ata nuk kanë asgjë në botën tjetër. Po ka prej tyre edhe që thonë: “O Zoti ynë, na jep mirësi edhe në këtë botë edhe në botën tjetër dhe ruana prej dënimit me zjarr!” Ata janë, të cilët i pret ajo që e kanë fituar, All-llahu është i shpejtë në llogari. Dhe përkujtone All-llahun në ditë të caktuara! Por, edhe ai që ngutet për dy ditë nuk ka mëkat, por as ai që vonohet, ai që është i devotshëm, nuk bën mëkat. Frikësohuni All-llahut dhe dine se të gjithë do të tuboheni tek Ai! Ka njerëz, fjalët e të cilëve për jetën e kësaj bote të çudisin dhe mendojnë se All-llahun e kanë dëshmitar për atë çka kanë në zemrat e tyre, mirëpo, ai është kundërshtar i përbetuar. Sapo kthehet, dikush prej tyre, shpejton të bëjë turbullim në tokë, duke asgjësuar në mbjella e grigje, por All-llahu nuk e do turbullirën. Dhe kur i thuhet: “Frikësohu All-llahut!” Atë e kaplon krenaria me mëkat (që e shpie në mëkat). Atij i mjafton xhehennemi, po sa vendbanim i keq është! Ka nga njerëzit të tillë që e flijojnë vetën për të fituar mëshirën e All-llahut. All-llahu është i mëshirshëm për robërit e vet. O besimtarë, bëni paqe pa përjashtim, të gjithë, dhe mos shkoni gjurmëve të djallit, atë e keni, pa dyshim, armik të përbetuar. Po nëse devijoni, pasi që ju kanë ardhur argumente të qarta, dine se All-llahu është i fortë dhe i urtë! A presin ata që t’u vijë (dënim) i All-llahut dhe engjuj, nga qielli i kthjellët dhe puna të marrë fund?! Te All-llahu kthehen të gjitha çështjet. Pyeti izraelitët sa argumente të qarta u kemi dhënë! Dhe kush i ndërron dhuntitë e All-llahut, pasi që i kanë ardhur? All-llahu pa dyshim është ndëshkimashpër. Mosbesimtarëve u është zbukuruar jeta në këtë botë dhe i përbuzin ata të cilët besojnë, por në ditën e gjykimit ata që i frikësohen All-llahut dhe u shmangen mëkateve do të jenë më lart se ata. Edhe All-llahu kë të dojë e furnizon me shumicë. TË gjithë njerëzit janë një bashkë, dhe All-llahu ka dërguar profetët si përgëzues dhe qortues, dhe me anë të tyre ka dërguar Librin me të vërteta, për të gjykuar ndër njerëz për ato gjëra që ata kundërshtohen. Në këtë nuk janë pajtuar vetëm nga zilia ndërmjet vet, ata të cilëve u është dhënë (Libri), pasi që u kanë ardhur argumentet e qarta, por All-llahu, me vullnetin e vet i ka udhëzuar besimtarët tek e vërteta lidhur me atë për të cilën nuk janë pajtuar. All-llahu drejton në rrugë të drejtë kë të dojë. A keni menduar se do të hyni në xhenet pa u goditur edhe juve sikur që i goditi ata të cilët janë sprovuar para jush? Ata i goditi skamja dhe dëmet, duke u tronditur aq sa edhe Profeti edhe ata që besonin me të patën thënë: “Kur më ndihma e All-llahut?” Qe, ndihma e All-llahut njëmend është afër. Të pyesin çka të japin. Thuaj: Çdo të mirë që e shpërndani le të jetë ajo për prindërit dhe të afërmit, edhe për bonjakët e varfanjakët dhe udhëtarët, dhe çka të bëni nga të mirat, All-llahu me siguri e di atë. Ju caktohet lufta (ju ngarkohet si detyrë) edhe pse e urreni atë. Ju ndoshta e urreni ndonjë gjë e ajo është e mirë për ju, ndoshta doni diçka e ajo është e keqe për ju. All-llahu e di, por ju nuk e dini. Të pyesin për muajin e shenjtë, për luftën në të. Thuaj, luftimi në atë muaj është mëkat i madh, por shmangia nga rruga e All-llahut dhe mohimi i tij dhe tempullit të shenjtë dhe përzënia e banorëve të tij prej aty, është mëkat më i madh te All-llahu. Kurse shpifja është mëkat më i madh se vrasja! Ata vazhdimisht do t’ju luftojnë që t’ju kthejnë prej fesë tuaj, nëse munden. Dhe cili nga mesi juaj kthehet nga feja e vet dhe vdes si mosbesimtar, ata janë veprat e të cilëve do të shkatërrohen edhe në këtë edhe në botën tjetër, dhe ata janë banorë të xhehennemit, ku do të mbesin përgjithmonë. Ata që besojnë dhe që shpërngulen dhe luftojnë për hirë të All-llahut, ata shpresojnë në mëshirën e All-llahut, dhe All-llahu falë dhe është mëshirëplotë. Të pyesin për alkoolin dhe bixhozin. Thuaj: “Që të dyja janë mëkat i madh. Ka edhe ca dobi për njerëzit, por dëmi nga ato është më i madh se dobia.” Të pyesin edhe sa të shpenzojnë. Thuaj: “Tepricën!” Ja, ashtu All-llahu ua sqaron urdhërat për të menduar ju. Edhe për këtë edhe për botën tjetër. Dhe të pyesin për bonjakët. Thuaj: Më mirë është të silleni mirë me ta. E nëse jetoni bashkë me ta, ata janë vëllezërit tuaj, kurse All-llahu di të dallojë atë të prishurin nga mirëbërësi. Dhe sikur të kish dashur All-llahu, ka mund t’iu rëndojë. Ai është njëmend i fortë dhe i urtë. Mos u martoni me politeiste derisa të bëhen besimtare; nuk ka dyshim se robëresha besimtare është më e mirë se politeistja, edhe sikur t’iu pëlqejë ajo. Mos u martoni me politeistët derisa të besojnë! Pa dyshim besimtari është më i mirë se politeisti, anipse juve ju pëlqen. Ata ju thërrasin për në xhehennem, kurse All-llahu, me vullnetin e vet, thërret për xhennet dhe falje, edhe ua shpjegon njerëzve argumentet e veta, ndoshta ata do të kujtohen. Dhe të pyesin për javët (menstruacionin). Thuaj: “Ajo është sëmundje”. Prandaj mos iu afroni grave në kohën e javës (menstruacionit) dhe mos iu afroni derisa të pastrohen. Dhe kur të pastrohen, pastaj afrohuni ashtu si ju ka urdhëruar All-llahu. All-llahu me të vërtetë i do ata që pendohen dhe i do ata që pastrohen. Gratë tuaja janë arat tuaja, prandaj veproni me arat tuaja si të dëshironi, por përgatituni për vete dhe frikësohuni prej All-llahut dhe dine se do të dilni para Atij. Pra, përgëzoj besimtarët! Dhe mos e bëni All-llahun, kur betoheni, pengesë që të bëni vepra të mira dhe të jeni në rrugë fisnike e në përpjekje për t’i pajtuar njerëzit, se All-llahu të tëra i dëgjon dhe i di. All-llahu nuk do t’iu dënojë nëse pa qëllim betoheni, por do t’iu dënojë për atë çka e meritojnë zemrat tuaja. All-llahu është i butë dhe fal. Ata të cilët me betim ndahen prej grave të veta, kanë afat të presin katër muaj, po nëse u kthehen, ani All-llahu njëmend fal dhe është mëshirëplot. Po nëse ata vendosin të shkurorëzohen, ani, All-llahu njëmend dëgjon dhe di shumë. Të shkurorëzuarat duhet të presin tre cikle të pastrimit, dhe nuk u lejohet të fshehin atë çka ka krijuar All-llahu në amzat e tyre, nëse i besojnë All-llahut dhe botës tjetër. Burrat e tyre kanë të drejtë, derisa ato presin, t’i kthejnë nëse dëshirojnë pajtim. Edhe ato kanë po aq të drejtë sa edhe obligim, por burrat kanë përparësi për një shkallë ndaj tyre. Vetëm All-llahu është i fortë dhe i urtë. Shkurorëzimi mund të bëhet dy herë, andaj ose me zemërgjërësi mbani ose shkurorëzohuni me mirëkuptim. Juve nuk ju lejohet të merrni asgjë nga ajo që u keni dhuruar, përveç nëse ata dy frikësohen se nuk do të kryejnë urdhërin e All-llahut. Po nëse frikësohen se ata dy nuk zbatojnë urdhërat e All-llahut, nuk e kanë mëkat atë me çka ajo është kompensuar. Ato janë norma të All-llahut, dhe mos i nëpërkëmbeni! Dhe ata që i kalojnë kufijtë e All-llahut, mu ata janë kriminelë. Por nëse prap e lëshon, nuk i lejohet më atij pa u martuar për tjetër burrë, dhe nëse ky e lëshon atëherë këta dy nuk e kanë mëkat t’i kthehen njëri-tjetrit, nëse mendojnë se veprojnë brenda kufijve të All-llahut. Ato janë urdhëra të All-llahut të cilat ua sqaron njerëzve të cilët dinë. Kur t’i lëshoni gratë dhe ato e mbushin afatin e caktuar për pritje, ose mbani si ka hije ose përgatisni e lëshoni si ka hije. Dhe mos i vononi me qëllim që t’u bëni dëm. Ai që sillet ashtu – i ka bërë dëm vetvetes. Mos luani me argumentet e All-llahut dhe përkujtone dhuntinë e All-llahut ndaj jush, edhe Librin edhe urtësinë që ua ka shpallur, me të cilën ju këshillon. Frikësohuni All-llahut dhe dine se All-llahu i di të gjitha! Dhe kur t’i lëshoni gratë dhe kur e plotësojnë kohën e caktuar për pritje, mos i pengoni të martohen përsëri me burrat e vet, mbasi që pajtohen për të bërë jetë të rregullt. Me këtë këshillohet ai, nga mesi i juaj, i cili beson në All-llahun dhe në botën tjetër. Ajo është më me mend dhe punë më e pastër. All-llahu, pra, i di të gjitha, por ju nuk dini. Nënat le t’u japin gji fëmijëve të vet plot dy vjet, për ata që dëshirojnë të jetë e plotë gjidhënia, kurse babai i fëmiut ka për detyrë ushqimin dhe veshjen e tyre në mënyrë të denjë. Askush të mos obligohet më tepër se sa ka mundësi, nëna të mos dëmtohet për shkak të fëmiut të vet dhe as baba për shkak të fëmiut të vet. Edhe trashëgimtari gjithashtu. Nëse ata dy vendosin me marrëveshje e pëlqim që fëmiun ta ndajnë (nga gjiri) ajo nuk është mëkat. Por nëse dëshironi që fëmijëve tuaj tu gjeni mëndesha të tjera, ani, nuk është mëkat nëse e jepni në mënyrë të denjë atë çka e jepni. Frikësohuni prej All-llahut dhe dine se All-llahu sheh mirë se ç’punoni. Gratë që, mbesin pas vdekjes së burrave duhet të presin katër muaj e dhjetë ditë. Dhe kur ato e plotësojnë afatin e tyre, ju nuk mbani përgjegjësi se ç’bëjnë ato me vetveten, sipas normave. E All-llahu është i informuar se ç’punoni ju. Dhe nuk e keni mëkat nëse ua shfaqni grave ose e mbani në vete të fshehtë qëllimin se ju do t’i lypni. All-llahu e di se do të mendoni për ato, por asgjë mos premtoni fshehtazi, flisni vetëm me sinqeritet. Dhe mos vendosni për kurorë para se të kalojë afati i caktuar për pritje; dhe dine se All-llahu e di çka ka në shpirtërat tuaj, prandaj, ruajuni dhe dine se All-llahu është gafurrë-halimë. Nuk është mëkat për ju nëse i lëshoni gratë tuaja para se të hyni në marrëdhënie kurore me ato, ose para se t’ua caktoni shpërblimin e kurorës. Por bëni të kënaqura (me shpërblimin tuaj) të caktuar me ligj, i pasuri sipas mundësisë së tij e i varfëri sipas mundësisë së vet; është e drejtë dhe detyrë për punëmirët. Në qoftë se i lëshoni gratë pa i prekur, por që e keni caktuar shpërblimin e kurorës, atyre u takon gjysma e asaj që e keni caktuar, përveç nëse e falin ato ose ai, i cili e ka në dorë lidhjen e kurorës. Dhe nëse e fal, ajo është më afër devotshmërisë. Dhe mos harroni mirësinë ndaj njeri-tjetrit se All-llahu me siguri sheh se ç’punoni. Ruani kohët e faljes si edhe atë të mesmen dhe para All-llahut qëndroni me përulje! Nëse frikësoheni, atëherë duke ecur ose kaluar, por kur të jeni të sigurt përmendne All-llahun ashtu siç ju ka mësuar Ai për atë që nuk e keni ditur. Ata të cilët vdesin nga mesi juaj, por që lënë pas vetes gra – duhet t’i porosisin të jenë të kënaqura për një vjet e jo të dalin. Por nëse ato dalin vetë, ju nuk mbani përgjegjësi për atë se çka bëjnë ato me vetveten, nga çka është e lejuar, ndërkaq All-llahu është i fortë dhe i urtë. Edhe të shkurorëzuarave u takon përgatitje e denjë, si e drejtë dhe detyrë e të devotshmëve. All-llahu ashtu ua sqaron normat e veta, ndoshta po mblidhni mendjen! A nuk i ke parë ata të cilët nga frika prej vdekjes, me mijëra kanë ikur nga shtëpitë e veta!? All-llahu u ka thënë: “Vdisni!” e pastaj i ka ngjallur. All-llahu është, pamëdyshje, i mirë ndaj njerëzve, por shumica e njerëzve nuk janë mirënjohës. Dhe luftoni për hirë të All-llahut dhe dine se All-llahu di dhe dëgjon! Kush është ai që All-llahut i jep hua të mirë, vullnetarisht, e Ai t’ia kthejë shumëfish? Dhe All-llahu shkurton dhe shton dhe tek Ai do të ktheheni. A nuk i ke parë se paria e izraelitëve pas Musaut i thanë një profeti të vet: “Dërgona një sundues që të luftojmë në rrugë të All-llahut!” – e ai u tha: “A do të guxoni, nëse caktohet lufta, të mos luftoni?” “Pse të mos luftojmë në rrugë të All-llahut”, - thanë ata, - ne që jemi ndjekur nga vendlindja jonë dhe të ndarë nga bijtë tanë?” Mirëpo, kur iu caktua lufta, ata, përveç një numri të vogël, bishtnuan, por All-llahu i di mirë kriminelët. Profeti i tyre u tha: “All-llahu ju caktoi me siguri Talutin për sundues”. “Prej nga, - i thanë, - të na bëhet ai sundues kur ne jemi më të denjë se ai për të sunduar? Atij nuk i është dhënë as ndonjë pasuri e madh”. “All-llahu atë e ka zgjedhur t’iu bëhet sundues”, - tha ai, - dhe e pajisi me dijeni dhe trup të zhvilluar”. – All-llahu ia jep pushtetin kujt të dojë Ai. All-llahu është i gjithëdijshëm. Profeti i tyre u tha: Shenjë e sundimit të tij do të jetë arkivoli që do t’iu arrijë, i cili u sjell qetësi nga Zoti juaj dhe mbeturina të asaj që kanë lënë populli i Musaut dhe Harunit, e këtë e bartin engjujt. Ajo është me të vërtetë një argument, nëse jeni besimtarë. Dhe kur doli Taluti me ushtrinë tha: “All-llahu pa dyshim do t’iu vejë në sprovë me një lum, kush pi prej atij, nuk është me mua, e kush nuk e shijon atë është me mua, me përjashtim të atij që merr me grushtin e vet”. Dhe ata përveç një pakice sish pinë prej atij. Por kur e kaloi atë, ai edhe ata të cilët besuan me të, thanë: “Ne sot nuk mundemi t’i dalim në krye me Xhalutin dhe ushtrinë e tij”! Ata, të cilët mendonin se gjithsesi do të dalin para All-llahut, thanë: Po sa herë grupe të vogla, me vullnetin e All-llahut i kanë mundur grupet më të mëdha”. Dhe All-llahu është me durimtarët. Dhe kur dolën kundër Xhalutit dhe ushtrisë së tij thanë: “O Zoti ynë, na mbush me durim dhe forcoi këmbët tona dhe na ndihmo kundër mosbesimtarëve!” Dhe ata, me vullnetin e All-llahut, i mundën dhe Davudi e mbyti Xhalutin. Edhe All-llahu i dha pushtet e profetësi dhe e mësoi çka deshi Ai. Sikur All-llahu të mos i zmbrapste njerëzit, njërën palë me të tjerët, me të vërtetë toka do të shkatërrohej, po All-llahu është i mirë për gjithë botërat. Këto janë ajete të All-llahut që po t’i lexojmë me saktësi. Ti vërtetë je profet. Ata profetë ne i kemi dalluar disa nga të tjerët. Me disa prej tyre ka folur All-llahu e disa i ka ngritur për disa shkallë. Dhe Isait, të birit të Merjemes, i kemi dhënë argumente të qarta dhe e kemi ndihmuar me Xhebrailin. Sikur të donte All-llahu, ata nuk do të vriteshin ndërveti pas tyre, pasi që u erdhën argumente të qarta, por ata u konfrontuan; disa prej tyre besuan e disa mohuan. Por sikur të donte All-llahu ata nuk do të vriteshin, por All-llahu punon çka dëshiron vetë. O besimtarë, shpërndane një pjesë nga ajo me çka ju furnizojmë Ne, para se të vij dita kur nuk do të ketë as shitje, as miqësi e as ndërmjetësim! Mirëpo mosbesimtarët, ata janë mizorë. All-llahu është – nuk ka zot përveç atij – i gjallë i përjetshëm! Nuk e kaplon kotja as gjumi. E Tij është çka ka në qiej dhe çka ka në tokë. Kush është ai që angazhohet për dikë te Ai, pa lejimin e Atij? Ai e di çka është para tyre dhe çka është pas tyre, dhe prej asaj që di Ai – të tjerët dinë vetëm aq sa dëshiron Ai. Kompetenca e Tij ngërthen edhe qiejt dhe tokën dhe Atij nuk i vjen rëndë mbajtja e tyre; Ai është i Lartëmadhërishëm e i madh! Në fe nuk ka shtyrje me dhunë. Rruga e drejtë është dalluar shumë qartë nga ajo e padrejta. Ai që nuk i beson Tagutit (djallit) por i beson All-llahut – mbahet për lidhjen më të fortë që nuk ka të këputur, - kurse All-llahu dëgjon dhe sheh çdo send. All-llahu është mbrojtës i atyre, të cilët besojnë dhe ata i nxjerr nga terri në dritë, kurse ata që nuk besojnë, kanë mbrojtës djajtë që i shpiejnë nga drita në terr; ata janë banorë të xhehennem-it, ku do të mbesin përgjithmonë. A nuk e ke parë atë i cili është kundërshtuar me Ibrahimin për Zotin e tij, atëherë kur All-llahu i dha pushtet? Kur Ibrahimi tha: “Zoti im është ai i cili ngjall dhe vdes” ai iu përgjegj: “Unë ngjall (krijoj jetë) dhe vdes!” Ibrahimi tha: “All-llahu njëmend bën që dielli të lind në lindje, hajde bëne ti t’ia shkrepë nga perëndimi!” Dhe mosbesimtari u step! All-llahu, pra, nuk udhëzon në rrugë të drejtë popullin mizor. Ose atë, i cili, duke kaluar pranë një qyteti të rrënuar me themel, pat bërtitur: “Po si do t’i ngjallë All-llahu këta, pasi që kanë vdekur?” Dhe All-llahu e bërë këtë si të vdekur për njëqind vjet, e pastaj e ngjalli dhe i tha: “Sa ke ndejtur ashtu?” “Një ditë ose vetëm një pjesë të ditës – u përgjegj”. “Jo”, - i tha Ai, - por ke mbetur njëqind vjet. Shiko ushqimin tënd dhe pijen tënde, nuk janë prishur; shikoje edhe gomarin tënd – të të bëjmë argument për njerëzit! Po shiko edhe eshtrat – shih si po i bashkojmë, e pastaj i mveshim me mish?!” Dhe kur atij iu bë e qartë tha: “Unë e di se All-llahu ka mundësi për çdo send!” Dhe kur Ibrahimi tha: “O Zoti im, më trego si i ngjallë të vdekurit”. Ai i tha: “A nuk beson a?” Po si jo, - tha ky, - por që të më qetësohet zemra. “Merri, - i tha, - katër zogj dhe preji, dhe nga një copë të tyre vëri në kodra të ndryshme e pastaj thirri, përnjëherë kanë për të ardhur. Dije se All-llahu është i fortë dhe i urtë”! Ata të cilët pasurinë e vet e shpenzojnë në rrugë të All-llahut i ngjajnë shembullit të një kokrre prej së cilës mbijnë shtatë kallinj e në secilin kalli nga njëqind kokrra. Dhe All-llahu ia shumëfishon kujt do Ai; All-llahu ka horizont të gjerë të dijes. Ata të cilët shpenzojnë pasurinë e vet në rrugë të All-llahut, e pastaj atë çka e shpenzojnë nuk e përcjellin me përgojime e shqetësime, shpërblimi i atyre është te Zoti i tyre, dhe për ata nuk ka frikë as pikëllim. Fjala e mirë dhe falja janë më të mira se një lëmoshë të cilën e përcjell shqetësimi. All-llahu është i pavarur dhe i butë. O besimtarë, mos e prishni lëmoshën tuaj me përgojime dhe ofendime sikur ai që shpenzon pasurinë e vet për sy e faqe para njerëzve, dhe nuk i beson All-llahut e as botës tjetër; Ai i ngjan atij shkrepit mbi të cilin ka pak dhe, andaj kur e godit rrëmuja me shi e lë lakuriq; Ata nuk dot ë fitojnë kurrfarë shpërblimi për atë çka kanë bërë. Dhe All-llahu nuk përudhë popullin mosbesimtar. Kurse ata që shpenzojnë pasuritë e veta me dëshirë që të mbërrijnë kënaqësinë e All-llahut dhe që ta forcojnë vetveten, i shëmbëllejnë një kopshtit në rrafshlartë ku bie shumë shi, andaj edhe jep fryt të dyfisht; Nëse nuk ka shi të mjaftueshëm, rigon ose ka vesë. All-llahu sheh se çka punoni. A dëshiron ndokush prej jush të ketë një kopsht plot me pemë e hardhi ku rrjedhin lumenj dhe ku ka fruta të ndryshme dhe e gjen pleqëria me fëmijë të vegjël, e pastaj ta goditë rrëmuja me zjarr dhe të digjet? Ashtu All-llahu jua sqaron argumentet, ndoshta keni për të menduar! O besimtarë! Shpenzoni nga ato gjëra të bukura që i fitoni dhe prej atyre që ua japim nga toka, mos nisni të ndani atë që nuk vlen të shpërndahet, që ju vetë nuk do ta kishit marrë. Përveç kur nuk sheh. Dhe ta dini se All-llahu është i pavarur dhe i denjë për lavdatë. Djalli ju premton varfëri dhe ju urdhëron të bëni paudhësi, por All-llahu ju premton falje dhe mirësinë e Tij. All-llahu është me dijeni të gjërë. Ai i jep urtësi kujt do. Atij të cilit i jep urtësi, i është dhuruar mirësi e pamatur. Këtë mund ta kuptojnë vetëm të mençurit. Për gjithçka që shpenzoni ose që e premtoni, All-llahu, me siguri e di atë, dhe për mizorët nuk ka ndihmëtarë. Bukur është kur jepni lëmoshë haptazi, por është më mirë për ju nëse ia jepni të varfërve fshehurazi. Dhe Ai do t’ua mbulojë disa vepra tuaja të këqia. All-llahu është i informuar se ç’bëni. Nuk është puna e jote përudhja e tyre, sepse All-llahu përudhë kë të dojë Ai. Çkado që shpenzon nga mirësia, e keni për vete dhe ju çkado që të jepni të tjerëve le të jetë vetëm për hirë të All-llahut dhe, ajo që e shpenzoni për të irë, do t’iu kompenzohet dhe nuk do të jeni të dëmtuar. Të varfërit të cilët janë të angazhuar në rrugë të All-llahut dhe nuk mund të fitojnë, i painformuari i konsideron këta si të pasur, për shkak të modestisë së tyre; Do t’i njohish sipas pamjes së tyre, ata nuk u mërziten njerëzve duke lypur. Dhe çkado që të jepni për të mirë, All-llahu me siguri e di. Ata që shpërndajnë pasurinë e vet natën dhe ditën, fshehtazi dhe haptazi, ata e kanë shpërblimin e vet te Zoti i tyre dhe për ata nuk ka as frikë as pikëllim. Ata që hanë kamatën do të ngrihen sikur që do të ngrihet ai të cilin e ka përflakur, me të prekur, djalli, për shkak se kanë thënë: “Edhe tregtia është njëlloj sikur kamata”. Mirëpo All-llahu e ka lejuar tregtinë dhe e ka ndaluar kamatën. Atij që i vjen një këshillë nga Zoti i tij dhe heq dorë, i takon ajo që e ka fituar më parë. Çështja e tij është tek All-llahu, por kush e përsërit – e ata janë banorë të xhehennemi-it, ku do të mbesin përgjithmonë. All-llahu e zhduk kamatën dhe e shton lëmoshën. All-llahu nuk e do asnjë mosbesimtar mëkatar. Ata që besojnë dhe bëjnë vepra të mira dhe e kryejnë namazin, e japin zeqatin, ata i pret shpërblimi te Zoti i tyre dhe për ata nuk ka frikë as pikëllim. O besimtarë, frikësohuni All-llahut dhe, nëse jeni besimtarë, hiqni dorë nga ajo çka mbetet prej kamatës. E nëse nuk e bëni këtë, atëherë i shpallni luftë All-llahut dhe Profetit të Tij! Por nëse pendoheni ju takon ajka e pasurisë suaj; askë nuk e dëmtoni e as jeni të dëmtuar. E nëse është ngusht, pritne derisa të çlirohet, por, dine, është më mirë nëse e falni. Dhe frikësohuni ditës kur do t’i ktheheni All-llahut, kur secilit do t’i paguhet ajo që e ka merituar, askush nuk do të jetë i dëmtuar. O besimtarë! Kur merrni hua njëri nga tjetri për afat të caktuar shkruane! Dhe një shkrues nga ju le të shkruajë drejt dhe le të mos ngurrojë të shkruaj ashtu si e ka mësuar All-llahu. Ai le të shkruajë, kurse ai që ka obligim (borshin) le t’i diktojë dhe le t’i frikësohet All-llahut, Zotit të vet, dhe asgjë le të mos lërë mangut prej asaj. Po ai që ka obligim nëse është mendjemangët (i marrë) ose i dobët, ose nëse nuk është në gjendje të diktojë, atëherë le të diktojë kujdestari i tij, por drejt, me besnikëri. Dhe sillni dy dëshmitarë, dy meshkuj nga ju, e nëse nuk ka dy meshkuj, atëherë një mashkulle dy femra me dëshminë e të cilave jeni të kënaqur. Nëse njëra prej atyre harron le ta përkujtojë tjetra. Dëshmitarët duhet të përgjegjen në çdo thirrje. Gjithashtu mos keni drojë që ta detajizoni me shkrim; qoftë pak ose shumë, me shënim të afatit për kthim. Ajo është më e drejtë te All-llahu dhe më e fortë për të dëshmuar, dhe ka më pak mundësi për të dyshuar, përveçse nëse është tregti e ditës – me sende që i përflitni dorë me dorë – atëherë nuk keni mëkat edhe nëse nuk i shënoni. Merrni dëshmitarë kur lidhni kontrata të shitblerjes dhe të mos jetë i dëmtuar as shkruesi as dëshmitari. Por nëse e bëni atë, (e dëmtoni ndonjerin prej tyre) ajo është me siguri gabim nga ana juaj. Frikësohuni All-llahut, All-llahu ju mëson, All-llahu për çdo send di. Nëse jeni në rrugë e nuk gjeni shkrues, atëherë merrni peng (kapar)! Dhe nëse njëri te tjetri siguroni diçka, ai le ta arsyetojë besimin e shprehur dhe le t’i frikësohet le ta arsyetojë besimin e shprehur dhe le t’i frikësohet All-llahut, Zotit të vet. Dhe mos e fshehni dëshminë, se kush e fsheh atë, ai ka zemër mëkatare, kurse All-llahu e di çka punoni. Të All-llahut janë gjithçka ka në qiej dhe në tokë! E shprehët ju atë çka mbani në shpirt apo e fshehët, All-llahu për atë do t’iu kërkojë llogari; kujt të dojë ai fal dhe e dënon kë të dojë. All-llahu ka mundësi për çdo send. Profeti beson në atë çka i shpallet nga Zoti i tij, edhe besimtarët: secili i beson All-llahut, edhe engjujve të tij, edhe librave të tij, edhe profetëve të tij. “Ne nuk dallojmë asnjë nga profetët e tij”. Dhe thanë: “Dëgjuam dhe iu bindëm; Na fal o Zoti ynë; Te Ti do të kthehemi.” All-llahu askë nuk e ngarkon përtej mundësive të veta. Është në dobi të tij e mira që e bën, kurse e keqja në dëm të tij. O Zoti ynë! Mos na dëno nëse harrojmë ose gabojmë, pa qëllim! Mos na ngarko barrën që ua ke ngarkuar atyre përpara nesh! O Zoti ynë mos na ngarko për detyrë atë për çka nuk kemi mundësi! Shlyej mëkatet tona dhe na fal, dhe kij mëshirë ndaj nesh! Ti je Zoti ynë, andaj na ndihmo kundër popullit mosbesimtar! Alif Lam Mim All-llahu është një, nuk ka Zot përveç Atij, i gjalli dhe i përjetshmi! Të shpallë ty Librin me të vërtetën që i vërteton të mëparshmit. E ka shpallur Tevratin edhe Inxhilin. Më përpara, si udhërrëfim njerëzve; Ai e ka shpallur edhe Kur’anin. Ata që nuk besojnë ajetet e All-llahut kanë dënim të rëndë – All-llahu është i fortë dhe i rreptë. Për All-llahun nuk ka asgjë të fshehur as në tokë e as në qiell. Ai ju formëson në amëza si dëshiron. Nuk ka Zot tjetër përveç Atij të fortit dhe të urtit. Ai është, i cili të shpallë Librin ku ka argumente të qarta; Ato janë ajka e Librit, kurse të tjerët janë alegorikë. Ata, zemrat e të cilëve janë të prishura pasojnë ata që janë më pak të qartë (alegorikë), nga prirja për ngatrresa dhe komentime (tendencioze). Por komentimin e tyre e di vetëm All-llahu kurse ata që janë të thelluar mirë në dije thonë: “Ne i besojmë Atij, e tërë kjo është nga Zoti ynë”. Dhe vetëm të pajisurit me mend e kuptojnë. O Zoti ynë! Mos i lejo zemrat të largohen pasi që na ke udhëzuar, dhe shpërblena me mëshirën tënde! Ti je, me të vërtetë, shpërblyes i madh. O Zoti ynë! Ti do t’i tubosh njerëzit në një ditë, për të cilën nuk ka dyshim. All-llahu me siguri nuk e ndryshon premtimin. Ata të cilët nuk besojnë – nuk i mbron dot asgjë nga dënimi i All-llahut, as pasuritë e tyre e as fëmijët e tyre. Ata janë dru për zjarr. Janë në pozitën e familjes së Faraonit dhe të atyre përpara tyre. Kanë përgënjeshtruar ajetet tona, prandaj All-llahu i rrëmbeu dhe i zhduk për shkak të mëkateve të tyre. All-llahu është ndëshkimrëndë. Thuaju atyre që nuk besojnë: “Do të jeni të mundur dhe të tubuar bashkë në xhehennem. E sa vend i tmerrshëm është!” Keni një argument për model, dy grupet që u kacafytën: Njëri grup që luftonte në rrugë të All-llahut dhe tjetri, mosbesimtarë, të cilit iu duk se ka përpara vetes dy herë më tepër kundërshtarë. Dhe All-llahu, me ndihmën e vet, përkrah kë do. Në këtë ka me të vërtetë mësim për ata që shohin. Njerëzve u është zbukuruar dëshira për epshe dhe dashuri për gratë, djemtë, grumbujt e arit dhe të argjendit, edhe kuajt e bukur dhe kafshët e arat. Ajo është kënaqësi e jetës në këtë botë, por vendkthimi më i mirë është te All-llahu. Thuaj: “A t’ju tregoj çka është më mirë se ato? Ata të cilët janë të devotshëm kanë te Zoti i tyre xhennete, ku do të rrjedhin lumenj, e aty do të mbesin përgjithmonë, edhe bashkëshorte të pastërta dhe kënaqësinë e All-llahut. All-llahu i sheh shumë mirë robërit e vet. Ata, të cilët thonë: “O Zoti ynë, ne me të vërtetë besojmë, prandaj na fal mëkatet tona dhe mbrona prej dënimit me zjarr!” Të durueshmit dhe të sinqertit, edhe të dëgjueshmit, edhe ata që japin lëmoshë, dhe të cilët kërkojnë falje në orët e vona të natës. All-llahu e ka dëshmuar se nuk ka Zot tjetër përvç Atij, - edhe engjujt dhe të diturit, - me veprim të drejtë. Nuk ka Zot përveç Atij, të fortit dhe të urtit. E vetmja fe e drejtë te All-llahu është feja Islame, kurse ata, t ë cilëve u qe dhënë Libri pasi që u erdh njoftimi, u larguan për shkak të egoizmit ndërmjet veti. Kush i mohon argumentet e All-llahut, ani se All-llahu është i shpejtë në llogaritje. Nëse të kundërshtojnë, thuaj: “Unë, dhe kush më pason mua, vetëm lartëmadhërisë së All-llahut i përulem”. Dhe thuaju atyre të cilëve u është dhënë Libri edhe analfabetëve; “A e pranoni fenë Islame?” Nëse pranojnë fenë islame janë të përudhur. Po nëse refuzojnë, e jotja është vetëm t’i bësh me dije, All-llahu i sheh mirë robërit e vet. Ata të cilët mohojnë argumentet e All-llahut dhe i mbysin profetët pa fije të fajit, madje i mbysin edhe ata të cilët kërkojnë nga njerëzit të veprojnë drejt, e njoftoj për dënimin e dhembshëm. Ata janë, veprat e të cilëve nuk vlejnë as në këtë botë as në botën tjetër. Ata nuk do të kenë asnjë ndihmëtar. A nuk i sheh ata të cilëve u ishte dhënë një pjesë e Librit, se po thirren te Libri i All-llahut që të gjykojë ndërmjet tyre, e një grup prej tyre kthejnë kryet në anën tjetër dhe refuzojnë. Për shkak se thonë: “Zjarri nuk na prek neve, me përjashtim të disa ditëve të caktuara”. Ata i mashtron në fenë e tyre mu ajo që e trillojnë. E çka do të bëhet atë ditë, në të cilën nuk ka fare dyshim, kur do t’i tubojmë dhe secili të marr atë që meriton, dhe nuk do t’u bëhet aspak padrejtësi. Thuaj: “O All-llahu im që e ke tërë pushtetin, i jep pushtet kujt do Ti dhe ia merr kujt do Ti. Ti e lartëson kë do dhe poshtron kë do, në dorë tënde është mirësia. Ti, me të vërtetë ke mundësi për çdo send! Ti e lidh natën me ditën edhe ditën e lidh me natën. E bën të gjallin nga jo i gjalli, kurse të gjallin e bën të vdekur; Ti furnizon pakufi kë të duash. Besimtarët le të mos marrin për miq mosbesimtarët kur kanë besimtarë, sepse kush vepron kështu, nuk ka asgjë nga ndihma e All-llahut, përveç nëse seriozisht frikësoheni prej tyre. All-llahu ju afron kujdesin e vet dhe te All-llahu është caku. Thuaj: “O e fshehët ju atë çka keni në krahërorët tuaj, o e shfaqët haptazi, All-llahu atë e di”. Ai e di çka ka në qiej dhe në tokë, All-llahu ka mundësi për gjithçka. Atë ditë kur secili njeri e gjen para vetes se ç’ka ka punuar mirë edhe ç’ka bërë keq, do të dëshirojë që ndërmjet asaj dhe atij të ketë një largësi të madhe. Ndërsa All-llahu ju ofron kujdesin e vet. All-llahu është i mëshirshëm ndaj robërve të vet. Thuaj: “Nëse e duani All-llahu, pasomëni mua, edhe juve All-llahu do t’ju dojë dhe do t’ua falë mëkatet!” All-llahu fal dhe është mëshirëplotë. Thuaj: “Përuluni All-llahut edhe Profetit!” Por nëse ia këtheni shpinën, ani se All-llahu me të vërtetë nuk i do mosbesimtarët. All-llahu, me të vërtetë, e ka zgjedhur Ademin, edhe Nuhin, edhe familjen e Ibrahimit, edhe familjen e Imranit prej të gjithë të tjerëve. Si pasardhës të njëri-tjetrit, - dhe All-llahu dëgjon dhe di shumë. Kur gruaja e Imranit tha: “O Zot, unë po ta kushtoj ty me gjithë zemër këtë që është në barkun tim, prandaj pranoje prej meje, se Ti me të vërtetë, dëgjon dhe di shumë”. E kur e lindi atë, tha: “O Zot, unë kam lindur femër! Por All-llahu e di mirë se çka ka lindur, - dhe mashkulli nuk është sikur femra;” Unë ia vura emrin Merjeme. Atë dhe pjellën e saj unë po e le në mbrojtjen tënde prej djallit të mallkuar”. Dhe Zoti i saj e pranoi me ëndje atë dhe e rriti mirë dhe ia la në besë Zekerijjaut. Sa herë që hynte Zekerijja te ajo në tempull, gjente ushqime te ajo. “Prej nga kjo, oj Merjeme?” i thoshte kurse ajo i përgjigjej, “Prej All-llahut, All-llahu e furnizon pa masë, kë do”. Aty Zekerrija iu lut Zotit të vet: “O Zot, - tha, - më dhuro pasardhës të mirë, me mirësinë tënde, Ti me siguri e dëgjon lutjen”! Dhe derisa ai lutej në tempull, në këmbë engjujt e thirrën: “All-llahu ty të përgëzon me Jahjaun, i cili vërteton fjalën e All-llahut, zotëri me famë dhe profet nga të mirët. “O Zot, - tha, - si do të kem djalë në këtë moshë të shtyrë, madje edhe gruaja ime është shterpë?” “Ja, ashtu, - tha, - All-llahu bën çka të dojë”. “O Zot, - tha ky, - më jep ndonjë shenjë!” “Shenja jote, - tha, - është ajo që tri ditë nuk do të flasish me njerëz, vetëmse me shenja. Por përmende shpesh Zotin tënd dhe lartësoje në mbrëmje dhe në mëngjes!” Dhe kur engjujt i thanë: “Oj Merjeme, ty të ka zgjedhur All-llahu dhe të ka pastruar, e të ka zgjedhur nga të tëra gratë e botës. Oj Merjeme, jij e përulur ndaj Zotit tënd dhe bëni sexhde, edhe falu me ata që e kryejnë të falurit (namazin)! Këto janë informata të fshehta që po t’i shpallim ty. Ti nuk ke qenë te ata kur i hudhën pendat e tyre (për short) për të parë se cilit prej tyre do t’i lihet në besim merjemja, dhe ti nuk ishte me ata kur shtyheshin ndër veti. Dhe kur engjujt i thanë: “Oj Merjeme, All-llahu të përgëzon me fjalën e vet se emrin do ta ketë Mesih, Isa, i biri Merjemes, faqebardhë në këtë botë dhe në botën tjetër, dhe do të jetë njëri nga të afërmit. Ai do t’u flasë njerëzve qysh në djep, por edhe si i rritur, dhe do të jetë nga të mriët. Ajo tha: “O Zot, po si do të kem unë fëmijë kur nuk më ka prekur njeri?” “Qe, kështu, tha, - All-llahu krijon çka të dojë. Kur vendos diçka, Ai vetëm i thotë “Bëhu!” dhe ajo bëhet”. Edhe ia mëson të shkruarit dhe urtësinë, Tevratin dhe Inxhilin. Dhe e bën profet për izraelitët. “Po ju sjell një argument nga Zoti juaj: do t’ju bëj diçka nga argjili në formë të zogut dhe do t’i fryj, e ai do të bëhet zog i vërtetë me vullnetin e All-llahut. Do t’i shëroj edhe të verbërit që kanë lindur ashtu, edhe të zgjebosurit, madje, me lejen e All-llahut, do t’i ngjallë të vdekurit. Do t’ju tregoj çka hani dhe çka fshihni në shtëpitë tuaja. Ajo do të jetë, me të vërtetë, argument për ju nëse jeni besimtarë. Edhe si dëshmues i asaj që është shpallur në Tevratë përpara meje, dhe do t’ju lejoj diçka që ka qenë e ndaluar për ju. Dhe ju sjelli argument nga Zoti jua, prandaj frikësohuni All-llahut dhe nderomëni mua! All-llahu është me të vërtetë Zot i imi edhe i juaji, andaj adhurone! Kjo është rrugë stabile. Dhe kur Isa e hetoi se ata nuk do të besojnë, thirri: “Kush do të jenë ndihmëtarët e mi në rrugë të All-llahut”? Ne, thanë besimtarët. Ne jemi ndihmëtarët (tuaj për hirë të All-llahut), ne i besojmë All-llahut, dhe ti dëshmoje se ne jemi njëmend muslimanë. O Zoti ynë, ne i besojmë asaj që e ke shpallur Ti dhe kemi pasur Profetin, prandaj na shkruaj me ata, të cilët e dëshmojnë. Dhe bënë kurtha, por All-llahu ua këthen njëlloj. All-llahu i bën më së miri. Kur All-llahu i tha: “O Isa, unë ty do të bëj të ndërrosh jetë dhe do të marr tek unë dhe do të shpëtoj nga mosbesimtarët dhe do të bëjë që ithtarët tu të jenë më lartë se mosbesimtarët deri në ditën e kijametit. Pastaj të gjithë do të këtheheni tek unë dhe do t’ju gjykoj për atë përse jeni konfrontuar. Sa për ata, të cilët nuk besojnë, do t’i dënoj me një dënim të rëndë në këtë dhe në botën tjetër. Për ata nuk ka ndihmëtar. Ndërsa ata që besojnë dhe bëjnë vepra të mira, Ai do t’ua paguaj shpërblimet atyre. All-llahu nuk i don mizorët. Këto që po t’i recitoj janë nga ajetet dhe Kur’ani i urtë. Rasti i Isait, tek All-llahu është njëlloj sikur rasti i Ademit: e krijoi nga dheu e pastaj i tha: “Bëhu” dhe ai u bë. E vërteta është nga Zoti yt, prandaj mos dysho! E kush të kundërvihet lidhur me këtë, pasi që të erdhi dijenia, thuaj: “Ejani, do t’i thërrasim bijtë tanë dhe bijtë tuaj, edhe gratë tona edhe gratë tuaja, madje edhe en me gjithë ju bashkë do të lutemi me gjithë zemër ta hedhim mallkimin e All-llahut mbi përgënjeshtarët.” Ky është pa dyshim, rrëfim i vërtetë dhe nuk ka ndonjë tjetër Zot përveç All-llahut. All-llahu është njëmend i fortë, i urtë. Po nëse ata kthejnë kryet në anën tjetër, ani, All-llahu me siguri i di mirë ngatrrestarët. Thuaj: “O ithtarë të Librit, ejani të biem në një fjalë të përbashkët edhe për ne edhe për ju; që të mos adhurojmë tjetër përveç All-llahut, asnjë send të mos ia bëjmë shok dhe mos trajtojmë njëri-tjetrin si zotër në vend të All-llahut. E nëse ata kthejn kryet anash, thuani: “Dëshmone se ne njëmend jemi muslimanë”! O ithtarë të Librit, pse po ziheni rreth Ibrahimit? Po a nuk janë shpallur pas tij Tevrati dhe Inxhili? Nuk merrni vesh ju?! Ju jeni ata që diskutoni për çështje për të cilat nuk dini. E pse diskutoni për gjëra që nuk i dini? All-llahu i di por ju nuk i dini. Ibrahimi nuk ishte as ebrej as i krishterë, por vetëm musliman, besëdrejtë, dhe nuk ishte politeist. Më të afërt te Ibrahimi janë ata, të cilët ndoqën rrugën e tij, edhe ky Profet dhe ata që kanë besuar. Ndërkaq, All-llahu është dashamir i besimtarëve. Një grup nga ithtarët e Librit memzi presin që t’iu shpiejnë në rrugë të pakrye, por ata nuk ju humbin dot përveç vetes, por nuk e hetojnë. O ithtarë të Librit, pse i mohoni argumentet e All-llahut, kur e dini mirë se janë të vërtetë. O ithtarë të Librit, pse e maskoni të vërtetën me të pavërtetë dhe e fshihni me vetëdije realitetin? Një grup nga ithtarët e Librit thanë: “Besone atë çka u është shpallur besimtarëve, para dreke, kurse pas dreke mohone! Ndoshta edhe ata do të kthehen. Dhe mos i besoni tjetërkujt përveç atyre që pasojnë fenë tuaj. “Thuaj: “Udhëzim është udhëzimi i All-llahut”. Mund t’i jepet edhe ndonjë tjetri, ashtu siç u është dhënë juve, ose ata do t’ju kundërvihen te Zoti juaj. Ti thuaju, dhuntitë janë vetëm në dorë të All-llahut. Ai i jep kujt të dojë. All-llahu është i gjithëdijshëm. Ai veçanërisht shpërblen me mirësinë e vet kë të dojë, se All-llahu posedon mirësi të madhe. Nga ithtarët e Librit ka të tillë që nëse ua beson një barrë pasuri do ta kthejnë, por ka edhe të atillë që nëse ua jep në besim qoftë edhe një metelik nuk ta kthejnë, në qoftëse nuk e ndjek vazhdimisht. Ashtu është, për shkak se ata thonë: “Ne nuk kemi obligim ndaj analfabetëve” – dhe flasin gënjeshtra për All-llahun me vetëdije. Por me siguri kush i përmbush obligimet e veta dhe ruhet prej mëkateve, ani, se All-llahu i don të devotshmit. Ata të cilët obligimin e vet ndaj All-llahut dhe besatimin e vet e shesin për diçka që vlen krejt pak – në botën tjetër nuk kanë asgjë, atyre All-llahu në ditën e kijametit nuk do t’u flasë fare e as do t’i shikojë, dhe nuk i pastron – ata kanë për të vuajtur dënim të dhembshëm. Ka prej atyre një grup që përdredhin gjuhët duke lexuar Librin, që të kujtoni se ajo është nga Libri, dhe thonë: “Ajo është nga All-llahu”, - por ajo nuk është nga All-llahu. Ata flasin me vetëdije gënjeshtra për All-llahun. Nuk i ka hije njeriut të cilit All-llahu i jep Librin dhe urtësi e profetësi, t’u thotë njerëzve “Adhuromëni mua në vend të All-llahut”, por jini të sinqertë te Zoti me atë çka e dini librin dhe me atë çka e studioni. E as t’ju urdhëroj që engjujt dhe profetët t’i konsideroni zotër. A po ju urdhëron mosbesim, pasi që jeni bërë muslimanë? All-llahu u ka marrë besën profetëve, kur u ka dhënë Libër dhe urtësi. “Pastaj ju vjen një profet, i cili e vërteton se është e saktë ajo çka e keni, a gjithsesi do t’i besoni dhe patjetër do ta ndihmoni? A e pranoni, - tha, se me këtë merrni obligimin tim?” Ata thoshin “E pranojmë”! “Atëherë, pra, dëshmone, - u thotë – se edhe unë jam me ju, një prej dëshmitarëve.” Por kush kthen kryet në anën tjetër, edhe pas kësaj, ata janë njëmend mbrapshtanë. A dëshirojnë tjetër fe, përveç fesë së All-llahut, kurse Atij, dashtë e padashtë i përulën kush janë në qiej dhe në tokë dhe te Ai do të kthehen,. Thuaj: “Ne i besojmë All-llahut edhe asaj që na shpallet neve, edhe asaj që i ka ardhur Ibrahimit, dhe Ismailit, dhe Is-hakut, edhe Jakubit edhe nipërve. Edhe asaj që iu dha Musaut dhe Isaut dhe profetëve – nga Zoti i tyre, ne nuk bëjmë kurrfarë dallimi në mes tyre, dhe ne vetëm atij i dorëzohemi. Dhe kush kërkon ndonjë fe tjetër përveç asaj islame, atij nuk do t’i pranohet dhe ai do të jetë nga të humburit në botën tjetër. Si do ta udhëzojë All-llahu një popull i cili bën mosbesim, pasi që ishte besimtar dhe e kanë dëshmuar se Profeti është i vërtetë, madje janë dhënë edhe argumente të qarta? All-llahu nuk përudh popullin mizor. Ata janë, të cilët kanë për shpërblim mallkimin e All-llahut edhe engjujve, dhe tërë njerëzve – së bashku. Përgjithmonë do të mbesin nën te dhe dënimi nuk do t’u lehtësohet e as do t’u vonohet. Përveç atyre, të cilët pas asaj pendohen dhe përmirësohen; All-llahu është mëshirëplotë dhe falë shumë. Ata të cilët bëhen mosbesimtarë, pasi kanë qenë besimtarë, dhe e shtojnë mosbesimin, atyre pendimi nuk u pranohet, dhe ata janë me të vërtetë të humbur. Ata, të cilët mohojnë dhe vdesin si mosbesimtarë, me siguri nuk do t’i pranohet asnjërit për kompensim qoftë edhe e tërë pasuria e kësaj bote. Ata i pret dënim i dhembshëm. Atyre askush nuk do tu ndihmojë. Nuk do të arrini mirësinë e plotë deri sa të mos e ndani një pjesë të asaj që e keni më të dashur; ju çkado qoftë të ndani, ani, All-llahu me siguri e di atë. Të gjitha ushqimet kanë qenë të lejuara për izraelitët, përveç atyre që izraelitët ia ndaluan vetvetes para se të shpallej Tevrati. Thuaj: “Ma sillni Tevratin dhe lexone, nëse jeni të sinqertë”. Kurse ata të cilët edhe pas asaj shfaqin gënjeshtra për All-llahun, ata janë me të vërtetë mizorë. Thuaj: “All-llahu flet të vërtetën! Prandaj pasone fenë e Ibrahimit, besimtarit të vërtetë, se ai nuk ka qenë politeist”. Tempulli i parë i ndërtuar për njerëz është ai që u ngrit në Mekke, i bekuar dhe udhërrëfyes i botërave. Aty ka fakte të qarta, është vendqëndrimi i Ibrahimit. Dhe kush hynte aty ishte i siguruar. Të vizituarit e tempullit, për hir të All-llahut, për atë që ka mundësi ta marrë këtë udhë, është obligim, e kush nuk beson, - ani, All-llahu me siguri nuk është i varur prej askujt. Thuaj: “O ithtarë të Librit, pse i mohoni argumentet e All-llahut kur All-llahu është dëshmitar i tërë asaj çka punoni”? Thuaj: “O ithtarë të Librit, pse e largoni nga rruga e All-llahut atë që beson, dhe përpiqeni t’ua shtrembëroni, kurse ju e dini se është e vërtetë? All-llahu nuk është indiferent ndaj asaj që punoni ju!” O besimtarë, nëse i përuleni ndokujt prej atyre të cilëve u është dhënë Libri, ata, pasi që jeni bërë besimtarë, do t’ju kthejnë në mosbesimtarë. E si mund të mohoni kur juve u recitohen ajetet e All-llahut dhe në mesin tuaj është Profeti i Tij? Dhe kush është i vendosur me All-llahun, ai është i udhëzuar në rrugë të drejtë. O besimtarë, frikësohuni All-llahut me devotshmëri të vërtetë; Dhe assesi mos vdisni ndryshe, përveç si musliman! Të gjithë së bashku mbahuni fort për litar të All-llahut dhe mos përçaheni! Pastaj përkujtone dhuntinë e All-llahut ndaj jush kur ishit të armiqësuar, e ai i bashkoi zemrat tuaja dhe ju me mëshirën e tij u bëtë vëllezër. Ishit buzë greminës së zjarrit e ju shpëtoi prej tij. Ashtu All-llahu ua shpjegon argumentet e veta, ndoshta merrni të mbarën! Dhe le të ketë nga ju të atillë që do të thërrasin në të mira dhe kërkojnë të bëhen punë të mira dhe të pengojnë nga veprat ekëqia. Ata do të jenë të shpëtuar. Dhe mos bëheni sikur ata të cilët janë përçarë dhe konfrontuar pasi që u kanë ardhur argumente të qarta – ata i pret dënim i madh. Atë ditë kur disa fytyra do të zbardhen e disa do të nxihen. Atyre, fytyrat e të cilëve janë të zeza, do t’u thuhet: “A u bëtë mosbesimtarë pasi që ishit besimtarë? Shijone pra dënimin pasi nuk besoni!” Kurse ata, fytyrat e të cilëve do të jenë të bardha, do të jenë në mëshirë të All-llahut, ku do të mbesin përgjithmonë. Ato janë argumente të All-llahut që po t’i rrëfejmë besnikërisht. Dhe All-llahu nuk ia dëshiron të keqen botës. Të All-llahut janë të gjitha ç’ka në qiej dhe në tokë, edhe te All-llahu kthehen të gjitha çështjet. Ju jeni populli më i mirë se të gjithë të tjerët që janë paraqitur ndonjëherë. Kërkoni të bëhen vepra të mira dhe pengoni nga të pamirat dhe i besoni All-llahut. Dhe sikur ithtarët e Librit të besonin drejt, do të ishte më mirë për ata; Ka prej tyre edhe besimtarë, por shumica janë mbrapshtanë. Ata nuk mund t’ju bëjnë asnjëfarë dëmi, vetëm se ju shqetësojnë. Nëse ju sulmojnë shpejt do t’ua shihni shpinën (do të ikin), se nuk do të jenë të ndihmuar. Kudo që të gjenden, do të jenë të poshtëruar nëse nuk kapen për litari të All-llahut dhe të njerëzve, dhe do të meritojnë hidhërimin e All-llahut, dhe do t’i godas mjerimi, për shkak se i mohonin argumentet e All-llahut dhe i vrisnin profetët pa fije të fajit, dhe për shkak se kanë gabuar dhe silleshin armiqësisht. Nuk janë të gjithë njëlloj. Ka ithtarë të denjë të Librit të cilët tërë natën lexojnë ajetet e All-llahut dhe bëjnë sexhde; I besojnë All-llahut dhe botës tjetër dhe kërkojnë të bëhen vepra të mira dhe pengojnë nga veprat e këqia, dhe shpejtojnë të bëjnë mirësi, eh, ata pra janë të mirë. Çfarëdo që të bëjnë, ajo nuk do t’u mohohet. All-llahu i di mirë të devotshmit. Atyre që nuk besojnë nuk do t’u bëjnë dobi te All-llahu as pasuritë e tyre as fëmijët e tyre; Ata do të jenë banorë të zjarrit dhe aty do të mbesin përgjithmonë. Shembulli i atyre që japin sa janë gjallë në këtë otë i ngjan farës së mbjellë nga ata të cilët kanë gabuar ndaj vetes, të cilën e goditë era e ftohtë si akulli dhe e zhdukë. Ata nuk i dëmton All-llahu, por e dëmtojnë vetveten. O besimtarë, për miq të sinqert mos merrni të tjerë jasht mesit tuaj! Të tjerët ua dëshirojnë shkatërrimin, mezi presin që të hidheni në mundime. Ata me gojët e tyre shprehin urrejtje, por ajo çka e fshehin në krahëror është shumë më e madhe. Ne ua kemi sqaruar argumentet nëse keni mendjen. Qe, ju jeni ata që i doni, por ata nuk u duan juve, dhe ju u besoni të tëra librave, e ata kur ju takojnë thonë “besojmë”, por sapo gjenden vetëm, nga zemrimi me ju, kafshojnë gishtrinjtë. Thuaju: “Plasni nga hidhërimi!” All-llahu me të vërtetë e di mirë çka ka në krahëror. Nëse ju bie ndonjë mirësi, ata i dëshpron ajo, por nëse ju godit ndonjë e papritur, ajo i gëzon ata. Ndërkaq, nëse duroni dhe ruheni, dredhitë e tyre nuk ju dëmtojnë aspak, e All-llahu e di mirë se çka punojnë ata. Dhe kur ti nxitove para familjes tënde, që t’u caktosh besimtarëve pritat për betejë, All-llahu dëgjon dhe di shumë Kur dy grupe tuajat deshtën të tërhiqen, All-llahu i forcoi. Prandaj besimtarët le të mbështetën te All-llahu! All-llahu ju ka ndihmuar edhe në Bedër, kur ishit të pafuqishëm – prandaj frikësohuni All-llahut që të jeni mirënjohës. Kur u pate thënë besimtarëve: “A nuk u mjaftonte qe Zoti juaj ju dërgon në ndihmë tre mijë engjuj”? Po, si jo! Nësejeni të qëndrueshëm dhe të devotshëm, dhe nëse ata ju sulmojnë menjëherë, Zoti juaj do t’ju dërgojë në ndihmë pesë mijë engjuj, të gjithë të shenjuar”. Këtë All-llahu e bëri që t’ju gëzojë dhe me këtë t’ju qetësojë zemrat tuaja – por fitorja vjen vetëm nga All-llahu, i forti dhe i urti. Që ta shkëpusë një grup nga mosbesimtarët ose t’i demoralizojë e të kthehen shpresëhumbur. Nuk varet nga ti a do ta pranojë Ai pendimin e tyre apo do t’i dënojë, sepse ata janë përnjëmend kriminelë. Dhe të All-llahut janë çka ka në qiej dhe çka ka në tokë! Ai fal kë të dojë, dhe e dënon kë të dojë, All-llahu fal dhe është mëshirëplotë. O besimtarë, mos hani kamatën e shumëfishuar dhe frikësohuni All-llahut, ndoshta do të shpëtoni, Dhe ruajuni nga zjarri që është përgatitur për mosbesimtarët, Dhe përuluni All-llahut dhe Profetit! Ndoshta do të jeni të mëshiruar, Dhe shpejtoni për të kërkuar falje nga Zoti juaj dhe për në xhennet, gjerësi e të cilit kapë qiejt dhe tokën, e është përgatitur për të devotshmit, Të cilët japin lëmoshë, edhe kur kanë edhe kur janë në skamje, të cilët e mposhtin hidhërimin dhe i falin njerëzit. Edhe All-llahu i don punëmirët, Edhe ata të cilët, kur bëjnë paudhësi ose bëjnë gabim ndaj vetvetes, e kujtojnë All-llahun dhe kërkojnë falje për mëkatet e tyre – kush i fal mëkatet përveç All-llahut? – dhe të cilët nuk vazhdojnë në atë çka kanë bërë (të gabojnë) me vetëdije. Ata janë që si shpërblim kanë faljen nga Zoti i tyre edhe xhennete, nëpër të cilët do të kalojnë lumenj, e aty do të mbesin përgjithmonë. Sa shpërblim i mirë për ata që punojnë! Edhe përpara jush kanë kaluar popuj e ligje, por ecni nëpër botë dhe veneroni çfarë përfundimi kanë pasur përgënjeshtarët, Ky është sqarimi për tërë njerëzit dhe udhërrëfim e këshillë për të devotshmit. Dhe mos ligshtoheni e as mos u pikëlloni. Ju jeni më të lartit nëse jeni besimtarë. Nëse ju bëhet ndonjë varrë, ani, se tërë popullin e ka goditur varrë e tillë. Ditët e atilla i ndërrojmë ndërmjet njerëzve, për t’i dalluar All-llahu ata që besojnë dhe të zgjedhë prej jush disa heronj. All-llahu nuk i don mizorët, Që t’i pastrojë All-llahu besimtarët dhe t’i shkatërrojë mosbesimtarët. A po mendoni se do të hyni në xhennet e All-llahu të mos e dijë se cilët prej jush kanë bërë luftë dhe janë të durueshëm? Por ju patët dëshiruar vdekjen përpara se të ballafaqoheni me të, ja, e keni parë me sytë tuaj. Muhammedi është vetëm profet. Edhe përpara tij ka pasur profetë. Sikur të vdiste ai apo vritej, a do të ktheheshit gjurmëve të juaja? Kush kthehet gjurmëve të veta nuk i bën asgjë dëm All-llahut, e All-llahu do t’i shpërblejë mirënjohësit. Asnjë nuk vdes pa vullnetin e All-llahut në momentin e caktuar. Kush dëshiron shpërblim në këtë botë do t’ia japim, por edhe kush dëshiron shpërblim në botën tjetër do t’ia japim dhe, nuk ka dyshim, mirënjohësit do t’i shpërblejmë. Sa e sa profetë ka pasur bashkë me të cilët kanë luftuar shumë besimtarë të sinqertë dhe nuk janë fshehur nga të papriturat që i godisnin në rrugë të All-llahut, dhe nuk janë dobësuar e as që janë dorëzuar. Edhe All-llahu i don durimtarët. Ata nuk kishin tjetër fjalë, vetëm thoshin: “O Zoti ynë, na fal gabimet tona dhe lëshimet në çështjet tona, dhe forcona këmbët tona, dhe ndihmona kundër popullit mosbesimtar”! Dhe All-llahu ua dha shpërblimin në këtë botë, dhe shpërblimin më të mirë në botën tjetër. All-llahu i donë punëmirët. O besimtarë, nëse u nënshtroheni atyre që nuk besojnë do t’ju kthejnë gjurmëve tuaja dhe do të jeni të humbur. Se vetëm All-llahu është mbrojtës i juaj dhe ai është ndihmësi më i mirë. Ne do të fusim tmerrin në zemrat e atyre që nuk besojnë, ngase All-llahut i bëjnë shok, për çka Ai asgjë nuk u ka shpallur dhe vendbanim i tyre do të jetë xhehennemi. Po sa strofull e keqe është për mizorët. All-llahu e ka plotësuar premtimin e vet kur, me vullnetin e Tij, i keni mbytur armiqtë pa mëshirë, derisa kur dështuat dhe filluat të diskutoni rreth pozitës tuaj dhe treguat mosdëgjueshmëri, pasi që ua pat treguar atë që e simpatizoni, disa prej jush dëshirojnë këtë botë e disa të tjerë botën tjetër. Atëherë, Ai për t’iu sprovuar bëri që të përvidheni para syve të tyre dhe ua fali, sepse All-llahu ka mirësi të madhe ndaj besimtarëve. Kur u tërhoqët pa vu re askë, e Profeti thërriste pas jush, dhe All-llahu ua pagoi dëshprimin me dëshprim, që të mos ju vijë keq për atë çka ju ka kaluar dhe për atë çka ju pat goditur. All-llahu është i informuar se çka po punoni. Pastaj, pas dëshpërimit ju lëshoi qetësinë absolute, të përgjumshme, ashtu që disa prej jush i mori gjumi, kurse një grup tjetër kujdeseshin vetëm për vete, duke menduar për All-llahun gjëra që nuk janë të vërteta, si mendime të paganizmit dhe thoshin: “A kemi ne diçka nga çështja e premtuar”? Thuaj: “Të gjitha çështjet janë në dorë të All-llahut”. Ata fshehin në vete atë çka nuk ta tregojnë ty. Thonë: “Sikur të pyeteshin për çfarëdo qoftë nuk do të ishim vrarë këtu”. Thuaj: “Edhe sikur të ishit në shtëpitë tuaja, prapësepraë ata të cilët e kanë të caktuar të vriten, do të dilnin në pozitat e tyre, në mënyrë që All-llahu ta provonte atë se çka keni në krahërorët tuaj dhe për të hulumtuar se ç’keni në zemra, All-llahu e di ç’mbajnë krahërorët. Ata, nga mesi juaj, të cilët kanë kthyer shpinën atë ditë kur janë kacafytyr dy grupe, me të vërtetë djalli i ka shtyrë të rrëshqasin për shkak të asaj që e kanë bërë më parë. Dhe All-llahu ua ka pas falur, se All-llahu falë, - është i butë. O besimtarë, mos bëheni sikur mosbesimtarët, të cilët flasin për vëllezërit e vet kur shkojnë në rrugë të largëta ose janë në betejë “Po të rrinin me ne, nuk do të ishin vrarë”. Le t’ua bëjë All-llahu atë mjerim në zemrat e tyre, All-llahu ngjallë dhe i vdes. All-llahu i sheh të tëra se ç’po bëni. Edhe nëse ju vriteni ose vdisni për hirë të All-llahut, falja dhe mëshira e All-llahut janë, me siguri, më të mira se ajo që mbledhin ata. Qoftë të vdisni apo të vriteni, tek All-llahu me siguri do të mblidheni. Ti je i butë ndaj atyre vetëm nga mëshira e All-llahut, por sikur të ishe i ashpër dhe hijerëndë do të iknin prej rrethit tënd. Prandaj faljau dhe lutu të jenë të falur dhe konsultohu me ata në punë. E kur të vendosish, atëherë mbështetu tek All-llahu. All-llahu, me siguri, i don ata të cilët mbështeten tek Ai. Nëse ju ndihmon All-llahu, askush nuk mundet t’ju mposhtë, por nëse Ai ju le pa përkrahje, kush është ai i cili mundet të ju ndihmojë, përveç Atij? Andaj besimtarët le të mbështeten vetëm tek All-llahu. Nuk është e vërtetë se tradhton Profeti! E kush tradhton, në ditën e kijametit tradhtinë do ta sjellë dhe atëherë do t’i jepet secilit ajo që e ka mereituar, askush nuk do të jetë i dëmtuar. A është vallë njësoj ai i cili pason simpatinë e All-llahut me atë i cili ka ngarkuar mbi vete hidhërimin e All-llahut dhe që ka vendbanimin në xhehennem? Sa vend i tmerrshëm është ai! Ata janë të klasifikuar tek All-llahu, dhe All-llahu e sheh mirë se ç’po bëjnë. Me të vërtetë All-llahu u ka afruar mirësi besimtarëve pasi që nga mesi i tyre ua dërgoi një profet, për t’ua lexuar ajetet e Tij, që t’i plotësojë dhe t’ua mësojë Librin dhe urtësinë, anipse më parë kanë qenë krejtësisht të humbur, A kur ju goditi fatkeqësia, e ashtu sikur ajo ju i goditët dyfish, po thuani: “Çrej nga tash kjo?” Thuaj: “Ajo është nga vetë ju”. All-llahu njëmend ka mundësi për çdo send. Ajo që u goditi atë ditë kur u kacafytën dy grupe ishte me vullnetin e All-llahut, për t’i njohur besimtarët e vërtetë. dhe për t’i njohur kush janë dyfytyrëshat, dhe u tha: “Ejani, luftoni për hirë të All-llahut, sepse me gojë të vet kanë thënë atë çka nuk e kanë pasur në zemrat e tyre, por All-llahu e di më së miri se çka po fshehin. Ata, të cilët kanë thënë për vëllezërit e tyre, duke ndejur anash, “Po të na dëgjonin nuk do të vriteshin”, thuaju: “Ndalne pra ju vdekjen, nëse flisni të vërtetën”! Kurrsesi mos i llogarit të vdekur ata, t ë cilët janë vrarë në rrugë të All-llahut! Jo, ata janë të gjallë te Zoti i tyre dhe të furnizuar, Të gëzuar për atë çka u ka dhënë All-llahu nga mirësia e vet dhe gëzohen për atë çka kanë lënë pas, për të cilët nuk ka aspak frikë dhe të cilët nuk do të pikëllohe; Gëzohen për dhuntinë e All-llahut dhe mirësinë edhe asaj që All-llahu nuk e humb shpërblimin e besimtarëve, Të cilët iu përgjigjën All-llahut dhe Profetit edhe pasi morën plagë, ata nga mesi i tyre, të cilët bënë mirë dhe u ruajtën, i pret shpërblim i madh; Atyre të cilëve, kur u thanë njerëzit “po tubohen njerëzit për shkak tuajin, kini frikën”, kjo ua forcoi besimin dhe thanë “Na mjafton neve All-llahu, eh sa zotëri i mirë është Ai”. Dhe u kthyen të mbuluar me plot mirësi të All-llahut. Nuk i goditi kurrfarë e keqe dhe pasuan kënaqësinë e All-llahut. All-llahu është i mirë pa masë. Juve ju ka frikësuar vetëm djalli me simpatizuesit e vet, por ju mos iu frikësoni atyre, frikësohmuni mua, nëse jeni besimtarë! Mos të të bëjnë merak ata të cilët shpejtojnë për në mosbesim, ata aspak nuk i bëjnë dëm All-llahut. All-llahu nuk dëshiron t’u japë atyre kurrfarë shpërblimi në atë botë, dhe ata i pret dënim i madh. Ata të cilët kanë blerë mosbesimin për besim, All-llahut nuk i bëjnë kurrnjë dëm, por i pret dënim i dhembshëm, Kurrsesi le të mos mendojnë mosbesimtarët se është mirë për ata ajo që u japim jetë të gjatë. Ne ua zgjasim atyre për t’u zhytur sa më shumë në mëkate. Ata i pret dënim i turpshëm. All-llahu nuk do t’i lejë të përzier besimtarët me dyftyrëshat, por do t’i ndaj të keqen nga e mira. All-llahu nuk do t’ua zbulojë atë çka është e fshehur, por ai për këtë zgjedh kë të dojë nga të deleguarit e vet, prandaj besoni All-llahut dhe profetëve të tij, e nëse besoni dhe i frikësoheni All-llahut, ju pret shpërblim i madh. Ata që bëjnë koprraci me atë çka ua ka dhënë All-llahu nga pasuritë e veta, kurrsesi le të mos mendojnë se ajo është mirë për ata, jo, ajo është e keqe për ata. Në ditën e kijametit do t’u varen në qafë ajo që e kanë kursyer, dhe All-llahu do të trashëgojë qiejt dhe tokën. All-llahu është i informuar për atë çka po bëni. All-llahu i dëgjoi fjalët e atyre që thanë: “All-llahu është i varfër e ne jemi të pasur”. Ne do të shënojmë atë ç’kanë thënë, edhe mbytjen e profetërve nga ana e tyre pa asnjë faj, dhe do t’u themei: “Shijone dënimin në zjarr. Për shkak të veprave të duarve tuaja”! Kurse All-llahu nuk është i padrejtë ndaj robërve të vet. Të cilët thonë: “Zoti na ka urdhëruar të mos i besojmë asnjë profeti para se të sjellë një kurban, të cilin do ta gëlltiste zjarri”. Thuaju: “Edhe përpara meje profetët ju kanë sjellë argumente të qarta, dhe atë çka po flisni, e pse pra i keni vrarë, në qoftë se keni qenë të sinqertë?” Por nëse edhe ty të injorojnë, ani, edhe përpara teje janë injoruar profetët të cilët u kanë sjellur argumente të qarta, broshura dhe Librin e shëndritshëm. Çdo qenie e gjallë do të shijojë vdekjen! Dhe vetëm në ditën e kijametit do të fitoni në tërësi pagat tuaja. Kush do të jetë i larguar nga zjarri dhe i futur në xhennet ai ka arritur sukses, sepse jeta në këtë botë nuk është asgjë tjetër veçse kënaqësi mashtruese. Ju me siguri do të sprovoheni në pasuritë tuaja dhe me vetveten, dhe do të dëgjoni me të vërtetë shumë ofendime prej atyre të cilëve u është dhënë Libri përpara jush, si edhe nga politeistët. Prandaj nëse qëndroni dhe i frikësoheni All-llahut, ani, kjo është çështje vendimtare. Dhe kur All-llahu e mori besën prej atyre të cilëve u është dhënë Libri, me siguri do t’ua sqarojnë njerëzve dhe nga ai nuk do të fshehin asgjë, ata pastaj e lanë këtë pas shpine (Librin) dhe patën blerë me të diçka që vlen fort pak. Sa e keqe është ajo çka kanë blerë ata! Kurrsesi mos mendo se ata që po i gëzohen asaj që bëjnë dhe të cilëve u vjen mirë të jenë të lavdëruar dhe për atë çka nuk e kanë bërë – assesi mos mendo se do të shpëtojnë nga dënimi; ata i pret dënim i rëndë. Vetëm All-llahut i takon pushteti në qiej dhe në tokë dhe vetëm All-llahu ka mundësi për çdo send, Në krijimin e qiejve dhe të tokës, edhe në ndërrimin e natës e të ditës ka me të vërtetë argumente për ata që kanë mend, Për ata të cilët e përmendin All-llahun në këmbë, edhe ulur, edhe ratë dhe mendojnë thellë për krijimin e qiejve dhe të tokës “O Zoti ynë, Ti nuk e ke krijuar këtë më kot; qofsh lartësuar! Dhe ruana prej dënimit të zjarrit”! O Zoti ynë, atë të cilin ti do ta fusish në zjarr, atë e ke turpëruar. Për mizorët nuk ka asnjë ndihmës. O Zoti ynë, ne dëgjuam një profet i cili na thërriste në besim, “Besoni Zotit tuaj!” Dhe en besuam. O Zoti ynë, na fal mëkatet tona, mbuloi veprat tona të këqia dhe bëna të vdesim me ata të mirët. O Zoti ynë, na jep atë që na ke premtuar me anë të profetëve tu dhe mos na pikëllo në ditën e kijametit! Ti me siguri e zbaton premtimin tënd”. Dhe Zoti i tyre iu përgjegj: “Asnjë punëtori nga ju nuk do t’ia humb mundin e vet, qoftë mashkull apo femër – ju jeni njëri nga tjetri. Atyre, të cilët shpërngulen dhe janë të ndjekur nga shtëpitë e veta, dhe të cilët përjetojnë mundime për hirë timin dhe që do të luftojnë e vriten, gjithësesi do t’ua mbulojë veprat e tyre të këqia dhe pa dyshim do t’i fusë në xhenet ku do të rrjedhin lumenj, si shpërblim nga All-llahu”. – Vetëm tek All-llahu është shpërblimi më i mirë. Në asnjë mënyrë le të mos mashtrojë bredhja nëpër botë e atyre të cilët nuk besojnë! Një kënaqësi e shkurtër, e pastaj vendbanimi i tyre është xhehennemi. Sa vend i keq është ai. Kurse ata që i frikësohen Zotit të vet i presin xhennete ku do të rrjedhin lumenj, e ku do të qëndrojnë përgjithmonë. Ashtu do të jetë mirësi e All-llahut. Ndërkaq ajo që është tek All-llahu më e mirë, është për besimtarët, për të mirët. Ka edhe ithtarë të Librit që i besojnë All-llahut edhe asaj që u është shpallur juve edhe asaj që u është shpallur atyre, me bindje të thellë. Nuk i shesin fjalët e All-llahut për kurrgjësend, ata e kanë shpërblimin te Zoti i tyre. All-llahu është njëmend llogarishpejtë O besimtarë, kini durim dhe jeni të qëndrueshëm, mbahuni dhe frikësohuni All-llahut që të jeni të shpëtuar! O njerëz, frikësohuni Zotit tuaj, i cili ju krijoi prej një njeriu, nga i cili krijoi edhe shokun e tij për jetë dhe prej atyre dyve bëri shumë meshkuj dhe femra, frikësohuni All-llahut të cilit i luteni, dhe mbani lidhjet familjare, se All-llahu, vërtetë, gjithmonë mbi ju vigjilon. Kurse bonjakëve dorzonu pasurinë e tyre, mos e përzieni të keqen me të mirën dhe mos hani pasuritë e tyre me pasuritë tuaja; ajo, njëmend, do të ishte mëkat i madh. Nëse keni frikë se ndaj bonjakëve nuk do të jeni të drejtë, atëherë martohuni me ato gra që u lejohen, me nga dy, tri dhe me katër. Por në qoftë se frikësoheni se nuk do të jeni të drejtë, atëherë vetëm me nga një; Ose, ja, i keni ato me të cilat dispononi. Ashtu është më lehtë të ruheni nga e padrejta. Dhe jepuni grave, me gjithë zemër, dhuratat e kurorës, por nëse ato me dëshirën e vet ju dhurojnë diçka nga ato, merrne dhe, e ngrënshi me shëndet. Ndërsa të papjekurve intelektualisht (të marrëve) mos ua jepni pasurinë e tyre, të cilën All-llahu ua ka besuar juve ta drejtoni, por ata t’i furnizoni me ushqim e veshmbathje dhe foluni atyre fjalë të mira. Dhe kujdesohuni për bonjakët, derisa të bëhen në moshë për martesë, edhe kur ta shihni se janë të pjekur dorëzonu pasuritë e tyre. Dhe mos e shpenzoni pa nevojë derisa ata të rriten. Kush është i pasur – le të përmbahet, e kush është i varfër – le të shpenzojë me masë, legalisht. E kur t’ua jepni pasurinë e tyre, jepuni me dëshmitarë. Ndërkaq mjafton që para All-llahut të jepet llogari. Meshkujve u takon një pjesë nga ajo që lanë prindërit dhe të afërmit, por edhe grave u takon një pjesë nga ajo që lënë prindërit dhe të afërmit, pavarësisht a është pak ajo pjesë e caktuar apo shumë. Kur në ndarje prezentojnë të afërmit, bonjakët dhe të varfërit, u jepni edhe atyre diçka nga ajo dhe u thuani ndonjë fjalë të mirë. Dhe le të frikësohe, sikur të lënin edhe ata pas vetes fëmijë të njomë për të cilët kanë frikë; le t’i ruhen All-llahut dhe le të thonë fjalën e vërtetë. Ata të cilët hanë pasurinë e bonjakëve pa kurrfarë të drejte, pa dyshim, hanë dhe mbushin barqet me zjarr, andaj do të digjen në flakë të këndellur. All-llahu ju këshillon për fëmijët tuaj: mashkullit i takon aq sa u takon dy femraave. E nëse janë më shumë se dy femra, atyre u takon dy të tretat nga ajo që ka lanë, e nëse është vetëm një, asaj i takon gjysma. Kurse prindërve: çdonjërit prej tyre – një e gjashta e asaj që ka lënë, nëse ka fëmijë. Po nëse nuk ka fëmijë dhe e kanë trashëguar prindërit, atëherë nënës së tij i takon një e treta. Po në qoftë se ka vëllezër, atëherë nënës së tij i bie një e gjashta, pasi të zbatohet porosia që ka lënë, ose të paguhet borxhi. Ju nuk dini cilin keni më të afërt – prindërit apo djemtë tuaj. Ky është obligim i All-llahut! – Vërtetë All-llahu është i urtë dhe di shumë. Juve ju takon gjysma e asaj që lënë gratë tuaja, nëse nuk kanë fëmijë, e nëse kanë fëmijë, atëherë për ju është një e katërta nga ajo që kanë lënë, pasi të zbatohet porosia që ka lënë ose të paguhet borxhi. Kurse bashkëshortëve u takon një e këtërta nga ajo që lini ju, nëse nuk keni fëmijë; e në qoftë se keni fëmijë atyre u takon një e teta nga ajo që keni lënë ju, pasi të zbatohet porosia që keni lënë ose të paguhet borxhi. Po në rast se mashkulli ose femra që trashëgohen nuk kanë prindër as fëmijë, por kanë vëlla ose motër, atëherë secilit prej atyre dyve i takon një e gjashta, e nëse janë më shumë atëherë marrin pjesë bashkarisht në një të tretën, pasi të zbatohet porosia e lënë ose të paguhet borxhi pa dëmtuar askë. Kjo është porosi e All-llahut! All-llahu është shumë i dijshëm dhe i butë. Ata janë kufijtë e caktuar nga All-llahu. Kush i përulet All-llahut dhe Profetit të Tij, Ai do ta shtjerë atë në xhennete ku rrjedhin lumenj, dhe aty do të mbesin përgjithmonë. Ai është sukses i madh. Kush është i padëgjueshëm ndaj All-llahut dhe Profetit të Tij dhe i kalon kufijtë e ligjeve të Tij, Ai do ta hudhë atë në zjarr, ku do të qëndrojë përgjithmonë. Atë e pret vuajtja e turpshme. Kur bëjnë amoralitet gratë tuaja, kërkoni që t’ua dëshmojnë katër vetë prej jush. Nëse dëshmojnë, mbani në shtëpi derisa t’i lodhë vdekja, gjegjësisht derisa All-llahu t’u gjejë ndonjë rrugëdalje tjetër. Qortoni të dy palët që bëjnë amoralitet, por nëse pendohen dhe përmirsohen, atëherë lini të qetë, sepse All-llahu është shumë i mëshirshëm dhe i pranon shumë pendimet. Me të vërtetë All-llahu pranon pendimin vetëm prej atyre të cilët bëjnë ndonjë vepër të keqe nga mosdija dhe shpejt pendohen; Atyre All-llahu do t’ua pranojë pendimin, sepse All-llahu është shumë i dijshëm dhe i urtë. Nuk është pendimi për ata të cilët bëjnë vepra të këqia deri kur u afrohet vdekja. Ndonjëri sish, atëherë thotë: “Unë tash vërtetë pendohem!”, e as për ata që vdesin mosbesimtarë. Ata janë për të cilët kemi përgatitur vuajtje të dhembshme. O besimtarë, juve nuk ju lejohet t’i trashëgoni gratë pa pëlqimin e tyre, dhe mos krijoni vështirës, me qëllim që t’ua përvetësoni ndonjë send që ua keni dhuruar, përveç nëse kanë bërë amoralitet haptazi. Çoni jetë të mirë me to! Po nëëse ndieni neveri ndaj tyre, ndoshta do të neveriteni nga ajo për të cilën All-llahu jep dobi të shumta. Dhe nëse dëshironi ta lëshoni një grua dhe ta mbani një tjetër, por njërës nga ato i keni dhënë shumë pasuri, mos i merrni asgjë nga ajo pasuri! A t’ia merrni me dhunë e të bëni mëkat flagrant? Si mund t’ia merrni atë e njëri-tjetrit ia keni falur zemrën dhe ato kanë marrë prej jush obligime të mëdha. Edhe me gratë me të cilat janë martuar baballarët tuaj mos u martoni! Pavarësisht nga e kaluara, ajo do të ishte, njëmend, amoralitet i vrazhdë, neveri dhe rrugë e keqe. Ju i keni të ndaluara: nënat tuaja, bijat tuaja, motrat tuaja, hallat tuaja edhe tezet tuaja; edhe bijat e vëllaut, bijat e motrës, edhe nënat tuaja për nga tëmbëli, motrat tuaja për nga tëmbëli, nënat e grave tuaja, edhe bonjaket e grave tuaja me nënat e të cilave keni pasur marrëdhënie intime, që janë nën kujdesin tuaj, po nëse ju nuk keni pasur marrëdhënie kurore me ato, atëherë nuk është mëkat për ju. I keni të ndaluara edhe gratë e djemëve tuaj, si edhe t’i mbani nën kurorë dy motra, pavarësisht nga e kaluara. All-llahu është, me siguri, shumë i mëshirshëm dhe fal. Edhe gratë e martuara, me përjashtim të atyre që i zini rob. Ligjet e All-llahut janë për ju, ndërkaq të tjerat i keni të lejuara, por që t’u jepni dhuratat e kurorës dhe të martoheni me ato, e jo të bëni amoralitet. Ndërsa atyre që keni pasur kurorë jepnu dhuratat e kurorës së tyre ashtu si e keni detyrë. Nuk është mëkat që pas dhuratës së caktuar të lidhni marrëveshje. All-llahu vërtetë është shumë i dijshëm dhe i urtë. E kush nuk ka pasur mundësi të martohet me grua besimtare – ja ku janë ato me të cilat dispononi ju, shërbëtoret tuaja besimtare – e All-llahu e di më mirë besimin tuaj. Ju jeni si njeri-tjetri, andaj martohuni me ato, me lejën e familjeve të tyre dhe jepnu dhuratat e tyre të kurorës sipas normave për gratë e pastra, jo amorale dhe që çojnë dashuri fshehtazi; Po nëse bëjnë kurvëri e janë të martuara, le të dënohen me gjysmën e dënimit të përcaktuar për gra të lira. Ajo është për atë i cili i frikësohet kurvërisë, por më mirë është për ju të përmbaheni. Ndërkaq All-llahu fal dhe është shumë i mëshirshëm. All-llahu dëshiron t’ju sqarojë dhe t’ju udhëzojë rrugëve që kanë ecur ata pra jush, dhe t’ju falë, sepse All-llahu është shumë i dijshëm dhe i urtë. All-llahu don t’ju falë juve, por ata që udhëhiqen nga epshet e tyre dëshirojnë që ju të shmangeni larg rrugës së drejtë. All-llahu don t’ju lehtësojë, se njeriu është krijesë e dobët. O besimtarë, mos e hani pasurinë e njëri-tjetrit në mënyrë të palejueshme, vetëm në formë tregtie me pëlqim të dyanshëm, dhe mos e mbytni vetveten! All-llahu është ndaj jush shumë i mëshirshëm. Ai që e bën këtë me përdhunë dhe padrejtësisht, Ne do ta hudhim në zjarr. Kjo është lehtë për All-llahun. Nëse u shmangeni mëkateve të mëdha, nga ato gjëra që u janë ndaluar, Ne do t’i kapërcejmë sulmet tuaja dhe do t’iu shtimë në vende fisnike. Dhe mos lakmoni atë me çka All-llahu i ka dalluar disa prej jush. Meshkujve u takon dhurata për atë që punojnë, kurse grave dhurata për atë që ato e kanë merituar. Kërkoni mirësi prej All-llahut, se All-llahu, pa dyshim, di çdo gjë. Ne kemi caktuar trashëgimtarë për gjithçka që lënë prindërit dhe të afërmit. Atyre, me të cilët keni lidhur kontrata, jepnu pjesën e tyre! All-llahu është njëmend dëshmitar i çdo sendi. Burrat janë mbështetje e grave me aq sa u ka dhënë All-llahu përparësi njërës palë ndaj tjetrës dhe për shkak se ata shpenzojnë pasurinë e vet. Prandaj gratë e mira janë të dëgjueshme dhe në mosprezencën e burrit kujdesen, për atë që kujdesohet edhe All-llahu. Kurse ato, padëgjueshmërisë së të cilave i frikësoheni, ju këshilloni njëherë e pastaj ndane shtratin me to, madje edhe rrihni; e nëse bëhen të dëgjueshme ndaj jush, atëherë mos u bëni padrejtësi! All-llahu është vërtetë i madh dhe i lartëmadhërishëm. Nëse frikësoheni se lind përçarje në mes atyre dyve, atëherë dërgoni një pajtimtar nga familja e tij e një pajtimtar nga familja e saj. Në qoftë se ata dy duan pajtimin, All-llahu do t’i pajtojë, sepse All-llahu është shumë i dijshëm dhe i informuar. Adhurone All-llahun dhe asnjë send mos e trajtoni të barabartë me Të! Jini të mirë me prindërit dhe të afërmit, edhe bonjakët, edhe të varfërit e mjerë, edhe me fqinjët e afërm, edhe me fqinjët e largët, edhe me shokët për rreth, edhe udhëtarët, edhe ata që janë nën kujdesin tuaj. All-llahu, pa dyshim, nuk i don ata që janë mendjemëdhenj dhe arrogantë. Ata që janë koprracë dhe i urdhërojnë të tjerët për koprraci, dhe të cilët fshehin atë që All-llahu u ka dhënë nga begatia e vet – Ne mosbesimtarëve u kemi përgatitur dënim të turpshëm. Edhe atyre të cilët shpenzojnë pasurinë e tyre për t’u reklamuar para botës, dhe nuk i besojnë All-llahut e as botës tjetër. Pra, kush e ka djallin shok, shok të keq ka! çka do ti gjente sikur t’i besonin All-llahut dhe botës tjetër dhe të shpenzonin nga ajo që u ka dhënë All-llahu, sepse All-llahu di çdo gjë për ta. All-llahu askujt nuk i bënë padrejtësi as sa grima. Veprën e mirë Ai do ta shumëfishojë dhe Vetë do t’i japë shpërblim të madh. Po çdo të bëhet, atëherë, kur të sjellim dëshmitarë nga secili popull, e ty do të sjellim dëshmitar kundër tyre? Atë ditë, ata të cilët nuk kanë besuar dhe që janë ngritur kundër Profetit, do të dëshironin të bëhen rrafsh me tokë; por prej All-llahut s’fshehin dot asnjë fjalë. O besimtarë, mos u falni kur jeni të dehur, deri sa nuk e dini se çka thoni, dhe kur jeni të papastër – vetëm nëse jeni në rrugë, udhëtarë – deri sa të laheni. Por nëse jeni të sëmurë ose udhëtarë, apo në qoftë se keni pasur kontakt me femra, e nuk keni gjetur ujë, atëherë me shuplakë prekni truallin e pastër dhe lëmoni fytyrat tuaja edhe duartë – deri në bërryla. – All-llahu ua fshin mëkatet dhe fal. A nuk i sheh ata të cilëve u është dhënë një pjesë e Librit, se si marrin rrugën e gabuar dhe dëshirojnë që edhe ju të shmangeni nga rruga e drejtë. All-llahu i njeh mirë armiqtë tuaja, dhe All-llahu është i mjaftueshëm për prijës dhe për ndihmëtarë. Ka ndër ta ebrej që shtrembërojnë kuptimin e fjalëve dhe thonë: “Dëgjuam, por nuk u përulëm” dhe “Dëgjo të padëgjuar dhe ruaju nesh”! duke bërë lajthitje me gjuhët e tyre dhe duke shpifur ndaj fesë. Sikur të kishin thënë: “Dëgjuam dhe u përulëm, dëgjo dhe shikona neve!” do të ishte më mirë dhe më drejt për ata, por All-llahu ata i ka mallkuar për mosbesimin e tyre. Ata nuk besojnë, me përjashtim të një numri të vogël. Juve të cilëve u është shpallur Libri, besoni në këtë që ju kemi shpallur – për të vërtetuar atë që ju e keni, Tevratin – më parë se t’u fshijmë nga fytyrat dhe t’ua kthejmë në formë të mbrapsht, ose t’i mallkojmë siç i kemi mallkuar shtunakët. Urdhëri i All-llahut doemos do të zbatohet. All-llahu nuk falë t’i bëjë dikush shok, ndërsa mëkate tjera ia fal, kujt do Ai. Kush i bënë shok All-llahut ka bërë shpifje, mëkat shumë të madh. A nuk i ke parë ata që e konsiderojnë veten të pastër nga mëkatet? Mirëpo All-llahu pastron nga mëkatet atë që do, por e padrejtë nuk i bëhet askujt. Shiko çfarë shpifjesh trillojnë për All-llahun! Ajo mjafton për një gabim të rëndë. A nuk i sheh ata të cilëve u është dhënë një pjesë Libri, besojnë në idole dhe djallë, dhe për ata që nuk besuan thonë: “Ata janë në rrugë më të drejtë se besimtarët”! Ata janë që i ka mallkuar All-llahu, dhe atë që e mallkon All-llahu nuk gjen dot ndihmë për të. Sikur ata të kishin dorë në pushtet, atëherë njerëzve nuk do t’u jepnin kurrgjë, Ose do t’u kishin zili njerëzve për atë që u ka dhënë All-llahu nga begatia e tij. Kurse Ne Ibrahimit dhe pasardhësve të tij u kemi dhënë Librin dhe urtësinë, si edhe pasuri të madhe shumë. Edhe ndër ata ka pasur që i besuan, por ka pasur edhe që u shmangën prej tij. Atyre u mjafton xhehenemi i këndellur! Ata që kanë mohuar argumentet tona, Ne me siguri do t’i hudhim në zjarr, sa herë që t’u piqet lëkura, do t’ua ndërrojmë me lëkurë tjetër, ashtu që të përjetojnë vuajtjen e vërtetë. All-llahu është, njëmend, i fuqishëm dhe i urtë. Kurse ata që besojnë dhe bëjnë vepra të mira do t’i shtiejmë, me siguri, në xhenet, në të cilin rrjedhin lumenj, ku do të mbesin përgjithmonë. Ata do të kenë aty gra të pastra dhe do t’i shpiejmë në hije shumë të dendura. All-llahu ju urdhëron që gjërat e besuara t’ua jepni atyre që u takojnë, pronarëve të vet, dhe kur të gjykoni ndërmjet njerëzve, të gjykoni drejt. Me të vërtetë, po sa bukur All-llahu ju këshillon! All-llahu njëmend dëgjon dhe sheh shumë. O besimtarë, përuluni All-llahut dhe dneroni Profetin, por edhe përfaqsuesit tuaja. Por nëse nuk pajtoheni në ndonjë çështje, drejtohuni All-llahut dhe Profetit, nëse i besoni All-llahut dhe botës tjetër; ajo është më i mirë dhe më i bukuri shpjegim. A nuk i sheh ata të cilët vërtetojnë se besojnë atë që të shpallet ty edhe në atë që është shpallur para teje dhe prapë dëshirojnë të gjykohen para djallit, edhe pse, janë të urdhëruar të mos i besojnë atij. Ndërkaq djalli dëshiron t’i shpie në mashtrim të madh. Kur iu tha atyre: “Pranoni atë që u shpall All-llahu dhe profeti”! – i pe hipokritët si largoheshin krejtësisht prej teje! E çka do të ndodhë kur, për shkak të veprave që i kanë bërë vetë, ata t’i godas ndonjë fatkeqësi, dhe të vijnë ty duke u betuar në All-llahun: “Ne vetëm kemi dëshiruar mirësi dhe pajtim”. All-llahu e di mirë ç’ka në zemrat e tyre, prandaj ti mos u vë veshin fjalëve të tyre, por këshillo dhe folu atyre fjalë që i prekin në shpirt. Kurse ne kemi dërguar profet vetëm që ta nderojnë, me leje të All-llahut. Por nëse ata që kanë gabuar ndaj vetes vijnë te ti dhe lusin All-llahun t’ua falë, edhe Profeti kërkoi falje për ata, do të shohin se All-llahu është shumë i mëshirshëm dhe pranon pendimin. Dhe jo, pasha Zotin tënd, ata nuk janë besimtarë derisa për gjykatës në mosmarrëveshjet e tyre nuk të pranojnë ty, e pastaj për shkak të gjykimit tënd në shpirtërat e tyre nuk ndiejnë aspak peshë, dhe derisa të përulen plotësisht. Po sikur t’u kishim urdhëruar Ne atyre: “Vritni veten”! – ose “Dilni nga shtëpitë tuaja”! – pak kush prej tyre do ta bënte këtë. E sikur ata të vepronin ashtu sipas këshillave, do t’ishte shumë më mirë dhe do të ishin shumë më të vendosur. Dhe Ne, atëherë, pa dyshim, do t’u jepnim shpërblim të madh. Edhe do t’i drejtonim në rrugë të drejtë. Ata që janë të dëgjueshëm ndaj All-llahut dhe Profetit, do të jenë në shoqëri me ata, të cilët i ka bekuar All-llahu: profetët, të drejtët, martirët dhe me njerëzit e mirë. Sa shokë të mirë do të jenë ata! Ajo do të jetë dhuratë prej All-llahut, dhe mjafton që All-llahu i di të tëra. O ju, të cilët keni besuar, kini kujdes, sigurohuni dhe dilni në togje të gjithë së bashku përnjëherë. Ka ndër ju edhe të atillë të cilët me siguri do të shpifin dhe që, nëse i godit ndonjë e papritur, do të thonë: “Vetë All-llahu më ka bekuar që nuk kam qenë me ta viktimë”! Po në qoftë se All-llahu u jep fitore, ai me siguri do të thotë, si mos të kish ekzistuar ndërmjet jush dhe atij lidhje miqësie, “Ku është ai fat, të kisha qenë me ata, do të kisha korrur sukses të madh”! Prandaj le të luftojnë në rrugë të All-llahut ata të cilët nuk duan të flijojnë jetën në këtë botë për botën tjetër. Dhe kush lufton në rrugë të All-llahut dhe vritet ose fiton, Ne padyshim do t’i japim shpërblim të madh. po pse nuk do të luftonit ju në rrugë të All-llahut dhe për të shtypurit, për burra, gra dhe fëmijë, të cilët thërrasin: “Zoti ynë, nxjerrna neve nga ky qytet, banorët e të cilit janë kriminelë dhe Ti na jep ndihmë”! Ata që kanë besuar, luftojnë në udhë të All-llahut, kurse jobesimtarët luftojnë në rrugë të shejtanit. Andaj luftoni kundër miqëve të djallit, sepse dredhia e djallit njëmend është shumë e dobët. A nuk i ke parë vallë ata të cilëve u është thënë “Hiqni dorë (nga lufta), kryene faljen dhe jepne sadakën”. Por pasi qe caktuar lufta, menjëherë një grup prej tyre iu frikësua njerëzve, ashtu si i frikësohen All-llahut, madje edhe më tepër dhe thanë: “Zoti ynë, pse na caktove luftën? Të na kishe kursyer edhe një kohë prej luftës”! thuaj: “Kënaqësia në këtë botë është e shkurtër, kurse ajo botë është më e mirë për ata që ruhen prej mëkateve; dhe askujt nuk do t’i bëhet e padrejtë”. Kudo që të jeni, vdekja do t’u arrijë, qoftë edhe në kulla të larta të fortifikuara. Nëse i gjen farë mirësie, ata thonë: “Kjo është nga All-llahu”! Po nëse i gjen ndonjë e keqe, thonë: “Kjo është për shkak tëndin”! Thuaju: “Krejt është prej All-llahut”. Çka është me atë popull?! Ata sikur nuk e kuptojnë fare se çka u thuhet! Çdo e mirë që të ndodhë është prej All-llahut, kurse të papriturën e ke prej vetvetes. Ne të kemi dërguar, vetëm si Profet, për tërë njerëzit, dhe All-llahu është dëshmitar i mjaftueshëm. Kush respekton Profetin e ka respektuar edhe All-llahun; kurse ai i cili kthen kryet në anë tjetër – ani, Ne nuk të kemi dërguar ty t’u bëhesh rojtar. Ata thonë: “Përulemi”, por kur largohen prej teje, atëherë disa prej tyre natën ëndërrojnë të kundërtën me atë që flet ti, por All-llahu e di çka ëndërrojnë ata. Prandaj, ti hiqu atyre dhe kij mbështetje në All-llahun, sepse All-llahu është ndihmës i mjaftueshëm. A nuk mendojnë ata për Kur’anin? Të ishte ai prej tjetërkujt e jo prej All-llahut, me siguri në të do të gjenin shumë kundërthënie. Kur atyre u vjen diçka që ka të bëjë me sigurinë ose tmerrin, ata e bëjnë edhe më të madhe – e përhapin. Sikur ata t’i drejtohen për këtë Profetit ose përfaqësuesve të tyre, ata do t’i kishin njoftuar. Po të mos jetë mirësia e All-llahut dhe mëshira e tij ndaj jush, edhe ju, me siguri, përveç një pakice, do të kishin pasuar djallin. Prandaj, lufto në rrugë të All-llahut, edhe vetë në qofsh, madje nxiti edhe besimtarët; mbase All-llahu ua ndal forcën atyre që nuk besojnë, sepse All-llahu është më i forti dhe dënimet e tij janë më të rrepta. Kush angazhohet për të mirë, ai do të ketë pjesëmarrje në shpërblim, ai i cili angazhohet për të keq – edhe ai do të ketë pjesëmarrjen e vet në dënim – kurse All-llahu për të gjitha është vigjilent. Kur t’ju përshëndes dikush, ua ktheni me përshëndetje më të mirë, ose me të njëjtë! All-llahu vërtetë për të gjitha do të kërkojë llogari. All-llahu, që nuk ka tjetër përveç Tij, juve do t’ju tubojë në ditën e kijametit, për këtë nuk ka dyshim fare. Po fjalët e kujt janë më të vërteta se të All-llahut? Te hipokritët nuk keni dy grupe. Ata All-llahu i shpërblen me atë që e kanë merituar. Vallë a doni t’i drejtoni në rrugë të drejtë ata të cilët All-llahu i ka lënë të humbur! Ndërkaq, atë që e ka lënë All-llahu në mashtrim, ti kurrë nuk do t’i gjesh rrugë të drejtë. Ata mezi presin që edhe ju të jeni mosbesimtarë dhe të jeni të barabartë. Prandaj mos i pranoni për miq të mirë derisa nuk shpërngulën për hirë të All-llahut. E nëse kthejnë shpinën, atëherë zini dhe vritni kudo që t’i gjeni, edhe nga ata mos pranoni mik as ndihmëtar. Me përjashtim të atyre të cilët i bashkangjiten popullit me të cilin edhe ju keni marrëveshje për mossulmim, ose u vijnë juve nga se u vjen keq të luftojnë kundër jush apo popullit të vet. Të dojë All-llahu, do t’i kishte kthyer kundër jush dhe ata, me të vërtetë do të kishin luftuar kundër jush. Nëse ju lënë të qetë dhe nuk ju sulmojnë, dhe ju afrojnë paqe, atëherë All-llahu nuk ju jep leje kundër tyre. Do të hasni edhe të tjerë të cilët dëshirojnë të jenë të besueshëm edhe te ju edhe te populli i vet; çdo herë kur kthehen në shpifje, kthehen në mosbesim. Nëse ata nuk ju lënë të qetë dhe nuk ju afrojnë paqe edhe nuk ndalen së luftuari kundër jush, ju zini dhe mbytni kudo që t’i zini. Ata janë kundër të cilëve ju japim të drejtë haptazi. Nuk bënë që besimtari të vrasë besimtarin, vetëm me pahirë. Ai që vret besimtarin me pahirë, duhet ta lirojë nga robëria një rob-besimtar, kurse familjes së tij t’ia paguajë gjakun; vetëm në qoftë se ata e falin. Në qoftë se ai është nga pala armike, por vetë është besimtar, duhet ta lirojë një rob-besimtar nga robëria; e nëse i takon palës me të cilën ju keni marrëveshje, duhet t’i paguajë gjakun familjes së tij dhe ta lirojë nga robëria një rob-besimtar. Po nëse nuk gjen rob, atëherë duhet të agjërojë dy muaj njëri pas tjetrit, për t’u penduar te All-llahu. Ndërkaq All-llahu është shumë i dijshëm dhe i urtë. Kush e mbyt qëllimisht besimtarin, dënim e ka xhehennemin, ku do të mbesë përgjithmonë, dhe All-llahu do ta lëshojë mbi të hidhërimin e vetë, e atë e ka mallkuar dhe i ka përgatitur mundim shumë të madh. O besimtarë, kur të sulmoni për hirë të All-llahu, shqyrtoni mirë çdo gjë dhe atij që ju përshëndet me selam mo i thuani: “ti nuk je besimtar!”, në mënyrë që ta pengoni nga mirësitë e kësaj bote; se te All-llahu ka shumë fitime! Edhe ju më parë keni qenë si ata, e All-llahu ju dhuroi mëshirën e vet, prandaj sqaroni mirë çdo gjë, sepse All-llahu, njëmend, është i informuar se ç’punoni ju. Besimtarët të cilët nuk luftojnë – përveç atyre që janë të paaftë për luftë – nuk janë të barabartë me ata që luftojnë në rrugë të All-llahut me pasurinë dhe jetën e vet. Ata që luftojnë, me mish e me shpirtë te All-llahu janë një shkallë më lart. All-llahu do t’u japë luftëtarëve, jo atyre që nuk luftojnë, shpërblim të madh. Shpërblime të larta prej Tij edhe falje e mëshirë, - All-llahu është shumë i mëshirshëm dhe fal. Kur engjujt do t’ua marrin shpirtin atyre që kanë gabuar ndaj vetvetes, do t’u thonë: “Çu bë me ju?” – “Kemi qenë të shtypur në tokë”, - do të përgjigjen. “Vallë, a nuk është toka e All-llahut e gjërë që të emigroni, - lëvizni nëpër të?” Prandaj vendi i tyre do të jetë në xhehennem, sa vendbanim i keq është ai! Vetëm burrat e pafuqishëm dhe gratë e fëmijët, të cilët nuk kanë pasur mundësi dhe nuk e kanë ditur rrugën. All-llahu, mbase do t’ua falë, sepse All-llahu është ai që fshin dhe fal mëkatet. Ai që shpërngulet për hirë të All-llahut, do të gjejë në tokë shumë vendstrehime e liri. Atij që del nga shtëpia e vet dhe emigron për hirë të All-llahut dhe të dërguarit të Tij dhe i vjen vdekja, i është garantuar shpërblimi nga All-llahu, sepse All-llahu është i mëshirshëm dhe fal shumë. Nuk është për ju mëkat ta shkurtoni të falurit kur jeni në udhëtim, nëse keni frikë se u bëjnë ndonjë dëm ata që kanë mohuar. Mosbesimtarët i keni, me siguri, armiq të hapur. Kur të jesh ti me ata kur të vendosësh ta kryejsh të falurit bashkë me ta, një grup le ta kryejnë të falurit me ty, ndërsa ata tjerët le t’i kapin armët e tyre; dhe derisa të jeni ju duke u falur, ata le të qëndrojnë pas jush, e pastaj le të vijë grupi tjetër, të cilët nuk e kanë kryer faljen dhe le të falen edhe ata me ty, por le t’i mbajnë armët dhe të jenë të kujdesshëm. Mosbesimtarët mezi presin t’u befasojnë juve te armët dhe mjetet tjera të luftës, e t’ju sulmojnë të gjithë përnjëherë. Nëse ju pengon shiu ose në qoftë se jeni të sëmurë, nuk është mëkat t’i leni armët, por kini kujdes! All-llahu u ka përgatitur mosbesimtarëve vuajtje të turpshme. Dhe sa herë që kryeni të falurit, përmendeni All-llahun: në këmbë, ulur edhe ratë. Por në kushte të sigurta të falurit kryeni plotësisht, sepse të falurit është caktuar për besimtarët në kohë të caktuar. Mos demoralizoheni nëse nuk gjeni njerëz (për luftë)! Nëse juve ju dhemb, edhe ata ndiejnë dhembje sikur ju, vetëm se ju shpresoni në All-llahun në atë që ata nuk shpresojnë. Ndërkaq All-llahu është shumë i urtë dhe i dijshëm. Ne ty të shpallëm Librin me të vërteta që të gjykosh ndërmjet njerëzve ashtu siç ta shpallë All-llahu, por mos u bën për gënjeshtarët armik, Dhe kërko falje nga All-llahu! All-llahu, njëmend, është shumë i mëshirshëm dhe fal. Dhe mos u grind për ata që gënjejnë veten, sepse All-llahu nuk e do atë që është dinak, mëkatar i madh. Ata fshehin nga njerëzit, por nuk fshehin dot prej All-llahut, sepse Ai është me ata edeh natën kur trillojnë fjalë, me të cilat Ai nuk është i kënaqur; All-llahu i di mirë krejt se ç’punojnë ata. Ja, ju ata i mbroni në këtë jetë, por kush do t’i mbrojë ata para All-llahut në ditën e Kijametit, ose kush do t’i përfaqësojë? Ai i cili bën ndonjë të keqe ose bën mëkat ndaj vetes e pastaj lut All-llahun që t’ia falë – do të bindet se All-llahu fal dhe është i mëshirshëm. Ai, i cili meriton mëkat, atë e ka fituar në dëm të vet, kurse All-llahu është shumë i dijshëm dhe i urtë. E kush bën gabim a mëkat dhe me at sulmon dikë të pafajshëm, i ka ngarkuar vetes haptazi shpifje dhe mëkat. Të mos ishte mëshira e All-llahut dhe mirësia e Tij ndaj teje, një grup nga ata kanë pasur ndërmend të të mashtrojnë, por s’mashtruan tjetër pos vetveten, kurse ty nuk të dëmtuan fare. Ty All-llahu ta shpalli Librin dhe urtësinë dhe të ka mësuar atë që nuk e ke ditur; mirësia e All-llahut është e madhe ndaj teje. Në shumë biseda të tyre të fshehta nuk ka ndonjë dobi, përveç se kur kërkojnë të ndahet sadakaja ose të bëhen vepra të mira ose të pajtojnë njerëz ndërmjet veti. Dhe kush e bën atë me dëshirë që të fitojë simpatinë e All-llahut, Ne, me siguri, do t’i japim shpërblim të madh. Kush i kundërshton Profetit, pasi që ai ia sqaron rrugën e drejtë, dhe shkon rrugës e cila nuk është rrugë e besimtarit, do ta lëshojmë të bëjë çka të dojë dhe ta hudhim në xhehennem. Sa vend i tmerrshëm është ai! All-llahu nuk fal t’i vihet shok i barabartë, por çka është (mëkat) më i vogël se ky do t’ia falë kujt të dojë. Ndërkaq kush i bën All-llahut shok ai keq ka humbur! Ata në vend të Tij i luten idoleve femra, pra, nuk i luten tjetërkujt përveç djallit të mallkuar, All-llahu e mallkoi! Kurse ai i tha: “Unë gjithsesi do të bëj për vete një numër të caktuar nga robërit tuaj”, Edhe do t’i shpie, me siguri, në rrugë të shtrembër dhe do t’i tërheq, pa dyshim, me shpresa të rrejshme, dhe gjithsesi do t’i urdhëroj t’u presin veshët kafshëve, si edhe do t’u urdhëroj të ndryshojnë krijesat e All-llahut”. Kush e bën mik djallin, e jo All-llahun, ai vërtet ka pësuar humbje të mëdha. Ai u premton dhe i tërheq ata me shpresa të rrejshme, e atë që u premton djalli nuk është asgjë tjetër vetëm gënjeshtër, iluzion. Të atillët e kanë vendin në xhehennem dhe ata nuk do të gjejnë shpëtim prej tij. Ata të cilët besojnë dhe bëjnë vepra të mira do t’i shpiem në xhennete, nëpër të cilët rrjedhin lumenj, e aty do të jenë përgjithmonë. Premtimi i All-llahut është i vërtetë, e fjalët e kujt janë më të sinqerta se të All-llahut! Nuk është sipas dëshirës tuaj e as sipas dëshirës së pasardhësve të Librit: kush bën keq do të dënohet për atë dhe nuk do të gjejë, pos All-llahut, as ndihmës as mik; Dhe kush bën ndonjë të mirë, qoftë mashkull apo femër, por që është besimtar, do të hyjë në xhennet dhe nuk do t’i bëhet as sa grima padrejtësi. Kush është më i mirë në fe se ai i cili sinqerisht i është dorëzuar All-llahut, duke bërë edhe vepra të mira, dhe që pason fenë e drejtë të Ibrahimit, e Ibrahimin All-llahu e konsideroi mik të mirë. Gjithë çka ka në qiej dhe në tokë është e All-llahut; dhe All-llahu i përfshinë në dijeninë e tij të gjitha. Kërkojnë prej teje norma për gratë. Thuaj: “All-llahu do t’ua sqarojë normat për ato, edhe për atë që është komunikuar në Libër për femrat bonjake, të cilave nuk u jipet ajo që u takon me ligj dhe dëshironi të martoheni me to, edhe për fëmijtë e pafuqishëm, edhe që me bonjakët të veproni me drejtësi. Ndërkaq, All-llahu me siguri di shumë mirë për të mirat që bëni. Në qoftë se ndonjë grua frikësohet nga kryeneqësia e burrit apo se do ta lërë pas shpine, atëherë nuk është mëkat nëse ata dy bëjnë marrëveshje ndërveti, pajtimi është më i mirë. Njerëzit janë krijuar grykësa, e në qoftë se ju silleni mirë dhe ruheni, All-llahu është i informuar shumë mirë për veprat tuaja. Ju nuk mund të jeni plotësisht të drejtë ndaj grave edhe pse do ta dëshironit këtë, por mos i lejoni vetes shprehinë që ndonjërën ta lini si të varur. Dhe nëse i përmirësoni marrëdhëniet dhe ruheni, All-llahu është, pa dyshim, shumë i mëshirshëm dhe fal shumë. Po në qoftë se ata dy ndahen, All-llahu do t’i pasurojë nga thesari i tij. – All-llahu ka urtësi të pakufishme. Të All-llahut janë gjithçka ka në qiej dhe në tokë. Ne i kemi këshilluar ata që u është shpallur Libri para jush, por edhe juve, All-llahut t’i ruheni. Dhe nëse mohoni, ani, s’ka dyshim se gjithçka ka në qiej dhe në tokë janë të All-llahut, All-llahu është i pasur dhe i denjë për çdo lavdërim! Çka ka në qiej dhe në tokë janë të All-llahut, dhe për mbrojtës mjafton All-llahu. Në qoftë se Ai do, juve do t’ju largojë, o njerëz dhe do të sjellë të tjerë; All-llahu ka forcë ta bëjë këtë. Kush dëshiron shpërblim në këtë botë le ta dijë se All-llahu i ka shpërblimet edhe të kësaj edhe të asaj bote. Ndërkaq, All-llahu dëgjon dhe sheh shumë. O besimtarë, jini përherë të drejtë, dëshmoni për All-llahun, qoftë edhe në dëmin tuaj ose në dëm të prindërve dhe të afërmve, qoftë i pasur a i varfër, All-llahu është të kujdeset për ato! Prandaj që të jeni të drejtë mos pasoni epshet. Po në qoftë se dëshmoni padrejtësisht ose i shmangeni dëshmisë, ani, All-llahu vërtet është i njoftuar se çka punoni. O besimtarë, besoni All-llahut dhe të dërguarit të Tij, edhe Librit të cilin Ai ia shpall Profetit të vet, edhe Librit që e shpalli më aprë. Kurse ai që mohon All-llahun, engjujt e Tij, të dërguarit e Tij, librat e Tij edhe botën tjetër, ai ka humbur shumë keq. Atyre të cilët besuan, pastaj u bënë mosbesimtarë, dhe prapë u bënë besimtarë e pastaj përsëri kthehen në mosbesimtarë, dhe forcojnë mosbesimin, All-llahu, pa dyshim, nuk do t’ua falë dhe nuk ka për t’i shpjerë në rrugë të drejtë. Merruni sihariq hipokritëve se i pret vuajtje e dhëmbshme, Ata të cilët miqësohen sinqerisht me mosbesimtarët e jo me besimtarët! Vallë a te ata e kërkojnë forcën kur e tërë forca i takon vetëm All-llahut. Ai tanimë u ka zbritur Libër: kur të dëgjoni se fjalët e All-llahut mohohen dhe se tallen me ta, mos rrini me ata deri sa nuk marrin tjetër bisedë. Në të kundërtën do të jeni si ata. All-llahu me siguri do t’i bashkojë hipokritët dhe mosbesimtarët, të gjithë, në xhehennem, Ata që presin se çka do të bëhet me ju: dhe nëse All-llahu u jep fitore thonë: “A nuk ishim edhe ne me ju?”, e nëse u prin fati mosbesimtarëve, atëherë u thonë: “A nuk kemi luftuar edhe ne me ju dhe ju kemi mbrojtur prej besimtarëve?”. Në ditën e gjykimit All-llahu do t’ju gjykojë të gjithëve! Ndërkaq All-llahu nuk do t’u japë mundësi mosbesimtarëve kundër besimtarëve. Hipokritët shtihen se po e mashtrojnë All-llahun, ndërsa Ai i mashtron ata. Kur ngrihen ta falin namazin, ngrihen me përtesë, dhe, vetëm, për t’u ekspozuar para botës, e All-llahun gati nuk e përmendin fare, Janë të pavendosur se kujt do t’i mbështeten, as këtyre as atyre. Atë që e lë All-llahu në rrugë të humbur – ti nuk gjen dot rrugë të drejtë për të. Ju që besoni, mos u miqësoni me mosbesimtarët në vend se me besimtarët! A do t’i tregoni All-llahut argument flagrant kundër vetvetes? Hipokritët do të jenë mu në fund të zjarrit të xhehennemit dhe ti nuk do t’u ofrosh ndihmë; Pos atyre të cilët pendohen dhe përmirësohen me vendosmëri marrin rrugën e All-llahut dhe fenë e vet te All-llahu e shprehin sinqerisht; ata do të jenë me besimtarët, kurse All-llahu me siguri besimtarëve do t’ju japë shpërblim të madh. Përse t’ju dënojë All-llahu juve, nëse e falenderoni dhe e besoni? All-llahu është shumë i dijshëm dhe mirënjohës. All-llahu nuk dëshiron që për të këqiat të flitet me të madhe, përveç atij të cilit i është bërë e padrejta. All-llahu dëgjon dhe është shumë i dijshëm. Qoftë t’i keni bërë veprat e mira haptazi ose fshehurazi, ose ta folni të padrejtën, ani, All-llahu falë shumë dhe është shumë i fortë. Ata të cilët mohojnë All-llahun dhe të dërguarit e Tij dhe ata që dëshirojnë të bëjnë dallim ndërmjet All-llahut dhe të dërguarve të Tij, duke thënë: “Disave u besojmë e disa i mohojmë”, dhe dëshirojnë që ndërmjet tyre të marrin farë qëndrimi, Ata janë, me të vërtetë, mosbesimtarë të plotë, kurse Ne mosbesimtarëve u kemi përgatitur vuajtje të turpshme. Ndërkaq ata që i besojnë All-llahut dhe të dërguarve të Tij, pa e dalluar asnjërn prej tyre, atyre me siguri do t’u jipet shpërblim, se All-llahu fal dhe është shumë i mëshirshëm. Pasardhësit e Librit kërkojnë prej teje që nga qielli t’u zbresish Librin. Nga Musa, madje, patën kërkuar më shumë se kaq, kur i thanë: “Na e trego haptazi All-llahun”! Prandaj, për shkak të pashpirtësisë së tyre, i shitoi rrufeja. Pastaj, pasi u erdhën argumente të qarta, ata morën viçin (për zot), por edhe këtu ua falëm, ndërsa Musaut i dhamë haptazi pushtet, Dhe përmbi ata ngritëm malin Tur, për shkak të besës së tyre, dhe Ne u thamë: “Hyni në portë kokëulur!” dhe prapë u thamë: “Mos gaboni për të shtunën”! dhe nga ata morëm premtim të fortë. Por për shkak të thyerjes së premtimit të vet dhe mohimit të argumenteve të All-llahut, dhe mbytjes së profetëve pa asnjëfarë faji, dhe të deklarimit të tyre “Zemrat tona janë të mbyllura” – All-llahu atyre ua ka vulosur (zemrat) me mosbesimin e tyre, prandaj vetëm pak sish besuan, Dhe për shkak të mosbesimit të tyre dhe deklaratave të rënda shpifëse kundër Merjemes, Si edhe të deklarimit të tyre: “Me të vërtetë ne e vramë Mesihin, Isaun, të birin e Merjemes, të dërguarin e All-llahut” edhe pse as e kanë vrarë, as e kanë gozhduar, por ashtu u është dukur. Ata të cilët ndan mendimin lidhur me këtë, ishin në dyshim për këtë; për këtë nuk kanë ditur kurrgjë të sigurt, vetëm sipas hamendjes (flisnin), ndërkaq është shumë e sigurt se atë nuk e kanë vrarë, Por All-llahu e ngriti te vetja, se All-llahu është shumë i urtë dhe i fuqishëm. Dhe nuk ka asnjë pasues Libri, i cili, para se të vdesë, nuk do të besojë në të ashtu si duhet, e në ditën e gjykimit ai do të dëshmojë kundër tyre. Dhe për shkak të një krimi të ebrejve, ne atyre ua kemi ndaluar disa ushqime të mira që i kanë pasur të lejuara, dhe për shkak se shumica janë shmangur nga rruga e All-llahut, Dhe për shkak se kanë marrë kamatën, e që e kanë pasur të ndaluar, si edhe e kanë ngrënë pasurinë e të tjerëve në mënyrë të palejuar. Kurse Ne për mosbesimtarët kemi përgatitur dënim të dhembshëm. Ndërsa ka prej tyre të cilët janë thelluar në shkencë, edhe besimtarët, që besojnë atë që të zbret ty si edhe asaj që është zbritur para teje, posaçërisht ata që kryejnë faljen dhe ata që japin zeqatin dhe i besojnë All-llahut dhe botës tjetër, ata janë, të cilëve me siguri do t’u japim shpërblim të madh. Ne ty të japim shpallje ashtu si i kemi shpallur Nuhit dhe profetëve të tjerë pas tij, e i kemi shpallur edhe Ibrahimit, edhe Ismailit, edhe Is-hakut, edhe Jakubit edhe pasardhësve, Isait dhe Ejubit, edhe Junusit, edhe Harunit, edhe Sulejmanit, kurse Davudit i dhamë Zeburin; Edhe profetëve për të cilët të kemi rrëfyer më parë dhe profetëve për të cilët nuk të kemi rrëfyer, se All-llahu, me siguri, ka folur me Musaun. Për profetët të cilët kanë predikuar lajme të gëzueshme dhe vërejtje, që njerëzit pas profetëve të mos kenë te All-llahu asnjëfarë arsyetimi, kurse All-llahu është shumë i urtë dhe i fuqishëm. Por All-llahu dëshmon se atë që ta zbret ty, ta zbret që vetëm Ai e di, ndërsa engjujt, edhe ata, e dëshmojnë, megjithëse për dëshmitar mjafton All-llahu. Ata të cilët mohojnë dhe që i kthejnë edhe të tjerët nga rruga e All-llahut kanë humbur keq. Atyre që mohojnë dhe bëjnë krime All-llahu, njëmend, atyre nuk ua fal dhe nuk do t’i drejtojë në rrugë (të drejtë). Përveç rrugës së xhehennemit, në të cilën do të mbesin gjithmonë e jetë. Kjo është shumë lehtë për All-llahun. O njerëz, Profeti ua ka sjellë të vërtetën nga Zoti juaj, prandaj besoni – më mirë është për ju – e nëse nuk e besoni, ani, çka ka në qiej dhe në tokë është e All-llahut, dhe All-llahu është shumë i dijshëm dhe i urtë. O pasardhës të Librit, mos iu shmangëni fesë tuaj dhe për All-llahun flitni vetëm të vërtetën! Mesihi, Isa, i biri i Merjemes, është vetëm i Dërguari i All-llahut, si edhe fjala e tij, të cilën ia tha Merjemes dhe i dha jetë; prandaj besoni All-llahut dhe të dërguarve të Tij dhe mos thuani: “Janë tre!”. Mjaft e ka! Më mirë u bie! All-llahu është vetëm një Zot, Qoftë lavdëruar Ai! Vallë Ai të ketë djalë?! E Atij është gjithë çka ka në qiej dhe në tokë, dhe All-llahu është mjaft për ndihmës. mesihit nuk do t’i vijë rëndë të pranojë se është njeri i All-llahut, e as engjujve më të afërt. E atyre që u vjen rëndë (përbuzje) ta adhurojnë Atë, dhe që tregojnë arrogancë, ani, All-llahu të gjithë do t’i tubojë para vetes. Ndërkaq, ata që besuan dhe kanë bërë vepra të mira, Ai do t’i shpërblejë sipas meritës, madje nga mirësia e tij i shpërblen edhe më tepër, kurse ata që kanë shprehur mosbesim dhe arrogancë, do t’i hedhë në mundime të padurueshme, dhe ata përveç All-llahut nuk do të gjejnë për vete as mbrojtës as ndihmëtar. O njerëz, tani më, ju ka ardhur argument nga Zoti juaj dhe ne u kemi zbritur Dritë të qartë. Sa u përket atyre që besojnë All-llahun dhe i përmbahen atij besimi, Ai me siguri do t’i shtjerë në mëshirën dhe mirësinë e Tij, dhe do t’i udhëzojë rrugës së drejtë të Tij. Ata kërkojnë prej teje sqarim. Thuaj: “All-llahu do t’ju rrëfejë juve ligjin për “kelalin” (derëmëshelmin), nëse dikush vdes që nuk ka fëmijë, por ka motgër, asaj i takon gjysma (e pasurisë) që e lë ai; mirëpo edhe ai e trashëgon atë nëse ajo nuk ka fëmijë; E nëse janë ato dy, atyre dyjave u takojnë dy të tretat nga ajo që lë ai. Po nëse ata janë vëllezër – burra dhe gra, atëherë mashkullit i takon aq sa dy femrave së bashku. Këtë All-llahu ua sqaron që të mos humbni. Ndërkaq All-llahu i di të gjitha çështjet shumë mirë. O besimtarë, zbatoni marrëveshjet! Ju lejohen kafshët, përveç atyre që po ju numërohen, por nuk ju lejohet (gjuetia) deri sa po bëni detyrën e haxhit. All-llahu me të vërtetë cakton çka dëshiron. O besimtarë! Mos i gjumtoni traditat e All-llahut në haxh, as Muajin e shenjtë, as kurbanin, as ato me qafore, as ata njerëz që janë nisur drejt tempullit të shenjtë, duke dëshiruar mirësinë dhe kënaqësinë e Zotit të vet. Por kur t’i kryeni detyrat e haxhit, atëherë gjahtoni. Dhe urrejtja kundër disa njerëzve që e keni për shkak se ju kanë penguar të afroheni te tempulli i shenjtë, assesi le të mos u shtyjë që të silleni armiqësisht. Ndihmone njëri-tjetrin në bamirësi dhe devotshmëri dhe mos ndihmoni në mëkat dhe armiqësi! Dhe frikësohuni All-llahut, sepse All-llahu është ndëshkimfortë. Ju ndalohet cofëtina, dhe gjaku, dhe mishi i derrit, edhe ajo që është prerë në emër të ndonjë tjetri, jo në emër të All-llahut; edhe ajo që është e mbytur dhe e vrarë, dhe që ka ngordhur pas ndonjë rrëzimi ose është e shkyer me brirë ose e ka hëngër ndonjë egërsirë – përveç nëse e keni therë ju – dhe që është flijuar për hirë të idoleve, dhe ju ndalohet shorti (falli) me shigjeta. Ato janë mbrapshti. Sot mosbesimtarët i kanë humbur të gjitha shpresat se ju do të tërhiqeni nga feja juaj, prandaj mos iu frikësoni atyre, por më frikësoheni mua. Sot jua kam përsosur fenë tuaj dhe e kam plotësuar dhuntinë time ndaj jush, dhe jam i kënaqur që feja Islame të jetë fe e juaj. Kurse ai i cili do të jetë i sprovuar me uri, por jo nga prirja për mëkat, ani, All-llahu pa dyshim fal, Ai është Mëshirëplotë. Të pyesin çka u lejohet. Thuaj: ju lejohen ushqimet e mira dhe ajo çka ua gjahtojnë kafshët të cilat i keni mësuar për gjahtim, ashtu siç u ka mësuar juve All-llahu. Hani atë që ua zënë ata dhe përmendne emrin e All-llahut me atë rast, dhe frikësohuni All-llahut, sepse All-llahu është me të vërtetë, i shpejtë në llogari. Sot ju lejohen tëa ushqimet e mira; dhe ju lejohen ushqimet e ithtarëve të Librit; edhe atyre u lejohen ushqimet tuaja. Gjithashtu edhe besimtaret e ndershme i keni të lejuara, por edhe ato që janë të ndershme prej atyre që u është dhënë Libër përpara jush, pasi që t’ua jepni dhuratat e kurorës së tyre me nderë e fisnikëri, e jo të bëni amoralitet me to dhe t’i merrni si mikesha (dashnore). Ndërsa ai që e mohon besimin, atij i ka shkuar kot puna e vet dhe ai do të jetë i humbur në botën tjetër. O besimtarë, kur të niseni të falni namazin lani fytyrat tuaja edhe duart tuaja me gjithë bërryla – kurse kokën tuaj fërkone (bëni mes-h), edhe këmbët tuaja deri mbi zog të këmbës. Dhe nëse jeni të papastër (xhunub), atëherë-pastrohuni! Po nëse jeni të sëmurë ose në rrugë, ose në qoftë se keni kryer nevojë natyrore apo keni pasur marrëdhënie me gratë tuaja e nuk gjeni ujë, atëherë me duartë tuaja prekni tokën e pastër dhe lëmoni fytyrat tuaja dhe duart tuaja, All-llahu nuk do t’ju bëjë vështirësi, por do t’ju pastrojë dhe t’iu plotësojë dhuntinë e vet që të jeni mirënjohës. Dhe kujtone mëshirën e All-llahut me të cilën ju ka mbuluar dhe besën me çka u ka futur nën obligime kur thatë: “Dëgjuam dhe u bindëm!” Frikohuni pra All-llahut, sepse All-llahu, pa dyshim, di se çka keni në zemra. O besimtarë, kryeni obligimet ndaj All-llahut dhe dëshmoni drejt! Kurrsesi urrejtja që keni ndaj disa njerëzve nuk duhet t’ju shtyjë të bëheni të padrejtë. Bëhuni të drejtë, ajo është më së afërti devotshmërisë, dhe frikësohuni All-llahut, sepse All-llahu është informuar mirë se çka bëni/ Atyre që besojnë dhe bëjnë vepra të mira All-llahu u ka premtuar falje dhe shpërblim të madh; Kurse ata që nuk besojnë dhe i mohojnë argumentet tona, ata janë banorë të xhehenemit. O besimtarë, kujtone dhuntinë e All-llahut ndaj jush kur disa njerëz dëshë t’ju zënë (sulmojnë), por Ai i pengoi. Dhe frikësohuni All-llahut, dhe besimtarët le të mbështeten vetëm te All-llahu! All-llahu ka marrë besën e izraelitëve – dhe ne dërguam prej atyre dymbëdhjetë mbikëqyrës, dhe All-llahu u tha: “Unë jam me ju! Në qoftë se e kryeni faljen dhe jepni zeqatin, dhe nëse u besoni profetëve të mi, u ndihmoni atyre dhe vullnetarisht i jepni hua All-llahut, gjithsesi veprat tuaja të këqija do t’ua mbuloj dhe do t’ju shpiej në xhennet ku do të rrjedhin lumenj. Kurse ai, nga mesi juaj, i cili edhe pas kësaj nuk beson – ai krejtësisht e ka humbur rrugën e drejtë.” Mirëpo, për shkak se e kanë thyer besën e tyre, Ne i kemi mallkuar dhe zemrat e tyre i bëmë të ashpra. Ata i luajtën fjalët nga vendi i tyre, kurse një pjesë të madhe të atyre me çka qenë qortuar i harruan. Andaj ti vazhdimisht, te ata, përveç të një numri të vogël, do të kesh vetëm tradhtarë, por faljau dhe mos i shaj! All-llahu me të vërtetë i do ata që bëjnë vepra të mira. Edhe prej atyre që thonë: “Ne jemi të krishterë”, Ne kemi marrë besën e tyre, por e kanë harruar një pjesë të mirë të asaj me çka kanë qenë të qortuar, prandaj u kemi shtënë urrejtjen në mes tyre deri në ditën e kijametit; kurse All-llahu ka për t’i informuar për atë çka kanë bërë. O ithtarë të Librit, ju ka ardhur Profeti ynë që t’ju shkoqisë shumë gjëra nga ato çështje të cilat ju i fshihni nga libri dhe shumë gjëra do t’i falë. E nga All-llahu u pat ardhur një dritë dhe një Libër i qartë, Me të cilin All-llahu udhëzon rrugëve të shpëtimit ata që anojnë të fitojnë kënaqësinë e Tij, dhe i nxjerr, sipas dëshirës së tij, nga terri në dritë, dhe i drejton në rrugë të drejtë. \ Njëmend mosbesimtarë janë ata të cilët thonë: “Zot është ai, Mesihi i biri i Merjemes!” thuaj: “Kush mund t’i bëjë diçka All-llahut nëse do ta zhdukë Mesihin, të birin e Merjemes, edhe nënën e tij dhe gjithë çka ka në tokë”? Pushteti i All-llahut është në qiej dhe në tokë edhe në atë çka është ndërmjet tyre; Ai krijon çka do dhe All-llahu mund të bëjë çdo send. Ebrejtë dhe të krishterët thonë: “Ne jemi fëmijët e All-llahut dhe të dashurit e tij”! Thuaj: “Po pse pra u dënon për gabimet tuaja”? pra, edhe ju jeni si njerëzit tjerë që i krijoi Ai: Kujt do ia fal e kë don e dënon. Pushteti i All-llahut është në qiej dhe në tokë dhe çka ka ndërmjet tyre, dhe te ai do të kthehen. O ithtarë të Librit, ju ka ardhur Profeti ynë – në vazhdën e profetëve – që t’ju sqarojë, në mënyrë që të mos thuani “Nuk na ka ardhur as përgëzues as qortues”. Pra, ju ka ardhur përgëzuesi dhe qortuesi, dhe All-llahu ka mundësi për çdo send. Dhe kur Musa i tha popullit të vet: “O populli im, kujtone dhuntinë e All-llahut ndaj jush që disa nga ju i bëri profetë, ju bëri të pasur dhe ju ka dhënë atë çka nuk ia ka dhënë askujt në botë; O populli im, hyni në tokën e shenjtë, të cilën ua ka caktuar All-llahu, dhe mos u zbrapsni e të ktheheni të humbur!” Ata i thanë: “O Musa, aty është një popull i fortë dhe se nuk hyjmë atje deri sa ata të dalin prej aty; e nëse dalin ata prej aty, neme siguri atëherë do të hyjmë”. Dy vetë të cilët i janë frikësuar All-llahut dhe që Ai u dhuroi mëshirën e vet, thanë: “Hyni në dyert e atyre, e kur të kaloni nëpër te, do të jeni me siguri ngadhnjimtarë, por kini mbështetje te All-llahu, nëse besoni!” “O Musa – thanë ata, - deri sa të jenë ata në atë vend ne kurrë nuk do të hyjmë aty! Shko ti dhe Zoti yt dhe luftoni, ne do të rrimë këtu”! “O Zoti im”, tha ai (Musa), “Unë nuk kam askë përveç vetes dhe vëllaut tim, prandaj Ti gjyko në mes nesh dhe popullit të mbrapshtë”. “Ata, - tha ai, - do të bredhin dyzet vjet nëpër tokë, sepse atë (tokën e shenjtë) e kanë të ndaluar, e ti mos u pikëllo për popullin mbrapshtan!” dhe rrëfeju tregimin për dy djemtë e Ademit, realisht, kur të dy bënë nga një kurban, por vetëm prej njërit u pranua e prej tjetrit nuk u pranua, e tha: “Me siguri do të mbyt”! E tjetri i tha: “All-llahu pranon prej të devotshmëve”. Dhe sikur ti të shtrishe dorën për të më vrarë, unë nuk e shtri dorën time për të vrarë ty. Unë i frikësohem All-llahut, Zotit të botërave. Unë dëshiroj që ti të bartësh mëkatin tim dhe tëndin dhe të jesh banor i xhehennemit, sepse ai është dënim për mizorët. Dhe epshi i tij e shpuri që të mbysë vëllanë dhe e mbyti, prandaj u bë nga të humburit. All-llahu dërgoi një sorrë të çapurisë nëpër tokë për t’i treguar si duhet fshehur trupin e vëllaut të vet. “I mjeri unë!” tha ai, - “E unë as sa kjo sorrë nuk mundkam të fsheh trupin e vëllaut tim”? Dhe u pendua. Prandaj Ne ua caktuam izraelitëve: Nëse dikush mbyt dikë, i cili nuk ka mbytur askë, ose nuk ka bërë në tokë turbullira – sikur ka mbytur tërë njerëzinë; por kush bëhet shkaktar për të jetuar dikush, - sikur tërë njerëzisë ua ka ruajtur jetën. Profetët tanë u kanë sjellë argumente të qarta, por shumica prej tyre, edhe pas asaj e teprojnë në tokë. Shpërblimi i atyre të cilët bëjnë luftë kundër All-llahut dhe Profetit të tij dhe që bëjnë çrregullime në tokë, është: të vriten ose të gozhdohen, ose t’u priten duart dhe këmbët tërthorazi, ose të përzihen prej andej. Ajo është poshtërim në këtë botë, kurse në botën tjetër i pret dënim i madh, Përveç atyre që pendohen para se t’u vijë fundi. Duhet ta dini, pra, se All-llahu është falës mëshirëplotë. O besimtarë, frikësohuni All-llahut dhe përpiquni të jeni të afërt dhe luftoni për hirë të Tij, që të shpëtoni. Sikur e tërë ajo që është në tokë të ishte në duart e mosbesimtarëve, edhe aq më tepër, për t’u kompenzuar nga dënimi i ditës së kijametit, nuk do t’u pranohet. Ata i pret dënim i dhembshëm. Dëshirojnë të dalin nga zjarri, por nuk kanë shtegdalje prej tij. Ata janë gjykuar me dënim të përhershëm. Vjedhësit e vjedhëses, preniu duartë, si dënim për atë çka kanë fituar shpërblim prej All-llahut. All-llahu është i fortë dhe i urtë. E kush pendohet, pas veprës së vet të keqe dhe përmirësohet, All-llahu me siguri e fal. All-llahu njëmend fal dhe është mëshirëplotë. A nuk e di se vetëm All-llahut i takon pushteti në qiej dhe në tokë. Ai dënon atë që do dhe ia fal kujt të do. All-llahu ka mundësi për çdo send. O profet, le të mos brengosë ty puna e atyre që shpejtojnë për në mosbesim, të cilët me gojë të vetë thonë: “Besojmë!” por zemrat e tyre nuk besojnë. Ka nga ata ebrej të cilët më shumë dëgjojnë trillimet dhe me ëndje i pranojnë fjalët e huaja, e te Ti nuk vijnë. Ata ua ndërrojnë fjalëve kuptimin edhe pse kanë qenë me vend, thonë: “Nëse kështu ju caktohet, atëherë pranoni këtë, e nëse nuk ju caktohet atëherë ruajuni!” Dhe atë që All-llahu do ta lerë në humbje, ti nuk mund t’i bësh kurrgjë te All-llahu. Ata janë njerëz, zemrat e të cilëve All-llahu nuk ka dashur t’i pastrojë; ata në këtë botë kanë poshtërsimin, kurse në atë botë kanë një dënim të madh. Ata shumë i dëgjojnë gënjeshtrat! Makutët e së ndaluarës! Po nëse të vijnë, ti ose gjykoji ose ktheju shpinën! Dhe nëse ua kthen shpinën, ata nuk mund të të bëjnë asgjë. Por nëse i gjykon, gjykoi drejt sepse All-llahu i do të drejtët. E përse ata kërkojnë prej teje që t’i gjykosh Ti kur e kanë Tevratin, ku gjenden normat e All-llahut? Pastaj ata prapë i kthejnë shpinën. Ata nuk janë kurrfarë besimtarësh, ne e kemi shpallur Tevratin në të cilin ka udhëzime dhe dritë. Me këtë kanë marrë vendime profetët, që ishin të përulurit e All-llahut, ndaj atyre, që ishin ebrej. Po edhe njerëz të urtë e të dijshëm, prej të cilëve është kërkuar të ruajnë librin e All-llahut, dhe ata e patën dëshmuar këtë. Prandaj (kur të gjykoni) mos u frikësoni prej njerëzve, por të më frikësoheni mua dhe mos bleni me argumentet e mia diçka që vlen fare pak! Dhe ata, të cilët nuk gjykojnë sipas asaj që ka shpallur All-llahu, mu ata janë mosbesimtarë. Ne në të, atyre u kemi caktuar: kryet për krye, syrin për sy, hundën për hundë e veshin për vesh, dhëmbin për dhëmb, edhe varrët duhet kthyer. Por ai që heq dorë nga hakmarrja, kjo është kompensim për atë. Ata që nuk gjykojnë sipas asaj që ka shpallur All-llahu, si ata janë kriminelë. Pas atyre kemi dërguar Isanë, të birin e Merjemes, i cilivërtetonte Tevratin e shpallur përpara tij, kurse atij i dhamë Inxhilin, ku kishte udhëzim e dritë, dhe përforcim për Tevratin e shpallur para tij, si udhëzim e këshillë për të devotshmit. Edhe apsuesit e Inxhilit le të gjykojnë sipas asaj që ka shpallur All-llahu në ta. Ata që nuk gjykuan sipas asaj që ka shpallur All-llahu, ata janë njëmend mbrapshtanë. Edhe ty të shpallëm Librin, me realitete, për të vërtetuar Librat e mëparme dhe përkujdeset për ata. Dhe ti gjyko, në mesin e atyre, sipas asaj që shpallë All-llahu dhe mos ndiq epshet e atyre e të largohesh nga e vërteta që të ka ardhur; për secilin kemi caktuar një ligj dhe një drejtim. Dhe sikur të kishte dashur All-llahu, Ai do t’ju kishte krijuar vetëm një popull, por Ai don t’ju sprovojë me atë çka u jep, prandaj bëni gara për vepra të mira! Te All-llahu do të ktheheni të gjithë dhe Ai do t’ju informojë për atë çka keni kundërshtuar. Dhe gjykoji sipas asaj që të shpallë All-llahu dhe mos bjer nën ndikim të epsheve të tyre, dhe ruaju atyre që mos të largojnë prej asaj që të shpalli All-llahu! Dhe nëse e kthejnë shpinën, dije se All-llahu dëshiron që për shkak të disa mëkateve të tyre t’i godas me ndëshkim. Pra shumë njerëz me të vërtetë janë mbrapshtanë. Ata të periudhës pagane kërkojnë gjykim? Po kush gjykon më mirë se All-llahu për popullin e bindshëm. O besimtarë, mos merrni për mbrojtës ebrejtë dhe të krishterët! Ata janë mbrojtës të njëri-tjetrit! I atyre është madje edhe ai nga mesi i juaj i cili i pranon për mbrojtës; All-llahu me siguri nuk i drejton njerëzit që bëjnë mizori. Do t’i shohësh ata, zemrat e të cilëve janë të sëmura, si shpejtojnë në të (të lidhin miqësi me ata), duke thënë: “Kemi frikë mos po na goditë ndonjë e papritur”. Ndoshta All-llahu do t’ju japë nga ana e tij fitore ose diçka tjetër, andaj ata do të pendohen për atë çka kanë fshehur në vetvete. Dhe ata që besojnë do të thonë: “A këta qenkan ata që betoheshin në All-llahun aq seriozisht se janë njëmend me ju?” Veprat e tyre janë të dështuara dhe ata janë të shkatërruar. O besimtarë, nëse dikush prej jush i shmanget fesë së vet, ani, se All-llahu në vend të tyre do të sjellë njerëz që i do Ai dhe që e duan Atë; të përulur ndaj besimtarëve dhe kryelartë ndaj mosbesimtarëve; ata do të luftojnë në rrugë të All-llahut dhe nuk do t’i frikësohen qortimit të kurrfarë shpifësi. Ajo është mirësi e All-llahut, të cilën Ai ia jep kujt të dojë – dhe All-llahu ka dije shumë të gjerë. Mbrojtësi juaj është All-llahu dhe Profeti i tij dhe besimtarët të cilët me përulje kryejnë faljen dhe japin zeqatin dhe janë të përulur. Kush e merr për mbrojtës All-llahun, Profetin e tij, edhe besimtarët, ta dijë se edhe ata që janë me All-llahun – janë ngadhnjimëtarë. O besimtarë, mos i trajtoni si miq ata, të cilët fenë tuaj e marrin për tallje dhe dëfrim; qofshin ata që u është dhënë Libër para jush, qofshin mosbesimtarë dhe fikësohuni All-llahut nëse jeni besimtarë! Edhe kur i thirrni për t’u falur edhe atë e marrin për tallje dhe zbavitje. Kështu bëjnë për shkak se janë njerëz që nuk kuptojnë. Thuaj: “O ithtarë të Librit, a po na hakmerreni vetëm pse i besojmë All-llahut dhe çka na shpallet neve, dhe çka është shpallur më herët”, - shumica prej jush janë mëkatarë! Thuaj: “A t’ju tregoj kush është më i keq se ai të cilin All-llahu e dënon rëndë? Është ai të cilin e ka mallkuar All-llahu dhe është i hidhëruar me të dhe i ka bërë majmunë e derra, dhe kanë adhuruar djallin – ata kanë pozitën më të keqe dhe janë më të humburit nga rruga e drejtë”. Kur ju vijnë, ata thonë: “Besojmë!”, por ata që u vijnë me mosbesim, e ashtu edhe dalin, por All-llahu e di më së miri se çka fshehin ata. Ti sheh shumë prej atyre që po shpejtojnë në mëkate e armiqësi dhe që e hanë atë çka është e ndaluar; sa e keqe është vepra e tyre. Përse të mos i largojnë njerëzit e ndershëm dhe të dijshëm nga fjalët mëkatare dhe ushqimet e ndaluara? Po shumë keq bëjnë! Ebrejtë thonë: “Dora e All-llahut është e shtrënguar”! U lidhshin duart e atyre dhe qofshin mallkuar se çka po flasin! Jo, duart e tij janë të hapura, Ai jep sa të dojë. Ndërkaq ajo çka ta shpallë Zoti yt, gjithsesi te shumica e tyre do ta shtojë mosbesimin dhe humbjen. Ne kemi futur në mesin e tyre armiqësi dhe urrejtje deri në ditën e kijametit. Sa herë që përpiqen të ndezin ndonjë zjarr për luftë, atë e shuan All-llahu. Ata mundohen të bëjnë turbullira në tokë, por All-llahu nuk i do ngatrrestarët. Sikur ithtarët e librit të besonin dhe të ruheshin nga mëkatet, Ne patëm me ua mbuluar veprat e tyre të këqia dhe patëm me i futur në xhennete të kënaqësive. Sikur t’i përmbaheshin Tevratit dhëe Inxhilit dhe asaj çka është shpallur nga Zoti i tyre, do të kishin pasur se çka të hanë, edhe nga çka është përmbi krye të tyre dhe çka kanë nën këmbët e tyre. Ka prej tyre edhe njerëz që veprojnë me maturi, por shumica sish bëjnë fort keq. O Profet, kumto atë çka të shpallet nga Zoti yt! Nëse nuk e bën, atëherë nuk e ke transmetuar porosinë e tij – kurse All-llahu do të mbrojë prej njerëzve. All-llahu me siguri nuk e drejton në rrugë të drejtë popullin që nuk beson. Thuaj: “O ithtarë të Librit, ju nuk keni kurrgjë deri sa të mos i përmbaheni Tevratit dhe Inxhilit dhe asa që po e shpall Zoti juaj”. Kurse ajo që të shpallë Zoti yt me siguri do të forcojë, te shumica prej tyre padëgjueshmërinë dhe mosbesimin, por ti mos u brengos për shkak të popullit që nuk beson! Ata të cilët besuan, edhe ata që ishin ebrej, edhe sabejt, edhe të krishterët – por se kush kanë besuar All-llahun dhe botën tjetër dhe kanë bërë vepra të mira, - për ata nuk ka frikë as pikëllim. Ne pranuam besën nga izraelitët dhe u dërguam profetë. Sa herë që ndonjë profet u ka sjellë atë çka nuk u pëlqente epsheve të tyre, ata disa nga profetët (një grup sish) i mohonin, ndërsa disa i vrisnin. Kanë menduar se nuk do të vihen në sprovë, andaj bëheshin të verbër e të shurdhër, dhe pastaj kur e pranoi All-llahu pendimin e tyre prap shumica sish bëheshin të verbër dhe të shurdhër; por All-llahu sheh mirë se çka bëjnë. Mosbesimtarët janë ata të cilët thonë: “Zot është Mesihi, i biri i Merjemes!”, kurse Mesihi thoshte: “O izraelitë adhurone All-llahu, Zotin tim dhe Zotin tuaj!” Kush i bën shok All-llahut, All-llahu ia ndalon xhennetin, kurse vendbanimi i tij është në xhehennem. Për mizorët nuk ka ndihmëtarë. Mosbesimtarë janë ata që thonë: “All-llahu është një nga të tre”! Por nuk ka asnjë Zot tjetër përveç një Zoti të vetëm. Dhe nëse nuk heqim dorë prej asaj që thonë, gjithsesi ata të cilët mohojnë, do t’i godas dënim i padurueshëm. Përse nuk shprehën pendim te All-llahu dhe të kërkojnë falje prej tij? Se All-llahu fal, ai është mëshirëplotë! mesihi, i biri i merjemes, është vetëm Profet – edhe përpara tij kanë ardhur e kanë shkuar profetë – kurse nëna e tij është shumë e sinqertë, dhe të dy hanin ushqim. Shiko si ua shpalojmë ne argumentet e qarta, dhe shih, shih si po largohen. Thuaj: “A po e adhuroni, në vend të All-llahut, atë që nuk ka mundësi t’u bëjë dëm as dobi?” Por All-llahu, Ai di dhe dëgjon shumë. Thuaj: “O ithtarë të Librit, mos e teproni në fenë tuaj, me pa të drejtë, dhe mos pasoni epshet e njerëzve që kanë humbur moti dhe që shumica i kanë shpjerë në humbje, ndërsa vetë e kanë lëshuar rrugën e drejtë!” Janë mallkuar ata, nga izraelitët, të cilët me gjuhën e Davudit dhe të Isasë, të birit të Merjemes, kanë mohuar, për shkak se ishin të padëgjueshëm dhe gjithmonë e tepronin: Nuk e pengonin njëri-tjetrin nga të këqiat që i bënin. Vërtet vepronin shumë keq! I sheh shumë sish si miqësohen me ata që nuk besojnë. Është me të vërtetë shumë keq çka i përgatisin ata vetvetes: për t’u hidhëruar All-llahu në ata, andaj ata janë në vuajtje të përhershme. E sikur t’i besonin All-llahut dhe Profetit edhe asaj çka i shpallet atij, ata nuk do të bënin miqësi me ata, mirëpo shumica sish janë ngatërrestarë. Ti me siguri do të shohësh se armiqtë më të flaktë të besimtarëve janë ebrejt dhe politeistët; dhe gjithsesi do të shohish se dashamirë më të afërt për besimtarët janë ata që thonë: “Ne jemi të krishterë”!, për shkak se në mesin e tyre ka klerikë dhe murgë, dhe se ata nuk bëjnë mendjemadhësi. Kur dëgjojnë atë që i shpallet Profetit, e sheh si u shpërthejnë lotët, sepse e dinë se ajo është e vërtetë, dhe thonë: “O Zoti ynë, ne besojmë, pra, na shkruaj edhe neve me ata që dëshmojnë!” Përse të mos i besojmë All-llahut dhe të vërtetës që na vjen, kur edhe ne lakmojmë që edhe Zoti ynë të na shpjerë me njerëzit e mirë. Dhe All-llahu, për shkak të asaj që flasin, do t’i shpërblejë me kopshte të xhennetit ku rrjedhin lumenj dhe aty do të mbesin përgjithmonë, e ky është shpërblim për punëmirët. Kurse ata që mohojnë dhe i përgënjeshtrojnë argumentet tona, ata janë banorë të xhehennemit. O besimtarë, mos i ndalni vetes gjërat e mira që ua ka lejuar All-llahu, dhe mos e teproni, sepse All-llahu nuk i do ata që e teprojnë. Dhe hani atë çka u jep All-llahu, çka është e mirë dhe e lejuar, dhe frikësohuni All-llahut të cilit i besoni. All-llahu nuk ju dënon nëse betoheni pa qëllim, por do t’ju dënojë për betimin që po e bëni me qëllim. Kompensimi për atë është: Të ushqeni dhjetë varfënjakë me ushqim mesatar, me çka e ushqeni familjen tuaj, ose t’i vishni ose t’i lironi nga robëria. Por kush nuk ka, le të agjërojë tri ditë. Ashtu bëhet kompensimi nga betimi kur betoheni, por kini kujdes në betimet tuaja! Ja, ashtu All-llahu ju sqaron rregullat e veta që të jeni mirënjohës. O besimtarë, nuk ka dyshim se alkooli edhe loja me para edhe idolatria edhe shigjetat për falla janë të ndyra, nga punët e djallit, prandaj largohuni sish që të jeni të shpëtuar! Djalli dëshiron që me anë të alkoolit dhe lojës me fat (bixhozit) të fusë ndërmjet jush armiqësi e urrejtje dhe t’ju largojë nga përmendja e All-llahut dhe falja e namazit. Ani, a po hiqni dorë? Nderone All-llahun dhe nderone Profetin dhe kini kujdes! Por nëse i ktheni shpinën, atëherë dijeni se detyrë e Profetit tonë është të predikojë vetëm haptazi. Ata, të cilët besojnë dhe bëjnë vepra të mira, nuk kanë mëkat për atë që hanë dhe pinë, nëse ruhen (nga e ndaluara) dhe besojnë edhe bëjnë vepra të mira, pastaj i frikësohen All-llahut dhe besojnë, dhe prapë frikësohen dhe bëjnë punë të mira. All-llahu i do punëmirët. O besimtarë, All-llahu do t’ju vërë gjithsesi në sprovë me diçka nga gjahu që do t’i kapni me duar dhe shigjetat tuaja – që All-llahu t’u tregojë se kush i frikësohet Atij kur nuk e sheh askush. Por ai që e tepron edhe pas kësaj, atë e pret dënim i dhembshëm. O besimtarë, mos u merrni me gjueti derisa jeni duke kryer haxhin! Ai i cili mbyt me qëllim dënohet që një kafshë shtëpiake si ajo të cilën e caktojnë dy vetë të drejtë nga ju, ta falë në Qabe, ose do të kompenzohet me vlerën e asaj, të ushqyerit e varfënjakëve ose sa është kundërvlera e saj të agjërojë për ta ndie pasojën e veprës së vet. All-llahu e fal të kaluarën, por kush e përsërit All-llahu do ta dënojë. All-llahu është i fortë edhe në dënim. Ju lejohet peshkimi në det dhe ushqimi i detit me kënaqësi për ju dhe ekipin, por ju ndalohet të gjahtoni në tokë gjatë periudhës së haxhit. Dhe frikësohuni All-llahut para të cilit do të tuboheni. All-llahu ka bërë Qaben, tempull të shenjtë, që bota të kryej haxhin, si edhe muajin e shenjtë dhe kurbanët, edhe ata të shenjuarit me qafore, që ta dinë se All-llahu e di se çka ka në qiej dhe në tokë, dhe All-llahu, me siguri, di çdo send. TA dini se All-llahu është ndëshkimrëndë, por All-llahu edhe fal dhe është mëshirëplotë. Profeti e ka për detyrë vetëm të shpallë, kurse All-llahu e di edeh atë çka shfaqni haptazi edhe atë çka fshihni. Thuaj: “Nuk është njëlloj e keqja dhe e mira, edhe pse të habit numri i madh i të këqijave”. Prandaj, frikësohuni All-llahut, o të mençur, që të shpëtoni! O besimtarë, mos pyetni për ato gjëra që u shkaktojnë pakënaqësi nëse u sqarohen; por nëse pyetni ato derisa po u shpallet Kur’ani, do t’ju tfillohen. All-llahu ua fal se All-llahu është i butë dhe fal shumë. Kanë pyetur për ata disa njerëz edhe përpara jush, e pastaj u bënë mosbesimtarë, All-llahu nuk u ka caktuar Behirën, as Saibën, as Vasilën, as Hamën, por ata që nuk besojnë shpifin ndaj All-llahut gënjeshtra, sepse, shumica prej tyre nuk kanë mend. Dhe kur u thuhet: “Ejani te ajo që u shpalli All-llahu, edhe te Profeti!” thonë: “Na mjafton ajo që kemi gjetur nga baballarët tanë”. Edhe pse të parët e tyre nuk kanë ditur asgjë dhe nuk kanë qenë të udhëzuar. O besimtarë, kujdesohuni për vete; nëse jeni në rrugë të drejtë, ai i cili është i humbur nuk do të ju bëjë dot asgjë! Te All-llahu të gjithë do të ktheheni dhe do t’ju informojë se çka keni punuar. O besimtarë, kur ju afrohet vdekja, e kur leni porosi le të dëshmojnë dy vetë të drejtë nga ju, ose dy vetë të tjerë që nuk janë nga ju, nëse jeni në rrugë dhe u goditë momenti i vdekjes. Ndaloni pak ata të dy pasi të kryeni namazin dhe le të bëjnë be në All-llahun, nëse dyshoni. Me këtë nuk blejmë asnjëfarë vlere, edhe kur është fjala për ndonjë të afërm, dhe nuk i fshehim dëshmitë e All-llahut, sepse ne atëherë do të ishim, me të vërtetë, mëkatarë. Dhe nëse merret vesh se ata dy kanë bërë mëkat, atëherë do t’i zëvendësojnë dy të tjerë nga ata të cilët u është bërë dëm, dhe le të betohen në All-llahun: “(Se) njëmend dëshmitë tona janë më besnike se dëshmia e atyre dyve, ne nuk kemi bërë thyerje të betimit, sepse atëherë, njëmend, do të ishim mizorë”. Ata më lehtë e kanë të sigurojnë dëshminë besnike ose të frikësohen se betimet e tyre dot ë thehen (zhvleftësohen) pas betimeve të tyre. Dhe frikësohuni All-llahut e dëgjonie! Se All-llahu, njerëzit ngatrrestarë nuk i drejton në rrugë të drejtë. Atë ditë kur All-llahu i tubon profetët dhe u thotë: “Çka u janë përgjigjur?”, do të thonë “Ne nuk e dimë, vetëm Ti i di të gjitha të fshehtat”. Kur All-llahu tha: “O isa, biri i Merjemes, kujto dhuntitë e mia ndaj teje dhe nënës sate, kur të ndihmova me Xhebrailin (shpirtin e shenjtë) që qysh në djep të bisedosh me njerëzit sikur burrë i pjekur; dhe kur të mësova Librin dhe urtësinë edhe Tevratin edhe Inxhilin; dhe kur me lejen time bërë nga balta diçka në formë të zogut edhe e fryve e ai me vullnetin tim, u bë zog; dhe kur me vullnetin tim, të lindurit e verbër dhe me nëpërkë i ke shëruar; dhe kur, me vullnetin tim, ke ngritur të vdekurit; dhe kur i largova prej teje izraelitët, kur ti u solle argumente të qarta, ata të cilët nuk i besuan thanë: “Kjo nuk është asgjë veçse magji e hapët”. Dhe kur dishepujve u kumtova: “Besomëni mua dhe Profetit tim!” ata thanë: “Ne besojmë dhe na u bënë dëshmitarë se jemi muslimanë!” Kur dishepujt thanë: “O Isa, i biri i Merjemes, a mundet Zoti yt të na zbresë një tryezë nga qielli? Ai u tha: “Frikësohuni All-llahut, nëse jeni besimtarë!” Ata thanë: “Ne dëshirojmë të hamë prej asaj dhe të na qetësohen zemrat edhe ta dimë se na ke thënë të vërtetën, dhe të jemi dëshmitarë të asaj”. Isa, i biri i Merjemes, tha: “All-llah! O Zoti ynë, na zbrit nga qielli një tryezë që do të jetë festë për ne, për të parët tanë edhe ata që vinë pas nesh, por edhe argument nga ana jote, dhe na furnizo, se Ti je furnizuesi më i mirë”! All-llahu tha: “Unë do t’ju zbres atë, por ai që e mohon prej jush, edhe pas asaj unë do ta dënoj me një dënim me çka askë nuk e dënoj në botë”. Kur All-llahu tha: “O Isa, i biri i Merjemes, a ti u ke thënë njerëzve – merrne nënën time dhe mua si dy zotër përveç All-llahut”! – “Qofsh lartësuar”, tha, “Mua nuk më ka mbetur të them atë çka s’është e vërtetë. Po n’e paça thënë këtë, Ti e di me siguri atë; Ti e di se çka ka në mua, kurse unë nuk e di se çka ka tek Ti. Ti e di shumë mirë atë çka është e padukshme. Unë nuk u kam thënë asgjë tjetër përpos asaj që më ke urdhëruar Ti. Adhurone All-llahun, Zot i imi dhe Zot i juaj! Kam qenë dëshmitar derisa isha në mesin e tyre, e pasi që ma more shpirtin, mbete Ti mbikëqyrës i tyre. Dhe Ti je dëshmitar i çdo sendi. Nëse i dënon, dënon robërit tu, e nëse ua fal, me të vërtetë Ti je i fortë e i urtë”. All-llahu tha: “Kjo është ditë kur të sinqertëve u ndihmon sinqeriteti i tyre; Atyre u takojnë xhennete, ku po rrjedhin lumenj, ndër të cilët ata do të mbesin përgjithmonë e jetë. All-llahu është i kënaqur me ata, por edhe ata janë të kënaqur me Të. Kjo është fitore e madhe”. All-llahut i takon pushteti i qiejve dhe i tokës, edhe çka ka në to. Ai është i gjithëfuqishëm. Qoftë lartësuar All-llahu, i cili krijoi qiejt dhe tokën, dhe ju dha errësirë dhe dritë. Prapë ata që nuk besojnë, - Zotit të tyre i bëjnë shok. Ai ju krijoi nga dheu dhe ju caktoi momentin e vdekjes. Vetëm Ai e di momentin e vdekjes, e ju prapë dyshoni. Ai është All-llah në qiej dhe në tokë. E di edhe çka fshihni edhe çka shfaqni, dhe di se çka fitoni (punoni). Dhe atyre (mosbesimtarëve) nuk u ka ardhur asnjë argument nga Zoti i tyre e ata të mos kenë ikur prej tij. Ata e përgënjeshtronin të vërtetën që u vinte, andaj, me siguri, do të marrin lajmet për atë që i janë tallur. A nuk e kanë parë ata sa popuj Ne kemi shfarosur përpara tyre, të cilëve u kemi mundësuar në Tokë çka nuk ju kemi mundësuar juve. U kemi dërguar shi të mjaftueshëm dhe kemi bërë lumenj që rrjedhin pranë tyre, prandaj ata, për shkak të mëkateve të tyre, i shfarosëm dhe pas tyre kemi ngritur brezni tjera. Edhe sikur të ta zbresim Librin në letër dhe ata me duar të veta të prekin, prapë ata që nuk besojnë, me siguri do të thonin: “Kjo është vetëm se magji e hapët”. dhe thanë: “Pse të mos i dërgohet një engjull”? po sikur të dërgonim engjull puna e tyre do të kishte marrë fund pa pritur asnjë moment. Edhe sikur të dërgonim engjull, prapë do ta bënim si njeri dhe prapë do ta vishnim përpara atyre ashtu siç vishen ata. profetët edhe përpara teje i kanë tallur, prandaj ata që janë tallur i ka goditur mu ajo me çka janë tallur. Thuaj: “Ecni nëpër tokë e shihni se si kanë përfunduar përgënjeshtarët”. Thuaj: “Të kujt janë çka ka në qiej dhe në tokë?” dhe tregoju: “Të All-llahut”! Ai ia ka caktuar vetvetes të jetë i mëshirshëm. Ai juve në ditën e kijametit, gjithsesi, do t’iu tubojë, në këtë nuk ka dyshim. Ata që e kanë shkatërruar vetën, natyrisht vetëm ata nuk besojnë. Atij i takon çka do që pushon (ekziston) në ditë dhe natë. Ai është që dëgjon dhe di shumë. thuaj: “A të mar për mbrojtës dikë tjetër përveç All-llahut, krijuesit të qiejve dhe të tokës, e që Ai ushqen dhe nuk është i udhqyer prej kurkujt”! Thuaj: “Mua më është urdhëruar të jem i pari që përulem. Asesi mos jij nga politeistët!” Thuaj: “Unë i frikësohem dënimit të ditës së madhe, nëse nuk e dëgjoj Zotin tim”. Kush do të jetë i kursyer atë ditë, atë e ka mëshiruar Ai, dhe ai është sukses i madh. Nëse të godit All-llahu me ndonjë të papritur – dije se askush, përveç Atij, nuk mund ta largojë atë. Po në qoftë se të dhuron ndonjë të mirë – dije, vetëm Ai ka mundësi për çdo send. Dhe Ai është i fortë ndaj robërve të vet. Ai është i urtë dhe i informuar. Thuaj: “Cila është dëshmia më e madhe?” Thuaj: “All-llahu është dëshmitar ndërmjet meje dhe jush. Se mua më shallet ky Kur’an për t’iu tërhequr vërejtjen juve me të dhe atyre që po u arrinë a njëmend, ju po vërtetoni se veç All-llahut ka edhe zotër tjerë?” Thuaj: “Unë nuk e dëshmoj”. Thuaj: “Ai është vetëm një Zot, dhe unë heq dorë, jam larg asaj që ju i bëni shok Atij”. Ata, të cilëve u kemi dhënë Librin, e njohin atë (Profetin) siur i njohin bijt e vet. Ata që kanë humbur vetën prapë nuk besojnë! Kush është më mizor se ai që shpif gënjeshtra për All-llahun ose përgënjeshtron argumentet e tij? Ai, me siguri nuk i shpëton mizorët. Dhe atë Ditë kur do t’i mbledhim të gjithë së bashku, e t’u themi atyre që i bëjnë shok Atij: “Ku i keni shokët (zotërat) tuajt ë cilët i keni pas pranuar?” Nuk do t’u mbetet më se çka të trillojnë veçse të thonë: “Për All-llahun, që është Zoti ynë, ne nuk kemi qenë politeistë”! Shiko si po gënjejnë në dëm të vetin dhe e kanë humbur atë që po e trillonin. Ka prej atyre që të dëgjojnë ty, por Ne në zemra e tyre u kemi vënë perde, që atë (Kur’anin) të mos e kuptojnë dhe i kemi bërë të shurdhër. Edhe sikur t’i shohin tërë argumentet, prapë nuk do të besonin. Madje do të vijnë te ti të polemizojnë me ty, ata që nuk besojnë thonë: “Këto janë vetëm legjenda të lashta”. Ata pengojnë prej atij (Kur’ani) dhe largohen prej tij, dhe vetëm vetvetën e shkatërrojnë, por nuk e marrin vesh. Po t’i shohësh si thonë kur të ndalen te zjarri: “Eh sikur të ktheheshim edhe një herë, nuk do t’i kishim përgënjeshtruar argumentet e Zotit tonë, por do të bëheshim besimtarë”! Jo, por atyre u del për fushe ajo që e kanë fshehur më parë, po edhe sikur të ktheheshin, prapë do të përsëritnin atë që është e ndaluar, sepse ata vërtet janë rrenacakë. Dhe thonë: “Nuk ka tjetër jetë veçse në këtë botë dhe ne nuk do të ringjallemi”. Sikur t’i shohësh kur ndalen para Zotit të vet e t’u thotë: “A nuk është kjo e vërtetë?” – thonë: “Po, sijo, për Zotin!” E Ai do t’u thotë: “Shijone pra dënimin për shkak se keni mohuar”. Kanë humbur ata të cilët përgënjeshtrojnë ballafaqimin me All-llahun e kur t’u vijë papritmas momenti i ringjalljes e të thonë: “Të mjerët ne që e kemi humbur qysh në tokë!”, e barrët (mëkatet) e veta do t’i bartin në shpinë. Po sa e tmerrshme është ajo çka po bartin. Jeta e kësaj bote është vetëm lojë dhe dëfrim, kurse ajo botë është, njëmend, më e mirë për ata që janë të devotshëm. A nuk e mblidhni mendjen? Ne e dimë se ty me të vërtetë të pikëllon ajo që po thonë. Ata pa dyshim nuk të përgënjeshtrojnë, por mizorët që mohojnë argumentet e All-llahut. Edhe përpara teje profetët kanë qenë të përgënjeshtruar, por e përballuan me durim atë çka u përgënjeshtruan. Kanë qenë edhe të munduar deri sa u erdh ndihma jonë. Nuk ka kush që mund t’i ndërrojë fjalët e All-llahut. Tashmë ty të kanë arritur disa informata për profetët. Nëse ty të vjen rëndë pse ta kthejnë shpinën, atëherë nëse mund të gjesh ndonjë plasë në tokë ose shkallë për në qiell, sillu ndonjë mrekulli! Po sikur të donte All-llahu të gjithëve do t’u kishte bashkuar në rrugë të drejtë; mos u bëni pra kurrsesi nga injorantët! Do t’i përgjigjen vetëm ata që e dëgjojnë. Kurse të vdekurit All-llahu do t’i ringjallë, e pastaj te Ai të gjithë do të kthehen. Ata thonë: “Pse nuk i vjen donjë mrekulli nga Zoti i tij!” Thuaj: “All-llahu ka mundësi të dërgojë mrekulli, por shumica sish nuk e dinë”. Të gjitha kafshët që ecin nëpër tokë dhe të gjitha shpezët që fluturojnë me krah të vet janë bashkësi sikurse ju. Në Libër nuk kemi lënë gjë mangut. Pastaj do të tubohen para Zotit të vet. Kurse ata që i përgënjeshtrojën faktet tona e bëhen të shurdhër dhe memecë janë në terr. Atë që do – All-llahu e lë në humbje, e kë do e nxjer në rrugë të drejtë. Thuaj: “Më tregoni ju mua, nëse flisni të vërtetën, sikur t’iu vinte dënimi i All-llahut ose t’iu befasonte shkatërrimi i botës, a do të thirrnit tjetër përveç All-llahut”? Jo, por vetëm do të lutnit, e nëse Ai do, ua largon atë për çka e keni lutur dhe do të harroni se çka i bëni shok. Ne u kemi dërguar edhe popujve përpara teje dhe i kemi dënuar me skamje dhe sëmundje, ndoshta bëhen të dëgjueshëm. Po pse kur u vinte dënimi ynë nuk bëheshin të dëgjueshëm? Zemrat e tyre, pra, kanë mbetur të forta dhe djalli ua ka zbukuruar atë çka punoninn. Dhe kur ta harronin atë me çka u është tërhequr vërejtja, Ne do t’ua hapnim dyert e gjithçkafës, ashtu që kur të gëzoheshin për atë që u është dhënë, do t’i befasonim me dënim e ata do të trishtohen. Dhe popullit që ka bërë mizori do t’i humbin gjurmët, qoftë lavdëruar All-llahu, Zoti i botërave! Thuaj: “Më tregoni mua, sikur All-llahu t’ju merrte të dëgjuarit dhe të pamurit e zemrat tuaja t’ua vuloste, cili zot, pos All-llahut, do t’ua kthente ato?” Shiko si ua shkoqisim argumentet e ata prapë shtrembërojnë kryet në anën tjetër! Thuaj: “Më thuani ju mua, sikur dënimi i All-llahut t’ju vinte fshehtas ose haptazi, a po shkatërrohet tjetër kush përveç popullit mizor? Ne profetët i dërgojmë vetëm si përgëzues dhe qortues, prandaj kush beson dhe bën vepra të mira për ata nuk ka frikë dhe ata le të mos pikëllohen! Kurse ata që përgënjeshtrojnë argumentet tona do t’i përflakë dënimi për shkak se bëjnë mëkate. Thuaj: “Unë nuk ju them: te unë janë depotë e All-llahut, dhe se i di fshehtësitë, e as që ju them: - unë jam engjull – unë pasoj vetëm atë që më shpallet”. Thuaj: “A janë njësoj i verbëri dhe ai që sheh? A hiç nuk mendoni?!” Dhe Ti tërhiqu vërejtjen me të (Kur’anin) atyre që frikësohen se do të tubohen para Zotit të tyre, se përveç atij nuk kanë tjetër mbrojtës as ndërmjetësues – që t’i frikësohen All-llahut. Dhe mos i largo ata që në mëngjes dhe në mbrëmje i luten Zotit të tyre duke dëshiruar mirësinë e tij – ti për ata nuk mban përgjegjësi e as ata, pra, japin llogari për ty. Po i përzure do të jesh mëkatar. Dhe ashtu ne i sprovojmë njërin me tjetrin që të thonë: (mosbesimtarët) “Këta na qenkan ata nga mesi ynë të cilëve All-llahu u ka shfaq mëshirë?” A thua All-llahu nuk i njeh më së miri ata që janë mirënjohës? E kur të vijnë ata të cilët besojnë në ajetet tona, ti thuaju: “Selamun alejkum! Zoti juaj ia ka caktuar vetvetes mëshirën, nëse dikush prej jush nga mosdija bën ndonjë të keqe e pas asaj pendohet dhe përmirësohet – po, Ai vërtet është falës e mëshirëplotë”. Ashtu ne në hollësi i shpjegojmë argumentet, që të jetë e qartë rruga së cilës ecin mëkatarët. Thuaj: “Unë e kam të ndaluar t’i adhuroj ata të cilët ju i adhuroni në vend të All-llahut”. Thuaj: “Unë nuk i pasoj epshet tuaja, sepse atëherë do të ksiha dështuar dhe nuk do të isha i udhëzuar”. Thuaj: “Unë e kam shumë të qartë nga Zoti im, kurse ju e përgënjeshtroni atë. Nuk është në kompetencën time ajo që ju e kërkoni me shpejtësi prej meje; Vetëm All-llahu vendos, Ai e shpjegon të vërtetën deh Ai është më i miri gjykatës!” Thuaj: “Sikur t’ishte në dorën time ajo që ju e këkroni me të shpejtë, do të kishte marrë fund puna ndërmjet meje dhe jush. All-llahu i di më së miri mizorët”! Ai i ka çelësat e të gjitha fshehtësive, ato i di vetëm Ai. E di se çka ka në tokë dhe çka ka në det. Asnjë fletë nuk bie e Ai të mos e dijë për këtë. Dhe nuk ka kokërr në bark të tokës, as diçka të freskët e as të tharë që ajo të mos jetë në Librin e qartë. Dhe Ai është i cili natën ju bën si të vdekur (vë në gjumë) dhe e di se çka keni gabuar gjatë ditës. Pastaj iu ngjall (zgjon), që të realizohet momenti i vdekjes. Pastaj te Ai do të ktheheni dhe Ai do t’ju informojë se çka keni punuar. Ai i sundon robërit e vet dhe ju dërgon rojtarë; deri sa dikujt prej jush i vjen vdekja, e atij të deleguarit tanë ia marrin shpirtin. Ata nuk bëjnë lëshime. Ata pastaj i kthehen All-llahut, Zotit të tyre të vërtetë. Ai do të vendosë dhe Ai është i shpejtë shumë në llogaritje, apo jo? Thuaj: “Kush ju shpëton juve nga terri, në tokë e në det kur e lutni edhe haptazi edhe fshehtazi. Nëse na shpëton nga kjo, me siguri do të jemi mirënjohës!” Thuaj: “All-llahu juve ju shpëton prej atyre dhe prej çdo të papriture, e ju prapë i bëni shok (s’i besoni)”. Thuaj: “Ai ka mundësi të dërgojë kundër jush një dënim përmbi ju ose nën këmbët tuaja, ose t’ju ndajë në fraksione dhe të shijoni të keqen e njëri-tjetrit”. Shiko si po i shpalojmë argumentet, ndoshta e marrin vesh! Populli yt e përgënjeshtron këtë (Kur’anin) edhe pse ai është i vërtetë. Thuaj: “Unë nuk jam roja juaj”. Çdo informim ka kohën e vet dhe ju do ta dini. Kur t’i shohësh ata që i nënçmojnë argumentet tona, ti largohu prej tyre deri sa të kalojnë në bisedë tjetër. E nëse djalli të bën të harrosh, ti pas përkujtimit mos rri më me mosbesimtarët. Ata që frikësohen (All-llahut) nuk japin llogari për ata, por kjo është qortim mos po frikësohen. Lëri ata të cilët e kanë marrë fenë e vet si lojë e dëfrim dhe i mashtron jeta në këtë botë. Ti tërhiqu vërejtjen me te (Kur’anin) që njeriu të mos shkatërrohet për shkak të asaj që bën, sepse përveç All-llahut – nuk do të ketë as mbrojtës as ndërmjetësues. Sikur të afrojnë çfarëdo qoftë si kompensim nuk do të pranohet. Ata janë të cilët për shkak të asaj që kanë bërë e kanë pësuar. Për ata ka pije nga uji valë dhe dënim të dhembshëm, ngase nuk kanë besuar. Thuaj: “A në vend të All-llahut të lusim atë që nuk mund të na bëjë as dobi e as dëm e të kthehemi gjurmëve tona – pasi na ka udhëzuar All-llahu! – sikur ai të cilin në tokë e ka mashtruar djalli dhe është shashtrisur. Ka shokë që thërrasin në rrugë të drejtë: “Eja tek ne!” Thuaj: “Udhëzimi i All-llahut është udhëzim. Ne jemi të urdhëruar t’i dorëzohemi Zotit të botërave. Të kryejmë namazin dhe frikësohuni Atij. Ai është te i cili do të tuboheni. Dhe Ai është i cili ka krijuar qiejt dhe tokën me urtësi. Ai sapo thotë për diçka “bëhu”!, ajo bëhet. Fjala e tij është e vërtetë dhe Atij i takon pushteti në Ditën kur të fryhet në sur. Ai e di botën e padukshme dhe të dukshmen, Ai është i urtë, i informuar mirë”. Dhe kur Ibrahimi i tha babait të vet, Azerit: “A idolet i konsideron si zotëra?? E sheh se edhe ti edhe populli yt janë në humbje të qartë”. Dhe kështu ne i treguam Ibrahimit mbretërinë e qiejve dhe të tokës që të jetë i bindur mirë. Dhe kur ra nata, ai e pa një yll dhe tha: “Ky është Zoti im”!, por pasi perëndoi ai tha: Nuk i dua ata që perëndojnë!”, E kur e pa hënën që po del tha: “Kjo është Zoti im!” E pasi që edhe ajo perëndoi, ky tha: “Nëse Zoti im nuk më drejton në rrugë të drejtë, unë me siguri do të jem nga ata që kanë dështuar”. Por kur e pa diellin si po lind, ai thirri: “Ky është Zoti im, ky është më i madh”! Mirëpo, pasi edhe ai perëndoi, tha: “O populli im, unë heqë dorë nga ato që ju i bëni shokë! Unë po e drejtoj fytyrën time si besimtar i vërtetë kah Ai që ka krijuar qiejt dhe tokën, dhe unë nuk jam nga politeistët”. Dhe populli atij i kundëdrshtoi. Ai tha: “A të polemizoni me mua për All-llahun, e mua Ai më udhëzoi? Unë nuk u frikësohem atyre që ju i bëni shokë atij, me përjashtim nëse Zoti im dëshiron diçka. Zoti im ngërthen çdo send me dijeni të vet. A nuk mblidhni mendjen? Po si t’iu frikësohem atyre që ia bëni ju shokë, kur ju nuk frikësoheni që i bëni shok All-llahut diçka çka nuk ju ka dhënë kurrfarë argumenti për të? N’e dishi cili nga këto dy grupe është më e denjë për të qenë e sigurt? Do të jenë të sigurtë ata të cilët besojnë dhe besimin e tyre nuk e veshin me mizori; edhe ata janë të përudhur”. Ato janë argumentet tona që ia dhamë ibrahimit ndaj popullit të vet. Ne u japim shkallë të lartë atyre që duam. Zoti yt është me të vërtetë i urtë, i gjithdijshëm. Dhe ne i falëm Is-hakun dhe Jakubin. Secilin e kemi udhëzuar – ndërkaq Nuhin patëm udhëzuar qysh më parë – dhe nga pasardhësit e tij Davudin dhe Sulejmanin, edhe Ejubin, dhe Jusufin, Musën, dhe Harunin. Ashtu ne i shpërblejmë ata të cilët bëjnë vepra të mira. Edhe Zekerijjanë, dhe Jahjanë, edhe Isanë, e Iljasin – të gjithë kanë qenë të mirë. Edhe Ismaili edhe Eljesau dhe Junusi e Luti – secilin e kemi lavdëruar nga të tjerët. Edhe nga baballarët e tyre, edhe pasardhësit e tyre, edhe vëllezërit e tyre – ata i kemi zgjedhur dhe i kemi udhëzuar në rrugë të drejtë. Ai është udhëzim i All-llahut me të cilin udhëzon kë të dojë nga robërit e vet. Po nëse ata i bëjnë tjerë shokë Atij, me siguri do t’u shkojë kot ajo çka bëjnë. Ata janë të cilëve ne u kemi dhënë Librin, urtësinë dhe profetësinë. E nëse këta nuk u besojnë, ne kemi mobilizuar njerëz të cilët nuk e mohojnë. Ata janë të cilët All-llahu i ka udhëzuar, prandaj paso rrugën e tyre. Thuaj: “Unë prej jush nuk kërkoj shpërblim për këtë (Kur’anin), ai është vetëm këshillë e qortim botërave”. Ata nuk e njohin All-llahun si duhet, sepse thonë: “Asnjë njeriu All-llahu nuk i ka shpallur kurrgjë”! Thuaj: “Po kush e zbriti Librin të cilin e solli Musa si dritë e udhërrëfyes njerëzve, që e vëni nëpër fletë dhe e tregonin – por shumë edhe e fshihnin – dhe keni mësuar çka nuk kini ditur as ju as baballarët tuaj”. Thuaj: “All-llahu”; E pastaj lëri ata le të zbaviten me gënjeshtrat e tyre. Kurse ky është një Libër, që e shpallëm, i bekuar që e vërteton atë përpara tij dhe që t’u tërheqësh vërejtjen Mekkes dhe botës përreth. Edhe ata që i besojnë botës tjetër i besojnë atij, dhe kujdesen për ta ruajtur kohën e namazeve të tyre. Kuështë është më mizor se ai i cili shpif gënjeshtra ndaj All-llahut ose thotë: “Më shpallet mua”, e kurrgjë nuk i është shpallur, ose që thotë: “Edhe unë do të shpallë njëlloj, ashtu sikur ka shpallur All-llahu”. Eh sikur t’i shohësh mosbesimtarët në mundimet e vdekjes, kur engjujt t’i shtrijnë duart: “Dorëzoni shpirtërat tuaja!” – Sot do të shpërbleheni me dënim të poshtër sepse thoshit për All-llahun çka nuk është e vërtetë dhe jeni sjellë me arrogancë ndaj argumenteve të tij”. Por do të na vini një nga një ashtu siç ju kemi krijuar herën e parë, duke i lënë pas shpine të mirat që ju kemi pas dhënë. “Ne nuk shohim me ju ndërmjetësuesit tuaj që ia keni bërë shokë të barabartë Atij, janë këputur lidhjet ndërmjet jush dhe u janë humbur syshë ata në të cilët ju keni shpresuar”. Me të vërtetë All-llahu bënë që kokrra dhe bërthama të mbijë. Nga jo e gjalla nxjerr të gjallën, kurse nga e gjalla bënë jo të gjallën. Ai është All-llahu, e ju, kah po ia mbani? Ai bën të agojë, dhe natën e ka bërë për të pushuar kurse Diellin dhe Hënën për të llogaritur kohën. Ajo është dispozitë e të fuqishmit, të dijshmit. Ai është i cili ua ka bërë yjtë që me ata të orientoheni në errësirë, në tokë dhe në det. Ne ua kemi shpallur argumentet tona njerëzve që dinë. Ai është i cili juve ju krijon vetëm prej një brumi, aty (në tokë) jetoni dhe përjetë pushoni. Ne u shpalojmë argumentet njerëzve që kuptojnë. Ai është i cili lëshon nga qielli ujin e mandej bëjmë që me anë të tij të mbinë të gjitha llojet e bimëve dhe prej tij rriten gjelbërime, që bëjnë kallinj me kokrra plot, kurse nga trupat e pemëve, prej majave të tyre, varet fruti që është lehtë të vilet, dhe kopshte me hardhije me ullinj edhe kaça, të ngjashme dhe të ndryshme. Shikoni pra frutet e tyre kur formohen dhe kur piqen. Me të vërtetë në këtë ka argumente për njerëzit që besojnë. Ata ia bënin All-llahut shokë të barabartë exhinët, e ata i ka krijuar Ai! I përshkruajnë se ka djem dhe vajza pa ditur asgjë. Qoftë lartësuar Ai edhe shumë lart mbi atë çka ia përshkruajnë! Ai është tfillues i qiejve dhe i tokës! Prej nga të ketë fëmijë kur nuk ka bashkëshorte?! Ai krijon çdo send, dhe Ai di çdo send. Ai është All-llahu, Zoti juaj, nuk ka tjetër Zot përveç atij, krijues i çdo sendi; prandaj adhurone atë! Ai përkujdeset për çdo send! Atë nuk mund ta arrijnë shikimet, e ai i mbërrinë shikimet. Ai është i mirë dhe i informuar. “Nga Zoti juaj kanë ardhur argumentet e qarta, e kush i merr parasysh e ka për vete, por kush është i verbër – është në dëm të vetin, dhe unë nuk jam rojtari juaj”. Dhe ja, ashtu ne sqarojmë argumentet e që ata të thonë: “Ti ke mësuar”! dhe për t’ua sqaruar atë njerëzve që dinë. Ti paso atë çka të shpallet nga Zoti yt. Tjetër Zot veç atij nuk ka. Largohuni prej politeistëve! Sikur të kishte dashur All-llahu, nuk do t’i kishin bërë shok – nuk ishin bërë politeistë – por ne ty nuk të kemi bërë rojtar të tyre dhe ti nuk je kujdestar i tyre. Mos i shani ata, të cilëve u luten në vend të All-llahut, se ata do të shajnë All-llahun nga armiqësia, duke mos e ditur. Gjithashtu çdo populli ua kemi zbukuruar veprat e tyre. Ata pastaj do t’i kthehen Zotit të vet. Ai do t’i informojë se çka kanë punuar. Ata betohen në All-llahun, me betim të rëndë, që nëse u vjen ndonjë argument, pa dyshim do t’i besojnë atij. Thuaj: “Mrekullitë janë të All-llahut”! Po prej nga e dini ju se ata, kur t’u vijë ai argument, nuk do t’i besojnë. Dhe Ne do t’i ndryshojmë zemrat e tyre dhe sytë (pikëpamjet) e tyre, edhe nuk do të besojnë siç nuk kanë besuar as më parë, dhe se do t’i lëmë që në humbjen e vet të bredhin si të shashtrisur. Edhe sikur t’u kishim dërguar engjuj atyre, edhe t’u flisnin të vdekurit, dhe sikur para tyre haptazi të mblidhnin çdo send grumbull – ata prapë nuk do të besonin, përveç nëse All-llahu do, por shumica sish nuk dinë. Ashtu ne çdo profeti i kemi bërë një armik, djaj në formë njerëzish dhe exhinësh, që njëri-tjetrit t’i mbajnë fjalime të bukura mashtruese, por të kishte dashur Zoti yt, nuk do ta kishin bërë atë. Prandaj, ti lëri ata dhe trillimet e tyre. Që zemrat e atyre të cilët nuk besojnë në botën tjetër, të jenë dashamirë të asaj dhe të kënaqura me të, dhe le të bëjnë mëkatet që kanë bërë. A të kërkoj tjetër gjykatës në vend të All-llahut, kur Ai është që ua ka shpallur Librin me hollësi? Kurse ata të cilëve ne u kemi dhënë Librin e dinë mirë se ai (Kur’ani) është i shpallur nga Zoti yt i vërtetë, andaj kurrsesi mos dysho! Fjalët e Zotit tënd plotësohen me sinqeritet dhe drejtësi. Nuk i ndryshon dot kush fjalët e tij. Ai dëgjon dhe di shumë. Në qoftë se ti i nënshtrohesh shumicës sish që jetojnë në tokë, ata kanë për të larguar nga rruga e All-llahut. Ata pasojnë vetëm supozimet dhe vetëm të pavërteta flasin. Pa dyshim Zoti yt i di më së miri ata që janë të larguar nga rruga e tij dhe Ai i di më së miri të udhëzuarit. Prandaj hani atë në prerjen e së cilës është përmendur emri i All-llahut, nëse u besoni ajeteve të atij. Çka keni që nuk e hani atë në prerjen e së cilës është përmendur emri i All-llahut kur Ai ju ka sqaruar se çka ju ka ndaluar, - përveç nëse jeni të shtrënguar. Shumica i shpiejnë të tjerët në humbje sipas epsheve të tyre, pa pasur kurrfarë argumenti. Me të vërtetë Zoti yt i di më së miri ata që e teprojnë. Dhe nga mëkatet largohuni haptazi dhe fshehurazi! Ata që fitojnë mëkat, me siguri do të shpërblehen për atë çka e meritojnë. Mos hani atë në prerjen e së cilës nuk është përmendur emri i All-llahut, ajo është me të vërtetë mëkat! Dhe djajtë, me të vërtetë, i shpiejnë argatët e vet që të konfrontohen me ju, dhe nëse ju përuleni para atyre, edhe ju me siguri bëheni politeistë. A është njëlloj ai i cili ka qenë i vdekur e ne e kemi ngjallur dhe i kemi dhënë dritë me të cilën ec për njerëz, sikur ai që ka rënë në errësira prej nga nuk ka të dalur? Ashtu u zbukurohen mosbesimtarëve punët që i bëjnë. Ne gjithashtu bëjmë që në secilin qytet paria të jenë mëkatarë dhe të thurin kurtha, mirëpo ata vetëm vetes i bëjnë kurtha dhe aspak nuk e hetojnë. Dhe kur u vjen atyre ndonjë argument thonë: “Ne nuk besojmë deri sa të mos na jipet edhe neve diçka e ngjashme me atë çka u është dhënë profetëve të All-llahut”. Ndërkaq All-llahu e di më së miri se kujt i lë profetësinë. Atyre që bëjnë mëkate, me siguri do t’u arrijë nga All-llahu poshtërim dhe dënim i madh për shkak se bëjnë kurtha. Atë që do All-llahu ta udhëzojë, ia hap zemrën e tij për fenë islame, kurse kë do ta lë në humbje – zemrën e tij ia bën të ngushtuar për së tepërmi sikur po ngjitet në qiell. Ja, ashtu All-llahu u vë peshë të rëndë atyre që nuk besojnë. Dhe kjo është rruga e drejtë e Zotit tënd. Ne ua kemi sqaruar argumentet njerëzve që pranojnë këshillën. Ata te Zoti i tyre kanë shtëpi të paqës; Ai është mbrojtës i tyre për atë çka e punojnë. Kurse atë ditë kur i tubon të gjithë së bashku: “O bashkësi e exhinëve, ju jeni shumuar më tepër se njerëzit”! O Zoti ynë, do të thonë njerëzit, mbikqyrësit e tyre – ne i kemi bërë dobi njëri-tjetrit dhe kemi arritur deri në afatin tonë që na e ke caktuar ti”. Do t’u thotë: “Zjarri është vendbanimi i juaj, ku do të mbeteni përgjithmonë”, në qoftë se All-llahu nuk dëshiron ndryshe. Zoti yt është, njëmend, i urtë, i dijshëm. Dhe ashtu Ne u japim pushtet disa mizorëve kundër të tjerëve, ashtu siç e meritojnë. “O bashkësi e exhinëve dhe njerëzve, a nuk ju kanë ardhur juve, nga radhët tuaja, profetë që u kanë treguar argumentet e mia, dhe ua kanë tërhequr vërejtjen për ballafaqimin tuaj në këtë ditë?” Ata do të thonë: “Ne këtë e dëshmojmë në dëm tonin”. Ata i ka pas mashtruar jeta e kësaj bote dhe dëshmojnë kundër vetvetes nga se kanë qenë mosbesimtarë. Ashtu është, nga se Zoti yt nuk i ka shfarosur fshatrat për ndonjë krim, e populli i tyre të mos jetë i njoftuar. Për secilin shpërblim ka shkallëzim nga ajo që kanë punuar, sepse Zoti yt nuk është i befasuar nga ajo që punojnë. Zoti yt është i pasur dhe plotë mëshirë. Në qoftë se do, juve ju shmang dhe pas jush sjell çka të dojë Ai, ashtu siç ju ka formuar juve nga pasardhës të popujve tjerë. Ajo që ju është premtuar me të vërtetë do të vijë dhe ju nuk keni kah t’ia mbani. Thuaj: “O populli im, veproni sipas mundësisë tuaj, edheunë po punoj; do ta merrni vesh edhe ju se kë e pret përfundimi fatlum”. Pa dyshim mosbesimtarët nuk shpëtojnë. Ata i lënë All-llahut, prej asaj që Ai i krijoi vetë, një pjesë të drithit dhe një pjesë të kafshëve dhe thonë: “Kjo është për All-llahun” sipas bindjes së tyre, “e kjo për shokët (zotërat tonë)”. Mirëpo, ajo që u dedikohet zotërave të tyre nuk arrin te All-llahu, ndërsa ajo që është për All-llahun u arrin zotërve të tyre. Sa keq e gjykojnë ata! Ata, gjithashtu, shumë politeistëve ua kanë paraqitur si të bukur mbytjen e fëmijëve të tyre, shokët e tyre, për t’i shkatërruar dhe për t’u maskuarnë fenë e tyre. Sikur të kishte dashur All-llahu nuk do të bënin këtë. Prandaj, lëri ata dhe atë ç’trillojnë ata! Ata thonë: “Kjo e kjo kafshë, dhe këto e këto bimë, janë të kufizuara, mund ta hanë vetëm ata të cilëve ne ua lejojmë” – konstatojnë ata. Kurse ka edhe kafshë që janë të ndaluara të përdoren për hypje. Ka kafshë me rastin e therrjes së të cilave ata nuk e përmendin emrin e All-llahut, duke trilluar për të gënjeshtra. Ai do t’i shpërblejë ata për trillimet e tyre. Ata thonë: “Ajo që është në barqet e këtyre kafshe u lejohen vetëm mëshkujve tanë, dhe është e ndaluar për gratë tona. E në qoftë se dështon (lind i ngordhur) atëhrë në këtë marrin pjesë bashkërisht. All-llahu do t’i shpërblejë ata për përshkrimin e tyre, Ai është njëmend i urtë e shumë i dijshëm. E kanë pësuar ata të cilët nga naiviteti, duke mos ditur, i kanë mbytur fëmijët e vet dhe e konsiderojnë të ndaluar, atë me çka i ka furnizuar All-llahu, duke shpifur kundër All-llahut. Ata kanë dështuar keq dhe nuk janë të udhëzuar. Ai është i cili ngrit (krijon) kopshte në lartësi dhe ultësi, edhe hurma e mbjellje me shije të ndryshme, edhe ullinj dhe krroca, të ngjashme apo të ndryshme; hani frutet e tyre kur të japin frute dhe jepne, ditën e të korrurave e vjeljeve, atë të drejtë çka u takon të tjerëve dhe mos përderdhni, sepse Ai nuk i don përderdhësit. Dhe nga kafshët që janë për ngarkim edhe për t’u veshur, - hani atë me të cilën All-llahu ju furnizon, dhe mos ndiqni gjurmët e djallit! Atë e keni njëmend armik të përbetuar. Tetë çifte: çifte dhensh dhe çifte dhishë. Thuaj: “A i ka ndaluar meshkujt apo femrat, ose atë që gjendet në barqet e femrave”? Më informoni me argumente, nëse është e vërtetë ajo që thuani. Edhe çifte devesh dhe lopësh. Thuaj: “A ka ndaluar meshkujt apo femrat, ose atë që gjendet në barqet e femrave? A keni qenë ju prezent kur ua ka lënë këtë porosi All-llahu?” E kush është, pra, më mizor se ai i cili, pa ditur asgjë, trillon gënjeshtra për All-llahun, për t’i shpierë njerëzit në humbje. All-llahu me siguri nuk i drejton njerëzit kriminelë. Thuaj: “Unë nuk shoh në këtë që më shpallet mua se dikujt i ndalon tëhajë diçka, përveç coftinës, ose gjakut të derdhur dhe mishit të derrit”, - ajo është me të vërtetë e ndytë e mëkat – ose ajo që është prerë në emër të ndonjë zoti tjetër, në vend të emrit të All-llahut”. Por kush është i shtrënguar, ama pa e tepruar, ani, Zoti yt njëmend fal dhe është mëshirëplotë. Ebrejve ua kemi ndaluar të gjithë kafshët që kanë thundra, kurse nga lopët dhe dhentë vjamin e tyre, përveç atij nga shpina ose nga barku ose atij të përzierit me eshtra. Me këtë i kemi dënuar për shkak të mosdëgjueshmërisë së tyre; dhe Ne jemi me të vërtetë të sinqertë. Por në qoftë se të përgënjeshtrojnë, ti thuaj: “Zoti juaj është i mëshirshëm pa masë, por edhe dënimi i tij nuk do ta harrojë popullin kriminel”. Politeistët do të thonë: “Sikur të kishte dashur All-llahu, ne nuk do të ishim bërë politeistë, e as baballarët tanë, dhe nuk do të kishim ndaluar asnjë send”. Mu ashtu kanë gënjyer edhe ata përpara tyre deri sa e shijuan dënimin tonë. Thuaj: “A keni ju ndonjë argument të na e paraqitni”? Ju vetëm për supozimesh mbaheni dhe ju vetëm gënjeni. Thuaj: “All-llahu ka argument shumë të fortë e kategorik dhe sikur të donte, do t’iu kishte drejtuar të gjithëve. Thuaj: “Sillni ju ata dëshmitarë tuaj të cilët do të dëshmojnë, se këtë e ka ndaluar All-llahu”! dhe nëse ata e dëshmojnë ti mos e dëshmo dhe mos paso epshet e atyre të cilët argumentet tona i përgënjeshtrojnë dhe të cilët nuk besojnë në atë botë, se ata i bëjnë shok Zotit të vet. Thuaj: “Ejani t’iu lexoj atë çka ju ndalon Zoti juaj”: Atij mos i bëni shok askë, me prinëdr të silleni mirë, mos i mbytni fëmijët tuaj për shkak të skamjes. – Ne ju ushqejmë edhe juve edhe ata – mos përqafoni imoralitetin as haptazi e as fshehurazi, mos e mbytni atë që e ka ndaluar All-llahu – pa e kërkuar e vërteta, e drejta. Ja, këto janë urdhërat e Atij, ndoshta mblidhni mendjen. Mos përvetësoni pasurinë e bonjakut, por vetëm për ta mbrojtur deri sa të arrijë pjekurinë, ndërsa kur matni në peshojë me litër matni me drejtësi! – Ne askë nuk e ngarkojmë përtej mundësive të tij, - dhe kur të flisni, thoni të vërtetën po edhe nëse është fjala për të afërmit, dhe zbatoni obligimet ndaj All-llahut! Ja, Ai për këtë ju urdhëron, mbase do ta keni ndërmend. A kjo, kjo është rruga ime e drejtë. Prandaj mbane këtë dhe mos pasoni rrugë tjera, e të ndaheni nga rruga e tij! Ja, Ai kështu ju porositë, ndoshta do të frikësoheni. Pastaj i dhamë Musaut Librin që ta plotësojmë për atë i cili bënë vepra të mira dhe si sqarim për çdo send edhe udhëzim e mëshirë për të besuar se do të dalin para Zotit të tyre. Dhe ky është Libër i bekuar që po e shpallim, prandaj pasone dhe ruajuni mëkateve që të jeni të mëshiruar. Të mos thuani: “Libri u është shpallur dy grupeve përpara nesh, por ne kemi qenë të papërgatitur për ta studiuar”. Ose të mos thuani: “Sikur libri të na shpallej neve, më mirë se ata do të mbanim rrugën e drejtë”. Edhe juve u pat ardhur sqarim nga Zoti juaj, edhe udhëzim e mëshirë. A ka pra më mizor se ai i cili përgënjeshtron argumentet e All-llahut dhe ua kthen shpinën atyre? Ne do t’i shpërblejmë me dënim të tmerrshëm ata që ua kthejnë shpinën argumenteve tona për shkak se janë shmangur. A mos presin t’u vijnë engjujt, apo Zoti yt (dënimi i Zotit), apo t’u vijë ndonjëfarë argumenti nga Zoti yt? Atë ditë kur vjen ndonjë argument nga Zoti yt, atëherë besimi askujt më nuk do t’i bëjë dobi nëse më herët nuk ka besuar, ose nëse si besimtar, nuk ka bërë ndonjë vepër të mirë. Thuaj: “Pritni se edhe ne po presim”! Ti nuk ke asgjë të përbashkët me ata të cilët fenë e tyre e kanë copëtuar dhe janë përçarë në fraksione. Çështja e tyre është në duar të All-llahut. Ai do t’i informojë se çka kanë punuar. Kush bënë një vepër të mirë i ka dhjetë sikur ajo, por kush bënë vepër të keqe do të shpërblehet vetëm aq sa e ka bërë, as atyre nuk do t’u bëhet padrejtësi. Thuaj: “Mua më ka udhëzuar Zoti im në rrugë të drejtë, në fe të qëndrueshme, në fenë e Ibrahimit besimplotë, ai nuk ka qenë politeist”. thuaj: “E namazi im dhe tradita ime, jeta ime, dhe vdekja ime janë njëmend për All-llahun, Zoti i tërë botërave, i cili nuk ka shok. Ashtu jam i urdhëruar dhe unë jam musliman i parë”. Thuaj: “A të marrë tjetër përveç All-llahut për Zot, kur Ai është Zot i çdo sendi? Çdo send që bën dikush ia bënë vetit, dhe asnjë mëkatar nuk do të bartë barrën e tjetërkujt. Në fund, Zotit tuaj do t’i ktheheni dhe Ai do t’iu informojë për konfrontimet tuaja. Ai është i cili bënë që në tokë të ndërroni njëri-tjetrin, dhe Ai juve ju ngrit disave nga të tjerët, sipas pozitave, për t’iu sprovuar në atë çka ju jep. Zoti yt, njëmend, është i shpejtë në dënim, por Ai, me të vërtetë, edhe fal dhe është mëshirëplotë. Alif Lam Mim Sad Ty të është shpallur një Libër dhe le të mos vijë rëndë në krahërorin tënd që të qortosh me të se ai është mësim për besimtarët. Pasoni atë që ju shpallet nga Zoti juaj dhe mos pasoni, në vend të tij, ndonjë tjetër si mbrojtës! Fare pak merrni vesh! Sa e sa vendbanime i kemi shkatërruar dhe i ka zënë dënimi ynë natën (duke fjetur) ose ditën (duke pushuar); Dhe kur i godistë dënimi ynë, këlthitja e tyre ishte vetëm kjo: “ne me të vërtetë kemi qenë mizorë”! Dhe gjithsesi do t’i pyesim ata të cilëve u janë dërguar profetë, por me siguri do t’i pyesim edhe profetët. Dhe do t’ua rrëfejmë, hiq pa dyshim, me dije të sigurtë, sepse ne nuk kemi qenë jasht rrjedhës së ngjarjeve. Atë ditë matja do të jetë e drejtë: Kujt i rëndon peshoja, ata janë të shpëtuar, Dhe kush e ka të lehtë peshojën, ata janë të cilët kanë shkatërruar veten ngase ndaj argumenteve tona kanë qenë mosbesimtarë. Ne ju kemi vendosur në tokë dhe aty ju kemi dhënë gjithçka është e nevojshme për jetë. Por ju farepak jeni mirënjohës. Ne ju krijuam e pastaj ju dhamë formën, e pastaj u thamë engjujve: “Përuluni Ademit”! dhe ata u përulën, përveç Iblisit. Ai nuk ishte nga ata që iu përulën. Ç’të pengoi ty që nuk u përule kur të urdhërova? – i tha Ai. “Unë jam më i mirë se ai” – u përgjegj – “mua më krijove nga zjarri e atë nga balta”. “Atëherë pra shporru prej atyhit”, - i tha Ai – Nuk të ka hije që këtu të tregosh mendjemadhësi; dil, ti je, me të vërtetë, nga të nënçmuarit!” “Më jep afat” – tha, - deri në ditën kur të ringjallen!” “Ani, po të jap afat”, - i tha Ai. “Për atë që më ke bërë të humbur”, - tha, - “atyre do t’ua pres patjetër rrugën tënde të drejtë, do t’u jap teposhtzën. Pastaj do t’u afrohem nga ana e përparme dhe sprapme, nga ana e djathtë dhe e majtë, dhe shumicën sish nuk do t’i kesh mirënjohës”. “Dil prej atyhit” – i tha, - i poshtëruar dhe i urrejtur! Pamëdyshje do ta mbush xhehennemin me të tillë të cilët vijnë pas teje dhe me ju së bashku! Kurse ti, o Adem, dhe gruaja jote banoni në xhennet dhe hani ku të doni, por këtij druri mos iu afroni e të bëheni mëkatarë”. Dhe djalli filloi t’u bëjë lajka që t’ua zbulojë vendet e turpshme, që i kanë pasur të mbuluara, e u tha: “Nuk ua ka ndaluar Zoti juaj këtë për asgjë tjetër vetëm se që të mos bëheni ju të dy engjuj të pavdekshëm”. Dhe iu përbetua: “Unë jam, me të vërtetë, këshilltari juaj”! Dhe me tradhëti i mashtroi. Dhe kur ata e shijuan pemën, filloi t’u zbulohen vendet e turpshme të tyre, ndaj ata filluan të mbulohen me gjethe të xhennetit. Dhe Zoti i tyre ata i thirri: “A nuk ua kam ndaluar atë pemë? Madje ju pata thënë: “Ju të dy me të vërtetë djallin e keni armik të hapët”. “O Zoti ynë – thanë ata dy – bëmë mëkat ndaj vetes, dhe nëse Ti nuk na e fal dhe nuk na mëshiron, ne me siguri do të jemi të humbur”. “Humbni”! – u tha Ai, - “do të jeni armik i njëri-tjetrit. Do të vendoseni në tokë dhe do të kënaqeni për një kohë”. Aty, - u tha, - “do të jetoni, aty do të vdisni dhe prej andej do të ringjalleni”. O bijt e Ademit! Ju kemi dhënë rrobe që të mbuloni vendet tuaja të turpshme edhe veshje për zbukurim, mirëpo rrobet e devotshmërisë janë më të mirat. Ato janë disa argumente të All-llahut që ndoshta të mbledhni mend. O bijt e Ademit! Të mos u mashtrojë assesi djalli siç i nxori nga xheneti prindërit tuaj, duke uz ahveshur atyre rrobet që t’u shihen vendet e turpshme! Ai ju sheh, ai dhe argatët e tij, prej nga ju nuk i shihni ata. Ne i kemi bërë djajtë miq të atyre që nuk besojnë. Dhe kur bëjnë amoralitet thonë: “I kemi gjetur të parët tanë në këso veprash, por edhe All-llahu na ka urdhëruar kështu”. Thuaj: “All-llahu nuk urdhëron amoralitet. A po flisni për All-llahun atë që nuk dini?” Thuaj: “Zoti im urdhëron drejtësi. Drejtohuni vetëm Atij; në secilën xhami që jeni dhe lutjuni sinqerisht duke ia shfaqur fenë! Ashtu siç ju ka krijuar, ashtu edhe do të ktheheni tek Ai. Një palë i drejton në rrugë të drejtë, kurse një palë tjetër meritojnë humbjen, sepse ata në vend të All-llahut i merrnin djajtë për mbrojtës dhe mendojnë se janë të udhëzuar në rrugë të drejtë. O bijt e Ademit, kur të shkoni në xhami vishuni bukur dhe hani e pini, por mos e teproni, sepse Ai, njëmend, nuk i do ata që e teprojnë. Thuaj: “Kush i ka ndaluar stolitë e All-llahut dhe ushqimet e mira, të cilat Ai i ka bërë për robërit e vet?” Thuaj: Këto janë posaçërisht për besimtarët, të cilët në këtë botë e kanë besuar ditën e kijametit”. Ja, ashtu ne ua shpjegojmë argumentet njerëzve që dinë. Thuaj: “Zoti im e ka ndaluar amoralitetin edhe haptazi edhe fshehurazi, edhe mëkatet, edhe shtypjen pa të drejtë, dhe që All-llahut t’i bëni shok, për të cilën gjë nuk ju ka shpallur kurrfarë argumenti, dhe që për All-llahun të flisni atë çka nuk e dini”. Secili popull ka fundin e vet dhe kur i vjen fundi i tij, nuk do të shtyhet për asnjë moment e as nuk do të shpejtohet. O bijt e Ademit! Do t’ju vijnë me siguri profetë nga mesi i juaj të cilët do t’ju rrëfejnë argumentet e mia, prandaj, për ata të cilët frikësohen dhe bëjnë vepra të mira nuk ka frikë e as pikëllim. Kurse ata që përgënjeshtrojnë argumentet tona dhe sillen me arrogancë ndaj tyre, ata janë banorë të zjarrit; ata do të mbesin aty përgjithmonë. Po kush është më mizor se ai i cili shpif gënjeshtra ndaj All-llahut ose i përgënjeshtron ajetet e Tij? Ata do të fitojnë krejt çka u takon, deri sa që kur u vijnë të deleguarit Tanë t’u marrin shpirtërat, u thonë: “Po ku janë ata të cilëve u jeni lutur në vend të All-llahut”? Do të thonë: “U zhdukën, ikën prej nesh”, dhe vetë kundër vetes dëshmojnë se njëmend kanë qenë mosbesimtarë. Hyni, u thotë Ai, në xhehennem me popujt, me exhinët dhe njerëzit të cilët kanë qenë dhe kanë shkuar para jush! Sa herë që do të hyjë një popull do ta mallkojë atë tjetrin, derisa të mblidhen të gjithë aty, e atëherë do t’u thonë atyre të parëve të tyre: “O Zoti ynë! Këta neve na kanë shpjerë në humbje, prandaj jepu atyre dënim të shumfisht në zjarr”! Për të gjithë është i shumfishtë, - u thotë Ai, - “por ju nuk e dini”. Kurse ata të parët do t’ju thonë atyre tjerëve: “Po ju nuk keni asnjë përparësi ndaj nesh!” Prandaj shijone dënimin siç e keni merituar. Ata të cilët përgënjeshtrojnë argumentet tona dhe ndaj tyre sillen me arrogancë, nuk u hapen dyert e qiellit dhe nuk do të hyjnë në xhennet deri sa të përshkohet deveja nëpër birë të gjilpërës. Ja, ashtu ne i shpërbljemë mëkatarët. Ata do të kenë shtrojë dhe mbulojë të xhehennemit. Ja, ashtu ne i shpërblejmë mizorët. Kurse ata që besojnë dhe bëjnë vepra të mira – Ne askë nuk e ngarkojmë më shumë se sa ka mundësi – ata janë banorë të xhennetit. Aty do të rrinë përgjithmonë. Do t’ua heqim nga kraharorët e tyre çka kanë të keqe. Para atyre do të rrjedhin lumenj dhe do të thonë: “Qoftë lartësuar All-llahu, i cili na ka udhëzuar në këtë; ne nuk do të ishim të udhëzuar sikur All-llahu të mos na kishte udhëzuar. Profetët e Zotit tonë me të vërtetë kanë sjellë të vërtetën, “dhe atyre do t’u thërritet: Ai është xhenneti që e keni fituar me vepra që i keni bërë. Dhe banorët e xhennetit do të thërrasin banorët e zjarrit: “Ne e gjetëm se është e vërtetë ajo që na ka premtuar Zoti ynë, a e keni zbuluar edhe ju se është e vërtetë ajo që ju ka premtuar Zoti juaj?” “Po!” – do të thonë. Por një lajmëtar ndërmjet tyre, do të thërrasë: “Mallkimi i All-llahut është mbi mizorët, Të cilët janë larguar nga rruga e All-llahut dhe janë përpjekur ta shtrembërojnë, se ata nuk i besojnë botës tjetër”. Ndërmjet atyre dy palëve ka një perde, kurse në fortifikatë njerëz të cilët do ta njohin secilin sipas shenjës së vet, dhe do t’u thërrasin banorëve të xhennetit “Selamun alejkum”, ndërsa ata akoma nuk kanë hyrë aty, dhe do të lakmojnë. E kur ta kthejnë shikimin kah banorët e xhehennemit, do të thërrasin: “O Zoti ynë, mos na bën neve të jemi bashkë me njerëzit mizorë! Banorët e Fortifikatës do t’i thërrasin njerëzit, të cilët do t’i njohin sipas karakteristikave të tyre, dhe do t’u thonë: “Nuk u bëri kurrfarë dobie tubimi juaj e as mendjemadhësia”. A janë këta për të cilët keni bërë be se nuk do t’i mbërrijë mëshirë e All-llahut”? Hyni në xhenet, për ju nuk ka frikë dhe ju mos u brengosni fare!” Kurse banorët e zjarrit do të thërrasin banorët e xhenetit: “Derdhni edhe mbi ne pak ujë ose diçka prej asaj me çka ju ka dhuruar All-llahu!”, e ata do të thonë: “All-llahu i ka ndaluar këta për mosbesimtarët”. Të cilët i pat mashtruar jeta në tokë dhe fenë e tyre e kanë pasur si lojë dhe zbavitje. Sot ne, për shkak se i kanë mohuar argumentet tona, do t’i harrojmë ata siç e kanë pasë harruar ata ballafaqimin me këtë ditë të tyre”. Kurse Ne këtyre u kemi sjellë Libër të cilin e kemi sqaruar me mjeshtëri të madhe, që të jetë udhërrëfyes e mëshirë për popullin që beson. A presin ata aplikimin e tij? Atë ditë kur të vihet në zbatim ai, ata të cilët më parë e patën mohuar do të thonë: “Të vërtetën e kanë sjellë profetët e Zotit tonë! A keni ndonjë nëdrmjetës të angazhohet për ne ose të kthehemi e të punojmë ndryshe nga ajo që kemi punuar”. Ata e kanë shkatërruar vetvetën dhe i kanë humbur edhe ata që i kanë trilluar. Pa dyshim Zoti juaj është All-llahu, i cili ka krijuar qiejt dhe tokën për gjashtë ditë e pastaj ka mbizotëruar me gjithësinë. Ai me natën e mbulon ditën, që e përcjell hap për hap, edhe Dielli dhe Hëna, edhe yjtë i nënshtrohen urdhërit të Tij. Kujdes! Vetëm Ai krijon dhe urdhëron. Qoftë bekuar All-llahu, Zot i botërave! Lutjuni Zotit tuaj me përulje dhe fshehurazi! Ai nuk i do ata të cilët e teprojnë. Dhe mos bëni turbullira në tokë, pasi që në të është vënë rregull, dhe Atij lutjuni me frikë dhe dëshirë të madhe. Mëshira e All-llahut është me të vërtetë afër mirëbërësve. Ai është i cili dërgon erërat si përgëzues të mëshirë së vetë; kurse ata kur i nisin në lëvizje retë e rënda ne i shpiejmë kah ndonjë vend i vdekur dhe atje lëshojmë shiun, e me të bëjmë që të rriten frute të llojllojshme. Ashtu do të ngjallim edhe të vdekurit, mbase do të mblidhni mendjen! Në vende të mira rriten bimë me vullnetin e Zotit të vet, kurse në ato që s’janë të mira mezi rritet diçka. Ja, ashtu Ne u shpalojmë argumentet tona njerëzve që janë mirënjohës. Ne e patëm dërguar Nuhin te populli i tij dhe u tha: “O populli im, adhurone All-llahun! Ju nuk keni tjetër Zot përveç Atij! Unë me të vërtetë i frikësohem dënimit tuaj të Ditës së madhe!” Por kryeparët e popullit të tij i thanë: “Ne konsiderojmë se ti je në humbje të qartë”. “O populli im!” – u tha ai, - “unë nuk jamë në humbje, por unë jam Profet i Zotit të botërave, Ju komunikoj suhufet e Zotit tim dhe ju këshilloj, dhe unë nga All-llahu di atë që ju nuk e dini. A ju vjen çudi që këshilla nga Zoti juaj ju vjen me anë të një njeriu nga mesi juaj që t’ju tërheqë vërejtjen në mënyrë që të ruheni dhe ndoshta do të jeni të mëshiruar?” Por, ata e përgënjeshtruan, prandaj e shpëtuan atë edhe ata të cilët ishin me te në anije, kurse ata të cilët i përgënjeshtruan argumentet tona, i përmbytëm. Ata njëmend kanë qenë popull i verbër. Kurse Adit – vëllaun e tyre Hudin, “O populli im”, - u tha ai, - adhurone All-llahun, ju nuk keni tjetër Zot përveç Atij, a nuk keni frikë?” Kryeparët e popullit të tij të cilët nuk besuan i thanë: “Ne konsiderojmë se ti je me të vërtetë i marrë dhe mendojmë se ti je përnjëmend rrenacak”. “O populli im!” – tha ai, - nuk jam unë i marrë, por jam profet i Zotit të botërave; Ju komunikoj traktatet e Zotit tim dhe unë për ju jam këshilltar besnik. A ju vjen çudi që këshilla nga Zoti juaj ju vjen me anë të një njeriu nga mesi juaj që t’iu tërheqë vërejtjen? Kujtohuni se ai juve ju bëri mëkëmbës pas popullit të Nuhit dhe ju shtoi forcën fizike. Kujtoni, pra dhuntitë e All-llahut për të arritur shpëtimin. Ata i thanë: “A na ke ardhur që t’i falemi vetëm All-llahut, e t’i lëmë ata të cilëve u janë falur të parët tanë?” Hajde le të na godasi ajo me çka po na kërcënohesh, nëse je i sinqertë!” “Juve ju ka gjetur dënimi dhe hidhërimi i Zotit tuaj” – u tha ai. “A me mua po polemizoni me dofarë emrash me të cilët i keni emëruar ju vetë dhe të parët tuaj, për të cilët All-llahu kurrfarë argumenti nuk ka shpallur? Pritni pra, se edhe unë po pres me ju!” Dhe ne me mëshirën tonë e shpëtuam atë dhe ata që ishin me te, kurse i shfarosëm, deri te i fundit, ata të cilët nuk ishin besimtarë dhe i përgënjeshtruan argumentet tona. Ndërsa Themudit – vëllaun e tyre Salihun. “O populli im!” – u tha ai, - Adhurone All-llahun, ju nuk keni tjetër Zot përveç Atij! Qe, ju ka ardhur fakti nga Zoti i juaj: kjo deve e All-llahut është argument për ju. Lëshone le të kullosë në tokë të All-llahut dhe mos e ngucni se do t’ju godas dënim i padurueshëm! Dhe përkujtone se u ka bërë trashëgimtarë të Adit dhe Ai u ka vendosur në tokë, nëpër rrafshinat e së cilës bëni pallate kurse nëpër male keni kurdisur shtëpi. Mendoni, pra, dhuntitë e All-llahut dhe mos bëni keq në tokë duke bërë çrregullime!” Kryeparët e popullit të tij, ata që bënë mendjemadhësi, u thanë atyre të dobtëve nga mesi i tyre të cilët besuan: “A e pranoni ju se Salihu është i dërguar nga Zoti i vet?” Ata thanë: “Ne i besojmë me të vërtetë tërë asaj që është dërguar me anë të tij”. E ata të cilët ishin mendjemëdhenj thanë: “Ne pra, e mohojmë vendosmërisht atë që besoni ju”. Dhe e therrën deven duke mos e përfilluar urdhërin e Zotit të tyre, po thanë: “O Salih, bëre le të na godasë ajo me çka po na kërcënohesh, nëse je ti i dërguar!” I përfshiu dridhja e trishtueshme dhe ata në mëngjes u gjetën të vdekur në shtëpitë e tyre, Kurse ai ishte larguar prej tyre dhe u tha: “O popull! Ju kam pas komunikuar traktatin e Zotit tim dhe ju këshillova, por ju nuk i doni këshilluesit”. Edhe Lutin, që i tha popullit të vet: “Përse bëni amoralitet që nuk e ka bërë askush në botë para jush? Ju i qaseni meshkujve me epsh, në vend të femrave. Po ju jeni popull që e teproni. Kurse përgjegja e popullit të tij ishte: Përzini ata nga qyteti juaj! Ata janë njerëz që ruhen shumë. Dhe ne e shpëtuam atë dhe familjen e tij, përveç gruas së tij. Ajo ishte nga ata të humburit. Dhe atyre u lëshuam një shi dhe vetëm shiko si përfunduan amoralistët mizorë. Dhe në Medjen – vëllaun e tyre Shuajbin. “O populli im! Adhurone All-llahun, ju nuk keni tjetër Zot përveç Atij! Ju ka ardhur argument i qartë nga Zoti i juaj, prandaj matni drejt me litër dhe me terezi dhe mos ua lini mangut njerëzve sendet e tyre, dhe mos e çrregulloni rendin në tokë pasi që në të është vënë rendi. Ajo është më mirë për ju nëse besoni. Dhe mos vëni prita në secilën rrugë, të kërcënoheni dhe të shmangni nga rruga e All-llahut, ata të cilët i besojnë Atij, dhe të përpiqeni ta shtrembëroni. Dhe përkujtone kur ishit pak dhe Ai ju bëri shumë dhe shikoni si kanë përfunduar ngatrrestarët. Nëse disa prej jush besojnë në atë që është dërguar me anën time, kurse një grup tjetër nuk besuan, kini durim deri sa të na gjykojë All-llahu, sepse Ai është gjykatësi më i mirë. Kryeparët e popullit të tij, të cilët ishin mendjemëdhenj, thanë: “O Shuajb! Ne gjithsesi do të përzëmë nga qyteti ynë ty edhe ata që besuan me ty, ose pa tjetër do të ktheheni në fenë tonë”, “A edhe përkundër dëshirës tonë?” – tha ai. “Do të kishim shpifur gënjeshtër ndaj All-llahut sikur të ktheheshim në fenë tuaj, pasi që na pat shpëtuar All-llahut prej asaj. Ne nuk mund të kthehemi në të, pa dashur All-llahu, Zoti ynë, sepse Zoti ynë ngërthen me dijeni të Tij çdo send, ne jemi mbështetur te All-llahu. O Zoti ynë! Ti vendos ndërmjet nesh dhe popullit tonë me drejtësi. Ti je gjyqtari më i drejtë!” Kurse kryeparët e popullit të tij, ata të cilët nuk kanë besuar, thanë: “Nëse shkoni pas Shuajbit, ju atëherë pa dyshim jeni të humbur”. Dhe i goditi dridhje e fortë dhe në mëngjes u gjetën kërcuj në shtëpitë e veta. Ata që e kanë konsideruar Shuajbin rrenacak, sikur asnjëherë nuk jetuan me të, - dhe ata që e përgënjeshtruan Shuajbin, ata kanë qenë të humbur. Prandaj, ai u largua prej tyre dhe tha: “O populli im! Ju kam komunikuar traktatet e Zotit tim dhe ju kam këshilluar, e si të vuaj për popullin mosbesimtar?” Dhe asnjë ferrëfyes nuk e kemi dërguar në ndonjë qytet e banorët e tij të mos i kemi dënuar me skamje e sëmundje në mënyrë që të përulen. Pastaj e zëvendësonim të keqen me mirësi derisa të përparojnë dhe të thonë: “Edhe baballarët tanë janë sprovuar me pikëllime edhe gëzime”, - e pastaj ata i grabitëm papritmas dhe aspak nuk e hetuan. Dhe sikur të kishin besuar banorët e fshatrave dhe të ishin ruajtur, Ne atyre do t’u kishim dërguar bekime nga qielli edhe nga toka, por ata kanë përgënjeshtruar andaj i kemi goditur me diçka që e kanë merituar. Ata janë banorët e fshatrave të sigurt se nuk do t’i goditë dënimi im deri sa ata flejnë natën? Ose, a janë banorët e fshatrave të sigurt se nuk do t’i gjejë dënimi ynë në ditën deri sa ata luajnë? A janë ata të sigurt në kurthën e All-llahut? Kurthën e All-llahut e kanë të siguruar vetëm njerëzit e humbur. Ata të cilët trashëgojnë tokën e banorëve të saj të mëparshëm, a nuk i çon në rrugë të drejtë fakti se po të duam ata i godisim me gabimet e tyre dhe zemrat e tyre i vulosim, e ata nuk do të dëgjojnë. Lidhur me ato fshatra po t’i rrëfejmë ty disa nga ato ngjarje. Atyre profetët e vet u kanë sjellë argumente të qarta, por ata nuk kanë dashur të besojnë në atë që e patën përgënjeshtruar më parë. Ashtu i ka vulosur All-llahu zemrat e mosbesimtarëve, Kurse ne e kemi ditur se shumica e tyre nuk e mbajnë besën, dhe e kemi ditur se shumica, njëmend, janë gabimtarë. Pastaj pas atyre, ia kemi dërguar Faraonit dhe parisë së tij, Musaun me argumentet tona, por ata këtij i bënë krime, e ti shikoi si kanë përfunduar ngatrrestarët. Dhe Musa tha: “O Faraon, unë jam Profet i Zotit të botërave! Kam detyrë të them vetëm të vërtetën për All-llahun. Ju kam sjell argumente të qarta nga Zoti juaj, lëri pra le të vijnë me mua izraelitët!” “Nëse ke sjellë argument”, - i tha (faraoni) – “tregoje nëse flet të vërtetën!” Dhe ai e lëshoi shkopin e vet – kur ai, ja, gjarpër i vërtetë! dhe nxorri dorën e vet – e ajo krejt e bardhë për të pranishmit. Kryeparia e popullit të Faraonit thanë: “Ky vërtetë është magjitar i zhdërvjelltë, Dëshiron t’ju nxjerrë nga toka e juaj. Çka thuani ju? “Vonoje atë dhe vëlaun e tij, - i thanë, - dhe dërgo në qytet ata që do t’i tubojnë, Dhe po t’i sjellin ty tërë magjistarët e zhdërvjelltë”. dhe i erdhën Faraonit magjistarët dhe i thanë: “Nëse dalim ngadhnjimtarë a do të kemi njëmend shpërblim? “Po”, - u tha ai, - “dhe me të vërtetë do t’u kemë të afërt”. “O Musa”, - i thanë, - a do t’i lëshosh ti apo t’i lëshojmë ne?” “Lëshoni ju!” – u tha ai. Dhe kur i lëshuan i magjepsën sytë e njerëzve dhe shumë i frikësuan, sepse u shfaqën magji të mëdha. Kurse ne i komunikuam Musaut: “Lëshoje shkopin tënd!” dhe ai menjëherë i përbiu të gjitha ato gënjeshtra. Dhe doli në shesh e vërteta kurse ajo që kishin bërë ata u prish, Dhe ata u mundën aty dhe mbetën të poshtëruar, Kurse magjistarët ranë në sexhde. “Ne i besojmë Zotit të botërave, thanë, Zotit të Musaut dhe Harunit!” “A t’i besoni para se t’u jap unë leje”, u tha Faraoni. “Kjo është me të vërtetë kurthë që keni kurdisur në qytet për të përzënë prej andej banorët e tij, por do ta shihni! Do t’ua këpus, pa dyshim, duart dhe këmbët tërthorazi, e pastaj do t’iu gozhdoj të tërëve” Ata i thanë: “Ne me të vërtetë i drejtohemi Zotit tonë! E ti neve na hakmirresh vetëm pse i besuam argumenteve të Zotit tonë, që na erdhën. O Zoti ynë, na bën të fortë dhe të vdesim me durim e si besimtarë!” Kurse kryeparët e popullit të Faraonit thanë: “A do ta lësh Musaun dhe popullin e tij të bëjnë turbullira në tokë dhe të lënë ty dhe zotërat tuaj?” Ai tha: “Do t’ua mbysim djemtë e tyre, kurse femrat do t’ua lëmë të jetojnë. Ne me të vërtetë jemi sundues të atyre”. Musa i tha popullit të vet: “Kërkoni ndihmë prej All-llahut dhe jini të durueshëm! Toka është me siguri e All-llahut. Ai ua lë në trashigim kujt të dojë nga robërit e vet; kurse e ardhmja është e atyre që ruhen”. “Kemi qenë të maltretuar, - thanë ata, - para se të vije ti, por edhe aps ardhjes tënde”. Ndërsa ai u tha: “Ndoshta Zoti juaj do ta shkatërroj armikun tuaj, kurse juve do t’ju lërë mëkëmbës të tyre në tokë, për të parë se si do të veproni”. Dhe familjen e Faraonit ne e dënuam me vite urie dhe joplleshmërie. Ndoshta po mbledhin mend! Dhe kur u vjen mirë atyre thonë: “Këtë e kemi merituar”, por kur i godit ndonjë e keqe, fajsonin Musaun dhe ata që ishin me te. Por jo! E keqja e tyre është nga All-llahu, por shumica e tyre nuk e dinë! Dhe thonë: “Çfarëdo argumenti që të na sjellësh për të na magjepsur me të, ne ty nuk do të besojmë!” Prandaj ne atyre u lëshuam përmbytjen, edhe karkalecat, edhe rriçnën, edhe bretkosat, edhe gja; argumente të qarta, por ata bënë mendjemadhësi; kanë qenë popull mëkatarë. Dhe kur i goditi i papritura, thanë: “O Musa, lute për ne Zotin tënd – ashtu siç ta ka dhënë besën ty. Nëse na liron nga kjo e keqe, ne patjetër do të besojmë ty dhe padyshim do t’i dërgojmë me ty izraelitët”. Por kur i çliruam nga ajo e keqe – për një afat të caktuar që do të arrijnë – ata nuk e mbajtën fjalën, Prandaj ne i dënuam dhe i përmbytëm në det, sepse i përgënjeshtruan ajetet tona dhe ishin indiferentë ndaj tyre, Kurse popullin e shtypur e bëmë trashigimtar të anëve lindore dhe perëndimore, të tokës që e kemi bekuar, dhe u plotësua fjala e mirë e Zotit tënd ndaj izraelitëve, për shkak se patën durim, dhe e bëmë rrafsh me tokë atë çka e kishte ndërtuar dhe ishte kujdesur Faraoni dhe populli i tij. Dhe ne i transferuam izraelitët përtej detit, dhe erdhën te një popull që adhuronte idolet e veta. “O Musa, - i thanë, - na e bën edhe ti neve një Zot siç kanë edhe ata zotër!” Ai, u tha: “Ju njëmend jeni popull injorant”. Pamëdyshje kjo që adhurojnë këta do të shkatërrohet dhe çka po bëjnë ata nuk ka kurrfarë vlere. A në vend të All-llahut t’u gjej tjetër Zot, e Ai ju ka dalluar nga të tjerët? Dhe pasi që u shpëtuam nga familja e Faraonit, të cilët ju venin në mundime të rënda: ua mbysnin djemtë tuaj dhe femrat ua linin në jetë. Në këtë ka qenë një sprovë e rëndë nga ana e Zotit tuaj të madhërishëm. Ne i kemi caktuar Musaut tridhjetë netë dhe këtë e plotësuam edhe me dhjetë, andaj koha që caktoi Zoti i tij (për takim që t’i japë Tevratin) u plotësua, dyzet netë. Dhe Musau i pat thënë vëllaut të vet Harunit: “Më zëvendëso te populli im, dhe mbaj rend e mos paso rrugët e ngatrrestarëve!” Dhe kur na erdh Musa në kohën e caktuar, dhe i foli Zoti i tij, ai i tha: “O Zoti im, shfaqmu të të shoh!” “Nuk mundesh të më shohish”, - i tha, - por shikoje kodrën, e nëse ajo mbetet në vendin e vet, do të më shohësh”. Por kur Zoti i tij iu shfaq kodrës, e bëri rrafsh me tokë, ndërsa Musa ra pa mend. Dhe kur erdhi në vete tha: “Ty të lartësoj! Të pendohem. Unë jam besimtari i parë!” “O Musa, - i tha Ai, - unë ty të kam zgjedhur nga njerëzit tjerë me komunikimin tim dhe me fjalën time. Prandaj merre atë çka ta jap dhe jij mirënjohës!” Dhe ne atij ia shkruam këshillën për çdo send në pllaka edhe sqarime për çdo send. Pranoi ato bindshëm dhe urdhëroje popullin tënd të marrin atë që është më e mirë!” Do t’ua tregoj vendin e mbrapshtarëve. Do t’i largoj nga argumentet e mia ata të cilët bëjnë mendjemadhësi në tokë pa kurrfarë arsyeje. Edhe pse i shohin tërë argumentet – nuk u besojnë, edhe pse e shohin rrugën e drejtë – nuk e pranojnë si rrugë të drejtë, po nëse shohin rrugë pa krye atë e marrin për rrugë. Kjo bëhet për shkak se kanë përgënjeshtruar argumentet tona dhe kanë qenë indiferentë ndaj atyre. Kurse ata të cilët i përgënjeshtruan argumentet tona dhe ballafaqimin në botën tjetër, vepra e tyre janë shkatërruar. A po shpërblehen ndryshe, përveç se si kanë punuar? dhe populli i Musaut, pasi shkoi ai, pranoi një viç (për idol) nga stolitë e tyre, një figurë që pëlliste. A nuk kanë parë se ai nuk u flet dhe se nuk i përudh në rrugë të drejtë? E pranuan atë dhe bënë gabim, mizori. Dhe kur e kuptuan gabimin dhe e panë se kanë humbur, thanë: “Nëse Zoti ynë nuk na fal dhe nuk na mëshiron, ne me të vërtetë do të jemi të humbur”. Dhe kur u kthye Musa te populli i vet, i hidhëruar dhe i pikëlluar, tha: “Po shumë keq jeni sjellë pasi shkova unë! A deshët ta shpejtoni urdhërin e Zotit tuaj?” – dhe i hudhi pllakat, kurse vëllaun e vet e kapi për flokësh dhe e tërhoqi kah vetja. “O bir i nënës time!, - i tha, (harunit) populli më ka parë të dobët dhe përpak desh më mbytën; mos bën të më hakmirren armiqtë dhe mos më konsidero prej atyre që kanë bërë mizori”. “O Zoti im!, - u lut Musa, - më fal mua dhe vëllaun tim dhe na prano në ëmshirën Tënde, Ti je më i mëshirshmi i të mëshirshmëve!” Ata të cilëtpatën pranuar viçin do t’i arrijë njëmend hidhërimi i Zotit të tyre edhe poshtërimi i kësaj bote. Ashtu ne i shpërblejmë shpifsat. Kurse ata të cilët bëjnë vepra të këqia e pastaj janë penduar dhe besojnë, Zoti yt, pas kësaj, me siguri fal dhe është mëshirëplotë. Dhe kur i kaloi Musaut hidhërimi, ai mori pllakat në tekstin e të cilave ishte udhëzimi dhe mëshira për ata të cilët i frikësohen hidhërimit të Zotit të tyre. Dhe Musa i zgjodhi nga populli i vet shtatdhjetë vetë për vendtakimin me ne. por kur i goditi dridhja, ai tha: “O Zoti im, të kishe dashur ti ke mund t’i zhdukësh ata edhe mua qysh më parë. A të na zhdukësh për shkak të veprimit të disa t marrëve nga mesi ynë? Ajo është vetëm sprovë jotja me të cilën Ti cilindo e lë në humbje, e cilindo e udhëzon në rrugë të drejtë. Ti je Zoti ynë, andaj na fal dhe na mëshiro, sepse ti fal më së shumti. Dhe na jep mirësi në këtë botë, edhe në botën tjetër, - ne, me të vërtetë jemi kthyer kah ti”. “Me dënimin tim unë dënoj cilin të dua, - tha ai – kurse mëshira ime ngërthen çdo send. Do t’ua jap atyre të cilët shmangen prej mëkatesh dhe japin zeqatë, dhe atyre të cilët besojnë në argumentet tona, Ata që pasojnë Profetin, ferrëfyes analfabet, të cilin e gjejnë të paralajmëruar në librat e veta, në Tevrat dhe Inxhil, që prej atyre kërkon të bëjnë vepra të mira dhe i pengon nga të pamirat, i cili u lejon ushqime të mira dhe u ndalon të këqiat, dhe i çliron nga barrat e vështirësitë që kanë pasur. Prandaj ata që i besojnë atij, të cilët do ta përkrahin dhe ndihmojnë dhe pasojnë dritën e dërguar me anë të tij, ata, s’ka dyshim, janë të shpëtuar. Thuaj: “O njerëz, unë për të gjithë ju, jam Profet i All-llahut. Pushteti i Tij është edhe në qiej edhe në tokë. Nuk ka tjetër Zot përveç Atij. Ai ju vdes dheju ngjallë, prandaj besoni në All-llahun dhe Profetin e tij, ferrëfyes analfabet, i cili beson në All-llahun dhe fjalët e tij; pasone atë që të jeni në rrugë të drejtë!” Nga populli i Musaut ka një grup njerëzish të cilët udhëzojnë në rrugë të drejtë dhe atë e zbatojnë me drejtësi. Edhe ne i shpërndamë në dymbëdhjetë fise, dhe Musaut, kur i kërkoi populli i tij ujë, i kumtuam: “Mëshoi gurit me shkopin tënd!” dhe prej aty shpërthyen dymbëdhjetë burime, e secili fis e dinte se prej cilit burim do të pijë. Kurse ne i bëmë hije prej reve dhe u dhamë fëllënza dhe mena (lloj lëngu i ëmbël). Hani gjërat e mira me të cilat ju furnizojmë!” Ata nuk na kanë bërë neve padrejtësi, ata vetvetes i kanë bërë padrejtësi. Dhe kur iu tha: “Vendosuni në këtë fshat dhe hani prej nga të duani dhe thuani: “Na fal?! Dhe në derë hyni me përulje, - do t’ua falim mëkatet tuaja. Edhe punëmirëve do t’ua shtojmë”. Pastaj, ata të padrejtët, ndër ata, i ndërruan fjalët me tjera fjalë, nga ata që u ishin thënë. Edhe ne mbi ata kemi zbritur dënimin nga qielli për shkak se gjithmonë kanë qenë të padrejtë. Dhe pyeti ata për fshatin që gjendej buzë detit kur e thyen dispozitën për të shtundën, kur peshqit, para syve të tyre, u vinin deri sa e festonin të shtundën, dhe kur nuk e festonin më, ata nuk u vinin më. Ja, ashtu i kemi vënë në sprovë për shkak se gjithmonë kanë gabuar. Dhe kur një grup prej tyre i thanë: “Pse këshilloni një popull të cilin All-llahu do ta shkatërrojë ose do ta dënojë me mundime të rënda”? Ata u përgjigjën: “Për t’u arsyetuar para Zotit tuaj dhe ndoshta ata do të shmangen pak prej mëkateve”. Dhe kur e harruan atë me çka ishn të qortuar, ne i shpëtuam ata të cilët pengonin nga veprat e këqia, kurse me dënim të rëndë i përfshimë mëkatarët, për shkak se gjithmonë kanë qenë mbrapshtanë. Dhe pasi që ata me ngulm refuzuan të heqin dorë nga ajo që u ndalohet, Ne u thamë: “Bëhuni majmunë të përçmuar!” Dhe Zoti yt njoftoi se deri në ditën e kijametit do të lëshojmë pushtetin e dikujt, i cili do t’i shtyp në mënyrë më të keqe. Zoti yt është, me të vërtetë, i shpejtë në dënim, por Ai edhe fal shumë dhe është mëshirëplotë. Dhe ne ata i kemi shpërndarë nëpër tokë si popuj: ka të mirë, por ka edhe që nuk janë të mirë; dhe ne i kemi sprovuar me të mira edhe me të këqia, ndoshta vijnë në veti! dhe pas tyre kanë mbetur brezni që kanë trashëguar Librin. Blenin gjëra të pavlefshme të kësaj bote të ultë dhe thoshin: “Do të na falet!” Po në qoftë se prapë u vjenë n’doresh diçka e tillë, do ta bënin. A nuk është marrë prej tyre besa në Libër – se nuk do të thonë për All-llahun asgjë përveç të vërtetës dhe kanë lexuar se çka ka aty – mirëpo bota e ardhshme është më e mirë për ata që ruhen. A nuk mbledhin mendjen? Ndërsa ata të cilët bindshëm i përmbahen Librit dhe që falin namazin, ne njëmend nuk ua humbim shpërblimin punëmirëve. Dhe kur e ngritëm kodrën sikur re mbi ta, dhe ata menduan se ajo do të bie mbi ta “Pranone me vendosmëri atë që ju kemi dhënë dhe kini ndërmend çka ka aty, që të jeni të devotshëm!” dhe kur Zoti yt nga kryqet e të bijve të Admeit nxorri pasardhësit e tyre dhe kërkoi prej tyre të dëshmojnë kundër vetes: “A nuk jam unë Zoti juaj?” “Po, si jo, - thanë ata, - ne dëshmojmë” që të mos thuani në ditën e kijametit “Ne kemi qenë indiferentë ndaj kësaj”. Apo të thuani: “Me të vërtetë të parët tonë përpara nesh kanë qenë politeistë, kurse ne jemi brezi pas tyre. A do të na dënosh për atë që kanë bërë rrenacakët?” Dhe ashtu, ja, ne gjerësisht shpjegojmë argumentet, ndoshta vijnë në veti. Dhe shpaloju atyre lajmin për atë që i dhamë argumentet tona, e ai u largua prej tyre, andaj e ndoqi djalli, sepse ai ishte i humbur. Sikur të kishim dashur kemi mund ta ngrisim me ta, por ai iu mbështet kësaj bote dhe është nisur pas epshit të vet. Shembulli i tij i përngjet atij të qenit: nëse e përzen ai gjuhëqitur, dihatë, por edhe nëse e le ai prapë dihat. Ashtu janë njerëzit të cilët i përgënjeshtrojnë argumentet tona, prandaj rrëfe ndodhitë, ndoshta do të mendojnë. Njerëzit të cilët nuk pranojnë argumentet tona janë shembull i keq, pra ata bëjnë krim ndaj vetvetes. Kë përudhë All-llahu – ai është në rrugë të drejtë, e kë e lë të humbur – ata do të jenë të humbur. Ne kemi krijuar shumë njerëz dhe exhin për ferr. Ata kanë zemër – por me to nuk kuptojnë, ata kanë sy – por me ta nuk shohin, ata kanë veshë – por me ta nuk dëgjojnë ata janë sikur kafshët, madje edhe më të humbur – ata janë indiferentë. All-llahu ka emrat më të mirë. Prandaj thirrne me ata dhe hiqnu atyre të cilët keqpërdornin emrat e Tij – do të shpërblehen ashtu siç veprojnë. Mirëpo, ndër ata që i krijojmë ka njerëz që udhëzojnë në të drejtë dhe ato i zbatojnë me drejtësi, Kurse ata të cilët përgënjeshtruan ajetet tona, ne gradualisht do t’i shpiejmë në humbje prej nga nuk e dinë fare. Atyre do t’u jap afat. E me të vërtetë mashtrimi im është i fortë. A nuk kanë menduar ata se ai, shoku i tyre, nuk është i marrë; ai vetëm tërheq vërejtjen haptazi. A nuk i kanë parë ata mbretëritë e qiejve dhe të tokës dhe tërë ata çka ka krijuar Ai, e ndoshta u është afruar fundi? Po cilave fjalë, përpos tij, (Kur’anit) do t’i besojnë? Kë e lë All-llahu në humbje, për atë nuk ka përudhje. Ai do t’i lërë që në mosbesimin e vet të humbin. Të pyesin për ditën e kijametit kur do të ndodhë. Thuaj: “Atë e di vetëm Zoti im, Ai do ta zbulojë kohën e tij, edhe do t’u vijë rëndë qiejve dhe tokës, do t’iu vijë pa e pritur fare”. Të pyesin sikur ti di ndonjë send për të. Thuaj: “Atë e di vetëm All-llahu, ndërsa shumica e njerëzve nuk dinë”. Thuaj: “Unë nuk kam mundësi për vete të siguroj ndonjë dobi, e as të largoj nga vetja ndonjë dëm. Bëhet vetëm ashtu si do All-llahu. Sikur të kisha ditur fshehtësitë, do të kisha fituar shumë të mira dhe nuk do të më prekte gjë e keqe. Unë jam vetëm një qortues dhe përgëzues për njerëzit që besojnë”. Ai është i cili ju krijoi vetëm prej një frymori, e prej atij krijoi shokun e tij (çiftin) që pranë tij të gjejë qetësi. Dhe kur ai e përvetësoi (pas aktit seksual) ajo mbeti me barrë të lehtë dhe e barti, por kur iu bë e rëndë ata dy iu drejtuan All-llahut, Zotit të tyre, “Të na kishe dhënë një pasardhës të mirë, me siguri do të ishim mirënjohës!” Dhe kur ai u dha pasardhës të mirë, atij i bënë shokë, shok të barabartë me atë çka u dha ai, por All-llahu është shumë lart mbi ata të cilët i konsiderojmë të barabartë. A po i bëjnë shok diçka që nuk krijon asgjë, dhe vetë janë të krijuar, Dhe nuk munden t’u ndihmojnë as atyre e as mund t’i ndihmojnë vetes. Dhe nëse i thirrni në rrugë të drejtë, nuk do t’u përgjigjen. E keni njëlloj i thirrët apo heshtët. Ata të cilët ju, në vend të All-llahut, i thirrni me të vërtetë janë njerëz sikur ju. E ju, pra, thirrni dhe ata le t’ju përgjegjen nëse flisni të vërtetën! A kanë ata këmbë që të ecin me to, ose duar që me to të kapin; a kanë sy që të shohin me ta, ose veshë që të dëgjojnë? Thuaj: “Thirrni shokët tuaj dhe thurni kurtha kundër meje, madje mos pritni fare, Mbrojtësi im është All-llahu, i cili shpalli Librin dhe ai merr në mbrojtje të mirët”, Kurse ata të cilët ju në vend të All-llahut, i lutni, nuk munden t’ju ndihmojnë as juve as vetes. Dhe kur i thirrni në rrugë të drejtë, nuk dëgjojnë, dhe i sheh si po të shikojnë, por ata nuk shohin. Ti merri me të mirë; Urdhëro për vepra të mira dhe hiqu nga injorantët! Por nëse djalli të shtyn në ndonjë të keqe, ti kërko strehim te All-llahu. Ai me siguri di dhe dëgjon shumë. Me të vërtetë ata të cilët i frikësohen All-llahut, porsa i godet ndonjë ngatrresë e djallit, u kujtohet dhe atëherë shohin. Kurse miqtë e tyre (djajtë) i përkrahin për në humbje dhe nuk i largojnë. Kur nuk u sjell asnjë ajet ata thonë: “Pse nuk e bën vetë?” Thuaj: “Unë pasoj vetëm atë çka më shpallet nga Zoti im dhe Juaji. Këto janë gjëra të qarta dhe udhëzime e mëshirë për njerëzit që besojnë. Dhe kur lexohet Kur’an, dëgjone atë dhe heshtni, ndoshta do të jeni të mëshiruar”. Dhe në vete përmende Zotin tënd, me përulje dhe devotshmëri dhe pa e ngritur zërin lart, në agim dhe në muzg, dhe mos jij nga indiferentët. Me siguri ata që janë të afërt te Zoti yt nuk i shmangen për mendjemadhësi adhurimit të tij; atë e lartësojnë dhe vetëm Atij i bëjnë sexhde. Të pyesin për prenë. Thuaj: “Preja i takon All-llahut dhe profetit”, prandaj frikësohuni All-llahu dhe koordinoni çështjet tua ndër veti, dhe nderone All-llahun dhe Profetin e tij, nëse jeni besimtarë. Besimtarë të vërtetë janë ata zemrat e të cilëve kur përmendet All-llahu mbushen me frikë, e kur ju lexohen ajetet e tij, ua forcojnë besimin dhe që mbështeten vetëm te Zoti i tyre. Ata të cilët e kryejnë faljen dhe një pjesë të asaj që u japim ne e shpërndajnë. Ata janë, pa dyshim, besimtarë të vërtetë. Ata kanë te Zoti i tyre shkallë të lartë respekti dhe falje, dhe furnizim fisnik. Ashtu si të pat nxjerrë Zoti yt nga shtëpia jote, me arsye, një grup besimtarësh me siguri këtë nuk e pëlqen. Kanë polemizuar me ty për të vërtetën, edhe pse e kanë pasur të qartë se do të fitojnë, disave prej tyre u është dikur sikur i shtynin në vdekje me sy në ballë. Dhe kur All-llahu ju premtoi se njëra nga dy grupet është i juaji, - kurse ju më tepër dëshiruat ta keni atë grupin e pafuqishëm, - All-llahu deshi që me fjalët e veta ta vërtetojë realitetin dhe t’i shfarosë me temel mosbesimtarët, Të vërtetojë realitetin dhe të zhdukë të pavërtetën, anipse mëkatarëve nuk u pëlqen. Kur kërkonit ndihmë nga zoti juaj, ai u është përgjegjru: “Do t’iu dërgoj në ndihmë njëmijë engjuj që do të vijnë njëri pas tjetrit”. All-llahu kështu veproi për t’iu gëzuar dhe me këtë t’ju qetësojë zemrat, kurse fitorja është vetëm nga All-llahu. All-llahu është njëmend i fortë, i urtë. Kur iu vuri në gjumë për shkak të sigurisë tuaj dhe nga qielli ju lëshoi shiun që t’iu pastrojë me të, dhe ta largojë prej jush shqetësimin e djallit, dhe t’i forcojë zemrat tuaja, dhe me atë t’iu forcojë këmbët. Kur Zoti yt u shpalli engjujve: “Unë jamë me ju, andaj inkurajoni ata që besojnë!” Unë do t’i mbush me frikë zemrat e mosbesimtarëve, andaj ju mëshoni kresë dhe gishtërinjëve. Kjo është për shkak se kunëdrshtuan All-llahun dhe Profetët e tij, dhe kush kundërshton All-llahun dhe Profetin e Tij, me të vërtetë All-llahu është ndëshkimfortë. Ai është dënim, shijone atë, dhe për mosbesimtarët ka dënim me zjarr. O besimtarë!, kur të kacafyteni me mosbesimtarët, e ata janë shumë, mos ua ktheni atyre shpinën! dhe kush ua kthen atë ditë atyre shpinën, - përveç atij i cili tërhiqet me qëllim që të luftojë përsëri ose t’i bashkohet njësitit tjetër, - ai mban hidhërimin e All-llahut dhe vendbanimi i tij është xhehennemi. Sa vend i tmerrshëm është ai. Ata nuk i keni mbytur ju por i ka mbytur All-llahu; dhe kur gjuajshe nuk gjuajshe ti, por gjuante All-llahu për t’i sprovuar besimtarët me një sprovë të mirë nga ana e Tij. All-llahu njëmend dëgjon dhe i di të gjitha. Ajo ashtu ka qenë dhe All-llahu i dobëson kurthat e mosbesimtarëve. Nëse keni kërkuar fitore, fitorja ju erdhi, por është më mirë për ju të hiqni dorë. Dhe nëse ktheheni, do të kthehemi edhe ne, dhe aspak nuk do t’iu ndihmojë çeta juaj, sado që të jetë e madhe, sepse All-llahu është pa dyshim me besimtarët. O besimtarë bindjuni All-llahut dhe Profetit të tij, dhe mos hiqni dorë prej tij, psei ju po e dëgjoni. Dhe mos u bëni sikur ata të cilët thonë: “Dëgjuam”, por në të vërtetë nuk dëgjonin fare. Krijesa më të këqija të All-llahut janë ata që shtihen shurdhëmëmecë, e as që donë të kuptojnë. Sikur të dinte All-llahu se prej atyre mund të dalë ndonjë vepër e mirë, do t’i bënte të dëgjojnë, dhe sikur t’i bënte të dëgjojnë, ata prapë do t’ia kthenin shpinën, ata edhe ashtu rrinë shtrembër. O besimtarë!, përgjigjuni All-llahut dhe Profetit kur ju fton te ajo që do t’ju ngjallë, dhe ta dini se All-llahu është ndërmjet njeriut dhe zemrës së tij, dhe se te Ai të gjithë do të mblidheni. Dhe ruajuni shpifjes shkatërruese që nuk do t’i godasë në mënyrë të veçantë nga ju, vetëm ata që kanë bërë mëkate, dhe dine se All-llahu ka dënim të rreptë. Përkujtone pra njëherë kur ishit pakicë, kur ishit të dobët në tokë, - kishit frikë mos t’ju zënë njerëzit, e Ai u mori në mbrojtje dhe me ndihmën e vet ju furnizoi me gjëra të mira, ndoshta jeni mirënjohës. O besimtarë!, mos tradhtoni All-llahun dhe Profetin dhe me vetëdije të veni në dyshim besueshmërinë ndërmjet veti, Dhe ta dini se pasuria juaj dhe fëmijët tuaj janë vetëm sprovë, kurse te All-llahu, te Ai ka shpërblim të madh. O besimtarë!, nëse i frikësoheni All-llahut, Ai do t’ju bëjë të aftë ta dalloni të pavërtetën nga e vërteta dhe do t’i mbulojë veprat tuaja të këqia dhe do t’ua falë. All-llahu është bamirës i madh. Dhe kur mosbesimtarët të bënin kurtha që të të lidhin ose të të vrisnin ose të të përzinin; ata bënin kurtha, por edhe All-llahu i kurthëronte, sepse All-llahu është njohës më i mirë i kurthave. Kur u lexohen ajetet tona, thonë: “I kemi dëgjuar! Sikur të donim edhe ne mund të thonim diçka të tillë; këto janë vetëm legjenda të popujve të lashtë”. Por kur thonë: “O Zot!, nëse kjo është me të vërtetë prej teje, Ti resh gur mbi ne nga qielli sikur shiu ose lëshona një dënim të dhembshëm!” All-llahu ata nuk i dënonte, sepse ishe ti në mesin e tyre, dhe ata All-llahu nuk i dënon derisa luten për falje. Dhe ata nuk i lë pa i dënuar All-llahu, se ata pengojnë të tjerët t’i afrohen tempullit të shenjtë, e ata pra nuk janë roje e tij. Roja e tij janë vetëm ata që i frikësohen All-llahut, por shumcia sish nuk e dinë. Lutja e tyre tek tempulli ishte vetëm fishkëllimë e duartrokitje, prandaj shijone dënimin e mosbesimit tuaj. Ata që nuk besojnë shpenzojnë pasurinë e vet për t’i shmangur tjerët nga rruga e All-llahut. Ata me siguri do ta shpenzojnë atë e pastaj për të do të përmbahen dhe më në fund do të mposhten. Dhe ata që nuk besojnë do të tubohen në xhehennem, për t’i dalluar All-llahu të mirët nga të pamirët dhe që t’i radhisë të pamirët njërin afër tjetrit e pastaj t’i mbledh të gjithë së bashku dhe t’i hudhë në xhehennem. Ata me të vërtetë janë të humbur. Thuaju atyre që nuk besojnë: nëse heqin dorë, do t’u falet e kaluara, e nëse vazhdojnë, ani, dihet se çka u bë me popujt e lashtë. Dhe luftoni kundër atyre deri sa të mos mbetet asnjë shpifje dhe të jetë e tërë feja për All-llahun. Nëse ata heqin dorë ani, All-llahu e sheh se çka bëjnë, Por nëse ia kthejnë shpinën, ta dini se All-llahu është mbrojtësi juaj. Sa mbrojtës i mirë është Ai dhe ndihmës fantastik! Dhe ta dini se nga ajo që e fitoni, një e pesta është për All-llahun dhe Profetin, edhe të afërmit, edhe bonjakët, edhe të varfërit, edhe udhëtarët, nëse i besoni All-llahut dhe asaj që ia kemi shpallur robit tonë ditën e dallimit të mirës nga e keqja, (në Bedër) ditën kur u ballafaquan dy grupe, - All-llahu ka mundësi për çdo send, Kur ju ishit në luginën e afërt e ata në luginën e largët, kurse karavani më poshtë se ju. Për kohën e luftës edhe sikur t’i premtonit njëri-tjetrit nuk do të mirreshit vesh, por ajo ndodhi që All-llahu të realizojë atë që ishte e domosdoshme të ndoshë, që të shkatërrohet kush është shkatërruar sipas argumentit dhe të jetojë kush jetoi sipas argumenteve të qarta. All-llahu njëmend dëgjon dhe i di të gjitha. Kur All-llahu, t’i dëftoi në ëndërr ata si pakicë, por sikur t’i paraqiste si shumicë, ju do të dëshironit dhe do të polemizonit për çështjen, por All-llahu ju shpëtoi. Ai e di mirë çka ka në krahëror të gjithkujt. Dhe kur u kacafytët, Ai juve ara syve tuaj ua paraqiste si pakicë, por edhe juve para syve të tyre gjithashtu u paraqiste në numër të vogël, që All-llahu të realizojë atë çka kishte për të ndodhur. Te All-llahu çdo send kthehet. O besimtarë, kur të kacafytetin me ndonjë grup, bëhuni të vendosur fort dhe vazhdimisht përmendni All-llahun që të realizoni çka dësironi. Dhe nderone All-llahun dhe Profetin e Tij, dhe mos kundërshtoni që të mos dështoni dhe mos t’u humbas fryma luftarake. Kini durim. Me të vërtetë All-llahu është me durimtarët. Dhe mos u bëni si ata të cilët dolën nga shtëpitë e tyre nga mendjemadhësia dhe për sy e faqe para të tjerëve, dhe i largojnë tjerët nga rruga e All-llahut. Por All-llahu e di mirë se çka bëjnë ata. Kur djalli ua zbukuroi veprat e tyre dhe u tha: “Sot juve askush nga njerëzit nuk mund t’iu mposhtë, e unë jam fqinji juaj”! Por kur u ndeshën dy grupe kundërshtare, ai u tërhoq prapa dhe u tha: “Unë nuk kamë punë me ju, unë shoh diçka që ju nuk e shihni, unë i frikësohem All-llahut, sepse All-llahu është ndëshkimrëndë”. Kur dyftyrshat dhe ata zemërsëmurët thonë: “Këta i ka gënjyer feja e tyre”! Por ai i cili mbështetet në All-llahun, ani, All-llahu është me të vërtetë i fortë dhe i urtë. Sikur t’i kishe parë engjujt kur ua merrnin shpirtërat mosbesimtarëve si u mëshonin fytyrës e kresë: “Shijone dënimin me djegije, Kjo është ajo që e keni përgatitur me duart tuaja, sepse All-llahu nuk është i padrejtë ndaj robit!” Ashtu ngjau edhe me familjen e Faraonit edhe ata përpara tyre, i mohuan argumentet e All-llahut, prandaj, All-llahu i dënoi për shkak të mëkateve të tyre. All-llahu është, njëmend, i fortë dhe dënon ashpër. Ajo është nga shkaku se All-llahu nuk ia ndërron dhuntitë atij që ia ka dhuruar – derisa ata vetë nuk ndërrohen, - e All-llahu dëgjon shumë dhe sheh. Ashtu ndodhi edhe me familjen e Faraonit dhe ata përpara tyre. I përgënjeshtruan argumentet e Zotit të tyre, prandaj, ne, për shkak të gabimeve të tyre, i shkatërruam dhe familjen e Faraonit e përmbytëm. Të gjithë kanë qenë mizorë. Krijesa më të këqia te All-llahu janë ata që mohojnë, sepse ata nuk besojnë, Ata me të cilët ti lidh marrëveshje, e pastaj çdo herë, e thejnë marrëveshjen e vet, dhe hiq nuk frikësohen. Nëse kacafytesh në luftë me ta, ndiqi në atë mënyrë që të mbledhin mend ata të cilët janë pas tyre. Po nëqoftë se e ke frikë tradhëtinë e ndokujt, edhe ti menjëherë gjithashtu vepro si ata? All-llahu me siguri nuk i do ata që e thejnë besën e dhënë. Dhe kurrsesi le të mos mendojnë ata të cilët mohojnë se po prinë; ata nuk po bëjnë ndonjë mrekulli. Dhe kundër tyre përgatitni sa të mundeni forcë e kuaj për betejë, që t’i tmerroni me këtë armiqët e All-llahut dhe të tuajit edhe të tjerët, përveç atyre – ju nuk i dini ata. I di All-llahu. Gjithçka shpenzoni në rrugë të All-llahut do t’ju kompenzohet dhe juve nuk do t’u bëhet padrejtësi. Nëse anojnë kah paqa, edhe ti jij në anën e tyre dhe kij mbështetje në All-llahun, sepse Ai me siguri dëgjon dhe di shumë. Po nëse duan të të mashtrojnë, ani, ty njëmend të mjafton All-llahu. Ai të përkrah me ndihmën e vet dhe me besimtarët, Dhe ua ka bashkuar zemra e tyre. Sikur ta shpenzosh tërë atë çka ekziston në tokë, nuk do t’i kishe bashkuar zemrat e tyre, kurse All-llahu i ka bashkuar. Ai është njëmend i fortë dhe i urtë. O Profet, All-llahu të mjafton edhe Ty edhe besimtarëve që të pasojnë. O Profet, “nxiti besimtarët për luftë! Nëse jeni vetëm njëzet të qëndrueshëm prej jush, i mundni dyqind; e nëse janë njëqind, i mundin njëmijë nga ata që nuk besojnë, për shkak se ata janë njerëz që nuk kuptojnë. Tani All-llahu ua lehtësoi, se Ai e diti se jeni të lodhur. Nëse jeni njëqind të qëndrueshëm, do të ngadhnjeni ndaj dyqindëve; e nëse janë njëmijë nga ju, do të ngadhënjejnë, me vullnetin e All-llahut kundër dy mijëve. Kurse All-llahu është me ata që janë të qëndrueshëm. Asnjë Profeti nuk i është lejuar të mbajë robër derisa të mos ngadhënjejë në tokë. Ju dëshironi pasuri të kalueshme të kësaj bote, kurse All-llahu e don botën tjetër. All-llahu është i fortë, i urtë. Sikur të mos ishte më herët norma e All-llahut, do t’ju godiste një vuajtje e madhe për shkak të asaj që keni bërë. Hani prej asaj që e keni fituar si të lejuar dhe të mirë, dhe frikësohuni All-llahut. All-llahu me të vërtetë fal, Ai është mëshirëplotë. O Profet, thuaj atyre robërve që janë në duart tuaja: “Kur e di All-llahu se në zemrat tuaja ka diçka të mirë, do t’ju japë më mirë se ajo që është marrë prej jush dhe do t’jua falë”. All-llahu fal, Ai është mëshirëplotë. Po nëse duan të të tradhëtojnë, ani, - ata e kanë tradhëtuar edhe më parë All-llahun, prandaj ata t’i solli në dorë. All-llahu i di të gjitha. Ai është shumë i dijshëm dhe i urtë. Ata që besojnë dhe shpërngulen, dhe në luftë për rrugë të All-llahut marrin pjesë me pasurinë dhe jetën e tyre, edhe ata që afrojnë strehim dhe ndihmojnë, ata janë miq të njëri-tjetrit. Kurse ata të cilët besojnë, por nuk janë shpërngulur – ju nuk mund t’u ndihmoni, derisa të shpërngulën, me asgjë. Po nëse kërkojnë ndihmë prej jush në fe, jeni të detyruar t’u ndihmoni, përveç kundër popullit me të cilin keni marrëveshje. Ndërkaq All-llahu e sheh se çka punoni. Kurse mosbesimtarët janë argat të njëri-tjetrit. Nëse nuk e bëni atë, do të bëhet një turbullirë në tokë dhe një skandal i madh. Ndërsa ata të cilët besojnë dhe shpërngulen, edhe luftojnë për hirë të All-llahut, edhe ata që japin strehim dhe ndihmojnë, - ata janë me siguri besimtarë të njëmendtë – për ata ka falje dhe shpërblime fisnike, Kurse ata të cilët besojnë më vonë dhe shpërngulen edhe marrin pjesë në luftë bashkë me ju, edhe ata janë të juajt. Por farefisi, sipas Librit të All-llahut, janë më afër njëri-tjetrit. All-llah, pa dyshim, di çdo send. Një komunikatë nga All-llahu dhe Profeti i tij drejtuar politeistëve të cilët ju patën dhënë besën. “Udhëtoni nëpër tokëkatër muaj, por ta dini se All-llahut nuk i shpëtoni dot, se All-llahu është ai që poshtëron mosbesimtarët”. Edhe një lajmërim nga All-llahu dhe Profeti i tij njerëzve për ditën e haxhit të madh: “All-llahu dhe Profeti i tij me siguri nuk kanë lidhje me politeistët”. Pra nëse pendoheni, është më mirë për ju, e nëse ia ktheni shpinën, ta dini se All-llahut s’mund ti shpëtoni. Dhe ti përgëzoi mosbesimtarët për një dënim të padurueshëm! përveç atyre politeistëve me të cilët keni lidhur marrëveshje e që ata nuk i kanë nëpërkëmbur aspak, e as e kanë ndihmuar ndokend kundër jush; pra, përmbushni marrëveshjen me to në afat të paraparë. All-llahu i do, me siguri të devotshmit. Kur të kalojnë muajt e shenjtë, atëherë luftoni politeistët kudo që t’i gjeni, zini rob, rrethoni dhe vëni pritë në çdo shteg! E nëse pendohen dhe e kryejnë faljen dhe japin zeqatin, lëshoniu rrugën, sepse All-llahu njëmend fal, është mëshirëplotë. Nëse dikush nga politeistët të lut për mbrojtje, ti mbroje që t’i dëgjojë fjalët e All-llahut, e pastaj përcielle në një vend të sigurt. Kështu duhet për shkak se ata janë një popull që nuk dinë. Çfarë marrëveshje do të kenë politeistët me All-llahun dhe Profetin e tij?! Përveç atyre me të cilët jeni besatuar te tempulli i shenjtë, deri sa t’i përmbahen marrëveshjes, përmbahuni edhe ju. All-llahu, njëmend, i do të devotshmit. Çfarë! Nëse ju mundin ata nuk do të përfillin as farefisni as marrëveshje! Ata ju bëjnë lajka me gojë, por zemrat e tyre ju kundërshtojnë, dhe shumica sish janë mbrapshtanë. Ata i këmbejnë ajetet e All-llahut për diçka që vlen fare pak, dhe shmangen nga rruga e tij. Po shumë keq po veprojnë! Nuk përfillin as farefisni as marrëveshje te besimtarët, dhe ata janë që e teprojnë, Por nëse pendohen dhe kryejnë faljen dhe japin zeqatin, i keni vëllezër për nga feja. Ne, pra, ua shkoqisim argumentet njerëzve të cilët kuptojnë. Por nëse thejnë besën që kanë dhënë, pas lidhjes së marrëveshjes me ta dhe fyejnë fenë tuaj, atëherë luftoni kundër prijsave të mosbesimit. Për ata, me të vërtetë, nuk ka betim që i frenon. A nuk do të luftoni kundër njerëzve që kanë shkelur besën që e kanë dhënë vet dhe janë angazhuar ta përzënë Profetin, dhe ata të parit kanë qenë kundër jush? E ju a frikësoheni a? Më mirë është t’i frikësoheni All-llahut, nëse jeni besimtarë. Luftoni ata! All-llahu do t’i dënojë dhe do t’i poshtërojë me duartë tuaja, dhe do t’ju ndihmojë kundër atyre, dhe do t’i shërojë krahërorët e njerëzve besimtarë, dhe do ta flakë brengën e zemrave të tyre, se All-llahu kujt do ia fal. All-llahu është shumë i dijshëm e i urtë. A mendoni se do të liheni pas dore e All-llahu të mos i dij ata nga mesi juaj të cilët luftojnë dhe të cilët në vend të All-llahut dhe Profetit të tij edhe besimtarëve, nuk kanë marrë askë për mik të sinqertë? All-llahu është i informuar se çka punoni ju. Nuk u ka mbetur politeistëve që të përkujdesen për faltoret e All-llahut, kur vetë e dëshmojnë se janë mosbesimtarë. Ata janë, veprat e të cilëve do të zhduken, dhe ata do të mbesin përgjithmonë në zjarr. Faltoret e All-llahut i mirëmbajnë ata të cilët besojnë All-llahun dhe botën tjetër dhe që kryejnë faljen dhe japin zeqatin dhe të cilët nuk i janë trembur askujt përveç All-llahut. Ata, mbase do të jenë të përudhur në rrugë të drejtë. A mendoni se ai që vetëm pse u jep ujë haxhinjve dhe kujdeset për tempullin e shenjtë, është njëlloj si ai i cili i beson All-llahut dhe botës tjetër dhe lufton për hirë të All-llahut? Ata nuk janë të barabartë te All-llahu. All-llahu nuk i përudhë njerëzit mizorë. Ata të cilët besojnë dhe emigrojnë, edhe luftojnë për hirë të All-llahut me mish e me shpirt, kanë pozitë më të lartë te All-llahu, dhe ata do të arijnë sukses. Zoti i tyre i përgëzon se do të jetë i mëshirshëm dhe mirëbërës dhe se do t’i dërgojë në xhenet, ku do të kenë kënaqësi të vazhdueshme. Aty do të mbesin përgjithmonë. Me të vërtetë te All-llahu ka shpërblim të madh. O besimtarë, mos i simpatizoni as prindërit tuaj as vëllezërit tuaj nëse më shumë duan mosbesimin se sa besimin. Kushdo që prej jush shkon në anën e tyre, ani, veçse ata janë mëkatarë. Thuaj: “Nëse baballarët tuaj dhe djemtë tuaj, dhe vëllezërit tuaj, edhe bashkëshortët e farefisi juaj, dhe ndonjë pasuri që e keni fituar, apo tregtinë për të cilën frikësoheni se do të jetë e mangët, edhe shtëpitë tuaja me të cilat kënaqeni, janë më të mirë për ju se All-llahu dhe Profeti i tij dhe se lufta për hirë të rrugës së Tij, atëherë pritni derisa të vendosë All-llahu me urdhër të vet. All-llahu nuk e përudhë popullin mbrapshtan. All-llahu ju ka ndihmuar në shumë beteja, madje edhe atë ditë në Hunejn kur ju pat habitur numri i madh i juaj por ajo nuk u solli kurrfarë dobie, dhe sado që toka është e gjërë, u ngushtua, prandaj ia dhatë këmbëve. Pastaj All-llahu lëshoi qetësinë e vet në Profetin dhe në besimtarët e vet dhe ju dërgoi një ushtri të cilën ju nuk e patët parë dhe dënoi ata që nuk besuan. Ai ishte shpërblimi për mosbesimtarët. All-llahu pastaj ia fal kujt do, All-llahu është mëshirëplotë dhe fal. O besimtarë, politeistët janë të pa pastër, prandaj le të mos i afrohen tempullit të shenjtë pas (haxhit) të këtij viti. E nëse i frikësoheni skamjes; po të dojë All-llahu ju bën të pasur nga mirësia e vet. All-llahu, me të vërtetë, është i gjithdijshëm i urtë. Luftoni kundër atyre, të cilëve, u është dhënë Libri, por që nuk i besojnë All-llahut as botës tjetër, nuk e pranojnë për të ndaluar atë çka e ka ndaluar All-llahu dhe Profeti i tij dhe nuk predikojnë fenë e vërtetë, deri sa të mos japin xhizjen (lloj tatimi) me dëgjueshmëri dhe përulje. Ebrejtë thonë: Uzeiri është djalë i All-llahut, kurse të krishtërët thonë, Mesihi është djalë i All-llahut. Ato janë fjalë të tyre, nga gojët e tyre, imitojnë fjalët e mosbesimtarëve të mëparshëm, - All-llahu i vraft! Sa gënjejnë! Ata konsiderojnë si zotër, në vend të All-llahut, shejtnin e tyre dhe murgët edhe Mesihin të birin e Merjemes, kurse u është urdhëruar t’i falen vetëm një Zoti – nuk ka Zot tjetër përveç atij, Ai është shumë lart mbi ata që po ia bashkojnë. Ata dëshirojnë që me gojët e tyre të shuajnë dritën e All-llahut, kurse All-llahu do ta përsosë dritën e vet, edhe pse mosbesimtarët e urrejnë. Ai është i cili ka dërguar Profetin e vet me udhëzim dhe fe të drejtë për ta shquar mbi të gjitha fetë, edhe pse politeistët e urrejnë. O besimtarë, me të vërtetë shumë shenjtër dhe murg në mënyrë të palejuar e hanë pasurinë e huaj dhe shmangen nga rruga e All-llahut. Ata të cilët deponojnë ar dhe argjend, dhe nuk e shpenzojnë për hirë të All-llahut, përgëzoi për një dënim të dhembshëm, Atë ditë kur ajo të shkëlqejë në zjarrin e xhehennemit, e me atë do të vulosen ballërat dhe kryqet (belët) e shpinët e tyre. “Kjo është ajo që e keni deponuar për vete, shijone pra atë çka e kei deponuar!” Numri i muajve të All-llahut është dymbëdhejtë, në librin e All-llahut, prej ditës që krijoi qiejtë dhe tokën, e nga këta, katër janë të shenjtë. Ajo është fe e qëndrueshme. Në këto mos bëni mëkate dhe luftoni kundër politeistëve, pa përjashtim, siç luftojnë ata të gjithë kundër jush, dhe ta dini se All-llahu është nën anën e atyre të cilët i frikësohen All-llahut. Zhvendosja e muajve të shenjtë vetëm se e rritë mosbesimin me çka po zhyten në humbje mosbesimtarët: disa vite i shpallin të lejuara, kurse disa vite i konsiderojnë të shenjtë për të plotësuar numrin e atyre muajve që All-llahu i ka bërë të shenjtë dhe i mbajnë si të zakonshëm ata që All-llahu i ka bërë të shenjtë. Atyre u janë dukur të bukura veprat e tyre të shëmtuara. Dhe All-llahu nuk i përudhë njerëzit mosbesimtarë. O besimtarë, ç’u bë me ju kur u qe thënë: “Nisuni në luftë për hirë të All-llahut!” ju sikur u farkuat për toke? A jeni më të kënaqur me jetën e kësaj bote se sa me atë të botës tjetër? Kënaqësia e kësaj bote, pra, në krahasim me atë të asaj bote, është kurrgjësend. Nëse nuk shkoni në luftë, Ai do t’ju dënojë me një dënim të dhembshëm dhe do t’ju zëvendësojë me popull tjetër, dhe ju nuk mund t’i bëni asgjë. All-llahu ka mundësi për çdo send. Nëse ju nuk i ndihmoni, ani – e ka ndihmuar All-llahu atëherë kur ata të cilët nuk besojnë e përzuanë. Atëherë me të ishte vetëm shoku i tij, kur ishin të dy në shpellë dhe kur i tha shokut të vet: “Mos u brengos, All-llahu është me ne!” Andaj All-llahu e qetësoi atë, kurse këtë e përkrahu me një ushtri të cilën ju nuk e keni parë dhe bëri që fjala e mosbesimtarëve të jetë më e ulëta, kurse fjala e All-llahut, ajo është më e larta. All-llahu është i fortë i urtë. Dilni në luftë, qofshi të dobët a të fortë, dhe luftoni për hirë të All-llahut me mish e me shpirt! Nëse e dini, kjo është më mirë. Sikur fitorja të ishte afër dhe ekspedita jo fort larg, do të vinin pas, por kjo rrugë i është dukur e rëndë. Dhe ata do të betohen në All-llahun “Të kishim mundur, njëmend patëm me dalë me ju”, dhe ashtu e shkatërrojnë vetveten, sepse All-llahu di se ata janë, njëmend, rrenacakë. All-llahu ta ka falur që i ke lejuar të mungojnë, derisa u binde se cilët prej tyre flasin të vërtetën dhe i njofte gënjeshtarët. Ata që i besojnë All-llahut dhe botës tjetër nuk kërkojnë prej teje leje që të luftojnë, me mish e me shpirt. All-llahu i di mirë të devotshmit. Prej teje do të kërkojnë leje vetëm ata që nuk i besojnë All-llahut dhe botës tjetër dhe zemrat e të cilëve dyshojnë, andaj edhe në dyshimin e tyre janë të pavendosur. Sikur të kishin dëshiruar të dalin me siguri do të përgatiteshin për këtë, por All-llahu nuk ka dashur të shkojnë, prandaj i ndali, dhe u pat thënë: “Rrini me ata të cilët rrinë!” Po të niseshin me ju, ata vetëm do t’ju pengonin dhe shpejt do të shkaktonin përçarjen ndërmjet jush, sepse edhe ndërmjet jush ka të tillë që i dëgjojnë me andje. Mirëpo, All-llahu i di mizorët. Ata edhe më përpara kanë dëshiruar përçarje dhe të kanë pas bërë dredhi, derisa përkundër dëshirës s ëtyre, ngadhnjen e vërteta dhe mbizotëroi norma e All-llahut. Ka nga mesi i atyre që thonë: “Më lejo dhe mos më vën në sprovë!” Qe, mu në sprovë ranë! Kurse xhehennemi është me sigur i rrethuar me mosbesimtarë. Nëse të bie ndonjë e mirë, ajo i dëshpron; por kur të godit ndonjë e papritur, ata thonë: Ne qysh më herët e kemi pasë parasysh punën tonë”, dhe shkojnë të gëzuar. Thuaj: “Nuk do të na godas asgjë, përveç asaj që na ka caktuar All-llahu, Ai është Zoti ynë. Dhe besimtarët le të mbështeten vetëm te All-llahu! Thuaj: “A pritni diçka tjetër për ne, përveç një nga dy të mirat! Kurse ne pra, presim që All-llahu nga ana e tij ose përmjet duarve tona t’ju godasë me një dënim. Ej, pritni pra, se edhe ne po presim bashkë me ju”. Thuaj: “Shpenzuat ju me dëshirë a pa dëshirë, prej jush nuk do të pranohet, ju, njëmend, keni qenë njerëz të mbrapshtë”. Kurse kontributet e atyre nuk do të pranohen nga se ata nuk i besojnë All-llahut dhe Profetit të tij, dhe namazin e kryejn vetëm me pritesë, edhe lëmoshën e japin pa dëshirën e tyre. Le të mos entuziazmojë ty pasuria e tyre, e as fëmijët e tyre! All-llahu dëshiron t’i dënojë me ata në këtë botë dhe të përfundojnë si mosbesimtarë. Ata betohen në All-llahun se janë me të vërtetë me ju, por ata nuk janë me ju, ata janë popull që po ndahen. sikur të gjenin ndonjë strehim apo ndonjë shpellë a tunel, do të drejtoheshin atje të gjithë me vrap. Ka të tillë që për shkak të lëmoshës të marrin nëpër gojë. Nëse u jepet atyre nga kjo, janë të kënaqur, e nëse nuk u jepet, menjëherë hidhërohen, Edhe pse duhet të kënaqen me atë çka u jep All-llahu dhe Profeti i tij dhe të thonë: “Na mjafton All-llahu, All-llahu do të na jep nga mirësia e vet, si edhe Profeti i tij, ne duam vetëm All-llahun”. Zeqati u takon vetëm të varfërve dhe të mjerëve, edhe atyre që e tubojnë, edhe atyre zemrat e të cilëve duhet përfituar, edhe për lirimin e robërve, dhe të ngarkuarve me borxhe, edhe për hirë të rrugës së All-llahu, edhe udhëtarëve – musafirë, si obligim nga All-llahu. Kurse All-llahu i di të tëra dhe është i urtë. Ka prej tyre të tillë që e ofendojnë Profetin dhe thonë: “Ai është bërë krejt veshë – beson çka dëgjon”. Thuaj: “ai dëgjon atë çka është e mirë, i beson All-llahut dhe ka besim në besimtarët, edhe mëshirë për ata nga mesi juaj të cilët besojnë”. Ndërsa ata që fyejnë Profetin e All-llahut i pret dënim i dhembshëm. Ju betohen në All-llahun që të jeni ju të kënaqur, por më drejtë është të kënaqin All-llahun dhe Profetin e tij, nëse janë besimtarë. A nuk e dinë ata se kush i kundërshton All-llahut dhe Profetit të tij e pret zjarri i xhehennemit, ku do të mbesin përgjithmonë? Ai është përbuzje e madhe. Dyfytyrëshat frikësohen mos po u shpallet besimtarëve një kaptinë e cila do t’i informonte se çka ka në zemrat e hipokritëve. Thuaj: “Talluni ju, talluni, All-llahu do ta qesë në shesh atë së cilës ju i frikësoheni”. Sikur t’i pyesnit, ata me siguri dot ë thonin: “Ne vetëm jemi mahitur dhe kemi luajtur”. Thuaju, a po talleni me All-llahun dhe fjalët e tij dhe Profetin e tij? Hiç mos kërkoni falje! Shprehët mosbesim pasi që ishit besimtarë. Edhe nëse dikujt prej jush ia falim, të tjerët do t’i dënojmë për shkak se janë fajtorë. Dyfytyrëshat dhe dyfytyrëshet janë si njëri tjetrit: kërkojnë të bëhen vepra të këqia dhe pengojnë nga veprat e mira, dhe i kanë shtrënguar duartë e tyre. E kanë harruar All-llahun, andaj edhe ai i ka harruar. Dyfytyrëshat janë me të vërtetë prapshtanë. Hipokritëve dhe hipokriteve edhe mosbesimtarëve All-llahu u ka premtuar zjarrin e xhehennemit, ku do të mbesin përgjithmonë; e ai u mjafton atyre! Dhe ata i ka mallkuar All-llahu. Ata kanë dënim të vazhdueshëm. Sikur ata, përpara jush. Ata kanë qenë më të fortë se ju dhe kanë pasur më shumë pasuri dhe fëmijë dhe kanë çuar jetë luksoze mu sikur kanë çuar jetë luksoze ata përpara jush; Edhe ju devijuat ashtu siç kanë devijuar ata. Veprat e tyre do të zhduken edhe në këtë botë edhe në botën tjetër. Mu ata janë të shkatërruarit. A nuk u arriti atyre lajmi për ata përpara tyre: për popullin e Nuhit, edhe për Adin, për Themudin edhe për popullin e Ibrahimit, edhe për banorët e Medjenit, edhe për popullin e Lutit. Profetët e tyre u patën sjellë argumente të qarta dhe All-llahu nuk u ka bërë asnjë padrejtësi, por ata i kanë bërë mizori vetes. Kurse besimtarët dhe besimtaret janë miq të njëri-tjetrit: porosisin për vepra të mira dhe pengojnë nga veprat e këqia, edhe kryejnë namazin dhe japin zeqatin, edhe e nderojnë All-llahun dhe Profetin e tij. Ata janë të cilët All-llahu do t’i mëshirojë. Pa dyshim All-llahu është i fortë i urtë. All-llahu u premton besimtarëve dhe besimtareve xhennete, ku do të rrjedhin lumenj e aty do të mbesin përgjithmonë, në zambakë fantastikë në xhennete të Adënit. Kurse një kënaqësi e All-llahut është më e madhe, ajo është sukses i madh. O profet, lufto kundër mosbesimtarëve dhe hipokritëve dhe jij i rreptë kundër tyre! Vendbanimi i tyre është xhehennemi, po sa vend i tmerrshëm është ai! Hipokritët betohen se nuk kanë folur asgjë, por me siguri kanë folur fjalë mosbesimi dhe kanë mohuar, pasi që ishin muslimanë, dhe u vjen keq për atë çka nuk e arritën. Dhe bëjnë vërejtje vetëm për atë që All-llahu, nga mirësia e vet, dhe Profeti i tij i bënë të pasur. Po nëse pendohen, është më mirë për ata, e nëse i kthejnë shpinën, All-llahu do t’i vërë në numdine të padurueshme në këtë botë dhe në botën tjetër, e nuk do të kenë në tokë as mbrojtës as ndihmës. Ka prej atyre që i kanë dhënë besën All-llahut: “Nëse na jep nga pasuria e vet, gjithsesi do të japim lëmoshë dhe do të jemi me siguri nga të mirët”. Por, kur Ai u dha nga mirësia e tij, ata u bënë kopracë për këtë dhe u larguan, po ata edhe ashtu ishin të larguar. Dhe ua lidhi Ai atyre në zemrat e tyre hipokrizinë deri në atë ditë kur do të dalin para tij, për shkak se atë çka i premtuan All-llahut nuk e mbajtën dhepër shkak se gënjejnë. A nuk e dinë ata se All-llahu e di çka fshehin ata dhe çka përshpërisin, se All-llahu i di gjitha fshehtësitë. Ata të cilët i pengojnë besimtarët, në dhënien vullnetare të kontributeve, madje i përbuzin edhe ata të cilët japin me përpjekje të madhe, - All-llahu do të dallet me ata dhe ata i pret dënim i dhembshëm. U lute ti për t’i falë ata apo nuk u lute, edhe sikur të lutesh shtatëdhjetë herë, All-llahu nuk do t’ua falë atyre – ngase ata nuk e besojnë All-llahun dhe Profetin e tij. All-llahu, pra, nuk përudhë mbrapshtanët. Ata të cilët mbetën pas Profetit të All-llahut, u dëfryen në shtëpitë e veta, u erdhë rëndë të luftojnë për hirë të All-llahut me mish e me shpirt, dhe i thonin njëri-tjetrit: “Mos ia mësyni luftës në këtë vapë!” Thuaju: “Zjarri i xhehennemit është edhe mëi nxehtë”, n’e marrshin vesh! Le të qeshin pak, e shumë le të qajnë, për këtë shpërblim që po e fitojnë. Dhe nëse All-llahu të kthen përsëri te një grup prej tyre, e ata të lypin leje të dalin me ty, thuaju: “Kurrë nuk do të vini me mua dhe kurr nuk do ta luftoni armikun me mua! Herën e parë keni qenë të kënaqur të mungoni, prandaj rrini me ata të mbeturit”. She askujt prej tyre, kur të vdesin, mos ia fal namazin (e xhenazes) e as mos i shko në varrim, sepse ata e mohuan All-llahun dhe Profetin e tij dhe vdiqën e shkuan të dalur feje. Le të mos pëlqejë ty pasuria dhe fëmijët e tyre! All-llahu dëshiron ë me ato t’i dënojë në këtë botë dhe t’u dalë shpirti si mosbesimtarë. Kurse kur u shpall një kaptinë t’i besoni All-llahut dhe bashkë me Profetin e tij të luftoni, më të fortit nga ata kërkuan leje prej teje dhe thanë: “Na leni neve të rrimë me ata që nuk po vijnë!” Kënaqen të jenë me ata që nuk shkojnë në luftë. Zemrat e atyre janë të vulosura, prandaj ata nuk kuptojnë! Por, profeti dhe ata të cilët besojnë me te, luftojnë me mish e me shpirt, prandaj atyre u takojnë gjithë të mirat dhe ata janë të shpëtuar. All-llahu ka përgatitur për ata xhenete ku do të rrjedhin lumenj e aty do të mbesin përgjithmonë. Ai është sukses i madh. Kanë ardhur edhe disa arab të cilët kërkuan falje që të lypin leje të mos shkojnë, dhe ashtu munguan ata të cilët mashtronin All-llahun dhe Profetin e tij. Ata, nga mesi i tyre, të cilët nuk besuan do t’i godasë vuajtje e rëndë. Nuk u drejtohet kërcënimi të sëmurëve e as të dobtëvet dhe as atyre që nuk mund të gjejnë mjete për luftë, kur janë të sinqertë ndaj All-llahut dhe Profetit të tij. Nuk ka kurrfarë arsyeje të flitet kundër punëmirëve. All-llahu fal dhe është mëshirëplotë, E as atyre të cilëve kur të erdhën t’i transferosh u ke thënë: “Nuk mund të gjej me çka t’ju transferoj”, dhe u kthyen të përlotur, të pikëlluar që nuk kanë mundësi të kontribojnë, Por ka arsye (të flitet) kundër atyre të cilët kërkojnë prej teje leje që të mungojnë, a janë të pasur. Kënaqen të mbesin me ata që nuk shkojnë në luftë. All-llahu i ka vulosur zemrat e atyre, e ata nuk e dinë. Kur të ktheheni në mesin e tyre, ata do t’ju arsyetohen. Thuaj: “Mos kërkoni falje se ne kuk u besojmë, neve na ka informuar All-llahu për ju. All-llahu dhe Profeti i tij do ta shohin punën tuaj, pastaj, ju do të ktheheni te Ai që i di të gjitha fshehtësitë, edhe të dukshmen edhe të padukshmen, dhe do t’ju informojë se çka po bëni. Kur të ktheheni tek ata, do t’ju përbetojnë në All-llahun që t’i lini, prandaj lerini, ata janë njëmend të ndytë, edhe vendbanimi i tyre do të jetë në xhehennem, si shpërblim për atë çka kanë bërë. Ata u përbetojnë që të jeni të kënaqur me ta. Nëse jeni të kënaqur me ta, All-llahu me siguri nuk është i kënaqur me popullin e dalur feje. Beduinët janë mosbesimtarët dhe dyfytyrëshat më të mëdhenj dhe më të këqinj, dhe nuk i njohin normat që i ka shpallur All-llahu Profetit të vet. Kurse All-llahu është shumë i dijshëm e i urtë. Ka beduinë, të cilët e trajtojnë si dënim ate çka japin dhe memzi presin që t’ju godasin fatkeqësitë – ata i gjetë belaja! All-llahu dëgjon dhe di shumë. Por ka beduinë të cilët i besojnë All-llahut dhe botës tjetër dhe konsiderojnë se ajo çka japin është rrugë për t’u afruar te All-llahu dhe ta meritojnë bekimin e Profetit. Shikoni, ajo është me të vërtetë afërsi për ata, All-llahu do t’i përfshijë në mëshirën e vet, sepse Allau fal dhe është mëshirëplotë. All-llahu është i kënaqur me muslimanët e parë, emigrantët dhe ensarët dhe me të tërë ata të cilët i pasojën këta me vepra të mira, por edhe ata janë të kënaqur me Atë. Ai u ka përgatitur atyre xhennete ku rrjedhin lumenj, dhe ata aty do të mbesin përgjithmon. Ai është sukses i madh. Ndër beduinët, rreth jush, ka hipokritë, por ka edhe në mesin e banorëve të Medinës të cilët janë të rryer në dyfytyrësi – ti nuk i di ata. Ata i dimë ne. do t’i dënojmë dyfish e pastaj do të kthehen në një dënim shumë të madh. por ka edhe të tjerë, të cilët i kanë pranuar mëkatet e veta dhe i kanë përzier veprat e mira me tjerat, të këqiat; atyre ndoshta ua fal All-llahu sepse All-llahu fal, Ai është i gjithmëshirshëm. Merre zeqatin nga pasuria e tyre që t’i pastrosh me të dhe t’i bësh të bekuar, edhe lutu për ata, lutja me të vërtetë do t’i qetësojë. Ndërkaq All-llahu dëgjon dhe di shumë. A nuk e dinë ata se vetëm All-llahu pranon pendimin nga robërit e vet dhe e pranon lëmoshën, dhe se All-llahu është me të vërtetë Ai, i cili pranon pendimin dhe është mëshirëplotë? Dhe thuaj: “Punoni! Se All-llahu do ta shoh punën tuaj, por edhe Profeti i tij edhe besimtarët; edhe ju do të ktheheni te ai i cili e di të padukshmen dhe të dukshmen, prandaj, do të ju informojë se çka po bëni. Ka edhe të tjerë që janë në dilema a do t’i dënojë All-llahu apo do t’ua falë. All-llahu është i dijshëm e i urtë. Kurse ata të cilët e ndërtuan xhaminë, për të dëmtuar, për mosbesim edhe përçarje ndërmjet besimtarëve duke e përgatitur për atë i cili qysh më herët ka luftuar kundër All-llahut dhe Profetit të tij, me siguri do të bëjnë be “Ne kemi pas dëshiruar vetëm çka është e mirë”, por All-llahu me siguri e dëshmon se ata janë rrenacakë. Ti kurr mos u fal aty! Xhamia që qysh prej ditës së parë është ngritur për devotshmëri, me të vërtetë meriton më së shumti që aty të kryesh namazin. Në të ka njerëz që dëshirojnë të pastrohen dhe All-llahu i do të pastërtit. A është më i mirë, ai i cili themelin e shtëpisë s ëvet e ka vënë nga devotshmëria ndaj All-llahut dhe me dëshirë që t’i bëhet i afërt, apo ai i cili themelin e shtëpisë së vet e ka vënë në buzë të bregut të brejtur nga uji, i cili është shtrembëruar të bjerë bashkë me të në zjarrin e xhehennemit? All-llahu popullin mizor nuk e drejton në rrugë të drejtë. Ndërtesa që e kanë ngritur ata vazhdimisht do të mbjellë shqetësime në zemrat e tyre, derisa tu pëlcasin zemrat e tyre. Kurse All-llahu është shumë i dijshëm e i urtë. All-llahu ka blerë nga besimtarët shpirtërat dhe pasuritë e tyre me xhennet – ata luftojnë për hirë të All-llahut dhe do të vrasin dhe do të vriten. Ai këtë ua ka premtuar me siguri në Tevratë dhe Inxhil edhe në Kur’an – pra, kush i plotëson premtimet e veta më mirë se All-llahu? Prandaj gëzohuni pazarit që e keni bërë me Te, se ai është shpëtim i madh. Ata që pendohen, dhe i falen Atij, dhe lavdërojnë edhe ecin rrugës së mbarë, bëjnë përulje dhe sexhde, dhe urdhërojnë të bëhen vepra të mira, dhe pengojnë nga veprat e këqia dhe i ruajnë normat e All-llahut. Përgëzoji, pra, besimtarët! Profetit dhe besimtarëve nuk u lejohet të luten për politeistët, edhe n’i paçin të afërt, kur e kanë të qartë se ata janë banorë të zjarrit. E që Ibrahimi u lut për babën e vet, ajo ishte vetëm nga shkaku që i pat premtuar vetëm atij, dhe sapo iu bë e qartë se ai është armik i All-llahut, hoqi dorë prej tij. Ibrahimi me të vërtetë ishte shumë i prekshëm dhe i butë. All-llahu nuk e humb një popull të cilin e ka udhëzuar para se t’ia sqaroj se prej çka duhet të ruhet. Nuk ka dyshim All-llahu i di mirë të gjitha. Me të vërtetë All-llahu është ai që mban pushtetin e qiejve dhe të tokës, ngjall dhe vdes, dhe ju përveç All-llahut nuk keni as mbrojtës as ndihmëtar. All-llahu ia ka falur Profetit dhe “muhaxhirëve” dhe “ensarëve”, të cilët e pasuan në një moment të vështirë, në kohën kur zemrat e disave prej tyre gati sa nuk u luhatën; Ai pastaj ua fali edhe atyre, sepse Ai ndaj atyre është i butë dhe mëshirëplotë. Edhe atyre të treve të cilët patën mbetur vonë, edhe këtë mu atëherë kur toka u bë e ngushtë dhe kur iu ngushtua edhe frymëmarrja, u erdh shpirti në fyt dhe e panë se nuk kanë shpëtim prej All-llahut, por veçse te Ai. Ai pastaj ua pranoi edhe atyre pendimin, që të pendohen, sepse All-llahu, njëmend, pranon pendimin dhe është mëshirëplotë. O besimtarë, frikësohuni All-llahut dhe jini me ata që janë të sinqertë! Nuk është dashur që banorët e Medines, as beduinët për rreth, të mbesin mbrapa Profetit të All-llahut, dhe as që ta duan jetën e vet sa jetën e atij. Ata nuk do t’i godasë as etja as lodhja e uria në rrugën e All-llahut. Dhe as do të paraqiten në ndonjë vend, i cili do t’i hidhërojë mosbesimtarët, e as do të pasojnë çfarëdo të keqe qoftë nga armiku, e ajo të mos u evidentohet e tërë si vepër e mirë. All-llahu me të vërtetë nuk do të lejojë të humbë shpërblimi i punëmirëve. Dhe nuk japin kurrfarë kontributi, as të madh as të vogël, e as që do të kapërcejnë ndonjë luginë e ajo të mos jetë shkruar, që All-llahu t’i shpërblejë për veprat e tyre me shpërblim më të mirë se sa ajo çka e bëjnë. Të gjithë besimtarët nuk duhet të shkojnë në luftë. Disa prej tyre, nga secila bashkësi, le të paraqiten të marrin rrugën e shkencës fetare dhe le t’i tërheqin vërejtjen popullit të vet kur të kthehen nga lufta, ndoshta ata do të ruhen. O besimtarë, luftoni kundër mosbesimtarëve që i keni afër jush dhe le ta ndiejnë ashpërsinë tuaj! Dhe ta dini se All-llahu është në anën e të devotshmëve. Dhe kur po shpallet ndonjë sure, ka prej atyre që thonë: “Kujt nga ju ia ka shtuar besimin kjo?” Sa u përket besimtarëve atyre ua ka forcuar besimin dhe ata gëzohen; E sa u përket atyre, zemrat e të cilëve janë të sëmura, ajo ua ka shtuar ndytësinë mbi ndytësinë e tyre që e kanë, dhe ata vdiqën e shkuan si mosbesimtarë. A nuk i shohin ata se për çdo vjet njëherë, apo dy herë, bijnë në sprovë, dhe prap as pendohen e as mbledhin mendjen. Ndërsa kur po shpallët ndonjë sure vetëm shikohen ndërveti, a ju sheh dikush? E pastaj largohen. All-llahu i lashtë pa përkrahje zemrat e tyre! Për shkak se janë nga ata njerëz që nuk marrin vesh. Ju ka ardhur një Profet nga mesi juaj, i vjen rëndë që do ta vëni në mundime, memzi pret të niseni rrugës së drejtë, sepse është i butë dhe mëshirëplotë ndaj besimtarëve. Por nëse ata kthejnë kryet në anën tjetër, ti thuaju: “Mua më mjafton All-llahu, nukka Zot tjetër përveç Atij, vetëm te Ai kam mbështetje. Ai është Zot i përbotshëm”. Alif Lam Ra. Këto janë ajete të Librit plot urtësi. A u vjen çudi njerëzve që ne i kemi kumtuar një njeriu nga mesi i tyre: “Tërhiqu vërejtjen njerëzve dhe përgëzoi besimtarët për shpërblimin e lartë te Zoti i tyre!” Mosbesimtarët thonë: “Ky është, njëmend, magjistar i vërtetë!” Pa dyshim Zoti i juaj është All-llahu, i cili ka krijuar qiejt dhe tokën për gjashtë ditë e pastaj mbisundoi gjithësinë të rregullojë çështjet. Askush nuk mund të ndërmjetësojë pa lejen e Atij. Ai është All-llahu, Zoti juaj, prandaj adhorone Atë! A nuk po mendoni?! Te Ai do të ktheheni të gjithë, - premtimi i All-llahut është i vërtetë – Ai me të vërtetë zen fill krijimin e pastaj e përsëritë këtë për t’i shpërblyer drejt ata që besojnë dhe bëjnë vepra të mira. Ndërsa për ata që nuk besojnë ka pije prej ujit të nxehtë dhe vuajtje të padurueshme, për atë që mohojnë. Ai është i cili e ka bërë diellin burim të dritës, kurse Hënën të ndritshme dhe ia ka caktuar fazat për të ditur ju numrin e viteve dhe llogaritjen. All-llahu atë e ka krijuar me urtësi. Ai ua shpalon argumentet njerëzve që marrin vesh. Pa dyshim në ndërrimin e natës dhe të ditës dhe në ate çka ka krijuar All-llahu në qiej dhe në tokë, me të vërtetë, ka argumente për njerëzit që i drojnë All-llahut. Ata të cilët nuk shpresojnë në takimin tonë që janë të kënaqur me jetën në këtë botë, dhe gjejnë prehje në të, edhe ata të cilët janë indiferentë ndaj argumenteve tona; Vendbanimi i tyre është zjarri, për atë çka bëjnë. Ata të cilët besojnë dhe bëjnë vepra të mira Zoti i tyre i udhëzon në rrugë të drejtë, me besimin e tyre, në xhennet të kënaqësisë, ku do të rrjedhin lumenj. Lutja e tyre aty është: “Qofsh lartësuar o All-llah!” dhe përshëndetja e tyre “shpëtim”, ndërsa lutja e fundit “Falënderimi është për All-llahun, Zot i botërave!” Sikur All-llahu t’ua shpejtonte njerëzve të keqen ashtu sikur kërkojnë shpejt të mirën, ata, me siguri, do të kishin mbaruar. Por ne prapë i lëmë, ata që nuk besojnë se do të dalin para nesh, të bredhin në humbjen e vet. Kur e godit njeriun e keqja, ai na lutet neve: i shtrimë, ose i ulur ose në këmbë, por kur ia largojmë të keqen, ai vazhdon, sikur të mos na ishte lutur fare për të keqen që e kishte goditur. Kështu mosbesimtarëve u zbukurohet ajo që punojnë. Ne përpara jush kemi shfarosur brezni sepse bënin mizori, kurse profetët e tyre u sillnin argumente të qarta, mirëpo ata nuk u besonin. Ashtu ne shpërblejmë popullin mëkatar. Pastaj juve u kemi bërë mëkëmbës në tokë, pas atyre, që të shohim se si do të veproni. Dhe kur u lexohen ajetet tona të qarta, ata që nuk besojnë se do të dalin para nesh, thonë: “Na sjell ndonjë tjetër Kur’an ose zëvendësoje!” Thuaj: “Nuk është puna ime që unë vetë ta ndërroj, unë përcjell vetëm atë çka më shpallet, unë frikësohem, nëse jam i padëgjueshëm ndaj Zotit tim, nga dënimi i Ditës së madhe. Thuaj: “Sikur të kishte dashur All-llahu, unë nuk do t’ua kisha lexuar e as do t’u kishte njoftuar me te. Unë edhe përpara kësaj (profetësisë) kam jetuar në mesin tuaj, - a nuk kuptoni?” Kush është, pra, më mizor se ai, i cili për All-llahun flet gënjeshtra ose që i përgënjeshtron argumentet e tij?! Mëkatarët njëmend nuk do të shpëtojnë. Sepse adhurojnë, në vend të All-llahut, atë që nuk mund t’u bëjë dëm as dobi, dhe thonë: “Këta janë ndërmjetësuesit tanë te All-llahu”. Thuaj: “A po e informoni All-llahun për diçka që Ai nuk e di se ç’ka në qiej dhe në tokë?! Qoftë lavdëruar Ai dhe i lartësuar mbi ata që i bëjnë shok! Njerëzit ishin vetëm një popull por u përçanë. Dhe sikur të mos ishte fjala e dhënë më parë nga Zoti yt, ata me siguri do të ishin ekzekutuar për atë përse janë përçarë, Dhe thonë: “Përse nuk i vjen atij ndonjë mrekulli nga Zoti i tij?” Thuaj: “Vetëm për All-llahun është padukshmëria, andaj pritni, edhe unë do të pres me ju”. Dhe kur ua mundësojmë njerëzve të shijojnë mëshirën, pas të keqës që i përflak, ata prap u bëjnë kurtha argumenteve tona. Thuaj: “All-llahu është më i shpejtë për t’iu kundërvënë kësaj”. Pa dyshim të deleguarit tanë shkruajnë se çka po thurni ju. Ai është i cili ju shetit në tokë dhe në det, dhe kur jeni në lundër dhe kur ata të lundrojnë me ta, me një erë të lehtë me të cilën ata gëzohen, ia behë erë e fortë dhe tërbohen valët nga të gjitha anët, dhe mendojnë se janë të rrethuar, me këto i luten All-llahut me sinqeritet dhe bindje: “Sikur të na shpëtojshe nga kjo me siguri do të ishim mirënjohës!” Dhe kur ai i shpëton, ata prapë menjëherë pa kurrfarë arsyeje bëjnë turbullira në tokë! O njerëz, turbullirat që bëni për t’u kënaqur në jetën e kësaj bote, janë kundër vetes tuaj, pastaj do të ktheheni tek ne dhe ne do t’ju informojmë ç’keni punuar! Pa dyshim jeta në këtë botë i shembëllen ujit që ne e lëshojmë nga qielli me të cilin ushqehen bimët në tokë, prej të cilave ushqehen njerëzit dhe kafshët. Ashtu që kur toka stoliset me petkun e vet dhe qëndiset, dhe kur banorët e saj mendojnë se ata janë zotëruesit e saj, vjen urdhëri ynë, natën ose ditën, dhe ne ata i bëjmë si të korrura, sikur të mos kishte qenë dje fare. Ja, ashtu ne në hollësi shkoqisim argumentet për popullin që mendon. All-llahu thërret në shtëpi të paqes dhe udhëzon në rrugë të drejtë kë do Ai. Ata që bëjnë vepra të mira gjejnë mirësi edhe më tepër se kaq. Fytyrat e tyre nuk do t’i mbulojë terr e as dëshprim. Ata janë banorë të xhennetit, aty do të mbesin përgjithmonë! Kurse ata të cilët bëjnë vepra të këqia, shpërblimi i së keqës është aq sa ka qenë e keqja, ata do t’i mbulojë poshtërsia, nuk do t’i mbrojë askush nga All-llahu, fytyrat do t’i kenë të zeza sikur i ka mbuluar ndonjë pjesë e natës së errët; ata janë banorë të zjarrit dhe aty do të qëndrojnë përgjithmonë! Kurse atë ditë, kur do t’i tubojmë të jgithë e t’u themi atyre të cilët i kanë bërë shok All-llahut: “Ndalni në vend ju edhe shokët (idhujt) tuaj!”. Pastaj do t’i ndajmë, e shokët e tyre do të thonë: “Ju nuk na keni adhuruar neve”. All-llahu mjafton për dëshmitarë edhe për ne edhe për ju, ne, njëmend kemi qenë indiferent ndaj adhurimit tuaj. Aty secili do ta dijë se ç’ka punuar më parë dhe do të kthehen te All-llahu, Zoti i tyre i vërtetë, dhe do të humbasin prej aty ata çka i ishin trilluar (idolet). Thuaj: “Kush ju ushqen nga qielli dhe nga toka, ose kush ju mundëson të dëgjoni, të shihni dhe kush krijon të gjallin nga i vdekuri, e nga i gjalli bën të vdekurin, kush po i rregullon të tëra këto? – All-llahu, do të thonë ata, e ti thuaju: “Po a hiq nuk keni dro?” Ai është All-llahu, Zot i juaj i vërtetë! Çka ka tjetër pas të vërtetës, përveç humbjes? E ku po shkoni pra?! Ashtu realizohet fjala e Zotit tënd ndaj atyre që bëjnë prapshti, se ata nuk besojnë. Thuaj, a mundet ndonjë nga idolet tuaja ta zë fill krijimin e pastaj të përsërisë atë? Thuaj, “All-llahu është zanafillës e pastaj atë e bën përsëri, e ju ku po shkoni pra?” Thuaj, a është kush nga shokët (idhujt) tuaj i cili përudhë kah e vërteta? Thuaj, vetëm All-llahu udhëzon kah e vërteta. Po a është pra i denjë për ta pasuar ai, i cili udhëzon kah e vërteta, apo ai i cili nuk udhëzon përveç nëse e drejton dikush. Ç’është me ju, si po gjykoni?! Shumica sish pasojnë supozimet, por supozimet, njëmend, aspak nuk i bëjnë dobi të vërtetës, All-llahu, me siguri, e di mirë se ç’bëjnë ata. Ky Kur’an nuk është i trilluar, është nga All-llahu, por është dëshmi e saktësisë së asaj që ishte përpara tij dhe sqaron dispozita. Në atë nuk ka dyshim, është nga Zoti i botërave. Ose thonë: “E ka trilluar atë!” Thuaj: “po sillne edhe ju një sure të ngjashme me këtë, dhe thirrni në ndihmë cilindo që të mundeni, përveç All-llahut, nëse flisni të vërtetën”. Por ata e mohojnë atë që nuk e njohinnn e shpjegimi i tij ende nuk ka ardhur. Ashtu kanë mohuar edhe ata përpara tyre, por shiko si përfunduan mizorët! ka prej atyre që i besojnë atij, por ka edhe që nuk i besojnë. Kurse Zoti yt i di më së miri ngatrrestarët. Dhe në qoftëse ata përgënjeshtrojnë, Ti thuaju: “Mua të miat, e juve punët tuaja; ju nuk përgjigjeni çka bëj unë, por edhe unë nuk përgjigjem çka bëni ju”. Ka prej tyre të cilët vijnë të dëgjojnë. A ti do t’i bësh të shurdhër që të dëgjojnë edhe kur ata nuk kuptojnë? Nga ata ka që të përcjellin. A po i përudhë ti të verbërit, edhe kur ata nuk shohin? All-llahu, njëmend, nuk u bën asnjë të padrejtë njerëzve, por ata bëjnë krim ndaj vetvetes, Kurse atë ditë kur t’i tubojë, ata, sikur nuk kanë qëndruar më tepër se vetëm një orë të ditës, do të njihen në mes veti. Kanë mbaruar ata që e konsiderojnë si gënjeshtër ballafaqimin me All-llahun dhe nuk janë të përudhur. Qoftë të tregojmë diçka nga ajo që u premtojmë qoftë të ta marrim shpirtin, ata kthimin e kanë te ne dhe atëherë All-llahu është dëshmitar se ç’bëjnë ata. Çdo popull ka pasur një profet. Dhe kur atyre u vinte profeti, në mesin e tyre veprohej e gjykohej me drejtësi, ata nuk maltretoheshin. Dhe ata thonë: “Kur më ky premtim, nëse flisni të vërtetën?” thuaj: “Unë nuk kam mundësi të bëj as për vete dëm as dobi, përveç asaj që do All-llahu! Secili popull ka një përfundim, dhe kur i vjen fundi – as për një moment nuk mund të vonohet e as të shpejtohet”. Thuaj: “Më thuani ju mua nëse ju godit dënimi i tij ditën ose natën, përse e ngusin kriminelët? E pastaj, pasi që të ndodhë, a do të besoni në atë? A tani a? e më herët e keni pasë lypur më shpejtë!” Pastaj do t’u thuhet atyre që kanë bërë krime: “Shijone dënimin e përjetshëm! A shpërbleheni ndryshe përpos si e keni merituar?” Dhe do të pyesin ty, a është ajo? Thuaj: “Po, pasha Zotin tim! Ajo është më se e vërtetë dhe ju asaj nuk mund t’i ikni”. Sikur ta ksihte tërë atë çka ekziston në tokë, kushdo qoftë nga mosbesimtarët, ai do ta jepte për kompensim. Dhe kur ta shohin dënimin, do ta fshehin pendimin, por do të gjykohen sipas drejtësisë, nuk do të keqtrajtohen. All-llahut i takon krejt çka ka në qiej dhe në tokë, apo jo? Premtimi i All-llahut, me siguri, është i vërtetë, apo jo? Vetëm se shumica prej tyre nuk e dinë. Ai ngjall dhe vdes dhe tek Ai do të ktheheni. O njerëz, juve më tani u a ardhur këshilla nga Zoti juaj edhe një bar për zemrat tuaja, udhëzim e mëshirë për besimtarët. Thuaj: “le t’i gëzohen pra mirësisë dhe mëshirës së All-llahut, ajo është më e mirë se ajo ç’po grumbullojnë”. Thuaj: “Ku keni parë ju, ushqimin që ua jep All-llahu, njërin e konsideroni të ndaluar e tjetrin të lejuar? Thuaj: “A ju ka lejuar All-llahu këtë (gjykim) apo ju shpifni në llogari të All-llahut?” Dhe ç’mendojnë ata, të cilët kundër All-llahut shpifin gënjeshtra, në ditën e kijametit? All-llahu ndaj njerëzve është me të vërtetë shumë i mirë, por shumcia sish nuk janë mirënjohës. Dhe ti nuk mund të bësh ndonjë punë dhe as nuk do të lexosh prej tij diç nga Kur’ani, dhe nuk do të bëni kurrfarë pune e ne të mos jemi dëshmitarë derisa ju të merreni me atë punë. Zotit tuaj nuk i mbetet e fshehur as sa një grimë, as në tokë as në qiell dhe nuk ka asgjë, as më shumë as më pak se ajo e ë, nuk është në Librin e qartë (Kur’an). Pa dyshim dashamirët e All-llahut nuk frikësohen për kurrgjë e as nuk pikëllohen, apo jo? Ata të cilët besojnë dhe drojnë. Për ata ka përgëzime edhe në këtë jetë edhe në ahiret, - fjalët e All-llahut nuk kanë të ndryshuar – ajo është njëmend sukses i madh. Le të mos pikëllojnë ty bisedat e tyre! Me të vërtetë e tërë forca i takon All-llahut, Ai dëgjon dhe i di shumë mirë. Të All-llahut janë të gjithë ata, që janë në qiej dhe në tokë, apo jo? Kurse ata të cilët në vend të All-llahut adhurojnë idhuj e nuk ndjekin rrugën e drejtë, ata pasojnë vetëm supozimet dhe nuk kanë tjetër rrugë, vetëm se imagjinojnë. Ai është i cili ua ka bërë natën të pushoni, kurse ditën që të shikoni. Në këtë ka argumente për njerëzit që dëgjojnë. Thonë: “Ka All-llahu fëmijë!” Qoftë lartësuar Ai! Ai është i pasur. Ju nuk keni kurrfarë argumenti për atë (çka thuani). Gjithë çka ka në qiej dhe në tokë është e atij. Pse flisni për All-llahun çka nuk dini!? Thuaj: “Ata që shpifin gënjeshtra kundër All-llahut nuk do të shpëtojnë”. Do të kënaqen në këtë botë, por për kohë të shkurtër, e pastaj do të kthehen te ne dhe ne do t’u mundësojmë të shijojnë dënimin e rëndë për shkak se nuk besonin. Lexoju atyre historinë për Nuhin! Kur iu drejtua popullit të vet: “O populli im, nëse u është mërzitur qëndrimi im në mesin tuaj, dhe vërejtjet e mia me argumente të All-llahu, - e unë jam mbështetur në All-llahun, - atëherë, bashkë me zotërit tuaj, vendosni dhe mos fshihni asgjë dhe ekzekutone atë kundër meje, mos pritni!” Por nëse ktheni shpinë, ani, unë prej jush nuk kërkoj kurrfarë shpërblimi, mua do të më shpërblejë All-llahu. Unë jam i urdhëruar të jem musliman. Dhe ata e quajtën rrenacak, por ne atë e shpëtuam në anije dhe ata që ishin me te i bëmë mëkëmbës, kurse ata të cilët përgënjeshtruan argumentet tona, i përmbytëm, andaj shiko si kanë përfunduar ata që nuk i kanë përfillur vërejtjet! Pastaj u dërguam profetë, pas atij, popujve të tyre dhe ata kanë sjellë argumente të qarta, por ata nuk i besonin asaj që e kishin përgënjeshtruar më aprë. Ashtu ne vulosim zemrat e atyre të cilët kalojnë çdo kufi. Mandej, pas atyre, dërguam Musanë dhe Harunin me mrekullitë tona te Faraoni dhe paria e tij, por ata u bënë mendjemëdhenj sepse ishin popull mëkatar. Pasi që u erdhi e vërteta nga ne, thanë: “Kjo është njëmend magji flagrante”. Musa u tha: “E ju pasi që u ka ardhur e vërteta thoni se kjo është magji, por magjistarët nuk do të shpëtojnë!” Ata i thanë: “A ke ardhur të na shmangësh nga ajo ku i kemi gjetur të parët tanë, kurse u të dyve t’u mbesë madhështia e pushteti në tokë? Ej, ne, pra, nuk ju besojmë juve të dyve!” Dhe Faraoni tha: “M’i sillni të gjithë magjistarët e shkathët!” Dhe kur erdhën magjistarët, Musa u tha, “hudhni ç’keni për të hudhur!” dhe kur ata i hudhën, Musa thirri, “ajo që keni përgatitur është magji! All-llahu pamëdyshje do ta zhdukë, sepse All-llahu nuk miraton veprën e të mbrapshtëve, All-llahu e realizon të vërtetën me fjalën e vet, anipse këtë e urrejnë mëkatarët”. dhe musasë nuk i besoi tjetër kush, përveç një pjese të popullit të tij, për shkak të frikës nga Faraoni dhe paria e popullit të tij që mos t’i maltretojnë. Dhe Faraoni, njëmend ishte pushtetfortë në tokë, ndaj ai me të vërtetë ishte shkatërrues. Dhe Musa tha: “O populli im, nëse i besoni All-llahut, mbështetuni te Ai nëse jeni muslimanë!” “Te All-llahu mbështetemi!” u përgjegjën ata. “O Zoti ynë, mos na bënë viktimë të një populli mizor!, Dhe me mëshirën tënde shpëtona nga populli që nuk beson!” Dhe ne i shpallëm Musaut dhe vëllait të tij që në Egjipt të ndrtojnë shtëpi për popujt e tyre të dyve, dhe shtëpitë tuaja bëni faltore dhe kryeni faljen! Ti përgëzoj besimtarët! Dhe Musa tha: “O Zoti ynë! Ti me të vërtetë u ke dhënë Faraonit dhe parisë së tij pasuri dhe stoli në jetën e kësaj bote, që të largohen nga rruga yte, o Zoti ynë, shkatërro pasurinë e tyre dhe gurëzojau zemrat e tyre, le të mos besojnë derisa të përjetojnë dënimin e dhembshëm!” “Është pranuar lutja e ju të dyve”, - tha Ai, - prandaj ju të dy qëndroni në rrugë të drejtë e kurrsesi mos pasoni rrugën e atyre që nuk dinë!” dhe ne i transferuam izraelitët përtej detit, kurse Faraoni dhe ushtarët e tij i ndoqën pas me urrejtje dhe armiqësi, derisa filloi të përmbytet, dhe ta: “Unë besoj se nuk ka Zot tjetër përveç atij të cilit i kanë besuar izraelitët, edhe unë jam nga muslimanët!” A tash a? Kurse më parë ke qenë i padëgjueshëm dhe ke qenë mbrapshtan! Prandaj sot do ta shpëtojmë vetëm trupin tënd që t’u shërbejë atyre që vijnë pas teje si argument. Megjithatë, shumë njerëz janë indiferent ndaj argumenteve tona. Dhe ne i vendosëm izraelitët në një vend të mirë dhe i furnizuam me gjëra të mira dhe ata nuk u përçanë në mendime deri sa u erdhi dituria. Zoti yt, me siguri, do t’i gjykojë në ditën e kijametit lidhur me atë përse janë kundërshtuar. Nëse dyshon në atë që ta shpallim ty, pyeti ata që lexojnë Librin (të shpallur) përpara teje. Ty të vjen e vërteta nga Zoti yt dhe kurrsesi mos jij nga ata që dyshojnë. Dhe kurrsesi moj jij prej atyre që i përgënjeshtrojnë argumentet e All-llahut e të bëhesh nga të humburit. Me siguri ata ndaj të cilëve është zbatuar fjala e Zotit tënd nuk besojnë, Po edhe sikur t’u vinte secili argument një nga një derisa ta shohin dënimin e padurueshëm. Sado që nuk ka pasur asnjë qytet i cili ka besuar dhe u ka bërë dobi besimi i tyre, përveç popullit të Junusit, kur kanë besuar ua kemi larguar vuajtjen e turpshme në jetën e kësaj bote dhe i bëmë të lumtur për një kohë të caktuar. Sikur të kishte dashur Zoti yt, dot ë kishte besuar gjithkush që është në tokë, pa përjashtim. A ti do t’i shtysh njerëzit të bëhen besimtarë? Asnjë njeri nuk është besimtar pa vullnetin e All-llahut; dhe Ai dënon ata që nuk mendojnë. Thuaj: “Shikoni çka ka në qiej dhe në tokë!” Por prap popullit që nuk beson nuk do t’u bëjnë dobi argumentet dhe qortimet. A po presin tjetër send, përveç sikur fati që i gjeti ata të cilët kanë kauar para atyre? Thuaj: “Pritni, se edhe unë me ju po pres!” Pastaj i shpëtojmë profetët tanë dhe ata që kanë besuar. Ja, ashtu është e drejta jonë t’i shpëtojmë besimtarët. Thuaj: “O njerëz, nëse keni dyshim në fenë time, unë nuk i adhuroj ata që ju, në vend të All-llahut, i adhuroni, por i falem vetëm All-llahut, i cili do t’u marrë shpirtërat. Unë jam i urdhëruar të jem besimtar. Dhe kthehu kah feja e drejtë, dhe kurrë mos u bënë mohues! Dhe mos iu lut, në vend të All-llahut, asaj çka nuk të bën as dobi as dëm, sepse në qoftë se e bën këtë, atëherë ti je nga mëkatarët. Nëse All-llahu të përfshinë me ndonjë të papritur, askush, përveç atij, nuk mundet ta largojë, por nëse të do të mirën, prap askush nuk mund ta pengojë mirësinë e Tij. Ai me atë shpërbblen kë të dojë nga robërit e et dhe falë shumë, është mëshirëplotë”. Thuaj, “o njerëz, e vërteta ju vjen nga Zoti juaj, dhe ai që përudhët rrugës së drejtë e ka për vete, edhe ai që merr rrugën e shtrembër e bën për vete, unë nuk jam tutor i juaj”. Ti paso atë çka të shpallet ty dhe jij i durueshëm deri sa të gjykojë All-llahu, Ai është më i miri gjykatës! Alif Lam Ra. Libri, ajetet e të cilat janë plotë urtësi e pastaj janë shkoqitur, është nga i urti nga i informuari, Që të mos adhuroni tjetër, përveç All-llahut – unë jam dërguar nga ana e Tij qortues dhe përgëzues; Dhe që të kërkoni falje nga Zoti juaj dhe të pendoheni, edhe Ai do t’ju mundësojë të jetoni të lumtur deri në momentin e caktuar dhe secilit të merituar i jepet mirësia e merituar. Po nëse ia ktheni shpinën, ani, unë me të vërtetë i frikësohem dënimit tuaj në ditën e madhe. Te All-llahu do të ktheheni dhe Ai ka mundësi për gjithçka! Ata përpiqen të fshihen nga Ai, apo jo?! Edhe kur mbështillen në petkun e vet, Ai e di atë çka fshehin dhe atë çka shfaqin, apo jo? Ai, njëmend, i di mirë mendimet e gjithkujt. Në tokë nuk ka asnjë qenie të gjallë e të mos e ketë ushqimin te All-llahu. Ai di se kush do të qëndrojë dhe ku do të varroset. Tëra këto janë në Librin e qartë. Ai është që ka krijuar qiejt dhe tokën për gjashtë ditë dhe mbikqyrja e tij ishte mbi ujë, që t’ju sprovojë se cili nga ju do të jetë më i mirë në vepra. Nëse ti thua, pas vdekjes me siguri do të ringjalleni, mosbesimtarët do të thonë patjetër: “Kjo nuk është asgjë tjetër përveç mashtrim flagrant!” Dhe nëse ne ua anulojmë dënimin deri në afat të caktuar, ata me siguri do të thonë: “Pse, për çka po e vonon?” Kurse në ditën kur t’u vijë, nuk do t’u largohet atyre dhe nga të gjitha anët do të jenë të rrethuar nga ajo që i janë tallur. Nëse i mundësojmë njeriut të shijojë mëshirën tonë e pastaj ia shkurtojmë, ai dëshprohet dhe bëhet mohues bukëshkelë. Po nëse i mundësojmë të shijojë dhuntitë pas dënimit që e ka gjetur, ai me siguri do të thotë: “Më janë larguar të këqiat”! Ai pa dyshim është entuziazmuar dhe i stërkrenuar. Përveç atyre që durojnë dhe bëjnë vepra të mira, ata janë që meritojnë falje dhe shpërblim të madh. Ti ndoshta do të kishe lënë anash diçka nga ajo që të shpallet, dhe ta shtrëngon krahërorin, për të mos thënë ata “Pse nuk i është dërguar ndonjë pasuri ose të kishte ardhur me të ndonjë engjull”. Ti vetëm tërheq vërejtjen, kurse All-llahu për të gjitha gjërat përkujdeset. Ose po thonë, “Ai po trillon!” Thuaj: “po formuloni ju dhjetë kaptina të ngjashme me të (Kur’anin), të trilluara, dhe thirrni në ndihmë cilin të doni, në vend të All-llahut, nëse e flisni të vërtetën!” Po nëse nuk u përgjigjen, atëherë ta dini se është i shpallur me dijeni të All-llahut dhe nuk ka tjetër Zot përveç Atij, a po bëheni muslimanë?! Kush dëshiron jetën në këtë botë dhe bukuritë e saj – Ne do t’ua shpërblejmë punët e tyre dhe në këtë asgjë nuk do t’u lihet mangut. Ata janë për të cilët në botën tjetër ka vetëm zjarr, është e pavlefshme se çka kanë bërë në tokë dhe është krejt e kotë ajo që punojnë. Po kush është në rrugë të drejtë e më të qartë se ai i cili është i drejtuar nga Zoti i tij, dhe lexon ate (Kur’anin), dëshmitar i tij, si edhe para tij, librin e Musaut, udhërrëfyes dhe mëshirë? Ata i besojnë atij, dhe kush e mohon atë, nga grupet, vendbanim i tij është zjarri. Prandaj ti mos dysho kurrsesi në të, ai padyshim është i saktë nga Zoti yt, por shumica e njerëzve nuk besojnë. A ka më mizor se ai i cili trillon gënjeshtra për All-llahun? Ata do të sillen para Zotit të tyre dhe dëshmitarët do të thonë: “Këta janë të cilët kanë thurë gënjeshtra për Zotin e vet!” A nuk është mallkim i All-llahut kundër mizorëve, Të cilët shmangin nga rruga e All-llahut dhe përpiqen ta shtrembërojnë”, dhe ata, ata nuk besojnë në botën tjetër! Ata në tokë nuk mund ta pengojnë, dhe përveç All-llahut nuk kanë tjetër mbrojtës. Dënimi i atyre shumëfishohet dhe nuk munden as të dëgjojnë, as të shohin; Ata kanë shkatërruar vetveten, madje i kanë humbur edhe ata që i kanë trilluar (idolet). Ata, pa dyshim, në atë botë do të jenë krejtësisht të humbur. Ata të cilët bëjnë vepra të mira dhe i qëndrojnë besnik Zotit të tyre, do të jenë banorë të xhennetit, aty do të jenë përgjithmonë. Këta dy grupe shembëllejnë si i verbëri dhe i shurdhëri dhe sikur ai i cili sheh dhe dëgjon. A janë këta të dy të barabartë për krahasim? A nuk mendoni fare? Edhe Nuhin ia dërguam populit të vet. “Unë jam që t’ju tërheq vërejtjen haptazi, Që të mos adhuroni tjetër përveç All-llahut;, unë, njëmend, kam frik për dënimin kundër jush në ditën e padurueshme!” Dhe paria e popullit të tij, ata të cilët kanë mohuar, thanë: “Me sa shohim ne, ti je njeri sikurse edhe ne, po shohim edhe se të pasojnë pa kurrfarë mendimi vetëm ata që s’janë kurrkushi ndër ne; ne nuk shohim se je diç më i mirë se ne, aq më tepër mendojmë se je gënjeshtar”. Ai tha, “O populli im, a po shikoni! Nëse unë e kam të qartë nga Zoti im dhe Ai më ka dhënë profetësi, ju jeni të verbuar. A t’ju detyrojmë, përkundër vullnetit tuaj, për diçka që urreni?! O populli im! Për këtë unë nuk kërkoj prej jush pasuri, më shpërblen vetëm All-llahu. Dhe unë nuk po i përzë besimtarët, ata do të dalin para Zotit të tyre; por unë e shoh se jeni njerëz që nuk dini. O populli im! Kush do të më mbronte nga All-llahu sikur edhe ata t’i kisha përzënë? A nuk kujtoheni pak? Unë nuk ju them se te unë janë depot e All-llahut, edhe të padukshmen nuk e di, e as që ju them: “Unë jam engjull, e as që ju them për ata, të cilët ju i shikoni me nënçmim se All-llahu nuk do t’ju japë të mira; All-llahu e di më së miri se çka kanë ata në shpirtë – sepse atëherë do të isha gabimtar”. “O Nuh, - i thanë ata, - ti ke polemizuar me ne dhe ke diskutuar gjatë. Hajde, nëse flet të vërtetën, le të na godas ajo me çka po na kërcënohesh?” “Atë do ta bëjë vetëm All-llahu, nëse do – tha ai – dhe ju nuk mund ti shpëtoni”. Këshilla ime nuk ju bën dobi, nëse All-llahu do t’ju lërë të humbur, kushedi sa të dëshiroj unë të ju këshilloj. Ai është Zoti juaj dhe te ai do të ktheheni”. A po thonë se ai e trillon!? Thuaj: “Nëse e trilloj është mëkati im, por unë jam larg mëkateve që bëni ju”. Dhe Nuhit i qe shpallur: “Askush tjetër nga populli yt nuk do të besojë, përveç atyre që janë besimtarë, prandaj mos u pikëllo për atë çka bëjnë ata! Dhe bëre anijen nën mbikqyrjen tonë dhe me frymëzimin tonë, dhe mos fol më për ata që bëjnë mizori – ata gjithqysh do të përmbyten!” Dhe ai e bëri anijen. Ndërsa paria e popullit të tij, sa herë që kalonin pranë tij, e tallnin. “Nëse ju na tallni neve – u thoshte ai – do t’ju tallim edhe ne juve, ashtu siç talleni ju, Dhe keni për të marrë vesh se kë po e godet dënimi i turpshëm dhe kush do të jetë në dënim të përjetshëm”. Dhe kur u shpall urdhëri ynë dhe vërshoi uji nga sipërfaqja e tokës, Ne i thamë: “Ngarko në anije nga një çift të secilit lloj edhe familjen tënde – përveç atyre për të cilët është bërë fjalë – edhe besimtarët!” Po pak ka pasur me të, të cilët besuan. Dhe kur u tha: “Hipni në të, ajo në emër të All-llahut lundron dhe ndalet! Zoti im, njëmend fal, është mëshirëplotë”. Dhe ajo lundroi me ata në valët e mëdha si kodra dhe Nuhi e thirri djalin e vet i cili ishte më larg: “O biri im, hip me ne dhe mos u bënë me mosbesimtarët!” “Do të shmangem te një mal që do të më shpëtojë nga uji, - iu përgjigj ai. “Sot – i tha – askush nuk do të kursehet nga dënimi i All-llahut, përveç atij të cilin Ai e mëshiron. Dhe vala i ndau ata dy dhe ai u mbyt. “Oj tokë! – i tha, - thithe ujin tënd, e ti o qiell ndal!” Dhe uji u tërhoq edhe urdhëri u zbatua, ndërsa anija u ndal në malin al-Xhudij, dhe u tha “Qoftë larg populli mizor!” Dhe Nuhi e luti Zotin e vet e i tha: “O Zoti im, djali im është, fëmijë e kam, kurse premtimi yt është i vërtetë dhe Ti je më i urti i të urtëve!” “O Nuh – i tha Ai, - me të vërtetë ai nuk është nga familja jote. Ai ka bërë punë të pamirë, prandaj mos më lut për atë çka nuk e di! Unë të këshilloj që të mos bëhesh injorant”. Zoti im – tha ai – Unë mbështetem te ti dhe besatohem se më nuk do të lutem për atë çka nuk kam njohuri! Nëse nuk ma fal dhe nuk më mëshiron do të jem i humbur”. Iu tha: “O Nuh, shkarkohu me përshëndetjen tonë dhe me bekime për ty dhe popujt që janë me ty! Edhe popujt të cilëve do t’u mundësojmë të kënaqen, por pastaj do t’i gjejë dënim i dhembshëm”. Ato janë lajme të panjohura që t’i shpallim ty, as ti as populli yt përpara kësaj nuk keni ditur. Prandaj ke durim, përfundimi, njëmend, është në dobi të devotshmëve! Edhe Adit – vëllaun e tyre Hudin: “O populli im, - u tha, - adhurone All-llahun, ju nuk keni tjetër Zot përveç Atij, ju vetëm po kurdisni trillime! O populli im, unë nuk kërkoj prej jush shpërblime për këtë; mua më shpërblen vetëm Ai i cili më ka krijuar! Pse nuk mblidhni mendjen? O populli im, kërkoni që t’ju falë Zoti juaj dhe pendohuni! Ai do t’ju dërgojë shi të mjaftueshëm dhe do t’jua shtojë forcën me forcë të re, dhe mos shmangeni e të bëheni mëkatarë!” Ata i thanë, “O Hud, nuk na ke sjellë kurrfarë sqarimi dhe ne nuk i lëmë zotërat tanë vetëm për fjalët tua, ne ty nuk të besojmë. Ne të themi se ty të ka goditur me të keqe ndonjë zot i ynë. Unë – tha ai – kam dëshmitar All-llahun, por edhe ju dëshmoni se unë jamë larg asaj që ia bëni ju shok, Përveç atij; Të gjithë ju, pra, ngriheni (bëni kurtha) kundër meje dhe hiq mos pritni! Unë kam mbështetje te All-llahu, te Zoti im dhe i juaj! Nuk ka asnjë krijesë të gjallë që nuk është nën sundimin e tij; Zoti im, me të vërtetë, vepron drejtë. Dhe nëse ia ktheni shpinën – e unë ua kam kumtuar atë përse jam dërguar te ju – Zoti im do të mëkëmbë, në vend tuajin një popull dhe ju nuk mund t’i bëni kurrfar dëmi; Zoti im, pa dyshim, është roje mbi çdo send”. Dhe kur ia arriti dënimi ynë, ne me mëshirën tonë, shpëtuam Hudin dhe ata që kishin besuar me të, i shpëtuam ata nga një dënim shumë i rëndë. Dhe ai është Ad; i mohuan argumentet e Zotit të vet dhe nuk e dëgjuan Profetin e vet, por pasuan urdhërin e dofarë kriminelësh kokëfortë. Dhe ata i ka ndjekur mallkimi në këtë botë dhe në ditën e gjykimit. Ad, njëmend nuk i besuan Zotit të vet, apo jo? Qoftë i larguar Adi, populli i Hudit! Kurse Themudit – vëllaun e tyre Salihun, dhe u tha, “O populli im, adhurone All-llahun, ju nuk keni tjetër Zot përveç Atij! Ai ju krijoi nga dheu dhe ju vendosi të jetoni në te. Prandaj kërkoni falje dhe shprehni pendimin atij, sepse Zoti im është me siguri afër dhe përgjigjet”. “O Salih, - i thanë ata, ti ndër ne ke qenë i nderuar përpara kësaj. A ti po na pengon t’i falemi atij që i janë falur baballarët tanë? Ne shumë dyshojmë në atë që na thërret ti”. O populli im, - u tha ai – a e shihni, nëse unë e kam të sqaruar nga Zoti im dhe Ai vetë më ka dhënë mëshirë; kush do të më mbrojë nga All-llahu nëse unë nuk e ndëgjoj, ndërsa ju vetëm ma shtoni shkatërrimin. O populli im, kjo deve e All-llahut është një argument për ju. Lëreni le të kullosë në tokën e All-llahut dhe mos i bëni dëm se do t’ju gjejë dënimi menjëherë”. Mirëpo, ata e mbytën e ai tha: “Do të jetoni në shtëpitë tuaja vetëm tri ditë, ai është premtim i sigurt”. Dhe kur erdhi dënimi ynë, Ne, nga mëshira jonë, e shpëtuam Salihun dhe besimtarët që ishin me të nga turpi i asaj dite. Zoti yt është pa mëdyshje i fortë, i gjithfuqishëm, Kurse ata të cilët kanë bërë mizori i përfshiu ushtima dhe u gjetën të vdekur, kufoma, në shtëpiat e veta, Sikur të mos kishin jetuar fare në to. Themudi, njëmend, e mohoi Zotin e vet, apo jo?! Qoftë larguar Themudi! Edhe Ibrahimit i patën ardhur të deleguarit tanë dhe i thanë: “Paç paqe!” “Edhe për ju qoftë paqa!”, u përgjegj ai, dhe shpejt u solli një viç të pjekur, Dhe kur pa se duart e tyre nuk shtrihen kah mishi, ai e kuptoi se nuk janë musafirë të zakonshëm dhe e kaploi njëfarë frike prej tyre. “Ti mos u frikëso, - i thanë ata, ne jemi dërguar te populli i Lutit”, Kurse gruaja e tij rrinte aty dhe ne e përgëzuam me Is-hakun, e pas Is-hakut me Jakubin; Ajo qeshi; “Qyqja unë!, tha, a kaq e vjetër të bëj fëmijë, madje edhe me këtë burrin tim plak! Kjo me të vërtetë është diçka e çuditshme!” A po çuditesh nga puna e All-llahut? I thanë ata – mëshira e All-llahut dhe bekimet e tij janë me ju, familje e profetit. Ai është i denjë për falënderim dhe lartësim”. Dhe pasi i kaoi frika Ibrahimit dhe i erdh lajmi i gëzueshëm, filloi të diskutojë me të deleguarit tanë përpopullin e Lutit. Ibrahimi, vërtetë ishte shumë i butë, i dhembshëm dhe besnik. “O Ibrahim, hiqju kësaj, ka ardhur urdhëri i Zotit tënd që ata patjetër t’i arrijë dënimi i pashmangshëm”, Dhe kur të deleguarit tanë erdhën te Luti, ai u ngushtua dhe i erdh keq prej tyre dhe tha “Kjo është ditë e rëndë!” Dhe populli i tij u vërsul tek ai, - të cilët edhe më parë punonin vepra të turpshme. “O populli im, - tha ai, - qe vajzat e mia, këto janë të pastërta për ju! Frikësohuni All-llahut dhe mos më turpëroni me musafirët e mi! vallë a nuk paska prej jush asnjë njeri të marrë vesh? “Ti e ke ditur, - i thanë ata, - se ne nuk kemi asnjëfarë të drejte në vajzat tua, dhe ti e di, me siguri, se çka dëshirojmë”. “Eh! Sikur të kisha pasur forcë për ju, - tha ai, - ose të kisha mbështetje në ndonjë krah të fortë!” “O Lut, - i thanë, - ne jemi të deleguarit e Zotit tënd, as që kanë për të arritur te ti. Ti me familjen tënde nisu natën dhe le të mos mbesë askush, përveç gruas tënde. Atë do ta gjejë ajo që po i gjen ata. Fundi i tyre është agimi; a nuk është afër agimi?” Dhe kur erdhi urdhëri ynë, Ne i përmbysëm të gjitha, ajo që kishte qenë lartë ra poshtë, dhe mbi ta lëshuam guraleca sikur copa të argjilit, që reshën pa ia nda. Të caktuar nga Zoti yt, e ajo nuk është larg nga mizorët. Dhe Medjenit - vëllaun e vet, Shuajbin. “O populli im – tha ai, - adhurone All-llahun, ju nuk keni tjetër Zot përveç Atij, dhe mos bëni padrejtësi në peshojë, qoftë me litër a me terezi. Unë e shoh se ju keni mjaft dhe frikësohem se një ditë do t’ju godasë dënimi. “O populli im! Matni drejt si me litër ashtu edhe me terezi dhe mos ua mungoni njerëzve gjërat e tyre dhe mos bëni në tokë keq dhe turbullime. Më mirë është ajo që ua le All-llahu, nëse jeni besimtarë, kurse unë nuk jam roja juaj!” “O Shuajb, - i thanë, - kjo e falmja jote atë urdhëron që t’i lëmë ata që i kanë adhuruar baballarët tanë ose të mos veprojmë me pasuritë tona shtu siç dëshirojmë vetë? Ti njëmend qenke i butë dhe i udhëzuar!” “O populli im, - tha ai, - nëse unë e kam të qartë nga Zoti im dhe se Ai më ka furnizuar vetë me të mira. Unë dëshiroj të kontestoj atë që ua ndaloj; por vetëm se dëshiroj të bëj mirë aq sa mundem, kurse suksesi im varet vetëm nga All-llahu. Te Ai jam mbështetur dhe atij i drejtohem. O populli im! Mospajtimi juaj me mua, kurrsesi le të mos ju shpjer atje ku do të iu godisë ajo që e goditi popullin e Nuhit, ose të Hudit, ose popullin e Salihut. Por edhe populli i Lutit nuk është fort larg jush. dhe kërkoni falje nga Zoti juaj e pastaj shprehni pendim Atij! Zoti im, me të vërtetë, është mëshirëplotë dhe plot dashuri”. Ata i thanë, “O Shuajb, shumë sende çka thua ti neve nuk na i merr mendja dhe ne e shohim se ti je njëmend i dobët në mesin tonë; sikur të mos ishte familja jote ne do të kishim mbytur me gurë, ti nuk ke kurrfar force për ne”. “O populli im, - tha ai, - a fisi im është më i dashur se All-llahu për ju, e ju, atë e keni lënë krejtësisht pas dore?! Zoti im e di mirë se çka bëni ju. O populli im, bëni sa të keni mundësi, por edhe unë do të bëj. Do ta merrni vesh cilin do ta zërë dënimi që ta turpërojë dhe kush është gënjeshtar. Pra, pritni, edhe unë do të pres me ju!” Dhe kur erdh urdhëri ynë, Ne nga mëshira jonë, e shpëtuam Shuajbin dhe ata që besuan me te, kurse ata që bënë keq i goditi ushtima, dhe ata u gjetën kufoma, të vdekur në shtëpit e tyre, Sikur të mos kishin ekzistuar fare në te (tokë). Qoftë i larguar Medjeni siç është edhe Themudi! Edhe Musaun e dërguam me argumentet tona dhe autorizime të qarta, Te Faraoni dhe paria e tij, por ata pasuan urdhërat e Faraonit, kurse urdhëri i Faraonit nuk të shpie drejt. Do t’i prijë në ditën e Kijametit popullit të vet dhe ta shpjerë në zjarr, po vend i tmerrshëm është ai ku do të shpien! Në këtë botë i ka përcjellë mallkimi, si edhe në ditën e kijametit. Sa “dhuratë” e keqe po u dhurohet! Ato janë disa lajme për qytetet që po ti tregojmë; disa prej tyre ende ekzistojnë e disa janë zhdukur. Ne nuk i kemi dëmtuar ata, por ata kanë dëmtuar vetveten. Dhe kur erdhi urdhëri i Zotit tënd, kurgjë nuk u kanë ndihmuar zotërat e tyre, të cilëve u janë falur, në vend të All-llahut, vetëmse ua shtojnë shkatërrimin. Ja, ashtu dënon Zoti yt kur dënon qytete që kanë bërë mizori. Dënimi i tij është, njëmend, fort i dhembshëm. Në këtë ka, pa dyshim, argumente për atë që i frikësohet dënimit në botën tjetër; e ajo është ditë kur të gjithë njerëzit do të tubohen dhe ajo është ditë e dëshmuar. Dhe ne e shtyejmë vetëm deri në një kohë të caktuar. Kur të vijë ajo ditë, asnjë nuk do të flas pa lejen e tij. Prej atyre do të ketë të mjerë dhe fatlumë. Sa u përket të mjerëve, ata do të jenë në zjarr, ku rëndë merret frymë; Aty do të mbesin përgjithmonë, sa të jenë qiejt dhe toka, përveç se çka do Zoti yt. Zoti yt, njëmend, punon çka dëshiron. Sa u përket fatlumëve, ata do të jenë në xhenet, aty do të qëndrojnë përgjithmonë, sa të jenë qiejt dhe toka, vetëm se çka do Zoti yt, si shpërblim i vazhdueshëm. Prandaj mos jij në dyshim për atë çka po adhurojnë këta. Këta nuk adhurojnë tjetër përveçse çka adhuronin baballarët e tyre edhe më parë. Dhe me siguri atë çka kanë merituar do t’ua japim, hiq pa ua munguar. Edhe Musaut i dhamë Librin, por u kontestua, dhe sikur të mos ishte fjala e Zotit tënd e dhënë më herët, ata do të ishin ekzekutuar, porse ata janë në dyshim të madh për këtë. Dhe të tërëve atyre Zoti yt do t’ua paguaj veprat e tyre, sepse Ai është i informuar se çka po bëjnë. Ti vazhdo rrugës së drejtë siç je urdhëruar, dhe ashtu kush pendohet le të veprojnë me ty, dhe mos jini të hutuar, sepse Ai sheh mirë se çka punoni. Dhe mos iu bashkohuni atyre që kanë bërë padrejtësi e t’ju djegë zjarri, ju nuk keni tjetër mbrojtës përveç All-llahut, pastaj nuk jeni të ndihmuar. dhe kryej faljen në të dy skajet e ditës, edhe në orët e para të natës! Veprat e mira, njëmend, i zhdukin të këqiat. Ajo është një përkujtim për ata që kujtohen. Dhe jij i durueshëm, se All-llahu me siguri nuk ua lë mangut shpërblimin bëmirësave, Meqë ndër breznitë përpara jush nuk ka pasur të ndershëm, të cilët do të pengonin turbullirat në tokë, përveç një pakicë të cilët ne i kemi shpëtuar, kurse ata që kanë bërë mizori kanë ndjekur rrugën e kënaqësisë dhe kanë qenë gabimtarë. Zoti yt nuk i ka shfarosur mizorisht qytetet e banorët e tyre të kenë qenë të mirë. Sikur të kish dashur Zoti yt, të tërë njerëzit do t’i bënte një popull. Mirëpo ata gjithmonë do të kundërshtohen. Përveç kë e mëshiron Zoti yt. Për këtë edhe i ka krijuar. Dhe fjala e Zotit tënd do të plotësohet: “Do ta mbush, njëmend, xhehennemin me exhin dhe njerëz së bashku”! Kurse çdo lajm që t’a rrëfejmë për ndonjë nga profetët, me çka të forcojmë zemrën tënde. Dhe në këtë të ka ardhur e vërteta e hapët dhe këshillë si edhe mësim për besimtarët. Dhe thuaju atyre që nuk besojnë: “Bëni çka të mundeni, edhe ne me siguri po punojmë, Dhe pritni! Edhe ne do të presim”. All-llahut i takon dija për fshehtësitë e qiejve dhe të tokës dhe Atij i kthehen të gjitha çështjet, prandaj vetëm atë adhuro dhe te Ai mbështetu, se Zoti yt nuk është i befasuar nga ajo çka punoni. Alif Lam Ra. Ato janë ajete të librit të qartë! E shpallim Kur’an në gjuhën arabe që ta kuptoni! Ne ty të rrëfejmë, duke të shpallur këtë Kur’an, më të bukurin rrëfim, edhe pse përpara tij ke qenë indiferent. Kur i tha Jusufi babës së vet: “O babai im, kam parë në ëndërr njëmbëdhjetë yje, edhe Diellin edhe Hënën e kam parë, si më bënin sexhde mua” Ai tha: “O biri im, mos ua rrëfe ëndrrën tënde vëllezërve tu, sepse do të bëjnë ndonjë kurthë; djalli, s’ka dyshim, është armik i hapët i njeriut. Dhe ja, ashtu Zoti yt ty të zgjodh dhe po ta mëson komentimin e ëndërrave, dhe ty edhe familjes së Jakubit u jep dhuntinë e vet, siç ua ka dhënë më parë të parëve të tu: Ibrahimit dhe Is-hakut. Zoti yt, njëmend, është i dijshëm, i urtë”. Te Jusufi dhe vëllezërit e tij ka argumente për ata që pyesin. Kur ata thanë: “Jusufi dhe vëllau i tij janë më të dashur për babën tonë se sa ne, kurse ne jemi grup i fortë. Babai ynë, me të vërtetë, po gabon haptazi. Mbyteni Jusufin ose shpjerne dikung larg e babai juaj do t’u kthehet juve, e pastaj ju do të bëheni njerëz të mirë”. Njëri nga ata tha: “Nëse keni vendosur që ta bëni këtë, atëherë mos e mbytni Jusufin, por lëshojeni në fund të ndonjë bunari që ta marrë ndonjë karavan”. “O baba ynë, - thanë ata, - ç’është me ty që nuk ke besim te ne për Jusufin? Ne me siguri e këshillojmë. Dërgoje nesër le të vijë me ne të zbavitet e të luaj, ne me siguri do ta ruajmë”. Do të më vij, keq tha ai, nëse e merrni, dhe frikësohem mos po e han ujku kur t’i shmanget kujdesit tuaj”. “Si bëhet ta hajë ujku, shih ne se çfarë grupi jemi?! – i thanë ata, ne atëherë më mirë mos qofshim! Pasi që e morën dhe e vendosën ta hudhin në fund të bunarit, ne i shpallëm: “Ti do t’i informosh për këtë vepër të tyre, e ata nuk do ta hetojnë”. Dhe në mbrëmje erdhë te babai i vet duke qarë: “O baba ynë, - thanë, - patëm shkuar të vrapojmë në gara dhe Jusufin e lam te rrobat tona, por atë e hëngër ujku. Ti nuk do të besosh, edhe pse ne të themi të vërtetën”. Dhe ia sollën këmishën e tij me gjak të rrejshëm. “Jo, - tha ai, - në këtë punë u kanë shtyrë epshet tuaja. Unë kam durim të mirë. Prej All-llahut kërkohet ndihmë ndaj asaj si po e përshkruani”. Dhe erdh një karavan, dhe e dërguan ujëbartësin e tyre dhe e lëshoi kovën e vet. “Sihariq”, bërtiti ai, “ky është një djalosh!” dhe ata e fshehën në rrobat e tyre, por All-llahu e dinte mirë se çka bënin. Dhe e shitën krejt lirë, për disa grosh, mezi pritnin ta shmangin. Ai i cili e pat blerë, ishte nga Egjipti, i tha gruas së vet: “Bëni qëndrim të këndshëm këtu se ndoshta na bëhet i dobishëm, ose do ta bëjmë si djalë”. Dhe ja, ashtu ne e vendosëm Jusufin mirë në tokë, për t’ia mësuar komentimin e ëndërrave. All-llahu është ngadhnjimtar në punën e vet, por shumica e njerëzve nuk e dinë. Dhe kur arriti pjekurinë, ne e pajisëm me urtësi e dituri, ashtu ne shpërblejmë ata të cilët bëjnë vepra të mira. Dhe ajo, në shtëpinë e së cilës ishte, u mashtrua, prandaj ia mbylli dyert dhe i tha: “Eja!” “Ruaj o Zot”, - tha ai, “zotëriu im ka treguar kujdes ndaj meje dhe me siguri të padrejtët nuk do të shpëtojnë”. Ajo e pat dëshiruar atë, edhe ai atë sikur të mos e kishte parë argumentin e Zotit të vet. Ashtu u bë që nga ai të largojmë të keqen dhe amoralitetin, sepse ai me të vërtetë është nga robërit tanë të sinqertë. Dhe ata të dy vrapuan kah dera, prandaj ajo ia grisi këmishën nga shpina – dhe afër derës e hasi burrin e vet: “Çfarë dënimi meriton ai i cili dëshiron t’i bëjë keq familjes tënde”, - tha ajo, - “në mos burgosje a dënim të dhembshëm”? Ai tha: “Ajo provoi të më hedhë në mëkat”. Një dëshmitar nga të afërmit e saj shtoi: “Nëse këmisha e tij, është e shkyer prej anës së parme atëherë ajo flet të vërtetën, kurse ai të pavërtetën, Po në qoftë se këmisha e tij është e shkyer nga prapa, atëherë ajo gënjen kurse ai është i drejtë”. Dhe kur ai e pa se këmisha e tij është e shkyer nga prapa ai tha: “Kjo është një dredhi e jotja, dredhia jote është me të vërtetë e madhe!” “Ti, o Jusuf, lërë këtë, kurse ti, i tha asaj, kërko falje për mëkatin tënd se me të vërtetë ti ke qenë gabimtare! Edhe gratë e qytetit filluan të flasin: “Gruaja e atij funksionarit (Azizit) ka dashur ta mashtrojë atë djaloshin shërbëtor, është dashuruar marrëzisht! Ne mendojmë se ajo është në humbje flagrante”. Dhe ajo kur dëgjoi përgojimet e tyre, dërgoi e i thirri dhe u përgatiti një gosti (ndejë) dhe secilës prej tyre i dha nga një thikë dhe tha: “Dil përpara tyre!” dhe kur ato e panë këtë (Jusufin) u shashtrisën dhe i prenë e coptuan duart e veta, dhe thanë: “O Zot! O Zot! Ky nuk qenka njeri, ky qenka një engjull fisnik!” “Ja, kjo është për çka më keni qortuar – tha ajo. Përnjëmend desha ta mashtroj, por ai kundërshtoi. Nëse nuk e bënë atë çka i urdhëroj unë atij, pa dyshim, do të burgoset dhe do të jetë i poshtëruar”. “O Zoti im, - tha ai, - më tepër e dëshiroj burgun se sa atë ku më shpiejnë ato! Dhe nëse ti nuk më largon dredhinë e tyre unë mund të ndiej simpati ndaj tyre e të bëhem injorant”. Dhe Zoti i tij e pranoi lutjen e tij dhe e shpëtoi nga kurthat e tyre. Ai, me të vërtetë, dëgjon dhe di shumë. Pastaj u ra ndërmjend, edhe pse i panë argumentet, që për një kohë të caktuar ta burgosin me çdo kusht. Bashkë me të, në burg ranë edhe dy djelmosha. Njëri prej tyre dyve i tha: “Kam parë një ëndërr sikur po shtrydhja rrushin”, kurse tjetri tha: “Unë kam parë një ëndërr se isha duke bartur mbi krye një bukë nga e cila hanin zogjtë. Na e komento këtë, ne e shohim se ti njëmend je njeri i mirë”. “Asnjë shujtë e ushqimit nuk do t’u sillet e unë të mos di t’ju them, më parë, se çka do të merrni, u tha Jusufi. Kjo është vetëm një pjesë nga ajo që ma ka mësuar Zoti im, unë e kam lëshuar rrugën e një populli, i cili nuk i beson All-llahut, ata edhe botën tjetër e mohojnë. Dhe kam pasur fenë e të parëve të mi, Ibrahimit dhe Is-hakut edhe Jakubit; neve nuk na ka hije t’i bëjmë shok All-llahut. Çka do qoftë ajo, shtë mirësi e All-llahut ndaj nesh dhe njerëzve të tjerë, por shumica e njerëzve nuk janë mirënjohës. O shokët e mi të burgut! A janë zotërat e llojllojshëm më të mirë apo All-llahu, i vetmi ngadhnjimtar? Ata që i adhuroni në vend të All-llahut janë vetëm emra me çka i keni emërtuar ju dhe baballarët tuaj, All-llahu nuk u ka shpallur kurrfarë argumenti. Gjykimi i takon vetëm Alllahut, Ai ka urdhëruar të mos adhuroni askë përveç Atij. Ajo është e vetmja fe e qëndrueshme, por shumica e njerëzve nuk e dinë. O shokët e mi të burgut! Njëri prej jush do t’i japë të pijë verë zotëriut të vet, kurse tjetri do të jetë i gozhduar dhe shpendët do të hanë nga koka e tij. Tani është e qartë çështja për të cilën ju të dy kërkuat interpretim”. Dhe atij nga ata të dy, për të cilin mendonte se do të shpëtojë, i tha, lajmëroje zotëriun tënd për mua. Mirëpo djalli ia mori mendjen dhe ky harroi ta përmend tek zotëriu i vet dhe ai (Jusufi) mbeti në burg disa vjet. Dhe kur mbreti i tha: “Kam parë ëndërr se shtatë lopë të dobëta i hanin shtatë lopë të majme, dhe shtatë kallinj të njomë dhe po aq të tjerë të tharë (të pjekur); “O pari, nëse dini të komentoni ëndërrat, ma komentoni ëndërrën time!” Ëndrra të ndërlikuara, i thanë ata. Ne nuk dimë të komentojmë ëndrra. dhe atëherë, pas aq vjetësh, njëri që shpëtoi nga ata dy, u kujtua dhe tha: “Unë do t’u komentoj ëndrrën, vetëm se të më lejoni të shkoj (te Jusufi)”. “O miku Jusuf, shpjegona ç’do të thotë shtatë lopë të dobëta i hanin shtatë të majme; dhe shtatë kallinj të njomë dhe shtatë të tjerë të tharë, - dhe të kthehem te njerëzit që edhe ata ta dinë këtë”. Ai i tha: “Do të mbillni shtatë vjet me radhë, dhe atë çka e korrni e lini në kallinj (në depo), përveç asaj pakice që e hani, Sepse pas asaj do të vijnë shtatë vjet të vështira që do ta hanë atë çka keni përgatitur për të, përveç asaj pakice që do ta ruani. Pastaj, pas asaj, do të vijnë vite kur njerëzit do të jenë të ngimë me shi dhe do të marrin lëngje”. Dhe mbreti tha: “Ma sillni atë”! Dhe kur i erdh këtij (Jusufit) i deleguari, ai i tha: “Kthehu te zotriu yt dhe pyete: çka u bë me ato gratë që i patën pre duart e veta. Zoti im i di mirë kurthat e atyre”. U tha: “Çka po thuani ju që deshët ta shpjerni Jusufin në mëkat?” Ruana Zot, - thanë ato – ne nuk dimë kurrgjë të keqe për të! “Tani do të dalë në shesh e vërteta, - tha gruaja e funksionarit (Azizit). Unë kam pas dashur ta mashtroj, kurse ai njëmend është i sinqertë. Ashtu ai le ta dijë se unë nuk e kam tradhtuar, në mosprezencë, dhe All-llahu nuk u hap udhë kurthave të qëllimkëqijve. Unënuk e arsyetoj veten sepse epshi anon në të keqe, përveç asaj çka mëshiron Zoti im. Zoti im njëmend fal dhe është mëshirëplotë”. Dhe sunduesi tha: “Ma sillni, do ta liroj e ta marr në suitën time”, dhe pasi bisedoi me të i tha: “Prej sot ti do të jesh te ne njeri me pozitë të besueshme”. “Më bën, - tha, - përgjegjës të depove në vend, unë jam me të vërtetë roje e stërvitur”. Dhe ashtu ne i mundësuam Jusufit të qëndrojë në vend, kudo që të dëshirojë. Me mëshirën tonë mbulojmë kë duam dhe nuk lejojmë të humbë shpërblimi për bëmirësit. Kurse shpërblimi i botës tjetër është më i mirë për ata që kanë besuar dhe ruhen e frikësohen. Dhe vëllezërit e Jusufit erdhën dhe hynë tek ai, e ai i njofti, por ata nuk e njohën fare këtë. Dhe pasi i furnizoi me ushqim të nevojshëm, u tha: “Të ma sillni njërin prej vëllezërve tuaj që e keni prej babe! A nuk e shihni se ia jap tërë shuajtën dhe jam nikoqiri më i mirë? Në qoftë se nuk ma sillni atë, te unë nuk keni më shujtë ushqimi dhe mos eni!” “Do të bëjmë çmos, - thanë ata, - që ta largojmë disi nga babai i tij dhe do ta bëjmë këtë”, Kurse Jusufi u tha shërbëtorëve të vet: “Ngarkoni barrët e tyre në kafshët e tyre, ata kur do të kthehen te familja e vet do t’i njohin dhe ndoshta do të kthehen përsëri” Dhe kur u kthyen te baba i vet thanë, “O baba i ynë, nuk na jep më ushqim, andaj dërgoje me ne vëllaun tonë që të marrim ushqim, dhe ne me siguri do ta ruajmë”. “A t’u besoj, - tha ai, - siç ua besova më parë vëllaun e tij? Dhe All-llahu është ruajtësi më i mirë dhe Ai është më i mëshirshmi i mëshirëplotëve!” Dhe kur i hapën barrët e veta i gjetën sendet e tyre që u ishin kthyer, thanë: “O baba i ynë ç’të bëjmë? Ja, këto janë rrobet tona, na janë kthyer prapa. Edhe me ushqim do të furnizojmë familjen tonë edhe vëllaun tonë do ta ruajmë, aq më mirë do të shtojmë më tepër një barrë deveje ushqim, ajo është krejt lehtë”. “Unë, - tha, - nuk do ta dërgoj me ju deri sa të më jepni besën e All-llahut seriozisht se me të vërtetë do të ma sillni prapë, gjithsesi nëse nuk pësoni ndonjë të papritur. “dhe pasi që ata iu besatuan, tha: “All-llahu është dorëzanë për këtë çka themi!” O bijtë e mi, - u tha, - mos hyni vetëm për një dere, por hyni në dyer të ndryshme! Unë nuk mund t’ju shpëtoj prej All-llahut aspak. Gjykimi i takon vetëm All-llahut! Unë jam mbështetur te Ai dhe te Ai le të mbështeten ata qëduan të mbështeten!” Dher kur hynë ashtu siç u kishte urdhëruar babai i tyre, ajo nuk u ndihmoi aspak nga ajo që kishte caktuar All-llahu, përveç nevojës personale të Jakubit, që e realizoi, sepse ai me të vërtetë ka qenë dijetar i madh, në atë çka e kemi mësuar, mirëpo shumica e njerëzve nuk e dinë. Dhe kur hynë te Jusufi, ai e uli afër vetes vëllaun e vet dhe i tha: “Unë jam me të vërtetë vëllau yt, dhe mos u pikëllo për ate çka kanë bërë!” Dhe pasi që i furnizoi me ushqim të nevojshëm, në barrën e vëllaut të vet futi një gotë e pastaj një lajmëtar filloi të bërtiste: “O karavan, ju, njëmend, paskëshit vjedhur!” I thanë, dhe iu qasën. “Çka keni humbur? Thanë, “Kemi humbur gotën e mbretit, dhe kush e sjell atë do të fitojë një barrë deveje me ushqim. Për këtë unë garantoj”. Për All-llahun! – thanë ata, - ju e dini se ne nuk kemi ardhë të bëjmë turbullira në vend, dhe ne nuk jemi vjedhës”. Ata u thanë: “Po çfarë dënimi ka nëse gënjeni?” “Dënimi i atij në barrën e të cilit gjendet – u përgjigjën – është vetë ai. Ja, ashtu i dënojmë mizorët!” Dhe ua filloi thasëve të tyre, së pari thesin e vëllaut të vet dhe e nxori gotën nga thesii vëllaut të vet. Kështu ne e mësuam Jusufin të veprojë. Ai sipas ligjit të mbretit të vet nuk mund ta ndalte vëllaun e vet, përveç me dëshirë të All-llahut. Ne lartësojmë atë që duam dhe mbi çdo dijetar ka edhe një dijetar (më të dijshëm). “Nëse ka vjedhur, thanë ata, po edhe vëllau i tij, më heret, pat vjedhur!” Mirëpo Jusufi edhe këtë e fshehu, nuk e hetuan”. Ju, - u tha, - jeni në pozitë më të keqe, dhe All-llahu e di mirë atë çka e shfaqni dhe përshkruani ju”. I thanë: “O i nderuar (Aziz), ai ka një babë shumë plak, prandaj merre njërin nga ne në vend të atij! Ne e shohim si ti je njeri bamirës”. “Zoti na ruajtë! – tha ai, - si të marrim tjetër në vend të atij ku e gjetëm gotën tonë?! Atëherë ne jemi mizorë!” pasi që i humbën tëra shpresat, u konsulltuan në një anë, dhe më i vjetri ndër ata tha: “A nuk e dini se babës tuaj ia keni dhënë besën e All-llahut, e më herët çka bëtë me Jusufin? Unë nuk e lëshoj dot këtë vend derisa të ma lejojë këtë babai im ose All-llahu të më gjykojë, dhe ai është më i miri gjykatës”. Kthehuni te babai juaj dhe thuani: “O baba i ynë, yt bir ka vjedhur; dhe ne nuk dëshmojmë tjetër përveç asaj çka e dimë dhe ne nuk kemi mundur t’i ruhemi të padukshmes. Pyete qytetin ku kemi qëndruar dhe karavanin me të cilin kemi ardhur! Ne, pa dyshim, flasim të vërtetën”. “Jo, - tha (Jakubi), - po juve në këtë vepër u ka shty epshi, andaj durim të mirë! Ndoshta All-llahu të gjitha do të m’i kthejë. Me të vërtetë Ai është shumë i dijshëm, i urtë!” U kthye prej atyre dhe tha: “O mjeri unë për Jusufin!” dhe sytë iu patën zbardhur nga pikëllimi, ka qenë shumë i pikëlluar. “Për All-llahun! Thanë ata, - ti aq e përmend Jusufin sa që është dro se do të sëmuresh rënd dhe do të shkatërrohesh”. “Unë, - tha ai, - dhembjen dhe pikëllimin tim i shpreh te All-llahu dhe nga All-llahu di diçka që ju nuk e dini”. “O bijt e mi, shkoni dhe interesohuni për Jusufin dhe vëllaun e tij, dhe mos e humbni shpresën në mëshirën e All-llahut. Vetëm mosbesimtarët e humbin shpresën në mëshirën e All-llahut”. Dhe kur hynë tek ai thanë: “O i denji funksionar (Aziz), neve dhe familjen tonë na ka goditur e keqja e madhe, kemi sjellë ca gjëra, e ti na plotëson shujtën tonë dhe jepna lëmoshë, sepse All-llahu, njëmend, i shpërblen ata që japin lëmoshë”. “A e dini, - u tha, - çka keni pas bërë me Jusufin dhe vëllaun e tij, kur ishit injorantë?” “A ti je, njëmend, Jusufi?” – thirrën ata. “Unë jam Jusufi, - tha, - dhe ky është vëllau im! Neve na ka mëshiruar All-llahu. Kush i frikësohet All-llahut dhe duron, pa dyshim, All-llahu nuk lejon të humbë shpërblimi i bëmirësave”. “Për All-llahun! – thanë ata, - All-llahu të ka lartësuar mbi ne, kurse ne me të vërtetë kemi gabuar”. “Unë, - tha ai, - sot nuk kamë qortim për ju, All-llahu do t’ju falë, Ai është i mëshirshmi mëshirëplotë! Çojeni këtë këmishë timen dhe vënia babës tim në fytyrë, atij do t’i vijnë sytë (i kthehet të pamurit), dhe ma sillni tërë familjen tuaj!” dhe kur karavani u largua (nga Egjipti), babai i tyre tha, “Unë, njëmend, po ndiej erën e Jusufit, në mos më konsiderofshi tëmatufosur ose të rralluar (nga pleqëria).” “Për All-llahun! – thanë ata, - ti je njëmend në humbjen e vjetër” Por kur arriti përgëzuesi (sihariqdhënësi) ia vuri atë (këmishën) në fytyrën e tij dhe ai filloi të shohë. “A nuk ju thash – tha – se unë e di nga All-llahu atë çka ju nuk e dini?” “O baba i ynë, - thanë ata, - lutu të na falen mëkatet tona, ne, me të vërtetë, jemi mëkatarë”. “Do ta lus, - tha, - Zotin tim t’jua falë. Ai fal dhe është mëshirëplotë” Dhe kur hynë te Jusufi, ai u hodh në përqafim të prindërve të vet dhe tha: “Hyni në Egjipt, në dashtë All-llahu, të sigurt, pa dro!” Dhe ai i vendosi prindërit e vet në rezidencë dhe ata të gjithë iu përulën (bënë sexhde) dhe ai tha: “O baba im, ky është komentimi i ëndrrës time të dikurshme, që Zoti im e bëri realitet dhe me plot bamirësi kur më nxorri nga burgu dhe juve u ka sjellë këtu nga shkretëtira, pasi që djalli pat kurdisur kurtha ndërmjet meje dhe vëllezërve të mi; Zoti im është, me të vërtetë, mirëbërës ndaj atij që do, Ai me siguri është i dijshëm, i urtë!” “O Zoti im, ti më ke dhënë pushtet dhe më ke mësuar të komentoj ëndrra. Krijues i qiejve dhe i tokës, ti jembrojtës imi edhe në këtë botë edhe në botën tjetër. Merrma shpirtin si musliman dhe më shoqëro me punëmirët!” Ja, këto janë nga lajmet e panjohura që ne po t’i shpalojmë ty, dhe ti nuk ke qenë me ata kur kanë vendosur për punën e tyre, sepse ata bënin kurtha. Kurse shumica e njerëzve, edhe pse ti dëshiron, nuk janë besimtarë. Ti nuk kërkon prej këtyre shpërblim për atë (Kur’anin) ai është këshillë për të gjitha botërat. Po sa argumente ka në qiej dhe në tokë pranë të cilëve kalojnë, e ata u kthejnë shpinën atyre. Shumica prej tyre nuk i besojnë All-llahut, ata janë politeistë. A janë të sigurt se nuk do t’i mbulojë dënimi i All-llahut ose se momenti i fundit nuk do t’iu vijë papritur, e ata hiq nuk do të hetojnë? Thuaj: “Kjo është rruga ime, unë thërras te All-llahu, haptazi, unë dhe kush më pason mua. Pra, qoftë lavdëruar All-llahu, se unë nuk jam politeist!” Ne as përpara teje nuk kemi dërguar tjetër, përveç njerëz nga qytetarët, të cilëve u kemi dërguar shpallje. A nuk ecin ata nëpër botë e të shohin si kanë përfunduar ata përpara tyre, ndërsa ajo botë është njëmend më e mirë për ata, të cilët po i drojnë (All-llahut), a nuk do të mblidhni mend?! Derisa kur profetët gati e humbënin shpresën dhe mendonin se do t’i shpallnin rrenacakë, u arrinte ndihma jonë dhe shpëtonim kë donim, dhe dënimi ynë nuk zmbrapset nga populli mëkatar. Në tregimet e tyre ka mësime për ata që kanë mendjen! Dhe nuk ëshëtë bisedë e trilluar (Kur’ani), por përforcim i asaj që ishte para kësaj si edhe sqarim i çdo sendi, udhërrëfim e mëshirë për popullin që beson. Alif Lam Mim Ra. Këto janë fakte të Librit! Edhe ajo që të shpallet nga Zoti yt është e vërtetë, por shumica e njerëzve nuk besojnë. All-llahu është ai i cili ka ngritur qiejt pa asnjë shtyllë, i shihni, pastaj, mbisundoi me gjithësinë. Edhe Diellin edhe Hënën ua ka nënshtruar; secili lëviz deri në afat të caktuar, Ai rregullon tëra çështjet dhe në hollësi shpalon argumentet, ndoshta bindeni se keni për të dalë para Zotit tuaj! Dhe Ai ka bërë tokën të rrafshët dhe në të ka bërë male edhe lumenj, dhe nga secili fryt ka krijuar dy çifte (të gjinisë së kundërt). Natën e mbulon me ditën. Në këtë, pa dyshim, ka argumente për njerëzit që mendojnë. Në tokë ka vende që kufizohen njëri me tjetrin dhe ka kopshte me hardhi, edhe ara, pemë me shumë filiza, ujiten nga i njëjti ujë, por frutin e disave e pëlqejmë më shumë për të ngrënë se të disa tjerave. Në këtë ka, me të vërtetë, argumente për njerëzit që kanë mend. Dhe nëse çuditesh, ani, janë për çudi fjalët e tyre: “A thua, njëmend kur të bëhemi tokë, do të jemi sërish të krijuar”? Ata janë, të cilët nuk besojnë Zotin e tyre, dhe ata janë në qafat e të cilëve do të ketë zinxhirë dhe janë banorë të xhehennemit, ku do të mbesin përgjithmonë. Ata prej teje më parë kërkojnë të keqen se sa të mirë, por asi shembujsh ka pasur edhe përpara atyre. Zoti yt ua falë njerëzve, përkundër mizorive të tyre, por Zoti yt, njëmend, edhe dënon ashpër. Dhe ata që nuk besojnë, thonë: “Pse nuk i dërgohet nga Zoti i tij një mrekulli”? Ti je vetëm qortues dhe çdo popull ka një udhërrëfyes. All-llahu e di se çka bartë çdo femër dhe se çka zvogëlohet e çka shtohet në mitrat e tyre, te Ai çdo send ka masë. Ai di botën e padukshme dhe të dukshmen, i madhi, i lartëmadhërishmi. Te Ai jeni njëlloj: si ai që flet ngadalë si ai që flet me zë; edhe kush fshihet natën dhe kush ec ditën. Ai (njeriu) ka përcjellje, përpara atij dhe pas, atë e ruajnë me urdhër të All-llahut. All-llahu nuk e ndërron një popull deri sa ata vetveten nuk e ndërrojnë. Dhe kur All-llahu do, ta dënojë një popull, atë s’ka kush që e zmbraps; nuk kanë ata asnjë mbrojtës përveç Atij. Ai është i cili ju shfaq vetëtimën për frikësim dhe kërshëri dhe krijon vranësira të mëdha (të dentura). Edhe murmurima e lartëson me lavdatën e vet Atë, edhe engjujt nga frika ndaj atij. Dhe dërgon rrufetë dhe me të godit kë të dojë, e ata prapë diskutojnë për All-llahun, por Ai është i fortë për çdo send. Vetëm Ai është i denjë për lutje! Kurse atyre, që në vend të Tij, u luten tjetërkujt, nuk do t’u përgjigjen fare, ashtu siç nuk do t’u arrijë as uji në gojën e tyre, të cilët vetëm shtrijnë duartë. Lutja e mosbesimtarëve është vetëm humbje. All-llahut i bëjnë sexhde të gjithë që janë në qiej dhenë tokë, dashtë e pa dashtë, madje edhe hijet e tyre, në mëngjez dhe në mbrëmje. Thuaj: “Kush është Zot i qiejve dhe i tokës?” Thuaj: “All-llahu!” Thuaj: “Apo merrni, pra, në vend të Atij tjetër mbrojtës që nuk munden t’i bëjnë vetvetes dobi e as dëm?” Thuaj: “A janë njëlloj i verbëri dhe ai që sheh, ose: a janë njëlloj terri dhe drita, apo i kanë bërëAll-llahut shokë ato që i krijojnë si krijesa të tij dhe krijimi u përngjan”. Thuaj: “All-llahu është krijues i çdo sendi dhe Ai është i vetmi ngadhnjimtar”. Ai lëshon shiun nga qielli dhe lumenjtë me masë që rrjedhin shtretërve të tyre, kurse vërshimi bartë një shkumë që noton mbi sipërfaqe. Edhe në ato çka shkrijnë ata në zjarr, për të përfituar stoli ose mjete pune, ka gjithashtu shumë të ngjashme. Ashtu All-llahu i ballafaqon të vërtetën me të pavërtetën: shkuma hidhet, ndërsa ajo që është e dobishme për njerëzit mbetet në tokë. Ja, ashtu All-llahu u sjell shembujt. Për ata që i përgjigjen Zotit të vet, ka shpërblim të mirë, kurse ata që nuk i përgjigjen – sikur të ishte e tyre gjithë çka ka në tokë, edhe aq më tepër, patën me e dhënë për kompensim. Ata i pret llogari e rëndë; vendbanim i tyre është xhehennemi, sa shtrojë e tmerrshme është! A mos është njëlloj ai që e di se ajo që të shpallet nga Zoti yt është e vërtetë sikur ai që është i verbër? Ndërkaq këshillën e pranojnë vetëm të mençurit. Ata të cilët e zbatojnë besën e All-llahut dhe nuk e thejnë marrëveshjen, Edhe ata të cilët respektojnë atë çka ka urdhëruar All-llahu, që të respektohet edhe i drojnë Zotit të tyre dhe i frikësohen llogarisë së rëndë. Edhe ata të cilët durojnë për të arritur simpatinë e Zotit të tyre, dhe që kryejnë faljen, edhe nga ajo që u japim, shpërndajnë fshehtazi dhe haptazi, dhe të cilët të keqen e kthejnë me të mirë – ata do t’i presë përfundim i mirë, Kopshte të Adënit ku do tëhyjnë ata edhe kush ka bërë mirë nga prindërit e tyre, edhe gratë e tyre, edhe farefisi i tyre; kurse nga të jgitha dyertë engjujt do të hyjnë te ata. “Paqa qoftë me ju, për atë që keni duruar! Po sa vendbanim i bukur!” kurse atë të cilët e thejnë besën e All-llahut, edhe pasi që seriozisht e kanë dhënë fjalën, dhe atë që ka urdhëruar All-llahu të respektohet e mënjanojnë dhe bëjnë trubullira në tokë; ata janë që i pret mallkimi dhe vendbanimi më i keq! All-llahu kë të dojë e furnizon me shumicë ose ia shkurton. Atai gëzohen jetës në këtë botë, kurse jeta në këtë botë, krahasuar me botën tjetër, është vetëm një kënaqësi kalimtare. Mosbesimtarët thonë: “Përse atij nuk i ka ardhur nga Zoti i tij ndonjë mrekulli?” Thuaj: “All-llahu e len të humbur kë të dojë dhe e përudhë në të drejtë atë që vazhdimisht i drejtohet”. Ata të cilët besojnë dhe zemrat e të cilëve, me përmendjen e All-llahut, qetësohen – kur përmendet All-llahu i qetësohen zemrat, apo jo?! Ata që besojnë dh bëjnë vepra të mira, të lumtë ata, se i pret përfundim i bukur! Dhe ashtu të kemi dërguar te një popull para të cilit ka pasë edhe tjerë popuj, t’ua lexosh se çka të shpallim, kurse ata mohojnë të gjithmëshirshmin. Thuaj, Ai është Zoti im, nuk ka Zot tjetër, përveç atij, te ti jam mbështetur dhe atij i drejtohem!” Sikur të ishte një Kur’an me të cilin malet do të ishin dundur ose toka të ishte coptuar, ose të flisnin të vdekurit?! Jo, se të gjitha çështjet i takojnë All-llahut. A nuk e dinë besimtarët se All-llahu, sikur të kisht dashur, të gjithë njerëzit do t’i drejtonte në rrugë të drejtë. Kurse mosbesimtarët vazhdimisht do t’i godasë sulmi, fatkeqësia, ose do të ndodhë në afërsi të shtëpisë së tyre, për ate çka kanë bërë, deri sa të mbërrijë premtimi i All-llahut. All-llahu, me siguri, nuk e mohon premtimin. Edhe përpara teje profetët i kanë tallur, prandaj unë atyre që nuk kanë besuar u kam lënë kohë, pastaj i gjykova me dënim, ani çfarë dënime se! Po kush është ai i cili vigjilon mbi secilin, se ç’bën? All-llahut i bëjnë shok: “Thuaj, “emërtoni ata!” A ju po e lajmëroni Ate, për atë çka nuk e di se ç’ka ka në tokë, apo vetëm flisni sa për sy e faqe? Atyre që nuk besojnë dredhitë e veta, u duken të mira, andaj e kanë devijuar rrugën. Dhe atë që All-llahu e lë në humbje, atë nuk e drejton dot kush! Ata në jetën e kësaj bote kanë dënim, por dënimi në botën tjetër, me siguri, është edhe më i rëndë. Ata nuk ka kush i mbron nga All-llahu. Atyre që frikësohen (nga All-llahu) u është premtuar asi parajsi me fryte dhe hije të përhershme ku do të rrjedhin edhe lumenj. Ai është shpërblim i atyre që frikësohen, ndërsa përfundim i mosbesimtarëve është zjarri. Dhe ata të cilëve u kemi dhënë Librin, gëzohen për atë që të shpallet ty, por ka disa nga aleatët që pjesërisht e mohojnë. Thuaj, “Unë jam i urdhëruar që të adhuroj All-llahun dhe mos t’i bëj shok, unë tek Ai ju thërras dhe tek Ai do të kthehem”. Dhe ne ashtu e kemi shpallur atë (Kur’anin) urtësi në gjuhën arabe. Por nëse ti pason dëshirat e tyre, pasi që të ket ardhur dijenia (informata) nuk do të kesh mbrojtës e as ndihmës nga All-llahu. Edhe përpara teje kemi dërguar profetë dhe u kemi dhënë gra edhe familje. Dhe asnjë profet nuk ka sjellë ndonjë mrekulli pa lejen e All-llahut. Çdo brez ka një libër. All-llahu fshinë çka të dojë dhe ngulit (përforcon) çka të dojë, te Ai është Libri amë (amëza). Qoftë të të tregojmë ty diçka nga ajo që po u premtojmë qoftë të të marrim jetën, detyrajote është të kumtosh, kurse jona të kërkojmë llogari. A nuk shohin ata se ne e ngushtojmë tokën nga të gjitha anët? All-llahu gjykon! Askush nuk mund t’ia thejë gjykimin, dhe ai është llogarishpejtë. Kanë thurrur kurtha edhe ata para tyre, porse të tëra kurthat janë në dorët të All-llahut; Ai e di se çka meriton secili. Edhe mosbesimtarët do ta dinë se vendbanimi i kujt është më i mirë. Ata që nuk besojnë thonë: “Ti nuk je Profet!” Thuaj: “Për dëshmitarët ndërmjet nesh mjafton All-llahu dhe ai te i cili është dija e librit – kush ka libër”. Alif Lam Ra. Librin ta kemi shpallur që me lejen e Zotit të tyre t’i nxjerrësh njerëzit nga terri në dritë; në rrugën e të fortit dhe të lavdëruarit, All-llahut, të cilit i takon gjithçka është në qiej dhe gjithçka ka në tokë. Mjerr mosbesimtarët nga dënimi i rëndë! Ata të cilët jetën në këtë botë e duan më shumë se të asaj bote dhe shmangen nga rruga e All-llahut dhe kanë tendenca ta shtrembërojnë, ata janë në devijim të plotë. Ne nuk kemi dërguar asnjë profet që ai, për t’ia shpjeguar të mos ketë folur me gjuhën e popullit të vet. Por All-llahu lë në humbje kë të dojë dhe ia tregon rrugën e drejtë kujt të dojë; Ai është i fortë e i urtë. Edhe Musanë e dërguam me argumentet tona: “Nxirre popullin tënd nga terri në dritë dhe tërhiqu vërejtjen për ditët e All-llahut!” Në këtë ka, me të vërtetë, argumente për secilin durimtar mirënjohës. Dhe atëherë Musa i tha popullit të vet: “Kujtoni dhuntinë e All-llahut kur ju ka shpëtuar nga familja e Faraonit që iu maltretonin me dënimin më të keq, ua therrnin djemtë dhe ua linin në jetë vajzat. Ajo ka qenë sprovë e madhe nga Zoti juaj. Dhe kur Zoti juaj kumtoi: “Nëse jeni mirënjohës, Unë gjithsesi do t’ua shtoj edhe më tepër, po nëse mohoni edhe dënimi im është i tmerrshëm”. Dhe Musa tha: “Në mohofshi ju edhe të gjithë së bashku kush është në tokë, ani, All-llahu njëmend është i pavarur dhe i denjë për lavdatë”. A nuk ju ka arritur juve informata për ata, para jush, për popullin e Nuhit, edhe për Adin, edhe Themudin, edhe ata pas tyre? Vetëm All-llahu i di! Profetët e tyre u kanë sjellë argumente, kurse ata i venin duart e veta në gojë të veta dhe thoshin: “Ne e mohojmë atë që të shpallet ty dhe ne shumë dyshojmë në atë në çka na thërrisni”. Profetët e tyre u thonin: “A në All-llahun keni dyshim, Krijuesin e qiejve dhe të tokës> ai iu thërret që t’iu falë juve disa mëkate dhe që t’ua anulojë deri në afatin e caktuar. Ata i thanë: “Ju jeni vetëm njerëz sikurse edhe ne që doni të na shmangni prej atyre të cilëve u janë falur të parët tanë, po hajde na sillni një mrekulli të qartë!” Ne jemi njerëz sikur edhe ju, - u thoshin profetët e tyre, - por All-llahu u jep mirësi kujt të dojë nga robërit e vet. Ne nuk sjellim asnjë mrekulli pa lejen e All-llahut – dhe besimtarët vetëm te All-llahu le të mbështeten! Dhe pse të mos mbështetemi te All-llahu kur Ai na ka trasuar rrugët tona. Ne, njëmend, me durim do të përballojmë mundimet që na bani – dhe ata që dinë ku të mbështeten, vetëm te All-llahu le të mbështeten!” Mosbesimtarët u thoshin profetëve të tyre: “Do t’iu përzëmë nga vendi ynë ose do të ktheheni në fenë tonë”. Kurse atyre Zoti i tyre u ka kumtuar: “Ne patjetër do t’i shkatërrojmë mizorët. Dhe pas tyre do t’ju vendosim në tokë. Ajo është për ata që i tremben daljes para meje dhe kërcënimit tim”. Dhe ata kërkuan ndihmë, kurse çdo mendjemadh e ka pësuar; Sepse e pret xhehennemi, ku do të pijë ujë të qelbosur e të valë; Do ta përbijnë, por assesi nuk do të mund ta gëlltisin dhe vdekja do t’i vijë nga të gjitha anët e nuk do të vdes. Atë e pret prapa dënim i rëndë. Shembulli i atyre që nuk besojnë Zotin e tyre, veprat e tyre janë sikur hiri, të cilin e derdh puhia në ndonjë ditë me furtunë, nuk fitojnë asgjë për veprat që kanë bërë, ajo pra është humbje e madhe. A nuk e sheh se All-llahu ka krijuar qiejt dhe tokën me urtësi? Nëse do, juve ju heq dhe sjell popull të ri. Ajo nuk është e rëndë për All-llahun. dhe të gjithë do të paraqiten para All-llahut, dhe ata që kanë qenë të shtypur do t’u thonë kryelartëve: “Nne kemi qenë ithtarët tuaj, a mundeni ndopak të na lehtësoni dënimin e All-llahut”? “Të na kishte udhëzuar All-llahu neve, - thonë ata, - edhe ne do t’iu udhëzonim. Krejt njëlloj është, qoftë të ankohemi ne apo të durojmë, për ne më nuk ka rrugë shpëtimi”. dhe pasi të zbatohet urdhëri, djalli thotë: “All-llahu u ka dhënë premtim të vërtetë, kurse unë ju kam premtuar dhe u kam tradhtuar. Unë nuk kam pasur kurrfarë pushteti mbi ju, vetëm se ju kam thirrur dhe ju më jeni përgjegjur, prandaj mos më qortoni mua, por vetveten se as unë nuk mund t’iu shpëtoj e as ju nuk mund të më shpëtoni mua. Unë e mohoj atë, që ju më parë më keni konsideruar të barabartë me Të”. Mosbesimtarët, pa dyshim, i pret dënim i dhembshëm. Kurse ata që kanë besuar dhe kanë bërë vepra të mira, me lejen e Zotit të tyre, do të dërgohen në xhennete, ku rrjedhin lumenj dhe aty do të vendosen përgjithmonë. Përshëndetja e tyre aty, është “Paqe”! A nuk e sheh se All-llahu sjell shembull fjalën e mirë sikur pemën e mirë, rrënja e së cilës është e ngulitur fort, kurse degët i ka kah qielli. Me leje të Zotit të vet i jep frytet e veta në çdo kohë – dhe All-llahu u sjell shembuj njerëzve, ndoshta do të mendojnë. Kurse shembulli i fjalës së keqe është si pema e keqe që është e nxjerrë nga sipërfaqja e tokës dhe nuk ekziston më. All-llahu do t’i forcojë besimtarët me fjalë të forta edhe në këtë edhe në atë botë, kurse mizorët do t’i lërë në humbje. All-llahu bën ç’të dojë. A nuk i sheh ata të cilët dhuntinë All-llahut ia kthyen me mosbesim dhe popullin e vet e sollën në shtëpinë e shkatërrimit, Në xhehennem, ku do të digjen – sa vendbanim i tmerrshëm është ai! Dhe All-llahut i kanë bërë idole për t’u shmangur nga rruga e tij. Thuaj: “Kënaquni, se me siguri do të përfundoni në zjarr!” Thuaju robërve të mij që kanë besuar, le të kryejnë namazin, të japin (sadakë) fshehtazi dhe haptazi nga ajo që u japim Ne, para se t’ju vjen dita në të cilën nuk do të ketë as tregti as miqësi. All-llahu është ai i cili ka krijuar qiejt dhe tokën. Ai lëshon nga qielli ujë dhe me të nga frutet nxjerr ushqim për ju; dhe jua vë në shërbim anijet që me urdhër të tij të lundroni nëpër det, dhe ju nënshtrohen edhe lumenjt, Dhe ju ka vënë në shërbim Diellin dhe Hënën, për gjithçka, dhe ju ka nënshtruar natën dhe ditën, Dhe nga tërë ajo çka lypni prej tij ua jep, dhe sikur t’i numronit dhuntitë e All-llahut s’do t’arrinit t’i dilni në fund. Njeriu është, me të vërtetë, mospërfillës, mohues. Dhe kur Ibrahimi tha: “O Zoti im, bëne këtë qytet të sigurt dhe më ruaj mua edhe bijt e mi që të mos adhurojmë idolet! O Zoti im, ata me siguri i kanë futur shumë njerëz në rrugë pa krye. Pra, kush më pason mua – është në anën time, kurse ai që është ngritur kundër meje, ani, - Ti njëmend fal dhe je mëshirëplotë. O Zoti ynë! “Unë disa pasardhës të mij i kam vendosur në një luginë, ku nuk mbillet asgjë, te tempulli i shenjtë i yti, për të kryer faljen! O Zoti ynë, prandaj bën që zemrat e disa njerëzve të mallëngjehen për ata dhe për të qenë mirënjohës furnizoj ata me frute. O Zoti ynë! Ti me siguri e di se çka fshehim ne dhe çka shfaqim haptazi. Për All-llahun nuk ka gjë të fshehtë, as në tokë as në qiell. Qoftë lavdëruar All-llahu i cili në pleqëri më fali Ismailin dhe Is-hakun! Zoti im, njëmend, i dëgjon dhe u përgjigjet lutjeve. O Zoti im, më bën mua dhe ata nga pasardhësit e mij të kryejmë faljen, dhe prano o Zoti ynë lutjen time! O Zoti ynë, më fal mua, edhe prindërit e mij, edhe tërë besimtarët – atë ditë kur të jepet llogari” Dhe ti kurrsesi mos mendo se All-llahu është indiferent ndaj asaj se çka bëjnë mosbesimtarët. Ai i lëshon ata vetëm deri në atë ditë, kur do t’u mbesin sytë hapur, Dhe kur të vrapojnë me kryet lart, pa i shikuar kush, e duke u ngutur, zemrat e tyre do të jenë të zbrazëta. Ti tërhiqu vërejtjen njerëzve për ditën kur do t’u vijë dënimi, e të thonë, ata të cilët kanë bërë mizori: “O zoti ynë, na le vetëm edhe pak kohë, do t’i përgjigjemi thirrjes tënde dhe do të pasojmë profetët”. “A nuk patët bërë be pak më parë se nuk ka për ju shkatërrim? Dhe u vendosët në shtëpitë e atyre të cilët kishin bërë krim ndaj vetvetës, dhe u është sqaruar se si kemi vepruar me ata, madje ju kemi sjellë edhe shembuj”. Dhe ata kurdisin kurthat e tyre. Edhe te All-llahu i gjejnë kurthat e tyre, qofshin ato edhe për të shkatërruar kodrat. Dhe kurr mos llogarit se All-llahu do ta mohojë premtimin e vet për profetët e vet. All-llahu është, me të vërtetë, i fortë dhe i ashpër. Atë ditë kur toka të zëvendësohet me jotokën, si edhe qiejt, dhe të dalin të gjithë para All-llahut të vetmit fuqiplotë. Atë ditë do t’i shohësh mëkatarët të lidhur në pranga bashkarisht; Rrobet e tyre do të jenë prej rrëshire kurse fytyrat e tyre do t’i mbulojë zjarri, Se All-llahu shpërblen secilin sipas asaj që ka fituar. All-llahu është, pa dyshim, i shpejtë në llogari. Ky (Kur’ani) është kumtim për njerëzit që t’u tërhiqet vërejtja dhe ta dinë se vetëm Ai është një Zot, dhe këshillon ata që kanë mend. Alif Lam Ra. Këto janë ajete të Librit, Kur’anit të qartë. Shpeshherë mosbesimtarët do të dëshironin të ishin muslimanë. Lëri le të hanë e të kënaqen dhe le t’i mashtrojë shpresa, - kanë për ta ditur ata! Dhe nuk kemi zhdukur asnjë qytet pa i ardhur koha e caktuar. Asnjë popull nuk mundet ta shpejtojë as ta vonojë përfundimin e vet, Dhe thonë, “Ore ti që po të shpallet qortimi (Kur’ani), njëmend je i marrë! Pse nuk na sjell engjuj, nëse je i sinqertë?” Ne engjujt i dërgojmë vetëm me meritë dhe atëherë nuk do të kenë kohë të presin. Ne, me të vërtetë, e kemi shpalur Kur’anin dhe pa dyshim ne jemi mbrojtësit e tij. Ne edhe përpara teje kemi dërguar profetë popujve të mëparshëm, Por atyre nuk u ka ardhur asnjë profet, e ata të mos jenë tallur. Ja, ashtu ne e fusim atë (Kur’anin) në zemrat e mëkatarëve. A nuk i besojnë atij, por dihet se çka u bë me popujt e hershëm. Edhe sikur të kishin hapur në qiell ndonjë derë për ata dhe ata të kalonin nëpër të duke u ngjitur, Prapë do të thoninn: “Sigurisht neve na kanë lënë sytë; ne jemi njerëz të magjepsur!” Dhe ne kemi bërë në qiell sisteme yjesh dhe kemi zbukuruar për shikuesit. Dhe e ruajmë atë prej çdo djalli të mallkuar, Përveç kush vështron tinëzisht dhe e godit një yll i dukshëm. Ndërsa tokën e kemi shtruar dhe nëpër të kemi shpërndarë male të palëvizshëm dhe kemi bërë që në të të mbinë çdo send me masë, Dhe kemi bërë për ju në të burim jetese, si edhe për ataqë nuk i ushqeni ju. Dhe nuk ka asgjë që të mos e ketë burimin te na, por ne nga ajo japim vetëm aqsa është e nevojshme. Ne dërgojmë erërat të mbarësojmë dhe nga qielli lëshojmë shiun me të cilin ju ngimë – dhe ju nuk dispononi me atë. Dhe vetëm ne ngjallim dhe vdesim, dhe vetëm ne mbesim trashëgimtar. Dhe ne e dimë atë çka ka kaluar para jush dhe e dimë edhe atë çka vjen pas. Kurse Ai, Zoti yt, pa dyshim, të gjithë do t’i tubojë. Ai është i urtë dhe shumë i dijshëm. Ne e kemi krijuar njeriun nga balta e argjilit, e formësuar, Kurse exhinët, qysh më parë i kemi krijuar nga zjarri semum (i këndellur). Dhe kur Zoti yt u tha engjujve: “Unë jam krijues i njeriut nga balta, nga balta e tharë, Dhe pasi që i kam dhënë fizionomi dhe i kam dhënë edhe shpirt, ju përuluni!” Dhe të gjithë engjujt, së bashku, iu përulën. Por Iblisi, jo. Ai refuzoi të jetë me ata që iu përulen. “O Iblis, - i tha Ai, - Ç’është me ty që nuk u përule?” Nuk më ka hije, - tha, - t’i përulem një njeriu të cilin e krijove nga balta, nba balta e tharë”. “Atëherë, pra, dil prej aty, - i tha Ai, ti me të vërtetë je i mallkuar. Dhe mallkimi të ndjektë deri në ditën e kijametit!” “O Zoti im, - tha, - më jep afat deri në ditën kur do të ringjallen!” “Të qoftë dhënë afati, - i tha Ai. – Deri në atë ditën e caktuar”. “O Zoti im, - tha, - për atë që më ke shpjerë në humbje, unë atyre në tokë do t’ua zbukuroj punët e tyre, do t’i shpiej gjithsesi në humbje, Përveç atyre robërve të tu të sinqertë”. “Kjo, - tha Ai, - është rruga e drejtë imja. Ti nuk ke kurrfarë kompetence ndaj robërve të mi, përveç atyre të devijuarve, të cilët të kanë pasuar ty”. Për tërë ata vendtakimi është në xhehennem, Që i ka shtatë dyer. Nëpër secilën derë do të kalojë një numër i caktuar. Pa dyshim të devotshmit do të jenë në kopshte dhe burime. “Hyni aty të sigurtë, të liruar nga frika!” Dhe nga krahërorët e tyre do t’ua heqim smirën, ata do të qëndrojnë të gëzuar sikur vëllezër njëri përball tjetrit, Aty nuk i pret kurrfarë lodhje, dhe nuk do të nxirren prej tyre. Lajmëroi robërit e mi se Unë, njëmend, jam ai që fal dhe mëshirëplotë, Por edhe dënimi im është, pa dyshim i dhembshëm. Edhe lajmëroi ata për musafirët e Ibrahimit, Kur hynë dhe i thanë: “Paqe”! E ai u tha: “Ne frikësohemi prej jush”. “Mos u frikëso, - i thanë, - ne të përgëzojmë ty se do të keshë një djalë të mësuar”. “A më përgëzoni tani kur më ka zënë pleqëria? - tha ai. – Me çka po më përgëzoni?” I thanë: “Të përgëzojmë me një realitet dhe për këtë mos e humb shpresën!” Po kush e humb shpresën në mëshirën e Zotit të vet, përveç atyre të devijuarëve e të humburëve. “Po ç’punë keni ju, o të dërguarë! – u tha. “Ne jemi dërguar te një popull mëkatar, - i thanë ata. Përveç familjes së Lutit që do ta shpëtojmë të tërë, Me përjashtim të gruas së tij, e kemi vendosur, ajo do të jetë e dënuar me të tjerët”. Dhe kur erdhën të dërguarit te familja e Lutit. Ai u tha: “Ju jeni, sigurisht, njerëz të panjohur”. “Jo, - i thanë ata, - por po të sjellim atë në çka dyshojnë këta, Dhe të sjellim realitetin që do të ndodhë, dhe ne, sigurisht, jemi të sinqertë. Transfero familjen tënde natën vonë, kurse ti rri në prapavijë të tyre, dhe asnjë prej jush le të mos kthehet, por shkoni atje për ku ju urdhërohet!” Dhe ne ia shpallëm atë që do të ndodhë. Se ata të gjithë, do të zhduken mu në agim. Dhe erdhën bashkëqytetarët, të gëzuar. “Këta janë musafirët e mi, - u tha ai, - mos më turpëroni! Dhe frikësohuni All-llahut, e mos më poshtëroni!” A nuk ta kemi ndaluar, - i thanë, - të pranosh njerëz si musafirë?” “Qe ku i keni vajzat e mia, - tha ai, - nëse dëshironi të bëni diçka. “Pasha ty, ata janë humbur në dehjen e tyre. Dhe ata i përfshiu, me të lindur të diellit, një ushtimë e madhe. Dhe ne e përmbysëm, ajo që ishte lartë e vumë poshtë, dhe mbi ta lëshuam një rrebesh dhe të gurëzuar, sikur shiu. Në këtë ka, njëmend, argumente për ata që i hetojnë. Dhe ai qytet ështëpranë rrugës edhe tash. Në këtë ka mësime për ata që besojnë, Por edhe banorët e Ejkes kanë qenë kriminelë. Prandaj u jemi hakmarrë dhe që të dy janë pranë rrugës dhe shihen haptazi. Edhe banorët e Hixhrit i kanë përgënjeshtruar profetët, Dhe ne u patëm dhënë argumentet tona, por ata ua kthenin shpinën. Dhe skalitnin shtëpiat në shkrepa, të qetë e të sigurtë. Por edhe ata i goditi ushtima e tmerrshme, në agim. Dhe nuk u bëri dobi ajo që kishin fituar Ne nuk i kemi krijuar qiejt dhe tokën edhe çka ka ndërmjet tyre pa arsye. Momenti i fundit, me siguri, do të vijë, prandaj ti sillu me shpirtëgjërësi. Zoti yt është gjithkrijues dhe i gjithdijshëm. Ne të kemi shpallur shtatë ajete që përsëriten, edhe Kur’anin e madhërueshëm. Mos të ikë assesi syri në atë që ne u japim për kënaqësi disave, dhe mos u mërzit për ata, kurse ndaj besimtarëve jij i butë. Dhe thuaj: “Unë jam vetëm qortues i hapët!” Siç u kemi shpallur qortim klasifikuesve, Të cilët e kanë identifikuar Kur’anin me gjini (letrare) Qe pasha Zotin tënd, ata të gjithë do t’i marrim në përgjegjësi, Për atë çka kanë bërë. Ti prediko atë që të urdhërohet dhe hiqu politeistëve. Ne të mjaftojmë ty kundër atyre të cilët tallen. Me All-llahu dhe bëjnë edhe tjetër Zot. Do të shohin ata! Ne mirë e dimë se të vjen rënd ajo që flasin ata. Por madhëro Zotin tënd dhe falenderoje, edhe bëhu nga ata që përulen. Dhe adhuro Zotin tënd, sa të jesh gjallë! Erdh ajo që e ka caktuar All-llahu, prandaj mos e ngutni! Qoftë lavdëruar Ai dhe qoftë shumë lart mbi ata të cilët ia konsiderojnë të barabartë! U dërgon engjujt me shpallje, sipas urdhërit të Tij, atyre njerëzve të vet që do ai t’ua tërheqin vërejtjen se nuk ka Zot tjetër përveç Meje, pra frikësohmuni!” Ka krijuar, me arsye, qiejt dhe tokën; është shumë i lartë mbi ata që ia bëjnë shok. E ka krijuar njeriunnn prej nëj pikë fare, e ai menjëherë bëhet kundërshtar flagrant. Ai i krijon edhe kafshët. Ju me ato mbroheni nga të ftohtit, e keni edhe dobi të tjera, sepse prej tyre edhe ushqeheni. Ato i keni edhe zbukurim, kur i çoni të kullosin dhe kur i ktheni nga kullosa, Ua bartin edhe barrët në vende në të cilat nuk do të arrinit pa vështirësi të mëdha – Zoti juaj është me të vërtetë i butë dhe i mëshirshëm. – Edhe kuajt dhe mushkat, edhe gomarët – që t’u hipni, por edhe si zbukurim – dhe krijon çka nuk e dini ju. Është punë e All-llahut t’u tregojë rrugën e drejtë, por ka edhe të shtrembëta; po të kishte dashur Ai, të gjithëve do t’u kishte udhëzuar. Ai u lëshon nga qielli ujë, prej të cilit pini, edhe pyje ju kullotni bagëtitë. Ai bën që me ndihmën e tij t’u rritet drithi, edhe ullinjt, edhe panjat, rrushi dhe të jgitha frutet; kjo është me të vërtetë argument për njerëzit të cilët mendojnë. Juve ua ka nënshtruar natën edhe ditën, Edhe Diellin edhe Hënën, kurse yjt i janë nënshtruar vullnetit të Tij; në këto, vërtetë, ka argumente për njerëzit që kanë mend. Dhe në tokë u krijon gjithfarë llojesh të ndryshme; ajo është njëmend argument për njerëzit që kujtohen. Dhe Ai është i cili u vë në shërbim edhe detin, prej të cilit hani mish të freskët dhe të nxirrni stoli, të cilat i bani. Dhe i sheh anijet si e trupojnë që të fitoni diçka nga begatitë e tij, ndoshta do të jeni mirënjohës. Ai ka shpërndarë nëpër tokë male të palëvizshme që të mos u tundin, si edhe lumenj e rrugë mbase do të merrni të mbarën, Edhe udhëtregues, kurse ata orientohen edhe me anë të yllit, Po a është pra njëlloj ai i cili krijon sikur ai që nuk krijon?! A nuk mblidhni mendjen! Në qoftë se ju numroni dhuntitë e All-llahut, nuk do t’ia dilni dot në fund. All-llahu, pa dyshim fal dhe është shumë i mëshirshëm. All-llahu e di çka fshihni e çka e shfaqni haptazi. Kurse ata të cilëve u falen, përveç All-llahut, kurrgja nuk krijojnë; ata janë vetë të krijuar, Të vdekur janë, nuk janë të gjallë dhe as nuk do të ndinë se kur do të ngjallen. Zoti i juaj është një Zot! Zemrat e atyre që mohojnë nuk besojnë në botën tjetër, ata sillen me arrogancë, mendjemadhësi. S’ka dyshim se All-llahu e di atë çka fshehin ata, edhe atë që shfaqin haptazi. Ai, me të vërtetë, nuk i do arrogantët. E kur i pyet dikush: “Çka ka shpallur Zoti juaj?” – ata thonë: “Trillime të popujve të lashtë!” Në mënyrë që ditën e gjykimit të bartin tërë barrën e vet, por edhe një pjesë të barrës së atyre të cilët i kanë mashtruar me pa dije. Është e tmerrshme ajo që do ta bartin ata. Edhe të tjerët para tyre kanë thurur gënjeshtra, prandaj All-llahu shembi nga themelet ndërtesat e tyre, kurse kulmi u shemb mbi ta – se dënimi u erdh prej nga nuk e pritnin. Kurse në ditën e gjykimit Ai do t’i turpërojë dhe t’u thotë: “Ku janë ata të cilët i keni konsideruar si shokë të mi, për të cilët jeni grindur?” Ata që kuptojnë do të thonë: “Sot turpi e dënimi do t’i arrijë mosbesimtarët, Të cilëve engjujt ua marrin shpirtin si kriminelë ndaj vetvetes. Dhe ata do të dorëzohen e do të thonë: “Ne nuk kemi bërë asnjë të keqe”! Ama All-llahu e di me siguri shumë mirë se çka punoni. Prandaj, hyni në dyert e xhehennemit, aty do të mbeteni për sa të jetë jeta! O sa vendbanim i tmerrshëm do të jetë për mendjemëdhenjtë! Ndërsa atyre që i drojnë All-llahut, do t’u thuhet: “Çka ka shpallur Zoti i juaj?” – “Mirë”! përgjigjen. Ata që bëjnë vepra të mira në këtë botë, do të kenë shpërblime të mira, por ajo botë është, me siguri, edhe më e mirë. Sa vendbanim i bukur do të jetë për ata që i janë frikësuar All-llahut. Do të hyjnë nëpër xhennete të Adnit ku rrjedhin lumenj. Aty ata do të kenë çdo send që dëshirojnë. Ashtu All-llahu i shpërblen ata të cilët i drojnë atij. Ata të cilëve engjujt ua marrin shpirtin duke qenë të pastër, do t’u thonë: “Paqa qoftë me ju! Hyni në xhennet me veprat që i keni punuar”! Vallë ç’presin tjetër veç se t’u vijnë engjujt, ose t’u vijë urdhëri i Zotit tënd për dënim? Ashtu kanë vepruar edhe ata përpara tyre. All-llahu atyre nuk u ka bërë padrejtësi, por ata vetvetes i bënin padrejtësi. Dhe dënimi i ka goditur për veprat e këqia që kanë bërë, dhe nga të gjitha anët i përfshiu ajo me të cilën talleshin. Politeistët thonë: “Po të kishte dashur All-llahu, as ne as të parët tanë, nuk do t’i faleshim askujt, përveç Atij dhe pa atë (vullnetin e tij) asgjë nuk do të konsideronim të ndaluar”. Ashtu kanë vepruar ata para tyre. Po mos kanë qenë profetët të detyruar për tjetër send, përveç të njoftojnë haptazi? Ne me siguri i kemi dërguar çdo populli një profet: “Faljuni All-llahut dhe shmangiuni idhujve”! Ndër ata ka pasur edhe të atillë të cilëve All-llahu u ka treguar rrugën e drejtë, por edhe të atillë, të cilët i ka mbuluar mashtrimi; prandaj udhëtoni nëpër botë dhe shihni si e kanë pasuar gënjeshtarët. Kushedi sa të dëshirosh që ata të jenë në rrugë të drejtë, All-llahu nuk e drejton në rrugë të drejtë atë që e ka lënë të humbur, për ata nuk ka ndihmëtarë. Ata betohen në All-llahun me bindje të fortë se “All-llahu nuk do ta ngjallë atë që vdes”! Po si jo, premtimi i Tij është i vërtetë – vetëm se shumica e njerëzve nuk e dinë. Për t’ua sqaruar atë rreth çkahit janë përçarë dhe për t’i mësuar (drejtuar) ata që kanë mohuar se me të vërtetë janë, gënjeshtarë. Kur dëshirojmë ndonjësend, mjafton fjala jonë, t’i themi: “Bëhu”! dhe ai bëhet. Ata të cilët emigrojnë për hirë të All-llahut, pasi që u janë bërë padrejtësi, Ne do t’i vendosim, qysh në këtë botë, në vende të mira; por shpërblimi në botën tjetër është edhe më i madh, sikur vetëm ta dinin! Ata që durojnë dhe janë të mbështetur në Zotin e tyre. Ne edhe para teje për profetë kemi dërguar vetëm njerëz, ët cilëve u kemi dhënë shpallje – pyetni pasuesit e Librit nëse nuk e dini, - Argumente të qarta dhe Libra. Ndërsa ty të shpallëm Kur’anin t’ua sqarosh njerëzve atë që u shpallet, mbase edhe ata do të mendojnë. A janë të sigurtë ata që ëndërrojnë dinakëri të ndyta – se All-llahu nuk do t’i shtijë në dhe, ose nuk do t’u vijë dënimi prej kah as nuk e paramendojnë, Ose se nuk do t’i rrëmbejë në luhatshmërinë e tyre – se ata nuk janë mrekullibërës; Apo se nuk do t’i përfshijë me tmerr? Ndrëkaq Zoti juaj është, njëmend, i butë dhe i mëshirshëm. Po a nuk shohin ata hiç se ç’ka krijuar All-llahu; herë djathtas herë majtas zgjat hijen e vet; si përulje ndaj All-llahut, edhe ajo, madje, është përulje. All-llahut i falet (bën sexhde) çdo krijesë e gjallë në qiej dhe në tokë, si edhe engjujt, dhe ata nuk bëjnë mendjemadhësi, I frikësohen Zotit të vet, i cili sundon me ata, dhe veprojnë ashtu si u urdhërohet. All-llahu thotë: “Mos u besoni dy zotërave! – vetëm një është Zot, - dhe frikësohmuni vetëm mua”! E tij është gjithçka është në qiej dhe në tokë dhe feja e tij është e qëndrueshme. A t’i frikësoheni tjetërkujt përveç All-llahut? Nga All-llahu është çdo dhunt që e shijoni, e sapo u goditë ndonjë rrezik, prapë atij i luteni për ndihmë. Dhe pastaj kur Ai ua largon rrezikun, një grup prej jush i bëjnë shok Zotit të tyre. Për ta mohuar atë që Ne u kemi dhënë. Ani, kënaquni por do t’a shihni! Atyre që nuk dinë asgjë u japin një pjesë nga ajo që ua japim Ne. Pasha All-llahun, do të merreni në pyetje për atë që po trilloni gënjeshtra gjithmonë. All-llahut i përshkruajnë vajza – qoftë lavdëruar! – kurse vetes atë çka dëshirojnë vetë. Ndërsa kur ndonjërit i lajmërojnë se i ka lindur vajzë, i terrohet fëtyra dhe bëhet si i mjerë, Fshihet prej njerëzve për fatkeqësinë që i kanë lajmëruar: a ta ruaj kështu i nënçmuar apo ta shtjer në dhe (varrosë)? Po sa keq që gjykojnë! Ata që nuk besojnë në botën tjetër janë shembull i keq, kurse All-llahu është shembull i amshueshëm; Ai është i fuqishëm dhe i urtë. Sikur All-llahu t’i dënonte njerëzit për krimet e tyre, nuk do të linte asgjë të gjallë në tokë, por Ai i lë deri në një afat të caktuar, e kur vjen afati, për asnjë moment nuk munden as ta vonojnë e as ta shpejtojnë. Ata i përshkruajnë All-llahut atë ndaj të cilës vetë ndiejnë neveri dhe gjuhët e tyre flasin gënjeshtra, (thonë) atyre u takon mirësia; mirëpo ata padyshim i pret zjarri, ata do të futen të parët në të. Pasha All-llahun, Ne edhe përpara teje, popujve u kemi dërguar profetë, por djalli ua ka zbukuruar atyre sjelljet e veta, dhe tani ai është shok i tyre, ata i pret dënim i dhembshëm. Ne ty të shpallëm Librin vetëm se t’ua sqarosh atyre çështjen rreth së cilës u përçanë, dhe të jetë udhëzim e mëshirë për ata që besojnë. All-llahulëshon ujë nga qielli dhe me te, tokës, pasi që ka vdekur, ia kthen jetën. Ajo është, vërtetë, argument për njerëzit që duan të dëgjojnë. Ju keni shembull edhe te kafshët: “Ne bëjmë që nga barku i tyre të pini tambël të kulluar, që bëhet nga përtypja në stomak dhe na gjaku – të shijshëm për ata që e pinë. Kurse nga frytet e panjës dhe pjergullës merrni pije dhe ushqim të shijshëm. Ajo është, njëmend, argument për ata të cilët kanë mend. Zoti i tyre e ka frymëzuar bletën dhe i tha: “Bëni vetes shtëpia nëpër male dhe lisa edhe në atë që ata mbulojnë, Pastaj ha fryte të llojllojshme, mandej me urtësi ec rrugëve të Zotit tënd”! Nga brendia e tyre dalin pije me ngjyra të ndryshme që është shërim për njerëzit. Ajo është, njëmend, argument për ata që mendojnë. All-llahu u ka krijuar, e pastaj ua merr shpirtin; Ka nga ju, të cilët përjetojnë pleqëri të thellë, në mënyrë që të mos dinë asgjë nga ajo që kanë ditur. All-llahu është, vërtetë, i gjithëdijshëm dhe i gjithëfuqishëm. All-llahu u jep disave më shumë se sa të tjerëve. Por ata, të cilëve u është dhënë më shumë, nuk u japin atyre që i kanë në posedimin e tyre, edhe pse kanë nevoja të barabarta. A e mohojnë edhe dhuntinë e All-llahut?! All-llahu krijon për ju femra të llojit tuaj, kurse prej grave tuaja u jep djem e nipër, u furnizon me sende të bukura. Mirëpo ato gënjeshtrës i besojnë, kurse dhuntinë e All-llahut e mohojnë. Dhe i falen, përveç All-llahut, atyre që nuk janë në gjendje t’u japin asnjëfarë ushqimi, as nga qielli as nga toka, dhe nuk munden asgjë! Po mos i sillni All-llahut shembuj! All-llahu me të vërtetë di por ju nuk dini. All-llahu u sjell si shembull rrobin në posedim, të huajin i cili nuk ka asgjë dhe atë, të cilin Ne e kemi furnizuar mirë dhe që jep nga ajo fshehurazi dhe haptazi, - a janë ata të barabartë? Lavdëruar qoftë All-llahu!, por shumica sish nuk dinë. All-llahu u sjell si shembull dy burra nga të cilët njëri është shurdhëmemec, i cili nuk ka asgjë dhe është barrë e zotëriut të tij – kudo që e dërgon ai nuk i sjell kurrfarë dobie. A është ai i barabartë me atë i cili kërkon të veprohet drejtë, por që edhe vetë është në rrugë të drejtë? Të All-llahut janë fshehtësitë e qiejve dhe të tokës! Kurse dita e kijametit do të vijë sa hapë e mbyllë sytë, ose edhe më shpejt, sepse All-llahu, vërtetë, është i gjithfuqishëm. All-llahu juve ju nxjerr nga barqet e nënave tuaja e ju nuk dini asgjë. U pajis edhe me shqisa për të dëgjuar, për të parë edhe me zemër, mbase do të jeni mirënjohës. A nuk i shohin ata shpendët si fluturojnë në hapsirën qiellore, ata vetëm All-llahu i mban. Këto janë, me të vërtetë, argumente për njerëzit që besojnë. All-llahu juve u ka mundësuar të keni shtëpitë tuaja ku banoni dhe u bën të mundshëm që nga lëkura e kafshëve të keni shtëpia, të cilat i bartni lehtë kur merrni rrugë dhe kur bëni natë (buni), kurse prej leshit e fijeve të tyre (bëni) gëzofe, shtrojë dhe gjëra të dobishme, derisa të shpenzohen. Nga ajo që ka krijuar All-llahu ju jep hijen dhe strehime në male, u jep edhe veshje që mbron nga të nxehtit, ju jep parzmore për t’u mbrojtur në luftë; dhe ashtu ua plotëson dhuntitë e veta në mënyrë që të jeni të degjueshëm. Po nëse ata bishtnojnë, ani, ti ke për detyrë vetëm të kumtosh haptazi. Ata e dinë dhuntinë e All-llahut, por pastaj e mohojnë, - shumica sish janë mosbesimtarë. Ndërsa në ditën kur prej secilit popull të sjellim nga një dëshmitar, atëherë mosbesimtarëve nuk u jepet leje të arsyetohen tek All-llahu. Ata që kanë bërë krime kur ta përjetojnë dënimin, ai nuk do t’u lehtësohet e as do t’u anulohet. Kurse ata të cilët Atij i kanë konsideruar shok të barabartë (politeistët) kur t’i shohin shokët (hyjnitë) e veta, thonë: “Zoti ynë, këto janë hyjnitë tona; u jemi falur atyre e jo Ty” – hyjnitë do t’ua kthejnë me ironi: “Ju me të vërtetë jeni gënjeshtarë!” Edhe ata, atë ditë, do t’i përulen All-llahut dhe do të humbasin atë që kanë trilluar. Ata, të cilët, nuk kanë besuar dhe kanë kontribuar t’i shmangin të tjerët nga rruga e All-llahut, Ne do t’ua shtojmë dënimin përmbi dënim për shkak se bëjnë çrregullime. Kurse, atë ditë, kur të sjellim kundër çdo populli nga një dëshmitar, nga vet ai (popull), ndërsa ty të sjellim dëshmitarë kundër tyre! Ne ty të shpallëm Librin si sqarim për çdo send dhe udhëzim e mëshirë si dhe lajm të gëzueshëm (sihariq) për ata që janë muslimanë. All-llahu urdhëron drejtësi dhe mirësi, ndihmë dhe respekt ndaj të afërmëve dhe ndalon amoralitetin, neverinë dhe gjithçka është krim dhe urrejtje. Ai u këshillon të pranoni mësimin. Dhe zbatoni obligimet e All-llahut për të cilat jeni ngarkuar dhe mos e theni betimin, pasi që e keni dhënë me vendosmëri, e për garant keni marrë All-llahun, sepse All-llahu e di se çka punoni. Dhe mos u bëni si ajo e cila e këputi pëlhurën e vet pas një qëndrese të fortë, dhe mos i përdorni betimet tuaja si mbrojtje ndërveti, vetëm sa për të dominuar njëra familje ndaj tjetrës. All-llahu me këtë vetëm ju provon, kurse në ditën e gjykimit, me të vërtetë, do t’ua sqarojë atë rreth së cilës jeni konfrontuar. Po të kishte dashur All-llahu do t’u kishte bërë një popull, por Ai e le në humbje kë do; dhe ju, me të vërtetë, do të përgjigjeni për atë çka keni punuar. Dhe mos i përdorni betimet tuaja për t’u mbrojtur ndër veti, e t’u rrëshqas këmba pas përqëndrimit të fortë, e të shijoni rrezikun për shkak se keni larguar (të tjerë) nga rruga e All-llahut; e të fitoni vuajtje të madhe. Dhe besën që i keni dhënë All-llahut mos e ndërroni për diçka që nuk vlen, - ajo që është te All-llahu, ta dini, se për ju është më mirë! Ajo që keni ju – është kalimtare, e ajo që është e All-llahut është e përhershme. Ata që kanë duruar Ne me siguri do t’i shpërblejmë me shpërblime shumë më të mira se sa që kanë punuar. Atij që bën mirë, qoftë mashkull apo femër, e që është besimtar, ne do t’i mundësojmë të çojë jetë të mirë, dhe vërtetë, do t’i shpërblejmë me dhuratë më të mirë se sa kanë punuar. Kurdo që të këndosh Kur’an, kërko te All-llahu mbrojtjen prej djallit të mallkuar. Me të vërtetë ai nuk ka asnjë farë pushteti mbi ata të cilët besojnë dhe janë të bindur në Zotin e tyre; Pushteti i tij është mbi ata të cilët e marrin atë si mbrojtës dhe që i bëjnë All-llahut shok të barabartë. Kur ne e zëvendësojmë një ajet me një tjetër – sepse All-llahu e di më së miri se çka po shpallë – ata thonë: “Ti vetëm trillon!” Mirëpo shumica sish nuk dinë. Thuaj: “Atë e shpalli me të vërtetë shpirti i shenjtë nga Zoti yt, për t’i forcuar edhe më tepër ata që kanë besuar, si edhe të ejtë udhërrëfyes e sihariq për të gjithë muslimanët”. Ne e dimë mirë se ata thonë: “E mëson atë ndonjë njeri”! Gjuha për të cilën mendojnë t’ia mveshin atij është e huaj, kurse kjo (e Kur’anit) është gjuhë e qartë arabe. Ata të cilët nuk besojnë në argumentet e All-llahut, All-llahu nuk do t’i drejtojë në rrugë të drejtë; ata i pret vuajtje e padurueshme. pamëdyshje trillojnë gënjeshtra vetëm ata që nuk u besojnë argumenteve të All-llahut, e ata janë gënjeshtarë. Atë i cili mohon All-llahun, pasi që i ka besuar – vetëm nëse është i shtrënguar të bëjë gjë të tillë, por që zemra e tij është e bindur në besim – si edhe atë që ia ka hapur zemrën mosbesimit, e pret hidhërimi i All-llahut dhe ata kanë dënim shumë të madh, Ngase më tepër e duan jetën në këtë botë se sa në botën tjetër, kurse All-llahu nuk drejton në rrugë të drejtë popullin që nuk beson. Ata janë të atillë zemrat e të cilëve edhe veshët edhe sytë All-llahu i ka vulos, dhe ata janë të pakujdesshëm. Nuk ka dyshim se ata në botën tjetër do të jenë të humbur. Pastaj Zoti yt, atyre të cilët u shpërngulën, pasi që kanë qenë të maltretuar, e mandej luftojnë dhe çdo gjë me durim e përballojnë – Zoti yt, pas tërë asaj, do t’i falë dhe do të jetë shumë i mëshirshëm. Ditën kur secili njeri do të kujdeset vetëm për vete, dhe në të cilën ditë secilit njeri do t’i jepet shpërblimi për çka ka punuar, dhe nuk do t’u bëhet padrejtësi! All-llahu sjell si shembull një qytet, i cili ishte i sigurt dhe i qetë, që i vinte ushqimi me shumicë nga çdo anë, por (qyteti) i mohoi dhuntitë e All-llahut, prandaj All-llahu për shkak të veprimit të tillë i bëri të shijojnë urinë dhe tmerrin. Edhe atyre u erdh një profet, nga mesi i tyre, por ata e quajtën rrenacak, andaj i përfshiu dënimi se ishin të padrejtë. Hani nga ushqime të mira e të lejuara që ua dhuron All-llahu dhe jini mirënjohës All-llahut për dhuntitë e tij, në qoftë se i faleni vetëm Atij. Ai juve iu ka ndaluar coftinat, gjakun, mishin e derrit, por edhe atë që është prerë, jo në emër të All-llahut, (por të ndonjë zoti tjetër). Por, atij i cili është i detyruar, jo nga dëshira por vetëm sa ta shuajë urinë – ani, All-llahu fal dhe është shumë i mëshirshëm. Dhe me gjuhët tuaja mos flisni të pavërteta: “Kjo është e lejuar, kjo është e ndaluar” me qëllim që të përhapni të pavërteta për All-llahun. Ata të cilët shpifin gënjeshtra ndaj All-llahut nuk do të shpëtojnë. Pak do të kënaqen, por i pret dënim i dhembshëm. Ebrejve ua kemi ndaluar atë për çka të kemi treguar më herët; Ne atyre nuk u kemi bërë padrejtësi, por ata i kanë bërë padrejtësi vetvetes. Pastaj atyre që bëjnë ndonjë vepër të keqe nga mosdija e mandej pendohen dhe përmirësohen, Zoti yt pas asaj, me siguri, do t’ua falë, është shumë i mëshirshëm. Ibrahimi ka qenë, njëmend, i përulur ndaj All-llahut, besimtar i vërtetë, nuk ka qenë prej mosbesimtarëve, Mirënjohës për dhuntinë e tij; Ai e ka zgjedhë atë dhe e ka nxjerrë në rrugë të drejtë. Dhe ne i kemi dhënë të mira në këtë botë, kurse ai edhe në botën tjetër, pa dyshim, do të jetë ndër të mirët. Pastaj ty të kemi shpallur: “Paso fenë e Ibrahimit, fenë e drejtë, se ai nuk ka qenë nga politeistët”. Festimi i të shtunës u është caktuar atyre të cilët kanë pasur mendime të kundërta përkitazi me atë, dhe Zoti yt në ditën e gjykimit ata do t’i gjykojë për shkak të përçarjes. Thirr në rrugën e Zotit tënd me urtësi dhe këshillime të mira dhe diskuto me ata në mënyrë më të mirë! Zoti yt i di më mirë ata që kanë humbur rrugën e tij, dhe Ai di më mirë ata që janë në rrugë të drejtë. Nëse duani të merrni hak, atëherë bëne atë vetëm aq sa u është bërë juve; po nëse duroni, kjo është me të vërtetë më mirë për durimtarët. Jij i durueshëm! Por, i durueshëm do të jesh vetëm me ndihmë të All-llahut. Dhe mos të vijë keq për ata, as mos të vijë rëndë nga kurthat e tyre, All-llahu është me të vërtetë në anën e atyre të cilët frikësohen dhe largohen prej mëkateve, dhe në anën e atyre që bëjnë vepra të mira, janë bëmirës. Qoftë lartësuar ai i cili e shetiti robin e vet natën prej Mesxhidi Haramit deri te Mesxhidi Aksa, rrethinën e të cilit e kemi bekuar në mënyrë që t’i tregojmë disa argumente tona Ai, me të vërtetë, dëgjon dhe sheh shumë. Kurse Musaut i dhamë Librin dhe e bëmë udhërrëfim për izraelitët, ashtu që të mos marrin tjetër ke për Zot në vend timin, Ju pasardhës që ju kemi bartur me Nuhin. Ai përnjëmend ishte njeri mirënjohës. Dhe ne ua kemi normëzuar (përcaktuar) në Libër izraelitëve “Ju me siguri do të bëni dy herë turbullira në tokë dhe do të bëheni mendjemëdhenj përtej mase”. Dhe kur arriti koha e premtimit të parë, prej dy sish, ne dërguam kundër jush njerëz tanë, shumë të fortë, dhe u shkelën nëpër shtëpia dhe ashtu premtimi u bë realitet Pastaj ju kthyem për së dyti kundër atyre dhe ju përforcuam me pasuri dhe meshkuj. Juve u bëmë shumë në numër. Nëse veproni mirë e bëni për vete, e nëse bëni keq përsëri e keni kundër vetes tuaja. Dhe kur erdh koha e premtimit të dytë atëherë le t’ua mrrolin fytyrat tuaja dhe le të hyjnë në xhami sikurse herën e parë dhe le të shembin me themel gjithçka kanë ngritur. Ndoshta Zoti juaj do t’ju mëshirojë, nëse ju prapë filloni, do t’ia fillojmë edhe ne. kurse xhehennemin e kemi bërë burg për mosbesimtarët. Ky Kur’an pamëdyshje çon rrugës së drejtë dhe më të përshtatshme dhe përgëzon besimtarët, të cilët bëjnë vepra të mira se i pret shpërblim i madh, Kurse për ata, të cilët nuk i besojnë botës tjetër kemi përgatitur dënim të dhembshëm. Njeriu edhe me anë të lutjes për mirë, lyp keq; njeriu është shumë i vrullshëm, gjaknxehtë. Dhe natën edhe ditën i kemi bërë dy argumente, shenjën për natë e kemi fshehur, kurse shenjën për ditë e kemi bërë të dukshme në mënyrë që të mund t’i kërkoni mirësitë nga Zoti juaj dhe që ta mësoni numrin e viteve dhe të llogariturit. Ne çdo send e kemi sqaruar në hollësi. Dhe secilit njeri atë çka e ka bërë do t’ia varim në qafë dhe në Ditën e gjykimit, do t’ia tregojmë një libër të hapur. “Lexo librin tënd, sot të mjafton vetvetja kundër teje që të japish llogari”! Kush shkon rrugës së drejtë ai shkon drejt për vete, kurse kush e humb, e humb në dëm të vetin, dhe asnjë mëkatar nuk do të bartë mëkatet e tjetrit. Ndërsa ne nuk kemi dënuar asnjë popull pa u dërguar pejgamber. Kur dëshirojmë që ta zhdukim një qytet, atyre që janë aty, dhe janë dhënë pas luksit dhe bëjnë mbrapshti, i lëshojmë që të humbin në theqafje – zbatohet fjala e dhënë kundër tyre – dhe e shkatërrojmë me themel. Dhe sa e sa brezni kemi zhdukur pas Nuhit! Dhe mjafton që Zoti i di dhe sheh mëkatet e robërve të vet. Kush e dëshiron këtë botë, Ne kujt të duam i japim shpejt çka të dëshirojë, por pastaj i përgatisim xhehennemin, në të cilin do të digjen të turpëruar e të përulur. Ndërsa, kush e do atë botë, dhe është besimtar, përpiqet ta meritojë, prandaj, përpjekja e tyre do të jet e mirënjohur. Të tërëve, edhe njërës palë edhe tjetrës, i japim dhuratat e Zotit tënd; se dhuratat e Zotit tënd nuk janë të ndaluara për askë. Shiko si i kemi dalluar disa prej të tjerëve, por në atë botë, me të vërtetë, do të ketë shkallëzim edhe më të madh por, edhe përparësi më të theksuar. Mos bën me All-llahun Zot tjetër e të mbesish pa përkrahje dhe i nënçmuar. Zoti yt ka përcaktuar që të mos adhuroni tjetër përveç Atij dhe të silleni mirë me prindërit. Nëse njëri prej tyre, ose të dy, përjetojnë pleqëri te ti, mos u thuaj “of”! e as mos u fol me zë të lartë, por t’u drejtohesh me fjalë respekti të plotë. Shtrij përpara tyre krahët e përulshmërisë dhe thuaj: “O Zoti im, ki mëshirë ndaj tyre, siç kanë pasur kujdes ata ndaj meje në vegjëli!” Zoti juaj e di më së miri se ç’ka në shpirtin tuaj. Nëse jeni të mirë – ani. All-llahu njëmend ua fal atyre që pendohe. jepja të drejtën e vet të afërmit të tënd, edhe të varfërit – musafir, por mos shpenzo shumë, Sepse, shpenzuesit janë shokë të djallit, kurse djalli është mohues i Zotit të vet. Dhe nëse gjithsesi do t’u kthesh shpinën, sepse edhe nga vetë Zoti yt kërkon mëshirë dhe shpreson për të, atëherë thuaju ndonjë fjalë të mirë. Mos e rrudh dorën fort, por as mos e lësho krejtësisht, e të mbesish i qorutar dhe pa asgjë Zoti yt kujt të dojë i afron furnizim të majmë, por edhe e kufizon. Ai me të vërtetë është i informuar dhe i sheh robërit e vet. Ju mos i mbytni fëmijët tuaj nga frika e skamjes. Ne i ushqejmë edhe ata edhe juve, mbytja e tyre me të vërtetë është mëkat i madh. Dhe mos iu afroni amoralitetit, është punë e fëlliqur dhe sa rrugë e shëmtuar është! Dhe mos mbytni askë që e ka ndaluar All-llahu, përveç kur e kërkon e drejta. Por nëse dikush, pa pikë të fajit, vritet, atëherë trashëgimtarit të tij i japim kompetencë, por as ai le të mos e teprojë në vrasje! Ai është me të vërtetë i ndihmuar. EDHe pasurisë së bonjakut mos iu qasni fare! Përveçse me qëllim të mirë, derisa të bëhet madhor. Dhe përmbushni obligimet, sepse obligimet kanë me siguri përgjegjësi. Edhe masën plotësone kur të peshoni në litër, madje peshoni drejt edhe me terezi! Ajo është më mirë dhe përfundimi më i bukur. Mos paso atë për çka nuk e di! Edhe të pamurit edhe të dëgjuarit edhe të kuptuarit, për të gjitha këto me siguri ka përgjegjësi. Mos ec mendjemadh nëpër tokë, sepse, ti tokën nuk mund ta çash e as t’i arrish malet e larta. E keqja e tërë këtyre është urrejtur te Zoti yt. Ajo është një urtësi që ty po ta shpallë Zoti yt. Dhe mos i shto All-llahut, tjetër Zot, e të hidhesh në xhehennem, i qortuar dhe i larguar nga mëshira e Tij. A ju ka dhuruar Zoti juaj djem juve, e për vete i ka bërë engjujt si vajza? Ju njëmend flisni fjalë të mëdha. Ne, në këtë Kur’an, japim sqarime që ata të nxjerrin mësime, por, ai edhe më tepër ua shton tëhuajsimin atyre. Thuaj: “Po të ekzistonte ndonjë tjetër Zot përveç Atij, siç po thonë ata, atëherë ata do të kërkonin rrugë për te poseduesi i lartëmadhërishëm”. Qoftë lavdëruar Ai dhe shumë lart mbi atë çka flasin ata! Ate e madhërojnë shtatë qiej dhe toka, edhe gjithëçka ekziston në to, dhe nuk ka asgjë që nuk e madhëron me lëvdata, por ju nuk e kuptoni madhërimin e tyre. Ai është me të vërtetë i butë dhe falë shumë. Kur lexon Kur’an, ndërmjet teje dhe atyre që nuk i besojnë botës tjetër, Ne vejmë një perde të fshehtë, Kurse në zemrat e tyre një mbulojë që i pengon për ta kuptuar dhe i bëjmë të shurdhët. Dhe ti kur e përmend Zotin tënd në Kur’an, Atë të vetmin, ata të frikësuar ia japin këmbëve. Ne dimë mirë se ç’duan mizorët të dëgjojnë kur vijnë të të përgjojnë, dhe kur përshpërisin “Ju vetëm pasoni një njeri të magjepsur”. Shih me çka po të krahasojnë ty, prandaj bredhin dhe nuk mund të gjejnë rrugë të drejtë. Thonë: “A kur të shndërrohemi në eshtra e pluhur, ne sikur krijesa të reja paskemi për t’u ringjallur?!” Thuaj: “A doni të jeni gur ose hekur, Ose çfarëdo krijese qoftë për të cilat mendoni se nuk mund të ringjallen”. “Po kush do të na kthej neve në jetë?” Do të thonë, e ti thuaju: “Ai i cili ju ka krijur për të parën herë”, e ata do të tundin kokën ndaj teje dhe do të thonë: “Kur pra?” E ti thuaju: “Ndoshta së shpejti”. Atë ditë kur t’iu thërasë dhe ju do t’i përgjigjeni, duke i falënderuar dhe do të mendoni se keni mbetur vetëm një kohë të shkurtër, Dhe thuaju robërve të mij le të flasin vetëm fjalë të mira – sepse djalli ka ngatërruar diçka ndërmjet tyre, djalli është me të vërtetë armik i hapët i njeriut. Zoti juaj u njeh shumë mirë. Nëse do ai, ju mëshiron, e nëse do, ju dënon. E ty nuk të kemi dërguar përfaqësues të tyre. Zoti yt e di më së miri se kush janë në qiej dhe kush në tokë. Ne i kemi dalluar disa profetë nga disa të tjerë, kurse Davudit i kemi dhënë Zeburin. Thuaj: “Lutiuni atyre të cilët i keni trajtuar si zotër, në vend të atij, por ata nuk do të mund t’iu lirojnë nga ngushtësitë e as t’ua shmangin”. Ata të cilëve u luten këta, vetë kërkojnë mënyrë se si t’i aafrohen zotit të vet dhe shpresojnë në mëshirën e Tij dhe i frikësohen dënimit të Tij. Dënimi i Zotit tënd është njëmend për t’ia pasur frikën. Dhe nuk ka asnjë vendbanim të cilin Ne para ditës së gjykimit nuk do ta shkatërrojmë ose ta ndëshkojmë me dënim të ashpër. Kjo është e evidentuar në Libër. Neve nuk na pengon asgjë që të dërgojmë mrekulli, përveç faktit se popujt e lashtë nuk u besonin atyre: themudit si mrekulli ia dërguam deven, por ata bënë krim me te. Ndërkaq ne mrekullit i dërgojmë vetëm për të frikësuar. Dhe kur të patëm thënë: “Zoti yt i përfshinë të gjithë njerëzit”, kurse ëndrrën që ta paraqitëm edhe drurin e mallkuar në Kur’an, janë vetëm prova për njerëzit. Ne i tmerrojmë ata, por kjo ua rritë atyre më tepër, edhe ashtu, mosbesimin e madh. Dhe kur u thamë engjujve: “Bëni sexhde Ademit”, ata të gjithë i bënë sexhde atij, përveç Iblisit. “si t’i bëj sexhde – tha ai – atij të cilin Ti e krijove nba balta? Shikoje këtë të cilin e ke ngritur më lartë se mua, - tha. Nëse më jep afat deri në ditën e kijametit, me siguri, përveç një numri të vogël, të gjithë pasardhësit e tij do t’i shkatërrojë”. “Shko, - i tha Ai, - dhe ata të cilët të pasojnë ty – ani; xhehennemi është shpërblim i mjaftueshëm për ju. Dhe përvehtëso me zërin tënd cilin të mundesh dhe përzini kalorësit tu edhe këmbësorinë tënde, dhe bëhu pjesëtar në pasuri dhe fëmijë me ta, edhe premtoju, - por djalli ju premton vetëm rrena. Kurse ti, me të vërtetë nuk ke kurrfarë pushteti ndaj robërve të mij”. Dhe si përfaqësues mjafton Zoti yt. Zoti i juaj është, ai i cili vetëm për hirë tuajin i lëvizë lundrat nëpër det që të kërkoni dhuntinë e Tij, sepse Ai ndaj jush është mëshirëplotë. Kur ju godet e papritura në det, atëherë i humbni ata të cilëve u jeni falur, përveç Atij (All-llahut). Mirëpo kur Ai ju shpëton në tokë j ia ktheni shpinën; njeriu gjithmonë është bukëshkelë. A jeni të sigurt se Ai nuk do t’ju shpjer kah toka ose se nuk do të lëshojë kundër jush fërfëllazë me rërë, e atëherë nuk do t’i gjeni vetes shpëtim fare? Ose a jeni te sigurtë se Ai nuk do t’ju kthejë prapë në det dhe t’iu lëshojë furtunën dhe t’iu përmbysë për shkak se keni mohuar? Atëherë nuk keni për të gjetur se kush do të na marrë në përgjegjësi për ju. Ne me të vërtetë i kemi nderuar bijt e Ademit: i kemi shetitur nëpër tokë e nëpër det dhe i kemi furnizuar me ushqime të mira e me shije, dhe u kemi dhënë përparësi të mëdha ndaj shumicës që i kemi krijuar. Atë ditë kur të thërrasim tërë njerëzit me gjithë prijësit e tyre, atyre të cilëve libri i tyre do t’u jepet nga e djathta do ta lexojnë librin e vet dhe nuk do t’u bëhet padrejtësi as sa të zitë e thonit. E kush ka qenë i verbër në këtë botë do të jetë i verbër edhe në atë botë dhe ai e ka humbur rrugën keq, Dhe përpak desh të larguan edhe ty prej asaj çka të shpallëm Ne, që kundër nesh të shpifësh diçka tjetër, e pastaj ata do të konsideronin si mik Dhe sikur të të mos kishim përforcuar ty, gati u lëshove pe, sadopakë qoftë. Dhe atëherë me siguri do të kishim bërë të shijosh mundim të dyfishtë në jetë dhe pas vdekjes; atëherë nuk ke për të gjetur askë i cili do të ndihmonte kundër nesh. Ata që kanë shqetësuar në tokë, sa që gati të përzënë prej aty, por, atëherë as ata nuk do të qëndronin aty shumë pas teje. Sipas traditës që ka qenë, me tërë ata të cilët i kemi dërguar përpara teje, dhe as ti nuk do t’i shmangesh traditës. Kryej namazet kur dielli niset nga gjysma e qiellit e deri në terrin e natës, edhe lutjen e agimit. Me të vërtetë Kur’anin në saban e dëshmojnë shumë (shumica e dëgjojnë). Dhe një pjesë të natës kaloje i zgjuar! Kjo është vetëm detyra e jote. Ndoshta Zoti yt do të ringjallë në një vend të lavdëruar. Dhe thuaj: “O Zoti im më shpjer nëpër atë hyrje të sinqertë, dhe më nxirr asaj daljes së sinqertë, dhe më jep forcë nga ana jote që të më shërbejë si ndihmë”. Dhe thuaj: “Erdh e vërteta dhe u zhduk gënjeshtra. Me të vërtetë gënjeshtra është e paqëndrueshme”. Ne shpallim nga Kur’ani atë çka është bar dhe mëshirë për besimtarët, kurse mosbesimtarëve vetëm ua rritë shkatërrimin. Kur i japim njeriut ndonjë dhunti, ai kthen shpinën dhe largohet anash, por kur e godet e keqja, atëherë pikëllohet. Thuaj: “Secili po vepron sipas mënyrës së vet, mirëpo Zoti juaj e di më së miri kush është në rrugë të drejtë”. Të pyesin për shpirtin, thuaju: “Çështja e shpirtit është punë vetëm e Zotit tim, kurse juve u është dhënë fare pak dije. Dhe po të dëshironim ne, me siguri do të kishim bërë të zhduket ajo çka ta kemi shpallur, dhe ti, pastaj nuk do të gjesh askë që do të ndihmonte kundër nesh. Përveç se me mëshirën e zotit tënd, sepse mirësia e Tij ndaj teje është me të vërtetë e madhe”. Thuaj: “Sikur të bashkoheshin tërë xhindët dhe njerëzit të bënin një Kur’an, sikur ky, nuk do të mund të bënim sikur ky, edhe pse i ndihmojnë njëri-tjetrit”. Ne, në këtë Kur’an, u shpjegojmë njerëzve shembuj të ndryshëm, por shumica e njerëzve refuzojnë, ata vetëm mohojnë Dhe thonë: “Nuk të besojmë ty deri sa të na nxjerrësh kroje nga toka, Ose ti të kesh një kopsht me lisa e hardhi dhe nëpër të të kalojnë një varg lumenjsh. Ose ta coptosh qiellin copë-copë mbi ne, si po e vërteton ti; ose deri sa All-llahun dhe engjujt t’i sjellësh para nesh. Apo: të kesh për vete shtëpi prej ari, ose derisa të ngjitsh në qiell. Por nuk do të besojmë edhe sikur të ngjitesh deri sa të na sjellish një Libër që ta lexojmë”. Thuaj: “Qoftë lartësuar Zoti im! A jam unë diçka tjetër përveç se një njeri-pejgamber?!” Kurse njerëzit, kur u vinte shpallja, i pengonte t’i besojnë vetëm ajo që thonin: “A na paska dërguar All-llahu një njeri si profet”. Thuaj: “Sikur engjujt në tokë të ecnin qetë, Ne do t’u kishim dërguar nga qielli një engjull si profet”. thuaj: “All-llahu më mjafton për dëshmitar mua edhe juve, sepse, ai i sheh dhe është i informuar për robërit e vet”. Atë që All-llahu e drejton në rrugë të drejtë, ai është në rrugë të drejtë, kurse atë të cilin Ai e lë të humbur, atyre nuk u gjen dot mbrojtës përveç Atij. Ne do t’i tubojmë ata në ditën e gjykimit, me fytyrë për toke, të verbër, memecë e të shurdhër, vendbanim i tyre është xhehennemi, sa herë që të dobësohet flaka, do t’ua shtojmë zjarrin. Ai është shpërblim i atyre, se ata nuk u kanë besuar argumenteve tona, dhe kanë thënë: “A kur të bëhemi eshtra e pluhur ne do të ringjallemi sikur krijesa të reja?” Po a nuk e shohin ata se, All-llahu, i cili ka krijuar qiejt dhe tokën, ka mundësi të krijojë të ngjashmen me ato dhe se ua ka caktuar momentin e ringjalljes, për çka nuk ka dyshim? Por, mosbesimtarët refuzojnë dhe vetëm mohojnë. Thuaj: “Edhe sikur ju të posedoni thesarin e mëshirës së Zotit tim, ju edhe atëherë do të rrudheshit (bënit koprraci) nga frika se mos do të varfëroheni”. Njeriu gjithmonë është koprrac. Ne Musaut i kemi dhënë nëntë mrekulli të qarta. Pyeti pra izraelitët kur u erdhi atyre dhe kur Faraoni i pat thënë “Unë mendoj se ti je me të vërtetë i magjepsur”, E ai i tha: “Ti e di se këtë nuk e ka zbritur askush tjetër përveç Zotit të qiejve dhe tokës, si argument të hapët, dhe unë me të vërtetë, o Faraon, të konsideroj të shkatërruar”. Dhe ai deshti t’i përzëjë nga vendi, por Ne e përmbytëm atë, edhe ata që kanë qenë me këtë, të gjithë së bashku. Dhe pas asaj u thamë izraelitëve: “Vendosuni në këtë tokë, e kur të vijë koha, premtimi i botës tjetër, do t’iu sjellim të përzier. Ne shpallëm atë me arsye dhe po zbret me arsye. Kurse ty të kemi dërguar vetëm përgëzues dhe qortues. Ndërsa Kur’anin, e shpallëm krejt pjesë-pjesë, në mënyrë që ti njerëzve t’ua lexosh pak nga pak, dhe atë ua shpallim të përforcuar. Thuaj: I besuat ju Atij apo nuk i besuat, ata të cilëve u është bërë me dije qysh më parë (para shpalljes së tij) kur u lexohet bëjnë sexhde. Dhe thonë: “Qoftë lartësuar Zoti ynë, premtimi i Zotit tonë njëmend plotësohet”. Dhe duke qarë bëjnë sexhde dhe ai lexim ua rritë respekt-frikën. Thuaj: “Thirrni: All-llah ose Rrahman, sido që ta thërrisni, emrat e Tij janë më të bukurit. Mos jij zëlartë kur falë namazin, por as mos e freno shumë zërin! Lype një rrugë mesatare”. Dhe thuaj: “Lavdëruar qoftë All-llahu, i cili nuk ka fëmijë për vete dhe në pushtet nuk ka bashkëpunëtorë dhe të cilit nuk i duhet mbrojtës për shkak të pafuqisë, dhe atë madhëroje me madhërime të njëmendëta!” Falënderimi qoftë për All-llahun i cili i shpalli Librin robit të vet, dhe nuk e ka bërë të shtrembëruar; Të drejtë e stabil, që të tërheq vërejtjen për dënim të rëndë nga ana e tij, kurse besimtarët të cilët bëjnë vepra të mira, t’i përgëzojë se i pret dhuratë e bukur, Ku do të kënaqen përgjithmonë, Dhe t’i qortojë ata që thonë se All-llahu ka fëmijë. Ata nuk dinë asgjë për këtë, e as baballarët e tyre. Sa fjalë e madhe po del nga gojët e tyre! Nuk flasin gjë tjetër përveç të pavërtetës! Epo, ti mos do të pëlcasish nga brengosja, nëse ata nuk i besojnë kësaj fjale? Gjithë çka ka në tokë Ne e kemi krijuar si zbukurim për të, që t’i sprovojmë cili prej tyre bën vepra mëtë mira. Dhe Ne do ta bëjmë edhe atë çka gjendet aty, të zhveshur. A ke menduar ti se banorët e shpellës edhe “rekimi” (emrat e të cilëve janë të shkruar në pllakë) kanë qenë nga mrekullitë tona të rralla? Kur djelmoshat u strehuan në shpellë dhe thanë: “O Zoti ynë, na dhuro mëshirën tënde dhe afrona në këtë veprim tonin në përudhje”. Prandaj, ne ua mbyllëm veshët (i vumënë gjumë të gjatë) në shpellë për shumë vite. Pastaj i zgjuam për të mësuar cili nga dy grupet do ta vlerësojë më mirë sa kohë. Ty po ta rrëfejmë historinë e tyre besnikërisht. Ata ishin djelmosha që besonin në Zotin e tyre, dhe Ne ua shtuam edhe më tepër bindjen. I patëm forcuar zemrat e tyre kur u ngritën dhe i thanë: “Zoti ynë është Zot i qiejve dhe i tokës, ne nuk i lutemi asnjë zoti tjetër përveç Atij, sepse atëherë do të flisnim gjepura. Ky populli ynë në vend të Atij, ka pranuar zot tjetër, përse nuk u solli argument të qartë atyre. A ka më kriminel se ai i cili shpif të pavërteta për All-llahun?” Kur i patët lënën ata edhe ato, të cilëve u falen ata, në vend të All-llahut, strehonu pra në shpellë. Zoti juaj do t’iu mbulojë me mëshirën e vet dhe do t’iu përgatisë atë çka është e dobishme për ju. Dhe ke mund ta shohësh se si dielli, kur lind, i kalon shpellës së tyre nga ana e djathtë, e kur perëndon, i kalon kah ana e majtë, ndërsa ata kanë qëndruar në mjedis të saj. Ai është nga argumentet e All-llahut! Atë që e përudhë All-llahu, ai është i përudhur, e cilin e lë në humbje, ti nuk mund t’i gjeshë mbrojtës që dirigjon. Dhe do të mendojë se janë të zgjuar, por ata janë në gjumë dhe ne i rrotullojmë në të djathtë dhe në atë të majtë, ndërsa qeni i tyre qëndronte i shtrirë, si në pritë me këmbët e para të shtrira përpara. Sikur t’i kishe parë do të kishe ikur prej tyre e do të kish kapluar frika. Dhe ashtu ne i zgjuam që ta pyesin njëri-tjetrin: “Sa keni ndejur këtu?” pyeti njëri prej tyre. – “Kemi ndejur një ditë ose një pjesë të ditës”, u përgjigjën. Zoti juaj e di më së miri sa keni ndejur, thanë, por dërgone njërin nga ju me këta metelikë tuaj deri në qytet, e le të shoh ku është ushqimi më i pastër dhe prej aty le t’iu sjellë ushqim dhe le të ketë mirësinë, dhe kurrsesi le të mos i flas askujt për ju, Sepse, nëse ata marrin vesh për ju, do të ju vrasin me gur ose me dhunë do të ju kthejnë në fenë e tyre; e atëherë kurrë nuk do të shpëtoni. Ne, gjithashtu, bëmë që ata të marrin vesh për këta, për të marrë vesh se premtimi i All-llahut është i vërtetë dhe se për momentin e ringjalljes nuk ka aspak dyshim, kur ata diskutonin ndërmjet veti për ta, dhe thonin: “Ndërtonu atyre përpara një ndërtesë, Zoti i tyre i di më së miri ata”. E pastaj ata, fjala e të cilëve ishte më me ndikim, thanë: “Do të ëjmë në hyrje të saj një xhami!” Disa do të thonë: “Ishin tre, i katërti ishte qeni i tyre” e disa do të thonë: “Kanë qenë pesë, i gjashti ishte qeni i tyre”, duke u përzie kështu në fshehtësi; kurse disa do të thonë: “Kanë qenë shtatë, kurse qeni ishte i teti”. Thuaju: “Zoti im e di më së miri numrin e tyre, pak kush e di këtë. Prandaj, mos polemizo për këto, përveç se sipërfaqësisht, dhe mos pyet për këtë askë prej tyre”! Dhe kurrsesi, përçkado qoftë mos thuaj: “Do ta bëjë këtë nesër!” E të mos shtosh, “Nëse do All-llahu!” Dhe kur të harrosh, përkujtoje Zotin tënd dhe thuaj: “Zoti im do të më udhëzojë kah ajo që është më mirë dhe më e dobishme nga kjo”. E ata kanë mbetur në shpellën e vet treqind e nëntë vjet. Thuaj: “All-llahu e di më së miri sa kanë ndejtur. Atij i takojnë fshehtësitë e qiejve dhe të tokës. Sa mirë i sheh Ai dhe i dëgjon të gjitha! Ata nuk kanë tjetër mbrojtës përveç Atij, dhe Ai nuk ka nevojë për asnjë bashkëpunëtor për vendimet e veta. Lexo nga Libri i Zotit tënd atë çka të shpallet. Askush nukmundet t’i zëvendësojë fjalët e Tij, e as ti, nk do të gjesh strehim tjetër përveç se tek Ai. Jij vendosmërisht në anën e tyre të cilët i luten Zotit të vet, në mëngjes dhe në mbrëmje, me dëshirë që të meritojnë simpatinë e Tij, dhe mos hiq sytë tuaj prej atyre, duke dëshiruar bukurinë e jetës së kësaj bote, dhe mos iu nënshtro atij zemrën e të cilit e kemi lënë të papërgatitur ndaj nesh, dhe pason epshin e vet, sepse puna e tij ka mbaruar. Dhe thuaj: “E vërteta është nga Zoti juaj, prandaj, kush të dojë – le të besojë, kush të dojë le të mos besojë”. Ne kemi përgatitur përmosbesimtarët një zjarr, tymi i të cilit do t’i përfshijë nga të gjitha anët; nëse luten për ndihmë do t’u jepet ndihmë me një farë uji sikur lënd rrëshire që ua djeg fytyrën. Sa pije dhe vendbanim i tmerrshëm që është! Ata që besojnë dhe bëjnë vepra të mira – Ne me të vërtetë nuk lejojmë t’i shkatërrohet shpërblimi atij që bënë vepra të mira. Ata i presin, pa dyshim, kopshte të Adënit ku do të rrjedhin lumenj, aty do të stolisen me rradhë të artë dore dhe do të vishen me rrobe të gjelbërta nga mëndafshi i llojllojshëm, mbështetur në kanape. Sa vendbanim dhe shpërblim i bukur është! Dhe sillu si atë shembullin e dy njerëzve, njërit prej të cilëve i dhamë dy kopshte të mbjellur me hardhi dhe të veshura me lisa e ndërmjet tyre bëmë ara. Të dy kopshtet dhanë frutin e vet, kurrfarë dëmi nuk iu bë dhe përmes tyre shpiem një lum. Ai kishte edhe tjetër pasuri. Dhe i tha shokut të vet, derisa po bisedonte me të, “Kam më shumë pasuri se ti, a edhe fis më të fortë!” Dhe hyri në kopshtin e vet, i rrëmbyer nga mendjemadhësia, duke thënë: “Nuk mendoj se kjo do të shkatërrohet ndonjëherë”. dhe nuk ma merr mendja se ka për të ardhur ndonjëherë dita e kijametit, por edhe nëse kthehem te Zoti, me siguri për kompensim do të gjejë diçka më mirë se kjo”. shoku i tij, deri sa po flisnin, i tha: “A e mohon atë i cili të ka krijuar nga dheu, e pastaj nga pika e farës, e më në fund të bëri njeri të plotë?” Sa për mua, Ai është All-llahu, Zoti im dhe unë nuk i bëj shok askë Zotit tim. E pse nuk the, kur hyre në kopshtin tënd, “MashAll-llah”! Nuk ka forcë përveç asaj të All-llahut? Nëse më shikon mua, unë kam më pak pasuri dhe fëmijë. Por – Zoti im, ndoshta më jep kopsht më të mirë se yti, e në atë (tëndin) të dërgojë rrëmujë nga qielli, e të gëdhijë krejt rrafsh, pa asgjë. Ose t’i thahet uji e të mos mundesh ta lypish kurrë. Dhe u shkatërruan frutet e tij dhe ai filloi t’i thyej duart duke rënkuar se ç’kishte shpenzuar në të – dhe hardhia ishte shtruar për drunj të vet – dhe thoshte: “Ku është ai fat të mos i kisha bërë shok Zotit tim”! Dhe nuk pati kush t’i ndihmojë, përveç All-llahut; dhe nuk ishte aspak fitimtar. Aty mund t’i ndihmojë vetëm All-llahu, i vërteti, Ai jep shpërblimin më të mirë dhe çdo send e përfundon si është më mirë. Sillja si shembull jetën e kësaj bote që është sikur uji që e lëshojmë ne nga qielli, me të cilin ushqehen bimët në tokë, e përsëri thahet e teret dhe e derdhin erërat. E All-llahu ka mundësi për çdo send! Pasuria dhe djemtë janë stoli e jetës së kësaj bote, por veprat e mira të vazhdueshme janë më të mira si shpërblim nga Zoti yt dhe janë shpresa më e mirë. Kurse atë ditë kur t’i lëvizim malet, dhe të shohësh tokën e zhveshur, e ata do t’i kemi tubuar, askë prej tyre nuk e kemi lënë anash. Para Zotit tënd do të ekspozohen të radhitur. “Na keni ardhur ashtu siç ju kemi krijuar herën e parë, kurse ju keni deklaruar se nuk do t’ua caktojmë ditën e ringjalljes”. Edhe libri u hapet dhe do të shohësh mëkatarët të frikësuar për shkak të asaj që gjenden në të. Dhe do të thonë: “Të mjerët ne, çfarë është ky libër? Nuk i ka shpëtuar as mëkati i madh as mëkati i vogël, të tëra janë evidentuar”, dhe do ta gjejnë të shkruar atë çka e kanë bërë. Zoti yt askujt nuk do t’i bëjë padrejtësi. Dhe kur u thamë engjujve “Përuluni Ademit!” Të gjithë iu përulën, përveç Iblisit, ai ishte nga xhindët, andaj i ra ndesh urdhërit të Zotit të vet. Po ju atë dhe kotillën e tij, duke qenë Unë, do ta merrni si mik e ata janë armiq tuaja? Çfarë këmbimi i keq është për mosbesimtarët! Unë nuk i kam marrë ata për dëshmitarë me rastin e krijimit të qiejve dhe të tokës e as për krijimin e vet atyre dhe nuk kam pasur nevojë për mbëshytetje në mbrapshtanë. Dhe në ditën kur Ai u thotë: “Thirrni ata për të cilët keni pas deklaruar se janë bashkëpunëtorët e mij!”, dhe ata i thirrën, por ata nuk iu përgjigjën sepse Ne ua shkatërruam lidhjet ndërmjet veti. Dhe mëkatarët e shohin zjarrin dhe do të binden se kanë për të rënë në te, dhe prej aty nuk kanë shpërblim. Në këtë Kur’an ne ua sqarojmë në mënyrë të ndryshme njerëzve shembujt e llojllojshëm, porse njeriu, për shumë sende, kundërvihet. Ndërsa, njerëzit, kur u vjen udhëzimi, nuk i pengon tjetër send nga besimi dhe që nga Zoti i tyre të kërkojnë falje, përveçse ajo që ata presin fatin e popujve të lashtë ose t’i godasë dënimi në sy të tërë botës. Ne nuk i dërgojmë profetët për tjetër send, përveç se si përgëzues dhe qortues. Ndërsa mosbesimtarët polemizojnë, duke u shërbyer me të pavërteta, për ta mposhtur me të, të vërtetën, dhe tallen me argumentet e mia dhe qortimet e mia. Po a ka më kriminel se ai, i cili, kur i tërhiqet vërejtja me argumente të Zotit të vet, ia kthen shpinën dhe harron atë çka e ka bërë vetë? Ne në zemrat e tyre vejmë perde që të mos e kuptojnë atë (Kur’anin), dhe i bëjmë të shurdhër. Dhe nëse ti i thërret në rrugë të drejtë, ata kurrë nuk do të nisen rrugës së drejtë. Zoti yt fal shumë dhe ka shumë mëshirë. Sikur Ai t’i dënonte për atë çka e meritojnë, do t’ua shpejtonte dënimin. Por, ata i pret momenti i caktuar, prej të cilit nuk kanë ku të shtrehohen. Kurse ato fshatra që i kemi shkatërruar për shkak se kanë bërë krime dhe e kemi caktuar afatin për shkatërrimin e tyre. Dhe kur i tha Musa djaloshit të vet: “Do të shkoj deri sa të arij aty ku bashkohen dy dete, ose do të ec dhe vetëm do të ec. Dhe kur ata dy arritën deri në vendin ku ata dy duhet të bashkohen, e harruan peshkun e tyre, e ai u nis rrugës së vet nëpër det. Po kur u largua, (Musa) i tha djaloshit të vet: “Na jep të hamë mëngjesin sepse, nga kjo rrugë e jona jemi lodhur. A e sheh? i tha ky. Kur u patëm ndalur në atë breg e unë e harrova peshkun, këtë s’e ka bërë tjetër kush përpos vetë djallit, që ta përmendi atë. Ai pa tjetër do të jetë zhytur në det, për çudi! Tha: “Kjo është ajo që na duhet”, dhe u kthyen të dy rrugës prej nga kishin ardhur. Dhe e gjetën një njeri nga robërit tanë, të cilit i patëm dhënë mëshirë nga ana jonë dhe i mësuam atë që e dimë vetëm Ne. “A mundem të të bëj shoqëri?” – i tha Musa. “Por të ma mësosh tërë atë drejtësi që e ke mësuar ti”. “Ti me siguri nuk do të mund të durosh me mua”, i tha ai. “Si do të durosh atë për çka nuk je i informuar?” “Ke me parë se do të jem, në dashtë All-llahu, i durueshëm, - i tha, - dhe nuk do të kundërshtoj për asgjë”. “Po nëse më bën shoqëri, pra, tha ai, atëherë të mos më pyesish për kurrgjë derisa unë vetë të rrëfej për atë”. Dhe ata dy u nisën, mirëpo kur hipën në anije, ai e zhbiroi atë. “A e zhbirove t’i mbysish ata që po lundrojnë me të? Ke bërë, njëmend, diçka për çudi!” “A nuk të thash unë – iu drejtua ai – se për njëmend nuk mund të durosh të ecësh me mua?” “Mos merr masa kundër meje për këtë që harrova, - tha, - dhe mos më bën pengesë në këtë punë timen!” dhe ata të dy vazhduan. Kur e takuan një djalosh, ky atë e mbyti, e (Musa), i tha: “A e mbyte këtë djalë të pafajshëm më kot? Përnjëmend ke bërë diçka shumë të keqe”. “A nuk të thash unë ty –i tha ai, - se ti njëmend nuk mundesh të durosh me mua?” “Nëse të pyes edhe pas kësaj për diçka, i tha ky, atëherë mos u shoqëro me mua. Qe, pranoma arsyetimin”. Dhe të dy shkuan deri kur hasën në disa fshatarë dhe i lutën banorët e këtij fshati që t’u japin ushqim, por ata refuzuan t’i pranojnë si musafirë. Aty gjetën një mur i cili ishte gati të rrëzohet, por ai e rindërtoi. Sikur të doje – i tha – (Musa) pate me marrë shpërblim për këtë. “Tash unë dhe ti po ndahemi! –tha ai – por të ta sqaroj përse nuk munde të më durosh. Sa i përket asaj anijes, ajo ishte pronë e disa të varfërve që punojnë në det, dhe unë atë desha ta dëmtoj, sepse prapa tyre ishte një mbret i cili grabiste çdo anije të re: Sa i përket atij djaloshit, prindërit e tij janë besimtarë, prandaj kishim frikë mos me dhunë po i kthen në mosbesim, Dhe ne dëshiruam që Zoti i tyre, në vend të tij, t’u japë një më të mirë dhe më afër mëshirës; E sa i përket këtij muri, ai është i dy fëmijëve bonjakë nga qyteti, e nën të është thesari i atyre të dyve. Babai i tyre ka qenë njeri i mirë dhe Zoti yt dëshiron, nga mëshira e vet, që ata të rriten dhe ta nxjerrin pasurinë vet. Të tëra këto nuk ka kam bërë sipas mendjes sime. Ja, ky është shpjegimi për mosdurimin tënd!” Dhe të pyesin për Dhulkarnejnin, thuaj: “Për këtë do t’iu rrëfej disa lajme”. ne e kemi vendosur atë në tokë dhe i kemi dhënë shkase për çdo send. Dhe ai i shfrytëzoi këto, Derisa ariti në vendin ku perëndon dielli, kur iu duk se po perëndon në një burim të turbullt dhe aty gjeti një popull. O Dhulkarnejn, - i thamë Ne, - ose do t’i dënosh ose do të sillesh mirë me ata?” “Ai që bën krim – tha – do ta dënojmë, e pastaj do t’i këthehet Zotit të vet, andaj edhe ai do ta dënojë me dënim të rëndë. Kurse ai i cili beson dhe bën vepra të mira – ka shpërblimin e mirësisë, dhe atij do t’i afrojmë lehtësi”. Dhe ai prapë shkoi. Derisa arriti atje ku lind dielli, dhe e pa se po lindte te një popull, të cilit ne nuk i kemi dhënë mundësi të mbulohet prej tij (diellit). dhe ai u soll me ata ashtu siç u pat sjellë me ata përpara. Dhe ai prapë vazhdoi, Derisa arriti ndërmjet dy pendave, e ndërmjet atyre gjeti një popull, i cili gati nuk kuptonte asnjë fjalë. “O Dhulkarnejn – i thanë ata, - Jexhuxh e maxhuxhët bëjnë turbullira në tokë, prandaj a po ngreh një mur ndërmjet nesh dhe atyre, apo, do të të shpërblejmë?” “Më mirë është ajo çka më ka dhënë Zoti im – tha ai. Por, ju ndihmomëni mua sa më tepër, që të bëj një mur ndërmjet jush dhe atyre. Më sillni copa të hekurit! Dhe kur ai i nivelizoi dy anët e malit u tha: “Ndizni”, dhe kur ia bënë zjarrin tha: “Më sillni bakër të shkrirë ta lyej!” Dhe ata nuk mundën as t’i afrohen e lëre më ta kapërcejnë. “Kjo është mëshirë e Zotit tim, - tha ai, - dhe kur erdhi premtimi i Zotit tim, do ta rrafshojë me tokë, premtimi i Zotit tim është i vërtetë”. Dhe atëherë do t’i lëshojmë që ata sikur valët të përzihen njëri me tjetrin. Dhe do t’i fryhet surit dhe të gjithë ata do t’i tubojmë, Dhe atëherë do t’ua shfaqim haptazi mosbesimtarëve xhehennemin. Atyre, sytë e të cilëve kanë qenë të mbuluar me perde, të mendojnë për argumentet e mia, dhe që nuk kanë mund të dëgjojnë asgjë. A mendojnë mosbesimtarët se munden të marrin për zotër, në vend timin, robërit e mi? ne u kemi përgatitur, me siguri, mosbesimtarëve xhehennemin si vendbanim. Thuaj: “A t’iu tregojmë se veprat e kujt janë të shkatërruara? Mundim i kujt është i dështuar, në këtë botë e ata mendojnë se është mirë ajo se çka punojnë? Këta janë, ata të cilët nuk besojnë në argumentet e Zotit të vet dhe se do të dalin para Tij, prandaj mundi i tyre do të jetë i kotë dhe në ditën e kijametit nuk do t’u japim kurrfarë rëndësie. Ata janë shpërblim i të cilëve, për shkak të mosbesimit, është xhehennemi, deh janë tallur me argumentet dhe me profetët e mij”. Ata, të cilët besojnë dhe bëjnë vepra të mira vendbanim do të kenë parajsën Firdevs. Aty do të qëndrojnë përgjithmonë dhe nuk lypin ta ndërrojnë me asgjë tjetër. Thuaj: “Edhe sikur deti të ishte ngjyrë për t’i shkruar fjalët e Zotit tim, më parë do të shterrej deti se sa fjalët e Zotit tim, madje edhe sikur të sillnim edhe një det tjetër sikur ai”. Thuaj: “Unë jam një njeri sikur ju, që po më shpallet se Zoti juaj është – Një Zot. Kush mban shpresë në takimin me Zotin e vet, le të bëjë vepra të mira, pa i bërë në adhurim asnjë shok Zotit të vet!” Kaf Ha Ja A’jn Sad. Rrëfimi për mëshirën e Zotit tënd ndaj robit të vet Zekerijjait, Kur e luti Zotin e vet me lutje të fshehtë, I tha: “O Zoti im, eshtrat më janë shkatërruar e kryet më është thinjur, por kurrnjëherë kur të jam drejtuar me lutje Ty, o Zoti im, nuk kam qenë i pafat. Unë frikësohem për të afërmit e mi nga gjaku, pas meje, kurse gruan e kam beronjë, prandaj më fal një trashëgimtar! Të më trashëgojë mua dhe familjen e Jakubit, dhe bëre, o Zoti im të mirëpritur”. “O Zekerijja, po të përgëzojmë me një djalë, i cili do të quhet Jahja. Askujt më përpara nuk dëshëm t’ia lëmë këtë emër” “O Zoti im, - tha ai, - si do të kem unë djalë kur gruan e kam shterpë, por edhe unë jam shumë i moshuar?!” “Ja, ashtu!” – i tha, - Zoti yt ka thënë: “Ajo është e lehtë për mua, edhe ty të kam pas krijuar më parë kur nuk ke qenë kurrgë”. “O Zoti im, - tha, - më jep ndonjë shenjë!” “Shenja jote do të jet ajo se ti nuk do të flasish tri net me njerëzit, përkundër faktit se do të jesh i shëndoshë”. dhe doli nga tempulli para popullit të vet dhe ua bëri me shenjë ta lavdërojnë All-llahun në mëngjes dhe në mbrëmje. O Jahja, merre Librin seriozisht! Dhe i dhamë urtësi qysh kur ishte si fëmij; Butësi dhe sinqeritet dhe ishte i çiltër. Edhe ndaj prindërve të vet ishte i mirë, nuk ka qenë i ashpër dhe i pasjellshëm. Dhe paqa qoftë me të në atë ditë kur u lind edhe kur do të vdesë, edhe në ditën kur do të ngjallet përsëri. Dhe përmende Merjemen në Libër, kur u shmang nga shtëpiarët e vet në anën lindore, Dhe u fsheh prej tyre, por Ne dërguam te ajo Xhebrailin dhe ai iu paraqit asaj si njeri i përsosur. “Unë mbështetem te i Gjithmëshirshmi prej teje, - tha ajo, - nëse i frkësohesh atij”. “E unë jam – i tha ky – i deleguar i Zotit tënd, të të dhurojë një djalosh intelegjent” “Si do të kem unë fëmijë – tha ajo – kur nuk më ka prekur asnjë mashkull dhe unë kam qenë e shfrenuar”. “Ashtu! – i tha, - Zoti yt ka thënë: “Ajo është e lehtë për mua, dhe ta bëjmë atë argument për njerëzit dhe mëshirë nga ana jonë. Kjo është punë e kryer”. Ajo, pra mbeti me barrë dhe u shmang në një vend të largët. Dhe dhembjet e lindjes e shtrënguan të shkojë te një trup hurme. “Ku ta kisha atë fat, - tha ajo, - e të kisha vdekur qysh moti dhe të isha harrua krejtësisht!” Dhe ai (engjulli) më poshtë se ajo: e thirri” Mos u pikëllo, Zoti yt ka bërë që nën ty të rrjedh një prrockë, Shkunde trupin e hurmës se për ty kanë për të rënë hurme të freskëta. Andaj ha, pi dhe qetësohu! E nëse sheh ndonjë njeri, ti thuaj: “Unë i kamë dhënë besë të Gjithmëshirshmit se do të agjëroj (hesht) dhe sot me asnjë nuk po flas”. dhe e solli atë te familja e vet, duke e bartur. “Oj Merjeme, - i thanë, - ke bërë një punë të urrejtur! Ori ti, motra e Harunit, babanë nuk e ke pasur të mbrapsht e as nëna jote nuk ka qenë e shfrenuar”. Por ajo ua tregoi atë me shenjë. “Si të flasim me fëmijë në djep – i thanë ata”. Unë jam rob i All-llahut, tha ai, mua më ka dhën Librin dhe më ka bërë profet. Dhe më ka bërë të bekuar dhe më ka porositur që sa të jem gjallë të kryej faljen kudo qoftë dhe të japë zeqatin. Edhe të jem i mirë ndaj nënës sime, e nuk do të më lejojë të jem i ashpër dhe i pasjellshëm. Paqa e shpëtimi janë me mua ditën kur kam le dhe diëtn kur do të vdes, por edhe atë ditë kur do të ringjallëm rishtas”. Ai është Isa, i biri i Merjemes – fjalë e vërtetë në të cilën ata dyshojnë. Nuk i ka mbetur All-llahut të ketë fëmijë, qoftë lartësuar Ai! Kur vendos për ndonjë punë Ai vetëm i thotë asaj: “Bëhu”! dhe ajo bëhet. All-llahu është, pamëdyshje, Zoti im dhe Zoti juaj, prandaj adhurone Atë! Kjo është rrugë e drejtë. Dhe palët u konfrontuan ndërveti. Të mjerët ata që nuk besojnë në ditën e madhe e të dëshmuar. Sa mirë do të dëgjojnë dhe sa mirë do të shohin atë Ditë, kur do të qëndrojnë para nesh! Por, mosbesimtarët sot haptazi kanë dështuar plotësisht. Dhe tërhiqu vërejtjen për Ditën e mjerimeve kur të zbatohen urdhërat, e ata janë indiferentë dhe nuk besojnë. Tokën dhe çdo gjë që gjendet në të do t’i trashigojmë Ne dhe ata do të kthehen te ne. Përmende, në Libër, Ibrahimin! Ai ka qenë shumë i sinqertë si profet. Kur i tha babës së vet: “O babai im, pse e adhuron atë që as dëgjon, as sheh, e as që mundet të sjellë farë dobie? O babai im, mua më shpallet dituri që nuk të ka ardhur ty, prandaj më paso mua, unë do të udhëzoj në rrugë të drejtë; O babai im, mos adhuro djallin, djalli është me siguri i padëgjueshëm nda të Gjithmëshirshmit; O babai im, kam frikë se po të godet ndonjë dënim nga i Gjithmëshirshmi dhe do të jesh shok i djallit”. E ai i tha: “A i refuzon ti hyjnitë e mia o Ibrahim? Nëse nuk heq dorë kam për të rrahur, përnjëmend, me gur, prandaj hiqmu syshë për një kohë të gjatë! Qofsh në paqe, tha Ibrahimi. Do ta lus Zotin tim të të falë, sepse Ai është shumë i mirë ndaj meje Dhe do t’ju lërë juve dhe tërë ata që po i adhuroni, në vend të All-llahut, dhe do ta adhuroj Zotin tim. Shpresoj se nuk do të jem fatkeq në adhurimin e Zotit tim. Dhe pasi u largua prej tyre; edhe prej atyre të cilët e adhuronin, në vend të All-llahut, Ne i dhuruam Is-hakun dhe Jakubin, dhe të dy i kemi bërë profetë. dhe i shpërblyem me mëshirën tonë dhe i bëmë të jenë të lavdëruar dhe të përmenden për të mirë. dhe pëmende, në Libër, Musanë! Ai ka qenë i sinqertë dhe ishte profet, ferrëfyes. Dhe ne e thirrëm nga ana e djathtë e Turit dhe e sollëm afër shpëtimit Dhe ia dhamë, me mëshirën tonë, vëllaun e vet Harunin si profet. Dhe përmende, në Libër, Ismailin! Ai ka qenë i sinqertë në premtim dhe ishte profet ferrëfyes, Dhe e urdhëronte familjen e vet të kryejnë namazin, të japin zeqatin dhe ishte i kënaqur te Zoti i tij. Dhe përmende, në Libër, Idrisin! Ai ishte shumë i sinqertë si profet. Dhe ne e kemi ngritur në pozitë të lartë. Ata janë profetë të cilët All-llahu i ka mbuluar me mëshirë të vet, pasardhës të Ademit dhe të atyre që i bartëm me Nuhin, dhe prej pasardhësve të Ibrahimit dhe izraelitëve, edhe të atyre që i kemi përudhur dhe i kemi zgjedhur. Kur u lexoheshin ajetet e të Gjithmëshirshmit, ata binin në sexhde dhe qanin. Por, pas atyre mbetën pasardhës të këqinj, të cilët e lanë namazin dhe u dhanë pas epsheve. Ata, mbase do ta pësojnë. Përveç atyre që janë penduar dhe kanë besuar edhe kanë bërë vepra të mira. Atyre nuk do t’u bëhet kurrfarë e padrejtë, ata do të hyjnë në xhennet, Në kopshte të Adënit, të cilët i mëshirshmi fshehurazi ua ka premtuar robërve të vet. Premtimi i tij, me siguri, do të realizohet. Aty nuk do të dëgjojnë fjalë të kota, por vetëm “Paqe!” dhe aty do të furnizohen në mëngjes dhe mbrëmje. Atë xhenet do ta trashëgojnë, nga robërit tanë, kush ruhet nga mëkatet. “Ne kemi hyrë në xhennet vetëm me leje të Zotit tënd, Ai është sundues i çdo sendi, Ai e di të tashmen tonë dhe të kaluarën tonë dhe çka ka ndërmjet atyre” – thonë ata. Zoti yt nuk harron, Ai është Zot i qiejve dhe i tokës dhe i asaj çka është ndërmjet tyre, prandaj, vetëm Atë adhuro dhe vazhdo me këtë! A e di, a ka ndokush emrin e Tij! Njeriu thotë: “A përnjëmend kur të vdes do të ringjallem?” A nuk kujtohet njeriu se e kemi krijuar, në nismë kur ai nuk ishte kurrgjë? Dhe pasha Zotin tënd, Ne do t’i mbledhim edhe ata edhe djajtë, pastaj do t’i shpiejmë patjetër të gjunëzohen përreth xhehenemit. E pastaj nga secili grup do t’i ndajmë ata, të cilët kanë qenë më brutalë ndaj të mëshirshmit. Ngase Ne i dimë mirë ata të cilët e kanë merituar më së forti të digjen në të. Dhe secili prej jush do të arrijë aty! Zoti yt me siguri ashtu është besatuar. Pastaj, ata të cilët janë shmangur prej mëkateve do t’i shpëtojmë, kurse mizorët do t’i lëmë që të zvarrisen aty gjunjazi. Sepse, kur u janë lexuar ajetet tona të qarta, atëherë ata që nuk besonin u thonin atyre që besonin: “Cili nga këto dy grupe është në pozitë më të mirë dhe kush ka shoqëri më të mirë?” Po sa e sa i kemi shfarosur përpara tyre, të cilët me pasuri dhe dukje të nxisnin kurreshtje! Thuaj: “Kush është në humbje, i Gjithmëshirshmi i dhëntë jetë të gjatë!” Derisa të atillët e përjetojnë atë çka u është premtuar, qoftë dënimi, qoftë dita e kijametit, me siguri do të marrin vesh se kush ka pozitë më të keqe dhe ushtri më të dobët. dhe All-llahu ua rritë udhëzimin atyre të cilët janë në rrugë të drejtë. Kurse veprat e mira të vazhdueshme – nga Zoti yt do të jenë të shpërblyera më mirë dhe më bukur të kompensuara. A e ke parë atë i cili ka përgënjeshtruar argumentet tona dhe ka thënë: “Gjithsesi do të më jepet pasuri dhe fëmijë!” Ai ose është thelluar në fshehtësi ose ka marrë premtimin nga i Gjithmëshirshmi. Po si jo! Ne do ta shënojmë se çka po flet dhe vuajtjen do t’ia zgjasim shumë. Dhe ne e trashëgojmë edhe atë çka thotë, dhe do të na vijë i vetmuar. Ata marrin, në vend të All-llahut, do farë hyjnish, të cilat duhet të jenë ndërmjetësues të tyre, Po si jo! Ata do të mohojnë adhurimin e atyre dhe do të jenë kundërshtarë të atyre. A nuk e sheh se ne ua kemi lëshuar mosbesimtarëve djajtë që t’i shpiejnë sa më shumë në vepra të këqia? Prandaj, mos shpejto kundër tyre! Atyre Ne ua numërojmë ditët si duhet. Atë ditë kur do t’i tubojmë të devotshmit te i Gjithmëshirshmi si të deleguar Kurse mëkatarët do t’i shpiejmë në xhehennem sikur të eturit për ujë Askush nuk do të mundet të angazhohet, përveç atij, i cili ka pëlqimin e të Gjithmëshirshmit. Kanë thënë: “I Gjithmëshirshmi ka fëmijë!” Ju, me të vërtetë, po flisni diçka të shëmtuar. Nga ajo qiejt gati u coptuan dhe toka gati u shemb dhe malet gati ranë si gërmadha. Që i përshkruajnë të Gjithmëshirshmit fëmijë, Nuk i duhet të Gjithmëshirshmit të ketë fëmijë, Prandaj, të gjithë ata, kush janë në qiej edhe në tokë, do t’i vijnë të Gjithmëshirshmit si robër. Ai i ka parasysh të tërë dhe i ka numëruar me përpikëri. Dhe të gjithë në ditën e kijametit do t’i vijnë një nga një. Atyre të cilët kanë besuar dhe kanë bërë vepra të mira, i Gjithmëshirshmi do t’u shpreh, me sigur, simpati. Ne atë, (Kur’anin) e kemi bërë të lehtë, në gjuhën tënde, për t’i përgëzuar me këtë të devotshmit dhe t’i qortosh ata që janë kokëfortë dhe mohojnë. Sa e sa brezni para tyre i kemi zhdukur! A e sheh dikë prej tyre dhe a dëgjon ndonjë zë sado të vogël të tyre? Ta Ha Nuk ta shpallëm Kur’anin për të të munduar, Por vetëm si vërejtje për atë që frikësohet Si shpallje nga ai i cili ka krijuar tokën dhe qiejt e lartë I Gjithmëshirshmi i cili mbisundon gjithësinë. Të Atij janë çka ka në qiej dhe çka ka në tokë, dhe ç’ka ndërmjet tyre, edhe çka ka nën tokë. Edhe në qoftë se flet haptazi – ani, Ai e di fshehtësinë dhe çka mendon në vete. All-llahu, nuk ka tjetër Zot përveç Atij, ka emrat më të mirë. A të ka arritur ty rrëfimi për Musaun? Kur pa një zjarr dhe i tha familjes së vet: “Pritni këtu, unë e kam parë një zjarr, ndoshta ju sjell ndonjë urë ose gjej te zjarri ndonjë udhërrëfyes. Dhe kur erdhi aty, dikush i thirri, “O Musa! Me të vërtetë Unë jam Zoti yt! Zbathi pra këpucat tuaja, se ti je, pamëdyshje, në luginën e bekuar – Tuva. Ty Unë të kam zgjedhur, prandaj dëgjo çka po të shpallet! Unë, pa dyshim, Unë jam All-llahu, që nuk ka tjetër Zot përveç meje, prandaj vetëm mua më adhuro dhe kryej faljen për të më përkujtuar. Momenti i kijametit do të vijë me siguri, e mbaj gati në fshehtësi për t’u shpërblyer secili për atë që e ka fituar. Dhe nga kjo askush le të mos shmangë as ai që nuk i beson kësaj dhe që pason epshin e vet, dhe të jesh i humbur. Po ç’e ke atë në dorë të djathtë o Musa?” “Ky është shkopi im, - tha, - me të cilin mbahem dhe me te u grahu dhenve të mia, por më shërben edhe për punë tjera”. “Hidhe o Musa! – i tha Ai. Dhe ai e hodhi, kur qe, - ai gjarpër i cili po zvarriset I tha: “Merre atë dhe mos u frikëso! Ne do ta kthejmë në gjendjen e mëparshme. Dhe fute dorën në nënsjetullën tënde, dora do të dalë e bardhë, pa asgjë të keqe, si mrekulli e dytë, Për të treguar ty nga mrekullitë tona të mëdha. shko te Faraoni! Ai njëmend e tepron!” “O Zoti i, - tha, - zgjëroma krahërorin tim Dhe ma lehtëso punën time! Zgjidhma nyjën në gjuhën time, Ta kuptojnë fjalën time dhe më jep një ndihmës nga familja ime Harunin, vëllaun tim! Forcoma, me atë, fuqinë time Dhe bëma shok në punën time, Që të të lartësojmë shumë Dhe që të të përmendim shpesh! Ti, me siguri, na sheh neve”. “Të qoftë dhënë çka lype o Musa, i tha. dhe Ne edhe një herë tjetër të afruam mëshirën tonë, Atëherë kur nënës tënde i shpallëm çka shpallet; Vendose në sandëk dhe hudhe në lum, e lumi do ta qes në breg, që ta marrë armiku im dhe i atij. Unë të kam bërë të dashur nga gjithkush dhe të rritesh nën mbikqyrjen time. Kur shkoi motra jote dhe tha: “A doni që unë t’ua tregoj atë e cila do të kujdeset për të. Dhe ne të kthyem te nëna jote që të gëzohet, të mos pikëllohet. Dhe ti pate mbytur një njeri, por ne të liruam nga ajo brengë dhe të shpëtuam nga peripeci të ndryshme. Ti i kalove disa vjet në mesin e banorëve të Medjenit, pastaj, o Musa, erdhe mu në kohën e caktuar. Dhe Unë të zgjodha për vete. Shkoni ti dhe vllai yt, me argumentet e mia, por Mua mos më hiqni nga kujtesa! Shkoni te Faraoni, se ai njëmend e ka tepruar, Dhe folni atij me fjalë të buta, mos po mendon ose frikësohet!” “O Zoti ynë, - thanë ata dy, - kemi frikë mos po na ndëshkon menjëherë dhe po e kalon çdo kufi”. “Mos kini frikë! – tha Ai. Jam unë me ju të dy. Dëgjoj dhe shoh. Shkoni te ai e thuani: “Ne jemi profetë të Zotit tënd, lëri izraelitët të vijnë me ne dhe mos i mundo! Të kemi sjellë argument nga Zoti yt, e le të jetë në paqe ai, i cili shkon rrugës së drejtë! Neve na shpallet se dënimi pa dyshim do ta goditë atë që gënjen dhe shmanget (nga e vërteta)”. “Po kush është Zoti juaj, o Musa?” – u tha ai “Zoti ynë, - tha, - është ai i cili u ka dhënë krijesave të veta gjthçka ka nevojë, pastaj e ka udhëzuar”. “E çka është, - u tha ai, - me breznitë e mëparshme?” “Për këtë ka informata në një libër të Zotit tim. Zoti im nuk devijon e as harron, I cili e ka bërë për ju tokën djep dhe nëpër të ju ka hapur shtigje dhe ju lëshon nga qielli shiun. Ne me atë bëjmë që të mbijnë çiftë bimësh të llojllojshme. Ushehuni dhe kullotni kafshët tuaja! Në këtë ka, njëmend, argumente për ata që kanë mend. Nga ajo (toka) ju kemi krijuar dhe në të do t’iu kthejmë edhe prap nga ajo do t’ju nxjerrim edhe një herë. Dhe Ne atij ia kemi treguar të tëra argumentet tona, por ai i përgënjeshtroi dhe i refuzoi, E i tha “A na ke ardhur që me magjitë tua të na nxjerrish nga vendi ynë o Musa? Edhe ne ty, patjetër, do të përgatisim një magji sikurse ajo. Caktone afatin, të cilit, do t’i përmbahemi edhe ne edhe ti, në një vend të përshtatshëm!” “Takimi le të jetë ditën e festës, - tha, - dhe populli le të tubohet në mëngjes”. Dhe Faraoni shkoi dhe mblodhi magjistarët e vet dhe erdhi. “Të mjerët ju! – u tha Musa. Mos shpifni gënjeshtra për All-llahun e t’u shfaros me dënim. Pamëdyshje kush shpif-dështon”. Dhe ata filluan të polemizojnë për punën e tyre ndërveti por fshehurazi Thoshin: “Këta dy janë magjistarë që me magjitë e tyre duan t’iu largojnë nga vendi juaj dhe ta çrrënjosin fenë tuaj shembullore. Prandaj, bashkoni dredhitë tuaja dhe dilni si në front. Sot ka sukses ai që ngadhënjen”. O Musa, - i thanë ata, - a po do ti, apo ne, t’i lëshojmë të parët?” “Lëshoni ju”, - tha ai, - dhe njëherë iu duk se litarët me shkopinjtë, mjete të magjive të tyre lëviznin. Dhe Musa ndjeu në vete një frikë. “Mos u frikëso! – i thamë Ne. ti je superior. Vetëm se lëshoje atë çka ke në dorën e djathtë e t’i përbijë çka kanë bërë ata, sepse ata kanë bërë vetëm mashtrim magjistarësh, dhe magjistari kudo që të vijë nuk do të ketë sukses”. magjistarët u hodhën në sexhde dhe thanë: “Ne i besuam Zotit të Harunit dhe të Musasë!” “A ju i besuat, - u tha, - (Faraoni) pa u lejuar unë? Ai është mësuesi juaj, ai ju ka mësuar magjinë, dhe unë, gjithsesi, do t’iu pres duart e këmbët tërthorazi; do t’iu varë në trupat e panjave dhe sigurisht do ta dini se kush prej nesh e ka dënimin më të tmerrshëm dhe më të gjatë?! “Ne ty, - i thanë, - pasha atë që na ka krijuar, nuk do të japim përparësi para argumenteve që na kanë ardhur, e ti bën çka të bësh, atë mund ta bësh vetëm në jetën e kësaj bote. ne i besojmë Zotit tonë për të na falur gabimet tona dhe magjitë për të cilat ti na ke detyruar. Dhe All-llahu është më i mirë dhe i pafund”. Atë, i cili para Zotit të vet del si mëkatar, e pret xhehennemi, ku as vdes as jeton. Dhe kush vjen te Ai, si besimtar, dhe ka bërë vepra të mira, ata të tërë i presin merita të larta; Kopshte të Adënit, ku do të rrjedhin lumenj. Aty do të mbesin përgjithmonë, dhe ajo është shpërblim për ata që po pastrohen nga mëkatet. Dhe Ne i patëm kumtuar Musaut “Transferoi robërit e mij dhe nisu me ta natën rrugës së thatë, përmes detit, pa u frikësuar se po të arrin kush dhe mos i druaj përmbytjes”. Dhe Faraoni me ushtrinë e tij i ndoqi pas, por ata i mbuloi deti si i pat mbuluar. dhe Faraoni e çoi popullin e vet në humbje dhe nuk e drejtoi në rrugë të drejtë. O Izraelitë, Ne ju shpëtuam nga armiku juaj, dhe ju premtuam anën e djathtë të Turit dhe ju dërguam “man” dhe “selva” (fëllënza). Hani ushqime me shije me të cilët ju furnizojmë dhe mos zemëroheni në këtë, e t’iu qëlloj hidhërimi im, sepse kë e godet hidhërimi im, ai e ka pësuar. Unë, me siguri, jam falës i madh për atë, i cili, pendohet dhe beson e bën vepra të mira, mandej e vazhdon rrugën e drejtë. “Po çka t’u ngut ty para popullit tënd, o Musa?” Tha: “Ata po më ndjekin për gjurmësh dhe jam ngutur te Ti, o Zot që të jesh i kënaqur,” “Ne popullin tënd, pas teje, e vumë në sprovë, tha Ai. Atë e çoi në humbje Samiriu.” Dhe Musa u kthye i hidhëruar dhe i demoralizuar te populli i vet. “O populli im, - u tha, - a nuk ju dha Zoti juaj premtim të bukur, a u bë kohë e gjatë për ju apo ndoshta doni t’ju gjejë hidhërim i Zotit tuaj, prandaj nuk e keni mbajtur premtimin që ma dhatë!” “Nuk e kemi thyer premtimin që ta dhamë nga vullneti ynë, - thanë ata. Kemi qenë të ngarkuar me barra nga stolitë e popullit dhe atë e shkrimë. Ashtu veproi edhe Samiriu,” Dhe ai bëri një viç që jepte zë sikur pëlliste e ata i thanë: Ky është Zoti juaj dhe Zoti i Musasë, ai e ka harruar”. “A nuk e shihnin ata se ai asnjë fjalë nuk u përgjigjet dhe nuk ka mundësi t’u bëjë dëm as dobi?” U pat thënë atyre Haruni, qysh më parë: “O populli im! Ju me atë vetëm jeni vënë në sprovë; Zoti juaj është i Gjithmëshirshëm, prandaj më pasoni mua dhe dëgjoni urdhërin tim!” “Ne, - i thanë ata, - do të vazhdojmë këtë derisa të na kthehet Musa”. “O harun, - i tha, - (Musa) çka të ka penguar ty, kur i ke parë se kanë devijuar, Që të mos vish pas meje? A e kundrështove urdhërin tim?” “O bir i nënës time, - i tha ky, - mos më kap për mjekre e për flokësh! Unë kam pasur frikë mos thuash ti se ke mbjellë përçarje ndërmjet izraelitëve dhe nuk je kujdesur për jflanë time” “Po çka thua ti o Samiri? – tha (Musa) “Unë, - tha ky, - kam parë atë çka nuk e kanë parë ata, andaj mora një grusht dhe prej gjurmës së profetit dhe e hodha atë, dhe ja, më pëlqeu vetvetja, bëra çka bëra”. “Shporru pra! – i tha Musa. Ti tërë jetën tënde do ta thuash: “Mos më prekni askush!” Por të pret një përfundim që nuk ndryshohet dot. Shikoje vetëm Zotin tënd të cilit i je bindur! Ne me siguri do ta djegim e hirin do t’ia derdhim nëpër det. Zoti juaj është All-llahu, tjetër Zot përveç Atij nuk ka! Ai di çdo send”. Dhe ashtu ne të rrëfejmë disa lajme për atë çka ka kaluar dhe të shpallim nga ana jonë Kur’anin. Kush e refuzon këtë, në Ditën e kijametit, me siguri do të bartë një barrë. Në këtë barrë janë përgjithmonë. Po barrë të shëmtuar kanë në Ditën e kijametit! Atë ditë kur të fryhet në bri e t’i mbledhim mëkatarët. Do të përshpërisin ndërmjet veti: “Kemi qëndruar vetëm dhjetë ditë” Ne dimë mirë se për çka flasin ata kur ai më i informuari ndër ata thotë: “Keni qëndruar vetëm një ditë”. Dhe do të pyesin për malet, por ti thuaju: “Zoti im ata do t’i bëjë hi e pluhur”. Andaj do t’i lerë shkret dhe thatë. Nuk do të shohësh në të as thellësi as lartësi. Atë ditë ata do ta pasojnë thirrësin. Nuk ka shmangie prej këtij dhe para të Gjithmëshirshmit do të ulen zërat, e ti s’do të dëgjosh tjetër vetëmse përshpëritje. Atë ditë nuk do t’i vlejë ndërmjetsimi askujt përveç atij të cilit i lejon i Gjithmëshirshmi dhe është i kënaqur me fjalën e tij. Ai e di se çka gjendet përpara tyre dhe çka i pret pas asaj, kurse ata nuk mund ta dinë këtë. Njerëzit do t’i përulen të gjallit dhe të përjetshmit. E humbën shpresën ata që bën krime. Ndërsa, kush bën vepra të mira dhe është besimtar, nuk do të ketë frikë prej ndonjë mizorie e as humbjeje. Dhe ja, kështu Ne e shpallim Kur’anin në gjuhën arabe dhe aty përsërisim qortimet në mënyrë që ata të ruhen ose të nxisin tek ata rikujtimin. Qoftë lartësuar All-llahu, Sundues i vërtetë! Dhe mos u ngut me leximin e Kur’anit para se të përfundojë shpallja e tij, dhe thuaj: “O Zoti im, shtoma diturinë!” Edhe Ademin e porisitëm në fillim, por ai harroi dhe nuk u tregua i vendosur. Dhe kur u tham engjujve, përuluni Ademit, ata u përulën përveç Iblisit. Ai refuzoi. Prandaj i thamë: “O Adem! Ky është me të vërtetë armik edhe i yti, edhe i gruas tënde, prandaj kurrsesi le të mos iu nxjerrë nga parajsa e të përjetosh ngushtësi! Aty ke të tëra, që të mos jesh i uritur as i zhveshur, Dhe ti aty as ke etje as vapë”. Por djalli filloi t’i sillet duke i thënë: “O Adem, a do të ta tregoj pemën e pavdekshmërisë dhe mbretërisë së përhershme?. Dhe ata dy hëngrën nga ajo dhe filloi t’u shfaqen vendet e turpshme, andaj filluan t’i mbulojnë me gjethe të xhennetit. Ashtu Ademi bëri gabim ndaj Zotit të vet dhe devijoi. Pastaj, Zoti i tij e zgjodhi dhe ia fali, edhe e përudhi. “Dilni prej aty të dy bashkë – tha Ai, - si armiq të njëri tjetrit.” Nga unë do të vijë gjithsesi udhëzimi dhe kush e pason udhëzimin tim nuk devijon dhe nuk do të jetë i pafat. Por kush i kthen shpinën udhëzimit (Librit) tim, ai do të çojë jetë të rëndë dhe në ditën e kijametit do të ngjallim të verbër, Do të thotë: “O Zoti im, pse më ke ngjallur të verbër kur unë i kam pasur sytë?” Ai do të thotë, ashtu si i ke harruar argumentet tona që të kanë ardhur ty, sot do të jesh i harruar. Ne ashtu e shpërblejmë atë që e tepron në mëkate dhe nuk u beson argumenteve të Zotit të vet. Kurse dënimi i botës tjetër do të jetë, pa dyshim, më i rëndë dhe i pafund. A nuk janë të njoftuar se sa popuj para atyre i kemi shfarosur? Ata mbi vendbanimet e tyre ecin! Në këtë ka, njëmend, argumente për njerëzit e mençur. Dhe sikur të mos ishte fjala e dhënë, më herët, e Zotit tënd, dënimi do të ishte i pashmangshëm. Prandaj, duro fjalët e tyre dhe lartëso me falenderim Zotin tënd, para se të dalë dielli dhe para se të perëndojë. Lartësoje edhe në orët e natës edhe në skajet e ditës, ndoshta do të jesh i kënaqur. Dhe kurrsesi mos të ikë syri në ato bukuri të kësaj bote me të cilat ne i kënaqim grupe të ndryshme prej tyre, për t’i vënë në sprovë me të, sepse shpërblimi i Zotit tënd është më i mirë dhe i pafund! urdhëroje familjen tënde të kryejë namazin dhe insisto në këtë! Ne nuk kërkojmë prej teje furnizim. Ne ty do të furnizojmë! Ardhmëria është e atyre që janë ruajtur! Ata thonë: “Të na kishte sjellë ndonjë mrekulli nga Zoti i tij?” A mos nuk ju erdh ndonjë sqarim lidhur me atë se çka ka në broshurat e mëparshme? Po sikur t’i kishim shfarosur më herët me ndonjë dënim, me siguri do të thonin: “O Zoti ynë, pse nuk na dërgove ndonjë profet, e ne fjalët tua, do t’i kishim pasuar para se të poshtërohemi e të turpërohemi”. Thuaj: “Secili po pret, pra, pritni edhe ju! Me siguri keni për të ditur kush kanë qenë ithtarët e fesë së vërtetë dhe kush ka qenë i udhëzuar drejt”. Po u afrohet njerëzve momenti për të dhënë llogari, e ata fare nuk brengosen, nuk i vejnë vesh. Atyre nuk u ka ardhur asnjë qortim nga Zoti i tyre e të mos jenë tallur kur e kanë dëgjuar. Me zemrat e tyre të llastuara (shashtisura). Ata që kanë bërë krime përshpërisin: A mos është ky diçka tjetër përveç se njeri sikurse ju? A do t’i pasoni magjitë, e ju vetë i shihni? “Zoti im e di – tha ai – se çka po flitet në qiej dhe në tokë; Ai i dëgjon dhe i di të gjitha”, Kurse ata thonë: “Ato janë vetëm marri që i trillon ai; ai është poet; le të na sjellë ndonjë mrekulli si profetët e mëparshëm”! Nuk pat besuar asnjë qytet, të cilin e kemi shfarosur para tyre, e a po besojnë ata a? Edhe para teje kemi dërguar vetëm njerëz të cilëve u kemi shpallur revelatën, pa pyetni njerëzit e dijshëm nëse ju nuk dini! Ne nuk i kemi krijuar si qenie që nuk hanë ushqim, as që kanë qenë të pavdekshëm. Pastaj ua kemi plotësuar premtimin dhe ata me gjithë të tjerët të cilët kemi dëshiruar, i kemi shpëtuar, kurse ata që nuk dëgjuan i shfarosëm. Ne ju kemi shpallur një Libër në të cilin është qortimi juaj. A nuk mblidhni mendjen. Po sa shumë qytete kanë qenë kriminele i kemi rrënuar dhe pas tyre kemi ngritur popull tjetër. Dhe sa po e përjetoni forcën tonë iknin kah këmbët sytë. “Mos ikni, por kthehuni në shtëpitë tuaja dhe në atë që u është dhënë ta gëzoni, mbase do të pyeteni”. “Të mjerët ne, - do të thonë ata – ne me të vërtetë kemi qenë kriminelë”! Dhe ashtu do të vazhdojë lutja e tyre deri sa të mos i bëjmë sikur gruri i korrur; Ne nuk e kemi krijuar qiellin dhe tokën, dhe çka ka ndërmjet tyre, për të luajtur. Të kishim dashur të zbavitemi, do të zbaviteshim ashtu si na ka hije neve, pr Ne nuk vepruam kështu. Por me fakte të vërteta e demantojmë rrenën, e vërteta e mbytë atë dhe gënjeshtra zhduket; ndaj të mjerët ju nga ajo që po e shfaqni (përshkruani). Të Atij janë kush është në qiej dhe në tokë! Por ata që janë te ai nuk ngurrojnë të adhurojnë, dhe nuk lodhen, E falënderojnë natë e ditë, pa u dobësuar. A i marrin për Zot idhujt që ata i bëjnë prej dheut? Sikur në ata dy (qiell dhe tokë) të kishte ndonjë tjetër Zot, përveç All-llahut, të dy do të shkatërroheshin. Pra, qoftë lavdëruar All-llahu, Zot i gjithësisë nga ajo që i përshkruajnë. Ai nuk do të pyet se çka punon, kurse ata do të merren në pyetje. A përveç Atij ata po marrin tjetër si zot?! Thuaj: “Sillni argumentet tuaja!” Ky është mësim për ata që janë me mua dhe për ata që kanë qenë para meje, mirëpo shumica prej tyre nuk e dinë të vërtetën, prandaj kthejnë kryet në anë tjetër. Para teje nuk kemi dërguar asnjë profet e të mos i kemi shpallur se “Nuk ka Zot tjetër përveç meje, prandaj falmuni Mua” Ata thanë: “I mëshirshmi ka fëmijë!” Qoftë lartësuar Ai! Jo, por janë vetëm robër të nderuar. Që nuk nxitojnë t’ia marrin fjalën dhe ata veprojnë sipas urdhërit të Atij. Ai e di çka ka përpara tyre dhe çka ka pas tyre, dhe ata do të angazhohen vetëm për atë me të cilën Ai është i kënaqur, kurse ata edhe vetë janë të kujdesshëm ndaj Tij nga respekti dhe frika. Kurse, cili nga mesi i tyre do të thotë: “Unë jam, vërtetë Zot përveç Atij” do ta dënojmë me xhehennem; sepse ne ashtu i dënojmë kriminelët. A nuk e shohin mosbesimtarët se qiejt dhe toka kanë qenë një tërësi, porse ne i kemi ndarë në pjesë-pjesë, dhe Ne nga uji krijojmë çdo gjë të gjallë? A nuk do të besojnë? Ne në tokë kemi vendosur male të paluhatshme që ajo (toka) të mos i dridhë dhe nëpër to kemi krijuar shtigje e gryka, ndoshta ata do ta marrin të mbarën. Kurse qiellin e kemi bërë kulm të sigurt, por ata prapëseprapë largohen nga argumentet tona. Ai është i cili ka krijuar natën edhe ditën, Diellin dhe Hënën. Të tëra notojnë nën kupën e qiellit. Edhe përpara teje asnjë njeriu nuk e kemi të pavdekshëm, e nëse ti vdes, a thua ata do të jetojnë përgjithmonë? Çdo gjallesë do ta shijojë vdekjen. Ne u vëmë në sprova edhe në të mirë edhe në të keqe dhe tek Ne do të ktheheni. Kur të shohin mosbesimtarët, ata do ta marrin vetëm për tallje: “A ky është ai që merr për gojë (shanë) zotërat tuaja”? Sepse vetë ata nuk i besojnë përmendjes së të Mëshirshmit. Njeriu është i krijuar në shpejtësi. Do t’ju tregoj unë juve argumentet e mia, po mos u ngutni! Ata thonë: “Po kur më ai premtim, nëse e flisni të vërtetën?” Sikur ta dinë mosbesimtarët se atëherë nuk do të munden ta largojnë zjarrin nga fytyra e as nga shpina e vet, dhe as nuk do t’u ndihmohet. Por do t’u vijë e papritur dhe do t’i trishtojë e nuk do të mund ta kthejnë prapë se nuk do t’u jipet afat. Edhe përpara teje profetët janë tallur, prandaj ata që i kanë tallur i ka gjetur mu ajo me të cilën janë tallur. Thuaj: “Kush u mbron juve natën dhe ditën nga i mëshirshmi”? (Askush) por megjithatë ata nga Kur’ani kthejnë kryet në anën tjetër. A thua ata do t’i mbrojnë hyjnitë e tyre e jo Ne? po ata nuk mund t’i ndihmojnë vetvetës dhe ato nuk janë pranuar nga ana jonë në shoqëri Këtyre, edhe të parëve të tyre, Ne u kemi dhënë kënaqësi sa kanë qenë gjallë. Po a nuk e shohin ata se en i sillemi tokës nga të gjitha anët e asaj dhe e cungojmë, e ata do të jenë fitues?! Thuaj: “Unë juve u tërheq vërejtjen me shpallje”, por të shurdhët nuk e dëgjojnë thirrjen kur u tërhiqet vërejtja. Sikur ata t’i prekte vetëm puhia e dënimit të Zotit tënd, me siguri do të thërrisnin: “Të mjerët ne, me të vërtetë ne vetvetes i kemi bërë padrejtësi”. Ne në ditën e gjykimit do të vendosim peshojë të drejtë dhe askujt nuk do t’i bëhet padrejtësi; nëse diçka peshon vetëm sa grima, Ne atë do ta shpërblejmë, dhe mjafton që ta llogarisim vetëm Ne. Ne i kemi dhënë Musaut dhe Harunit Furkanin dritë dhe mësim për ata që i shmangen mëkatit. Për ata që i përkulen Zotit të tyre edhe atëherë kur nuk i sheh askush, dhe që frikësohen nga momenti i ringjalljes. Por edhe ky është mësim i bekuar që e kemi shpallur, a ju ta mohoni? Ne qysh më hert Ibrahimit i kemi dhënë urtësi dhe e kemi njohur shumë mirë. Kur i tha babës së vet dhe popullit të vet: “Ç’janë këta idhuj të cilëve u faleni?” Ata iu përgjigjën: “Edhe të parët tanë, i kemi mbërri, u faleshin këtyre” “Edhe ju si edhe të parët tuaj keni qenë haptazi të humbur” – u tha. “Jo, - tha, - Zoti i juaj është Zot i qiejve dhe i tokës, ata Ai i ka krijuar; këtë unë do t’ua dëshmoj. Për All-llahun, unë, sapo të largoheni ju, do t’i ndreq idhujt tuaj”! Dhe i bëri ata copë-copë, përveç atij më të madhit, mbase ata do t’i drejtohen atij. “Kush e bëri këtë me zotërat tanë” – thirrën ata – me të vërtetë është kriminel”! “Kemi dëgjuar një djalosh që po i merr për gojë, shanë – thanë – e ka emrin Ibrahim” “Sillne ta shohin njerëzit, - thanë ata – le të dëshmojnë”! “A ti e bëre këtë me zotërat tanë, o Ibrahim” – e pyetën. “Atë e ka bërë ky, më i madhi i tyre, pyetni ata nëse flasin” – u tha (Ibrahimi). Dhe ata u ndalën, menduan me vete dhe thanë: “Ju me të vërtetë jeni kriminel”. Pastaj ulën kryet: “Po ti e di se këta nuk flasin”! “Po pse pra, në vend të All-llahut, u faleni atyre të cilët as mund t’u bëjnë farë dobie e as t’u bëjnë dëm”? – u tha ai. “Of të mjerët ju dhe ata të cilëve ju, përveç All-llahut, u faleni! I adhuroni! Pse nuk mblidhni mendjen?” ndizne këtë, thanë, dhe ndihmonu zotërave tuaj, nëse doni të bëni diçka! – thirrën. ne i tham zjarrit “O zjarr bëhu i ftohtë, shpëtim për Ibrahimin” Dhe ata deshtën t’i bëjnë njëfarë kurthe, por ne i bëmë ata të dështojnë. Dhe e shpëtuam atë edhe Lutin në truallin të cilin e kemi bekuar për njerëz, Dhe ia falëm Is-hakun edhe Jakubin si plotësim, dhe të gjithë i bëmë të mirë. Edhe ata i bëmë udhërrëfyes që të udhëzojnë sipas urdhërave tona dhe i kemi inspiruar të bëjnë vepra të mira, të kryejnë faljen, të ndajnë sadakë, dhe Neve na kanë adhuruar. Edhe Lutit i kemi dhënë urtësi e dituri, dhe e shpëtuam nga qyteti (banorët e tij) që bënte vepra të këqia; ata me të vërtetë ishin njerëz të këqij. E futëm nën mëshirën tonë; ai është me të vërtetë nga të mirët. Edhe Nuhit kur na u lut, më përpara, iu përgjigjëm dhe atë me familjen e tij e shpëtuam nga mjerimi i madh, Dhe i ndihmuam kundër njerëzve të cilët i konsideronin argumentet tona të pavërteta. Ata ishin njerëz të këqij, prandaj të gjithë i mbytëm në ujë. Edhe Davudit edhe Sulejmanit kur gjykuan lidhur me arën që e kishin kullotur delet e dikujt – e ne ishim dëshmitarë të gjykimit të tyre, Dhe ia sqaruam (e bëmë) që Sulejmani ta kuptonte atë dhe të dyve u kemi dhënë dije e urtësi. Kurse malet edhe zogjtë ia nënshtruam që me Davudin të madhërojnë (All-llahun), Ne e bëmë këtë. Dhe e mësuam të bëjë parzma hekuri për ju që t’ju mbrojë në luftë me armikun, - po a jeni mirënjohës? Kurse Sulejmanit ia bëmë erën që si rërfëllazë të fryejë sipas urdhërit të tij kah toka që e kemi bekuar; Ne shumë mirë i dimë të gjitha, Edhe nga djajt kishte që zhyteshin për të dhe bënin punë të tjera, ndërsa Ne i kemi mbrojtur. Edhe Ejubit, kur e thirri në ndihmë Zotin e vet: “Më gjeti fatkeqësia, kurse Ti je më i mëshirshmi nga të mëshirshmit!” Iu përgjigjëm dhe ia hoqëm fatkeqësinë që e mundonte dhe i dhamë fëmijë dhe familje nga mëshira jonë, që të jetë mësim për adhuruesit. Edhe Ismailit, edhe Idrizit, edhe Dhulkiflit; të gjitëh ishin durimtarë. Edhe i shtiem në mëshirën tonë, ata me të vërtetë ishin të mirë. Edhe Dhun-Nuni, kur shkoi i zemëruar dhe mendoi se atij nuk kemi ç’ti bëjmë – po pastaj në errësirë këlthiti (nga frika): “Nuk ka Zot përveç Teje, Ti qofsh lavdëruar! Unë me të vërtetë jam kriminel”. Iu përgjigjëm dhe e shpëtuam nga ajo që e shtrëngonte. Kështu ne i shpëtojmë besimtarët. Edhe Zekerijjas, kur e luti Zotin e vet: “O Zoti im, mosmë lë të vetmuar, e ti je trashëgimtari më i mirë!” Iu përgjigjëm edhe atij dhe ia falëm Jahjan dhe bashkëshorte të mirë. Ata bënin gara që të bëjnë sa më shumë vepra të mira dhe na lutnin me shpresë dhe frikë, dhe ndaj nesh kanë qenë të përulur. Edhe asaj që ka ruajtur virgjërinë e vet, te ajo kemi shtënë nga jeta jonë dhe atë me djalin e saj ua bëmë argument botës. Kjo feja e juaj është fe e vetme (e drejtë), kurse unë jam Zoti juaj, prandaj vetëm mua të më adhuroni. Edhe ata ndërmjet veti janë përçarë, por të gjithë te Ne do të kthehen. Kush bënë vepra të mira dhe është besimtar, nuk do t’i mbetet mundi pa iu shpërblyer. Atij ne ia shënojmë. Por është e pamundur që banorët e ndonjë vendbanimi që ne e kemi zhdukur të mos kthehen. Derisa të lirohen Jexhuxhët e Maxhuxhët të vërshojnë nga çdo humnerë, dhe të afrohet premtimi i sigurt, atëherë shikimet e mosbesimtarëve do të shtangen. “Të mjerët ne, ne kemi qenë indiferentë ndaj kësaj, edhe kështu kemi qenë të padrejtë!” Edhe ju, edhe ata të cilëve u luteni, përveç All-llahut, do të jeni lëndë djegëse në xhehennem, aty me siguri do të hyni. Të ishin ata zotër, nuk do të futeshin aty dhe përgjithmonë të mbesin të gjithë aty. Aty do të përpëliten dhe aty nuk do të dëgjojnë asgjë ata. E ata të cilëve u ka prirë mirësia jonë, ata do të jenë larg këtij (mundimi); Nuk do të dëgjojnë shushurimën e tij dhe përgjithmonë do të kënaqen me atë që u dëshirojnë shpirtërat. Nuk do t’i shqetësojë as tmerri më i madh dhe do t’i presin engjujt: “Ja, kjo është dita e juaj që u është premtuar juve!” Atë Ditë kur t’i mbështjellim qiejt sikur që mbështillet fleta e letrës. Ashtu siç u kemi krijuar herën e parë do ta përsërisim atë (krijim). Ky është premtimi ynë, Ne me të vërtetë mund ta bëjmë këtë. Ne në Zebur, pas Tevratit, kemi shkruar se tokën do ta trashëgojnë robërit e mi të mirë. Në këtë, vërtetë, ka mësim për njerëzit e devotshëm. Kurse ty të kemi dërguar vetëm nga mëshira ndaj botërave. Thuaj: “Mua më shpallet se Zoti juaj është Një Zot, e ju a jeni muslimanë?” Por nëse ata bishtërojnë ti thuaj: “Unë, ju të gjithëve, pa përjashtim, u kam qortuar, por nuk e di a është afër apo larg ajo që u premtohet. Ai i di fjalët e folura me zë, por e di edhe atë çka e fshihni, Kurse unë nuk e di, mos është ajo sprovë për ju, dhe afrim i kënaqësive deri në njëfarë kohe”. “Zoti im, gjyko ashtu si e kanë merituar!” – tha ai. Dhe Zoti ynë është i mëshirshëm, nga i cili dueht kërkuar ndihmë kundër asaj që e shfaqni ju. O njerëz, frikësohuni Zotit tuaj! Me të vërtetë dridhja e fundit (e Ditës së kijametit) është ngjarje e madhe. Atë ditë kur shihni që secila femër me fëmijë për gjiri do ta lë atë, dhe secila shtatzënë do ta hedhë frytin e vet (dështojë) do të shohësh njerëz të dehur; e ata nuk janë të dehur por dënimi i All-llahut është i tmerrshëm. Ka njerëz të cilët kundërshtojnë All-llahun pa pasur asnjëfarë dijenie dhe pasojnë çfarëdo djalli të mbrapshtë. Atij i është caktuar, kujt i prinë ai, ta humbë dhe ta udhëzojë në dënim me flakë. O njerëz, nëse dyshoni në ringjallje, (mendoni se) Ne juve ju kemi krijuar nga dheu, pastaj prej pikës së farës, mandej prej gjakut të trashur, pastaj nga një copë mishi me pjesë të dukshme e të padukshme, që juve t’jua sqarojmë. Ndërsa në mitër vendojmë çka duam, deri në afatin e caktuar, pastaj bëjmë që të dilni si fëmijë, pastaj të arrini në moshën e pjekurisë. Disa prej jush vdesin, të tjerët përjetojnë pleqëri të thellë sa që nuk dinë asgjë nga ajo që kanë ditur. Ti e sheh tokën si të vdekur, por kur në të lëshojmë shiun, ajo lëkundet e merr hov, dhe prej saj mbijnë lloj-lloj çifte (bimë e gjallesa) të bukura. Kjo, për shkak se All-llahu, është i vërtetë dhe se Ai është që i ngjallë të vdekurit, dhe se Ai është i plotfuqishëm për gjithçka, Dhe se do të vijë momenti i ringjalljes – në këtë nuk ka dyshim dhe se All-llahu do t’i ngjallë ata që janë në varr. Ka njerëz që kundërshtojnë All-llahun pa pasur asnjëfarë dijenie, asnjëfarë udhëzimi, dhe pa Libër të shndëritshëm (për dritë). Ngrijnë krahët me qëllim që t’i largojnë nga rruga e All-llahut; atë në këtë botë e pret turpërim, kurse në botën tjetër do t’i bëjmë t’i shijojnë vuajtjet me të djegur. Qe, kjo është për shkak të veprave nga dora jote, sepse All-llahu nuk është i padrejtë ndaj robërve të vet. Ka njerëz që adhurojnë All-llahun formalisht: Nëse u del mirë janë të kënaqur me të, po nëse i godit ndonjë sprovë, ngrihen kundër Tij dhe ashtu e humb këtë dhe atë botë. E kjo, vërtet është humbje flagrante. Ai, përveç All-llahut, i lutet atij që as mundet t’i largojë ndonjë dëm këtij, e as t’i bëjë ndonjë dobi. Ky është zhgënjim i madh. I lutet atij nga i cili më afër e ka dëmin se sa ndonjë dobi. I atilli është mik dhe shok i keq! Ata që besojnë dhe bëjnë vepra të mira, All-llahu pa dyshim do t’i shtjerë në xhenete, ku rrjedhin lumenj; All-llahu punon çka të dojë! Kush mendon se All-llahu nuk do t’i ndihmojë atij (Profetit) as në këtë e as botën tjetër, le ta lëshojë litarin në qiell dhe le ta këpus dhe të shohë a do t’ia largojë mjeshtria e tij atë që e zemëron. Dhe ashtu Ne shpallim argumente të qarta, dhe All-llahu udhëzon kë të dojë. All-llahu do t’i ndajë në ditën e Gjykimit ata që besojnë, ebrenjt, sabejt, krishterët, mazdeistët dhe politeistët. All-llahu, me të vërtetë, është dëshmitarë për çdo send. A nuk e sheh se All-llahut i përulen ata në qiej edhe në tokë; edhe Dielli dhe Hëna; edhe yjtë edhe malet, edhe drunjtë, edhe shtazët si edhe shumë njerëz, por shumica meritojnë edhe dënimin. Atë që e poshtron All-llahu, askush nuk mund ta bëjë të ndershëm, All-llahu bën çka të dojë. Këto dy grupe kundërshtarësh zihen rreth Zotit të tyre; atyre që nuk besojnë u janë prerë tesha të zjarrta, kurse ujtë e valë do t’u derdhet mbi kokë, Prej tij do t’u shkrihet ajo çka kanë në barqet e tyre, edhe lëkura. Dhe ata kanë shkopinj të hekurt. Sa herë që të provojnë për të dalë prej aty, për shkak të mjerimit të madh, do të kthehen prapë aty: “Shijoni vuajtjen në zjarr të tmershëm”! Kurse ata që kanë besuar dhe kanë bërë vepra të mira, All-llahu me siguri do t’i shtjerë në xhenete nëpër të cilët rrjedhin lumenj; Aty do të stolisen me rrathë të artë dhe xhevahire, ndërsa teshat e atyre janë të mëndafshta. Ata kanë qenë të frymëzuar të flasin fjalë të bukura dhe kanë qenë të udhëzuar rrugës së Atij, i cili është i denjë për lavdatë. Mosbesimtarëve dhe atyre që pengojnë nga rruga e All-llahut dhe Mesxhdi-l-Harami të cilin ne e kemi dedikuar për tërë njerëzimin të jenë të barabartë si ai vendësi, ashtu edhe ai i ardhuri. Kush bënë çfardo krimi qoftë, do të bëjmë të shijojë vuajtje të dhembshme. Dhe kur ia përgatitëm Ibrahimit vendin e shtëpisë (tempullin për strehim), (i thamë) Mua mos ma trajtoj askë të barabartë dhe pastroje këtë tempull timin për ata që do ta vizitojnë, dhe ata, të cilët aty në afërsi të tij do të banojnë, dhe ata që do të përkulen dhe falen, Dhe shpallu njerëzve haxhin! – do të vijnë në këmbë edhe me deve të rraskapitura; do të vijnë nga largësi të thella, Që të kenë dobi dhe që në ditë të caktuara, do të përmendin emrin e All-llahut për atë që i ka furnizuar me kafshë (për kurban). Hani prej tyre dhe ushqeni të varfërit e mjerë! Pastaj, le të heqin nga vetja ndyrësirën, le t’i pltoësojnë premtimet e veta, le ta vizitojnë tempullin e vjetër! Vetëm kaq! E kush i madhëron shejtnitë e All-llahut është mirë për të ndaj Zotit të vet. Juve ju janë lejuar kafshët, me përjashtim të atyre të cilat ju janë lexuar (në Kur’an), pra largohuni prej idhujve të ndyrë dhe fjalëve të pavërteta! Jini sinqerisht besnikë të All-llahut! Mos i bëni atij shok! Kush i bën shok All-llahut është sikur ai që ka rënë nga qielli dhe e ka rrëmbyer shpendi ose e ka shpjer era në ndonjë vend të largët. Ja, vetëm kaq! E kush madhëron fenë e All-llahut, ajo është shenjë e zemrës fisnike. Aty ju keni dobi deri një moment të caktuar, e pastaj vendi i tyre është pranë tempullit të lashtë. Çdo bashkësie i kemi bërë zakon të pres kurban, për ta përmend emrin e All-llahut me rastin e prerjes së kafshës të cilën Ai ua jep. Zoti juaj është një Zot, prandaj dorëzoni! Dhe jepu sihariq të dëgjueshmëve. Zemrat e të cilëve kur përmendet All-llahu i kaplon frika, edhe ata të cilët me durim përballojnë vështirësit që u ndodhin, edhe ata që kryejnë faljne dhe prej asaj që Ne u kemi dhënë ndajnë (japin sadakë). Kurse Devet, atë ua kemi bërë një nga zakonet e All-llahut, ku ju keni dobi. Prandaj, përmendeni emrin e All-llahut, mbi ta në radhë, por kur të bijnë në tokë hani nga ato dhe usheni si ata që janë mirënjohës si ata që nuk janë. Ashtu ua kemi vënë në shërbim tuajin (kurbanët) ndoshta do të jeni mirënjohës. Tek All-llahu nuk arrin mishi i tyre as gjaku i tyre, por do të arrijë vepra e mirë dhe me sinqeritet nga ana e juaj; Ashtu ua ka nënshtruar për ta madhëruar All-llahun për shkak se u ka udhëzuar. Dhe meru sihariq bamirësve. All-llahu me të vërtetë i mbron besimtarët. Ai pamëdyshje nuk e do asnjë tradhëtar, mosbesimtar. U lejohet (mbrojtja) atyre që janë të sulmuar, ngase u bëhet përdhunim – kurse All-llahu është me të vërtetë fuqiplotë për t’i mbrojtur, Ata të cilët pa asnjëfarë faji janë përzënë nga shtëpitë e tyre, vetëm pse kanë thënë: “Zoti ynë është All-llahu!” Sikur All-llahu të mos i zbrapste disa njerëz me disa të tjerë, do të ishin shembur dei në themel manastiret, kishat, havret si edhe xhamiat në të cilat me të madhe përmendet emri i All-llahut. Ndërsa All-llahu pa dyshim, do t’i ndihmojë ata të cilët e ndihmojnë atë (besimin e tij), sepse All-llahu është, njëmend, i fortë e i gjithfuqishëm. Ata të cilët, nëse u japim pushtet në tokë, do të kryejnë faljen edhe do të japin sadakë, dhe dot ë urdhërojnë të bëhen vepra të mira dhe të largojnë nga veprat e këqia. Ndërkaq përfundimi i çdo sendi i takon All-llahut. Nëse të konsiderojnë gënjeshtar (ani) po edhe para tyre, populli i Nuhit, edhe Adi edhe Themudi, profetët i kanë konsideruar gënjeshtarë. Edhe populli i Ibrahimit dhe populli i Lutit. Edhe banorët e Medjenit. Madje edhe Musa ka qenë trajtuar si gënjeshtar, ndërsa Unë mosbesimtarëve u kam dhënë kohë, afat, pastaj i kam dënuar; dhe me çfarë dënimi se! dhe sa vendbanime kemi zhdukur (banorët e të cilëve) që kanë qenë mëkatarë, dhe ata janë shkretëruar, kanë mbetur vetëm gërmadhat! Sa e sa pusa janë lënë pas dore e sa pallate të shembura! A nuk kanë udhëtuar nëpër botë me qëllim që zemrat e tyre të kuptojnë atë çka duhet ta kuptojnë kurse veshët e tyre të dëgjojnë atë çka duhet të dëgjojnë. Pra nuk janë sytë të verbër, por zemrat që i kanë në krahëror. Ata kërkojnë prej teje që dënimi t’u arrijë sa më parë, porse All-llahu nuk e ndryshon premtimin e vet. Dhe vetëm një ditë te Zoti është sa njëmijë vjet sipas llogarisë suaj. Dhe sa vendbanime ka që ua kam zgjatur jetën (vonuar dënimin) duke qenë të padrejtë, pastaj i përfshiva (në dënim). Tek unë e kanë kthimin (pikën e fundit). Thuaj: “O njerëz, unë jam vetëm për t’ua tërhequr vërejtjen haptazi”. Ata që kanë besuar dhe kanë bërë vepra të mira i pret falje dhe furnizim fisnik; Kurse ata të cilët përpiqen që argumentet tona t’i çfuqizojnë, ata janë banorë të xhehennemit. Përpara teje Ne nuk kemi dërguar asnjë profet e ferrëfyes që djalli të mos jetë përzier edhe ai, kurdo që ai, (Profeti) dëshironte ndonjë send. All-llahu e shmangte atë që fuste djalli, e pastaj i përforconte fjalët e veta, All-llahu është i urtë dhe shumë i dijshëm. Për të bërë sprovë atë që hedhte djalli, për ata zemrat e të cilëve janë të sëmura dhe mizore, kurse mosbesimtarët janë, me të vërtetë, në mospajtim të pafund. Dhe që ata, të cilët janë të pajisur me dije, ta njohin se ai është (Kur’an) i vërtetë nga Zoti yt, pra le t’i besojnë dhe zemrat e tyre të jenë të përulura! Ndërkaq All-llahu me të vërtetë ata që kanë besuar i drejton në rrugë të drejtë. Kurse mosbesimtarët nuk do të pushojnë së dyshuari deri sa t’u vijë vdekja, papritur, ose t’u vijë vuajtja e ditës së tmerrshme. Atë ditë, pushteti do të jetë i All-llahut, Ai do të gjykojë ndërmjet tyre: Besimtarët të cilët kanë bërë vepra të mira do të kënaqen në xhennete të këndshme. Kurse, mosbesimtarët dhe ata që kanë përgënjeshtruar argumentet tona, ata do të qëndrojnë në vuajtje të turpshme. All-llahu, njëmend, do t’i shpërblejë mirë ata të cilët e kanë lënë vendlindjen e vet për hirë të All-llahut, pastaj janë vrarë ose kanë vdekur sepse All-llahu më së miri shpërblen. Ai do t’i shpjerë, vërtet, në vend ku ata do të jenë të kënaqur. Ndaj All-llahu është shumë i dijshëm dhe i butë. Ja kështu! Kurse atij i cili me të njëjtën masë e kthen të keqën e bërë (nxjerr hak), dhe të cilit prapë i bëhet padrejtësi, All-llahu pa dyshim do t’i ndihmojë. All-llahu, njëmend, shlyen mëkatet dhe fal. Ja kështu! Se All-llahu e bën natën ditë, kurse ditën natë; Dhe All-llahu është ai i cili dëgjon dhe i sheh të tëra. Kjo është për shkak se All-llahu, vetëm Ai është i vërtetë, kurse ato të cilave u falën ata, përveç All-llahut, nuk ekzistojnë, dhe se All-llahu është i madh dhe i lartëmadhërishëm. A nuk e ke parë si e lëshon All-llahu shiun nga qielli dhe toka gjelbëron? All-llahu është me të vërtetë i mirë dhe i informuar. E atij është çka ka në qiej dhe në tokë! All-llahu, me të vërtetë, është i pasur dhe i denjë për lavdatë! A nuk e sheh se All-llahu ua ka nënshtruar juve çka ka në tokë, madje edhe lundrat, që me vullnetin e Tij lundrojnë nëpër det? Ai mban atë çka është në qiell të mos bjerë në tokë, vetëm me lejen e Tij, All-llahu është, pa dyshim, i butë dhe i mëshirshëm ndaj njerëzve. Ai është i cili juve ju ngjall e pastaj ju vdes e mandej prapë do t’ju ringjallë; megjithatë njeriu ëshë jomirënjohës! Çdo populli i kemi ccaktuar një ligj ta zbatojnë atë, dhe assesi mos lejo që të diskutojnë me ty lidhur me këtë. Ti thirr Zotin tënd, sepse, ti, me të vërtetë, je në rrugë të drejtë. Po në qoftë se ata polemizojnë me ty, thuaj: “All-llahu e di mirë se çka punoni ju!” All-llahu do t’ju gjykojë në Ditën e kijametit për atë në çka po kundërshtoheni. A nuk e di se All-llahut i është e njohur e tërë çka është në qiej dhe në tokë? Ajo është krejt nën një Libër; Ajo është krejtësisht e lehtë për All-llahun! Politeistët, në vend të All-llahut, adhurojnë ato të cilëve Ai nuk u ka dërguar asfarë argumenti, dhe që as vetë nuk dinë asgjë. Ndërkaq politeistët askush nuk i ndihmon. Dhe kur u lexon ajetet tona të qarta, ti, në fytyrat e atyre, që nuk besojnë, vërenë pakënaqësi të madhe, gati sa nuk vërsulen kundër atyre të cilët u lexojnë ajetet tona. Thuaj: “A t’ju lajmëroj diç më të neveritshme se kjo? Zjarr! Atë All-llahu ua ka premtuar mosbesimtarëve, sa vendbanim i tmerrshëm është!” O njerëz, qe një shembull, ama ta dëgjoni: “Ata të cilëve ju, në vend të All-llahut, u luteni, nuk munden kurrsesi të krijojnë as mushkonjën po edhe sikur të mblidhen të gjithë për atë. Dhe nëse mushkonja u rrëmben diçka ata nuk munden ta shpëtojnë prej saj. Është i dobët ai që lyp, por edhe ajo që lypet”. Ata nuk e çmojnë All-llahun me vlerën e vërtetë, se All-llahu është, njëmend, i fortë e i plotëfuqishëm. All-llahu i zgjedh profetët nga mesi i engjujve edhe njerëzve. All-llahu dëgjon krejt dhe i sheh të tëra. Ai e di se çka ka para tyre dhe çka ka pas tyre, dhe të gjitha çështjet i kthehen All-llahut. O besimtarë, kryene faljen dhe përuluni e adhuroni Zotin tuaj dhe bëni vepra të mira, ndoshta do të shpëtoni. Dhe luftoni për hirë të All-llahut ashtu si duhet të luftoni! Ai juve ju ka zgjedhur dhe në fe nuk ju ka caktuar asgjë të rëndë, në fenë e të parit tuaj Ibrahimit. Juve që moti ju ka quajtur muslimanë por edhe në këtë (Kur’an). Profeti le të jetë dëshmitar i juaj e ju t’u bëheni dëshmitarë njerëzve të tjerë. Prandaj kryeni faljen dhe jepni zeqatin deh lidhuni bindshëm te All-llahu; ai është zotëri i juaj, dhe sa zotëri e ndihmës i mirë është! Besimtarët kanë shpëtuar! Ata të cilët namazin e tyre e bëjnë me respekt-frikë. Ata të cilët u shmangen fjalëve të kota, Ata të cilët e japin zeqatin, Ata të cilët e ruajnë nderin e tyre. Vetëm për gratë e veta ose për qolet e tyre. Ata me siguri janë ët paqortueshëm. Kush kërkon përtej asaj, po ata janë që e teprojnë, Edhe ata të cilët kanë kujdes në sendet që u janë besuar dhe në fjalën e dhënë. Edhe ata të cilët i ruajnë kohët e namazit; Ata janë trashëgimtarë të denjë, Të cilët do të trashëgojnë Firdevsin, e aty do të qëndrojnë gjithmonë. Ne e kemi krijuar njeriun nga palca e tokës, Pastaj e bëjmë pikë fare në një vend të sigurt, Pastaj atë pikë fare e bëjmë copë gjaku, e mandej nga copa e gjakut e bëjmë mish, nga copa e mishit krijojmë eshtra; e mandej eshtrat i veshim me mish, e pastaj i ngjallim si një qenie tjetër – pra, qoftë lavdëruar All-llahu, krijuesi më i mirë! Ju, pas kësaj, me siguri do të vdisni, Mandej në ditën e kijametit, pa dyshim, do të ringjalleni. Ne kemi krijuar përmbi ju shtatë rrugë dhe nuk jemi të pakujdesshëm ndaj asaj që kemi krijuar; ne lëshojmë nga qielli, me masë, ujin dhe e mbajmë në tokë. Por Ne kemi mundësi edhe ta marrim. Dhe me ndihmën e tij ngrisim për ju kopshte panjash dhe hardhishë. Në të keni shumë pemë dhe ju prej tyre hani. Edhe lisat që rriten në malin Sinaj, që japin vaj e lëng të yndyrshëm për ata që e hanë. Edhe tek kafshët keni mësime: Ne u japim (bëjmë) të pini nga ajo që gjendet në barqet e tyre dhe ju keni shumë dobi prej tyre. Ju prej atyre ushqeheni. Me to dhe me lundra bartni barrët. Ne ia kemi dërguar Nuhin popullit të tij, dhe u tha: “O populli im, adhuroni vetëm All-llahun! Ju nuk keni tjetër Zot përveç Atij, a nuk i frikësoheni”? Por parësia e popullit të tij, të cilët nuk besonin, thanë: “Ky nuk është asgjë, pos njeri sikur edhe ju, dhe vetëm do të jetë më autoritativ te ju. Të kish dashur All-llahu do të kishte dërguar engjujt; kështu diçka nuk kemi dëgjuar prej të parëve tanë. Ai është vetëm njeri i xhindosur prandaj lëshone deri dikur”! “Zoti im – tha ai – më ndihmo, se ata më përgënjeshtrojnë”! Dhe ne ia shpallëm: “Ndërto anijen nën kujdesin tonë, dhe sipas frymzimit tonë, e kur të vijë urdhëri ynë të vërshojë uji mbi sipërfaqen e tokës, ti ngarko në të nga secili lloj nga një çift, edhe familjen tënde dhe mos m’u drejto mua për ata që bënë krime. Ata, pa dyshim, do të përmbyten. Dhe kur të vendosesh në anije ti dhe ata që janë me ty, thuaj: “Qoftë lavdëruar All-llahu i cili na shpëtoi nga populli kriminel”! Dhe thuaj: “O Zoti im, më zbarko në vend të bekuar! Ti je më i miri zbarkues!” Në këto, vërtetë, ka argumente dhe Ne njëmend i kemi vënë në sprovë. Ps tyre kemi krijuar brezni të tjera, dhe si profet ua kemi dërguar një nga mesi i tyre! “Adhurone All-llahun! Ju nuk keni tjetër Zot përveç Atij, a nuk i frikësoheni”? Kurse parësia e popullit të tij, të cilët nuk kanë besuar, dhe të cilët kanë përgënjeshtruar ballafaqimin në botën tjetër, dhe të cilëve u kemi dhënë që në këtë botë të çojnë jetë luksoze, thoshin: “Ky nuk është tjetër përveç njeri sikur ju, ha atë që hani edhe ju, edhe pi atë që pini edhe ju; Dhe në qoftë se i përuleni një njeriu sikur ju, ju me siguri atëherë do të humbni. E ai u premton se pasi që të vdisni e të bëheni truall dhe eshtra do të ngjalleni? Është larg, shumë larg ajo që po u premtohet! Ekziston vetëm jeta në këtë botë. Ne jetojmë dhe vdesim, por nuk do të ringjallemi. Ai është njeri, i cili përhap gënjeshtra për All-llahun, por ne atij nuk i besojmë. “O Zot, - tha ai, - më ndihmo se më përgënjeshtrojnë!” “Ata së shpejti do të pendohen!” – iu përgjegj Ai. Dhe me të drejtë i goditi një zë i tmerrshëm dhe i bëmë sikur flasin me hundë. Kështu shkatërrohet populli kriminel! E pastaj krijuam, pas atyre, brezni tjera. Asnjë popull nuk mund ta shpejtojë e as ta vonojë shkatërrimin e vet. Mandej ua kemi dërguar profetët, njërin pas tjetrit. Sa herë që një populli i ka ardhur profeti i vet e kanë përgënjeshtruar, prandaj Ne i kemi ndërruar njërin pas tjetrit, ndërsa jetën e tyre e shndërruam në tregime. Qoftë shporrur një popull që nuk beson! Pastaj e dërguam Musaun dhe vëllain e tij Harunin me argumentet dhe autorizimet tona të qarta, Faraonit dhe parisë së tij, por ata bënë mendjemadhësi, ishin njerëz kryelartë. Dhe thanë: “T’u besojmë dy vetëve që janë sikur ne, kurse populli i tyre është në shërbim tonin?” Edhe ata dy i shpallëm gënjeshtarë, prandaj qenë shfarosur. Musaut, atëherë, i dhamë Librin, ndoshta ata do të nisen mbarë. Edhe të birin e Merjemes edhe nënën e tij i kemi bërë si argument. Ne ata i vendosëm në një rrafshlartë plot ujë e freski. “O profet! Hani nga ushqimet e mira dhe bëni vepra të mira, sepse unë e di mirë ç’punoni ju! Feja juaj – është e vetmja fe e drejtë, kurse Unë jam Zoti juaj, prandaj frikësohuni!” Mirëpo ata u ndanë në grupe përkitazi me çështjet fetare, secila palë e entuziazmuar me atë çka kishte (predikonte). Prandaj lini ata në mashtrimin e vet deri dikur! A mendojnë ata se kur i ndihmojmë me pasuri dhe fëmijë, Se po ngutemi t’u bëjmë ndonjë të mirë? Assesi, por ata nuk e ndiejnë. Ata të cilët nga respekti i frikësohen Zotit të tyre, Edhe ata që besojnë në argumentet e Zotit të tyre, Ata të cilët Zotit të tyre nuk i bëjnë tjetër shok, Edhe ata të cilët nga ajo pasuri) që u jepet japin dhe u dridhen zemrat për shkak se do të kthehen te Zoti i tyre, Ata shpejtojnë të bëjnë vepra të mira dhe në atë prijnë. Ne nuk ngarkojmë askë përtej mundësive të tij; Ne kemi librin që flet të vërtetën dhe ata nuk do të dëmtohen. Por zemrat e tyre në këtë janë krejtësisht të mashtruara, e përveç asaj bëjnë edhe vepra të këqia pa ia nda. Ndërkaq, kur ata që kanë bërë jetë kulsoze i përfshijmë në dënim, atëherë luten. “tani mos u lutni! Nga ana jonë, vërtet, nuk do të keni ndihmë. Juve u janë lexuar ajetet e mia, kurse ju jeni zbrapsur. me arrogancë dhe duke i fyer, largoheni”. A nuk kanë menduar ata fjalën (Kur’anin)? A u vjen diçka që nuk u ka ardhur të parëve të tyre të hershëm? Apo nuk e njohin Profetin e vet, prandaj edhe e mohojnë. Ose thonë: “Ai është me xhind”! Jo, por ai u sjell të vërtetën, ndërsa shumica sish e urrejnë të vërtetën. Sikur All-llahu të merrej me epshet e tyre, me siguri do të zhdukeshin qiejt dhe toka dhe çdo kush që gjendet në të, mirëpo, Ne u kemi bërë vërejtje, kurse ata nuk duan të dinë fare për vërejtjen e tyre. Apo u kërkon ti atyre ndonjë shpërblim? Shpërblimi i Zotit tënd është më i mirë se Ai është shpërblyesi më i mirë. Ti me të vërtetë i fton ata në rrugë të drejtë. Dhe ata të cilët nuk besojnë në botën tjetër i shmangen padyshim rrugës (së drejtë). Dhe sikur t’i kishim mëshiruar dhe t’i kishim liruar nga fatkeqësitë, ata do të zhyteshin përsëri në zhgënjimin e tyre. Ne ata i kemi përfshirë në dënim, por ata prapëseprapë nuk i janë përulur dhe lutur Zotit të vet, Derisa t’u hapim një derë dënimi shumë të rëndë, ata atëherë do të mbesin aty shpresëhumbur. Ai është i cili juve ju jep të dëgjuarit, të pamurit edhe mendjen; po sa pak falënderoni! Ai është i cili ju krijon në tokë dhe para Tij do të mblidheni! dhe Ai është i cili bën vdekje dhe ngjallje, prej tij varet ndërrimi i natës e ditës; po a nuk e kuptoni? Mirëpo ata flasin si patën folur ata përpara tyre. Thonë: “A kur të vdesim e të bëhemi dhé e eshtra do të ringjallemi a”? Edhe neve, por edhe të parëve tanë që më parë na është premtuar kjo, por këto janë vetëm trillime të popujve të lashtë”. thuaju: “E kujt është toka dhe gjithë ç’ka në të, e dini?” “E All-llahut!” – do të përgjigjen, por ti thuaj: “Po pse pra nuk vini në vete?” Pyeti: “Kush është Zoti i shtatë qiejve dhe Zot i gjithësisë së gjithëmbarshme?” “All-llahu” – do të thonë ata, kurse ti thuaju: “E pse pra nuk po frikësoheni?” Thuaj: “Kush është Ai në duart e të cilit është pushteti mbi të gjitha, e që merr në mbrojtje dhe nuk ka nevojë për t’u marrë në mbrojtje, e dini?” “All-llahu!” – do të përgjigjen, e ti thuaju: “Po pse pra jeni të magjepsur?” Po Ne atyre u sjellim të vërtetën, kurse ata me të vërtetë janë gënjeshtarë. All-llahu nuk ka djalë dhe me të nuk ka ndonjë tjetër Zot! Sepse, çdo zot, do të merrte me vete atë që e ka krijuar dhe do të dominonin njëri ndaj tjetrit. Qoftë lavdëruar All-llahu nga ajo që ata thonë për Të. Din atë që nuk shihet dhe atë që shihet dhe është shumë lartë mbi ata që i konsiderojnë të barabartë! Thuaj: “Zoti im, a po ma tregon atë që u premtohet atyre! O Zot, mos më fut ndër njerëz kriminelë!” dhe Ne, me të vërtet, mundemi të tregojmë atë që u premtojmë atyre. Ti ktheju të keqen me të mirë, se Ne e dimë mirë se çka përshkruajnë ata. Dhe thuaj: “O Zot, unë Ty të drejtohem për mbrojtje nga vegimet e djallit!” Dhe Ty, o Zot, të drejtohem të mos i kem pranë meje! Kur dikujt prej tyre i vjen vdekja, ai thërret, “O Zoti im, më kthe, Mbase do të bëjë ndonjë vepër të mirë në atë që e kam lëshuar! Kurrë! Kjo është fjalë që do të flasë Ai se prapa tyre do të ketë një pengesë deri në ditën kur do të ringjallen. E kur të fryhet në sur, atëherë nuk do të ketë lidhje familjare ndërmjet atyre as që do të pyesin njëri për tjetrin. Kujt i peshojnë më rëndë (veprat e mira) ata do të jenë të shpëtuar. Kurse ata, veprat e të cilëve nuk peshojnë, ata e kanë humbur vetveten në xhehennem, ku do të mbesin përgjithmonë. Zjarri do t’ua djegë atyre fytyrat dhe do të mbesin aty dhëmbë zgërdhirë. Po a nuk u janë lexuar ajetet e mia, dhe ju i mohonit? “O Zoti ynë” – do të thonë, - na ka munduar mjerimi ynë prandaj jemi bërë popull i humbur. Zoti ynë, na shpëto prej tij (mjerimit), e nëse prapë bëjmë keq, atëherë, me të vërtetë, ne jemi kriminelë”. “Rrini aty dhe asgjë mos më folni!” – u thotë Ai. Ka pasur një grup nga robërit e mi që thonë: O Zoti ynë! Ne besuam, prandaj na fal dhe na mëshiro se Ti je më i miri i mëshiruesve!” Ju i keni marrë për tallje, si të magjepsur, sa që patët harruar vërejtjen time dhe i keni përqeshur. Sot Unë i kam shpërblyer për atë që kanë duruar, ata me të vërtetë kanë arritur çka kanë dëshiruar. “Po sa vjet keni kaluar në tokë?” – do të pyes Ai. Kemi kaluar një ditë ose një pjesë të ditës – do të përgjigjen. Pyeti ata që kanë numëruar. “Po si! – do të thotë Ai, - kohë të shkurtër keni kaluar, sikur vetëm ta dinit! A keni menduar se u kemi krijuar kot dhe se nuk do të ktheheni te ne?” Pra le të jetë lavdëruar All-llahu, sundues i vërtetë, nuk ka tjetër Zot veç atij, Zot i gjithësisë fisnike. Kurse ai i cili përveç All-llahut lut tjetër Zot, pa asnjë argument për të, para Zotit të vet do të japë llogari dhe me të vërtetë mosbesimtarët nuk do të shpëtojnë. Dhe thuaj: “O Zoti im, më fal dhe më mëshiro, Tij je mëshiruesi më i mirë!” Suren që e shpallim, ligjet e saj i bëjmë të detyrueshme sepse aty shpallim fakte të qarta, ndoshta ju do të mblidhni mend. Laviren dhe lavirin, çdonjërin, rrihne me njëqind të rëna me kamxhik dhe le të mos u preokupojë asnjëfarë sentimentalizmi kur po zbatoni fenë e All-llahut, nëse i besoni All-llahut dhe botës tjetër. Dënimin e të dyve le ta shikojnë një grup besimtarësh. Laviri nuk duhet të martohet me tjetër, përveç me lavire ose me politeiste, kurse lavirja të mos martohet me tjetër, përveç me lavir ose ndonjë politeist. Ajo është ndaluar për besimtarët. Ata të cilët fajësojnë gratë e ndershme e pastaj nuk e argumentojnë këtë me katër dëshmitarë, t’i rrihni tetëdhjetë herë me kamxhik dhe kurrë më mos e pranoni dëshminë e tyre. Ata janë njerëz të prishur. Me përjashtim të atyre që, pastaj, pendohen dhe përmirësohen, sepse edhe All-llahu fal dhe është shumë i mëshirshëm. Ndërsa ata të cilët fajësojnë bashkëshortet e veta, por që nuk kanë dëshmitarë tjetër, përveç vetes, dëshminë e vet, se me të vërtetë janë të drejtë, do të vërtetojnë duke u betuar katër herë në All-llahun. Kurse herën e pestë le të betohen, nëse gënjejnë, le t’i godasë mallkimi i All-llahut. Ajo do të kursehet nga dënimi nëse katër herë betohet në All-llahun, se me të vërtetë, ai gënjen. E herën e pestë, që ta godisë hidhërimi i All-llahut, nëse ai është nga të sinqertit (e flet të vërtetën). Sikur të mos ishte mirësia e All-llahut ndaj jush dhe mëshira e Tij, se All-llahu pranon pendimin dhe është shumë i urtë. Ata që kanë trilluar shpifje ju mos e konsideroni atë si ndonjë krim ndaj jush. Jo, ajo është mirë për ju. Secili prej tyre do të jetë i dënuar sipas mëkatit që e ka merituar; atë, të cilin e udhëheq arroganca e vet, e pret vuajtja e madhe. sikur mos ta dëgjonit atë (shpifje), besimtaret dhe besimtarët do të mendonin mirë për vete dhe do të thonin: “kjo është gënjeshtër e qartë”. Pse nuk i sollën katër dëshmitarë? Pra, pasi nuk sollën dëshmitarë, tek All-llahu ata janë gënjeshtarë. Sikur të mos jetë mirësia e All-llahut ndaj jush dhe mëshira e Tij në këtë botë, dhe në botën tjetër, për shkak të mëkateve që keni bërë, do t’u kisht goditur dënim i rëndë. Kur keni filluar që me gjuhën tuaj ta tregoni atë dhe me plot gojën keni folur atë për çka nuk keni ditur asgjë, e keni konsideruar imtësi, por ajo tek All-llahu është e madhe. Sikur, sapo e dëgjuat atë, të kishit thënë: “Neve nuk na ka hije të flasim për këtë, Ti qofsh lavdëruar! Kjo është shpifje e madhe”. All-llahu ju këshillon që, një gjë të tilë, nëse jeni besimtarë, kurrë të mos e përsëritni. E All-llahu ua sqaron ajetet, sepse All-llahu është shumë i dijshëm dhe i urtë. Ata të cilët dëshirojnë që te besimtarët të përhapet amoraliteti, i pret dënim i dhembshëm në këtë dhe në botën tjetër. All-llahu e di, por ju nuk e dini. Sikur të mos ishte mirësia e All-llahut ndaj jush dhe mëshira eTij, mirëpo, All-llahu me të vërtetë është shumë i butë e i mëshirshëm. O besimtarë, mos ndiqni gjurmët e djallit! Atë, që shkon gjurmëve të djallit ai e shpie në theqafje dhe në amoralitet; po sikur të mos ishte mirësia e All-llahut ndaj jush dhe mëshira e Tij, asnjëri prej jush kurrë nuk do të pastrohej (nga mëkatet), mirëpo, All-llahu pastron atë që do Ai. All-llahu shumë di dhe dëgjon. Mos ta lëshojnë rastin ata të cilët kanë pasuri e mjete nga ju, t’u japin të afërmëve dhe të ngratëve, edhe atyre që për hirë të All-llahut kanë lënë vendlindjen e vet; le t’ua falin dhe mos t’ua zënë për gabim! A dëshironi që edhe juve All-llahu t’ua falë? All-llahu falë dhe është shumë i mëshirshëm. Ata që fajësojnë gratë e ndershme, besimtaret e pa të keq, janë të mallkuar në këtë dhe në botën tjetër; ata i pret mundim i madh. Atë ditë, kur të dëshmojnë kundër tyre, gjuhët e tyre, edhe duart e tyre, edhe këmbët e tyre për atë që e kanë bërë, Atë ditë All-llahu do t’ua shpërblejë fenë e tyre të vërtetë dhe ata do të kuptojnë se All-llahu, vërtetë, është vërtetësi e hapët. Të pandershmet janë për të pandershmit, kurse të pandershmit janë për të pandershmet; të mirat janë për të mirët, kurse të mirët janë për të mirat. Ata nuk kanë faj pse flitet për ta; ata i pret falje dhe furnizim fisnik. O besimtarë, mos hyni në shtëpi të huaj pa marrë leje dhe pa përshëndetur njerëzit e asaj (shtëpie). Kjo është më mirë për ju. Ndoshta do ta kuptoni. Po nëse nuk gjeni aty askë, mos hyni në të deri sa të mos u jepet leje; e nëse ju thuhet “kthehuni”! po ju kthehuni, kjo është punë më e pastër për ju. Ndërkaq All-llahu e di se si veproni. Nuk është mëkat për ju të hyni në shtëpia të pabanuara, në të cilat keni ndonjë punë; kurse All-llahu e di atë që e shprehni haptazi edhe atë që e fshihni. Por thuaju besimtarëve të ulin kryet (shikimet e tyre) dhe të kujdesen për pjesët e turpshme të trupit të vet. Ajo është punë më e pastër për ata, kurse All-llahu është, me siguri, i informuar se ç’bëjnë ata. Thuaju edhe besimtareve le të ulin kryet dhe të kujdesen për pjesët e turpshme të trupit të vet, dhe le të mos i ekspozojnë stolitë e tyre, përveç asaj që edhe ashtu është e jashtme (duket). Le t’i mbulojnë krahërorët e tyre me mbulesa dhe të mos ua tregojnë zbukurimet e tyre askujt, përveç bashkëshortëve të tyre ose baballarëve të tyre; baballarëve të burrave të tyre, djemve të tyre ose djemve të burrave të tyre; vëllezërve të tyre ose djemve të vëllezërve apo djemve të motrave të tyre; ose grave (shoqeve) të tyre, robëreshave të tyre, shërbëtorëve, të cilët nuk ndiejnë nevojë për femra, ose fëmijëve, të cilët akoma nuk dinë se çka janë pjesët e turpshme të trupit të femrës; le të mos rrapllojnë me këmbët e tyre për të shfaqur fshehtësinë e stolive të tyre. Dhe të gjithë pendohuni te All-llahu, o besimtarë, ndoshta do të shpëtoni. Martoni të pamartuarit prej jush, edhe robërit e shërbëtorët tuaj të mirë, nëse janë të varfër. All-llahu do t’i pasurojë nga mirësia e Tij, sepse All-llahu është i gjithëdijshëm. Le të përmbahen ata që nuk kanë mundësi të martohen, derisa All-llahu t’i pasurojë me mirësi të vet! Ata të cilët nga ju këkrojnë aktlirimin, shkruani atyre me marrëveshje, nëse i dini se janë të mirë. Jepuni nga pasuria që u ka dhënë juve All-llahu. Mos i detyroni shërbëtoret tuaja të bëjnë kurvëri – e ato dëshirojnë të jenë të pastërta – në mënyrë që ta shijoni kënaqësinë e kësaj bote. Nëse dikush i detyron ato, po All-llahu ato do t’i falë, sepse kanë qenë të detyruara, dhe do të ketë mëshirë ndaj tyre. Ne juve ju kemi zbritur argumente të qarta dhe shembuj nga jeta e atyre që kanë qenë para jush edhe këshillë për ata të cilët i ruhen i druajnë All-llahut. All-llahu është dritë e qiejve dhe e tokës! Shembull i dritës së Tij është si një gropë e thellë në të cilën është një kandil; Kandili është një qelq, e qelqi është sikur një yll i fildisht i ndezur me drurin e bekuar të ullirit, as i lindjes as i perëndimit, vaji i të cilëve bën dritë pothuajse edhe pa e prek zjarri; dritë përmbi dritë! All-llahu udhëzon kah drita e vet atë që Ai do. All-llahu u sjell shembuj njerëzve, All-llahu di shumë mirë çdo send. Nëpër shtëpi që janë ngritur me lejen e All-llahut, aty përmendet edhe emri i Tij, aty e lavdërojnë atë në mëngjes dhe në mbrëmje. Ka burra të cilët puna dhe shitblerja nuk i pengon ta përmendin All-llahun dhe që e kryejnë namazin; japin zeqatin dhe i frikësohen ditës kur zemrat dhe shikimet do të shqetësohen. All-llahu do t’i shpërblejë më mirë se ç’kanë vepruar dhe do t’ua shtojë edhe më tepër nga mirësia e Tij; All-llahu e furnizon kë të dojë pa e matur. Veprat e atyre që nuk besojnë janë si një brrakë në rrafshirë në të cilën i etshmi kujton se ka ujë, derisa të vijë aty ku nuk gjen asgjë, por do të gjejë atje All-llahun dhe Ai do t’ia paguaj plotësisht llogarinë e tij, sepse All-llahu është shumë i shpejtë në llogaritje. Ose janë si një errësirë mbi detin e thellë, të cilën e mbulojnë valët njëra pas tjetrës, kurse mbi të janë retë krejt të errëta njëra mbi tjetrën, gisht në sy nuk shihet; Atij të cilit All-llahu nuk i jep dritë, për atë nuk ka dritë. A nuk e sheh se All-llahun e lavdëron çdo krijesë që është në qiej dhe në tokë, madje edhe shnpendët në tufa; Të gjithë e dinë si t’i luten dhe si ta madhërojnë, kurse All-llahu e di mirë se çka bëjnë ata. I All-llahut është pushteti i qiejve dhe tokës dhe tek All-llahu përfundojnë. A nuk e sheh se All-llahu i shpërndan retë, pastaj i bashkon dhe i grumbullon njërën mbi tjetrën, dhe ti sheh shiun sikur del nga mesi i tyre; Ai lëshon nga qielli, nga retë e mëdha sikur male, breshër dhe me atë godit kë të dojë dhe kë të dojë e kursen. Shkëlqimi i vetëtimës gati sa s’ta merr të pamurit! All-llahu ndërron natën dhe ditën, dhe në këtë, me të vërtetë, ka mësim për ata që shohin. All-llahu i krijon të gjitha kafshët nga uji; disa sish ecin barkaz, disa shkojnë me dy këmbë, e disa pra shkojnë me katër këmbë; All-llahu krijon çka të dojë, sepse All-llahu ka munjdësi për gjithçka. Ne kemi shpallur argumente të qarta, dhe All-llahu kë të dojë e drejton në rrugë të drejtë. Dhe thonë: “Ne i kemi besuar All-llahut dhe Profetit dhe u përulemi” – pastaj një grup sish, pas kësaj, kthejnë kryet në anën tjetër. Ata nuk janë besimtarë. Kur të thirren te All-llahu dhe Profeti i tij që ai t’i gjykojë, një grup prej tyre menjëherë i kthejnë shpinën, Dhe nëse janë më të drejtë, i vijnë si të nënshtruar. A i kanë zemrat të sëmuara apo dyshojnë, ose kanë frikë se All-llahu dhe Profeti i Tij do të sillen padrejtësisht ndaj tyre? Asnjëra, por ata janë mizorë. Kur të thirren besimtarët tek All-llahu dhe Profeti i Tij, që ai t’i gjykojë, fjala e tyre që do të thonë është: “Dëgjojmë dhe përulemi!” Ata janë të shpëtuar. Dhe kush i përulet All-llahut dhe Profetit të Tij, dhe i frikësohet All-llahut dhe i ruhet atij, ata do të arrijnë çka të dëshirojnë. Betohen në All-llahun me betimin më të rëndë, se në qoftë se ti u urdhëron, me siguri, do të dalin (në luftë). Thuaju: “Mos bëni be”, dihet se çka kërkohet prej jush; All-llahu është i informuar se çka punoni ju. Thuaj: “Përuluni All-llahut dhe nderoni Profetin”! E nëse ju ia ktheni shpinën, ai është i obliguar të veprojë ashtu si i është ngarkuar atij; e ju jeni të detyruar të veproni si jeni ju të ngarkuar; po nëse dëgjoni, do të jeni në rrugë të drejtë, kurse Profeti është i detyruar vetëm të informojë haptazi. All-llahu u premton se ata që kanë besuar dhe bëjnë vepra të mira, nga mesi juaj, pa dyshim do t’i bëjë mëkëmbës në tokë, ashtu siç i ka bërë mëkëmbës ata para tyre, dhe se do t’ua forcojë, me siguri, fenë e tyre, atë fe të cilën ua pëlqen Ai, dhe pa dyshim firkën do t’ua zëvendësojë me sigurim. Ata do të më përulën mua dhe nuk do të më bëjnë tjetër shok. Nëdrsa ata që edhe më, pas kësaj, mohojnë – ata janë, vërtetë, mskarenj. Falne namazin, jepne zeqatin dhe respektoni Profetin, në mënyrë që të jeni të mëshiruar. Assesi mos i konsidero mosbesimtarët si mrekullibërës në tokë; vendi i tyre është zjarri, e ai është, me të vërtetë, çerdhe e tmerrshme! O besimtarë, juve duhet t’u kërkojnë leje tri herë ata që janë në posedimin tuaj dhe ata të cilët akoma nuk kanë arritur moshën e pjekurisë; para faljes së sabahut edhe në drekë kur i hiqni rrobat tuaja (nga të nxehtit), edhe pas faljes së jacisë. Këto janë tri kohë kur nuk jeni të veshur; në kohën tjetër nuk është mëkat as për ju as për ata. Ata u vizitojnë juve, vizitone njëri-tjetrin! Ashtu All-llahu ua shpjegon argumentet! All-llahu është shumë i dijshëm dhe i urtë. Edhe kur fëmijët tuaj arrijnë moshën e pjekurisë le të lypin leje (për të hy) ashtu siç kanë lypur leje ata përpara tyre. Ashtu All-llahu ua shpjegon ligjet e veta. All-llahu është shumë i dijshëm dhe i urtë. Kurse femrat e vjetra (të mbetura) të cilat nuk shpresojnë më për martesë, nuk e kanë mëkat të heqin mbulesën e tyre, por duke mos treguar ato pjesë të trupit ku vihen stolitë; por është më mirë të përmbahen. Ndërkaq All-llahu di dhe dëgjon shumë. Nuk është mëkat për të verbërin, as është mëkat për të çalin, e as për të sëmurin, po as për ju vetë, të hani në shtëpitë tuaja, ose në shtëpitë e baballarëve tuaj, ose në shtëpitë e nënave tuaja, ose në shtëpitë e vëllezërve tuaj, ose në shtëpitë e motrave tuaja, ose në shtëpitë e xhaxhallarëve tuaj, ose në shtëpitë e hallave tuaja, ose në shtëpitë e dajve tuaj, ose në shtëpitë e tezeve tuaja, ose në ato, çelësat e të cilave posedoni ju ose miku i juaj; Nuk është mëkat të hani bashkë apo veç e veç. Por kur të hyni në shtëpi, ju të përshëndetni me përshëndetje të caktuar nga All-llahu, të uruar e të bekuar. Ashtu All-llahu ua shpjegon argumentet (ajetet), ndoshta bëheni të mençur. Me të vërtetë besimtarë janë vetëm ata të cilët besojnë All-llahun dhe Profetin e tij, dhe të cilët kur janë me atë për ndonjë çështje të përbashkët, nuk largohen pa marrë pëlqimin e tij. Ata që kërkojnë prej teje leje, njëmend, besojnë në All-llahun dhe Profetin e tij. Dhe kur ata kërkojnë prej teje leje për ndonjë punë të tyre, lejo kë të duash, por lute All-llahun t’i falë, sepse All-llahu fal dhe është shumë i mëshirshëm. Ftesën e Profetit ndër ju mos e trajtoni si ftesë të cilën ia drejtoni ju njëri-tjetrit; All-llahu me siguri i di ata nga mesi i juaj të cilët tërhiqen fshehtazi. Le të ruhen ata të cilët veprojnë në kundërshtim me urdhërin e tij, mos t’i godas ndonjë ngatrresë apo mos t’i godasë ndonjë dënim i dhembshëm. Kujdes! Se gjithë çka është në qiej dhe në tokë i takon All-llahut. Ai e di mirë se çka i keni ju Atij, dhe Ai do t’i informojnë ata për të gjitha çka kanë punuar ditën kur t’i kthehen Atij. All-llahu e di shumë mirë çdo send. Qoftë lartësuar Ai i cili i shpalli robit të vet Furkanin që të jetë qortim (vërejtje) për botërat, Ai të cilit i takon pushteti i qiejve dhe i tokës dhe nuk ka fare fëmijë as bashkëpunëtorë në pushtet, ka krijuar çdo gjë dhe e ka rregulluar si duhet! Disa marrin, përveç Atij, ndonjë hyjni që nuk krijon asgjë, por vetë janë të krijuar dhe nuk janë në gjendje t’i bëjnë vetes ndonjë dëm e as dobi; dhe as kanë mundësi t’ia marrin jetën, t’i japin jetë apo të ngjallin. Ata të cilët nuk kanë besuar, thonë: “Kjo nuk është gjë tjetër pos gënjeshtër e madhe që e shpif ai, madje i ndihmojnë edhe njerëz të tjerë” dhe bëjnë padrejtësi dhe shpifje. Dhe thonë: “Ato janë legjenda të popujve të lashtë, ai kërkon që të përshkruhen dhe t’i lexohen në mëngjes dhe në mbrëmje”. Thuaj: “Atë e shpall Ai i cili i di fshehtësitë e qiejve dhe të tokës; Ai është shumë i mëshirshëm dhe fal shumë”. E ata thonë: “Ç’është me këtë Profet, ai ha ushqim dhe ec nëpër tregje; është dashur t’i dërgohet një engjull që të jetë bashkë me të qortues (t’i tërheq vërejtjen popullit). Ose t’i lëshohet ndonjë farë depoje apo të ketë kopsht prej ku do të ushqehej”. Dhe mizorët, madje thonë: “Ju pasoni vetëm një njeri të magjepsur”! Shih se çka flasin për ty, andaj bredhin e nuk mund ta gjejnë rrugën (e drejtë). Qoftë i madhëruar Ai i cili, nëse do, mund të të japë edhe më mirë se këta, xhennete nëpër të cilat rrjedhin lumenj e të bën edhe pallate. Mirëpo ata e mohojnë edhe momentin e ringjalljes, e Ne, për ata që e përgënjeshtrojnë Ditën e ringjalljes, kemi përgatitur zjarr të këndellur, Që kur t’u tregohet prej së largu, do ta dëgjojnë si ushton dhe tërbueshëm vlon. E kur të hidhen në të, në grykë, duarlidhur, atje do të thërrasin “shkatërrim, ku je!”, Sot mos kërkoni një shkatërrim por kërkoni shumë shkatërrime! Thuaj: “A është më mirë ajo apo xhenneti i përjetshëm i cili u është premtuar atyre që i frikësohen All-llahut”. Për ata ka (xhennet) shpërblim dhe vendqëndrim. Aty do të kenë gjithnjë gjithçka dëshirojnë; ajo është premtim i dëshiruar (i kërkuar) nga Zoti yt, Kurse në ditën kur ata t’i tubojë Ai, si edhe ata të cilët kanë adhuruar (tjetërkend) përveç All-llahut, dhe t’u thohtë: “A ju i keni mashtruar robërit e mi, ata, apo ata e kanë humbur vetë rrugën e drejtë?” Ata do të thonë: “Ti qofsh lavdëruar, për ne nuk është e nevojshme të marrim, përpos Teje, farë prijësisht tjerë, por ti i ke lëshuar ata dhe të parët e tyre të kënaqen deri sa e harruan vërejtjen dhe u bënë një popull i shkatërruar!” Ata e kanë përgënjeshtruar atë që thuani ju, kurse ju nuk do të keni mundësi as të ndërroni diçka e as të ndihmoni. Ndërsa secilin prej jush që është mizor do ta bëjmë të shijojë dënim të madh. Ne nuk kemi dërguar para teje asnjë profet i cili nuk ka ngrënë e nuk ka ecur nëpër tregje. Ne bëjmë që njëri-tjetrin ta vëni në sprovë, a po qëndroni? Kurse Zoti yt sheh shumë. Ata që nuk shpresojnë se do të takohen me ne, thonë: “Pse nuk na dërgohen engjujt ose ta shihnim Zotin tonë”? Ata, me të vërtetë, janë në shpirtë arrogantë dhe tepër mendjemëdhenj. Kur t’i shohin engjujt nuk ka gëzim atë ditë, për mëkatarët, dhe do të thonë (kategorikisht) është ndaluar, Dhe Ne do t’i prezentojmë veprat e tyre që ata i kanë bërë dhe do ti bëjmë hi e pluhur. Atë ditë banorët e xhennetit do të kenë pushimoren dhe fjalët më të mira. Kurse ditën kur të çahet qielli dhe të paraqitet vetëm një re e hollë edhe engjujt do të lëshohen, me siguri, poshtë. Atëherë sundimi i vërtetë dot ë jetë vetëm te i Gjithmëshirshmi; Do të jetë një ditë e mundimshme për mosbesimtarët. Atë ditë kur keqbërësi do të hajë gishtërinjt duke thënë: “Ku është ai fat të kisha mbajtur rrugën e drejtë pranë Profetit. Ku është fati, i mjeri unë, të mos kisha pasur shok filan fistekun. Ai më ka larguar nga Kur’ani, pasi që më ishte kumtuar, e djalli gjithmonë e lë njeriun në kurthë. Profeti ka thënë: “Zoti im, populli im, vërtet, e ka marrë këtë Kur’an për tallje”. Gjithashtu Ne i kemi bërë çdo lajmëtari të fesë nga një armik prej mëkatarëve. Por ty të mjafton Zoti yt për udhërrëfyes dhe ndihmës. Ata që nuk besojnë thonë: “Pse nuk iu shpall Kur’ani përnjëherë, me një rast”? Ashtu shpallet për ta forcuar zemrën tënde me të, dhe ne atë e shpallim ajet pas ajeti. Ata nuk do të sjellin ty asnjë shembull (vërejtje) e Ne të mos sjellim të vërtetën dhe shpjegimin më të bukur. Ata të cilët do të tubohen në ferr e të ecin mbi fytyra, ata janë në vendin më të keq dhe në rrugën më të gabuar. Ne Musaut i dhamë Libër, kurse vllaun e tij Harunin ia bëmë ndihmës. Dhe u thamë: “Shikoni ju të dy te populli i cili përgënjeshtron argumentet tona”, pastaj atë e shfarosëm krejtësisht. Edhe popullin e Nuhit, që i trajtonte profetët si gënjeshtarë, e kemi mbytur në ujë dhe me këtë u kemi dhënë njerëzve shembull, kurse tiranëve u kemi përgatitur dënim të dhembshëm. Edhe Ad-it edhe Themud-it, dhe banorëve të Res-it, dhe shumë gjeneratave ndërmjet tyre, të gjithëve u kemi sjellë shembuj për mësim, e (pastaj) të gjithë i kemi shfarosur krejtësisht. Dhe kalojnë, me siguri, pranë qytetit që e vërshoi shiu i kobshëm – vallë a nuk e shohin? Por ata nuk shpresojnë për ringjallje. Dhe ur të shohin ty të marrin vetëm për tallje: “A ky është ai të cilin All-llahu e ka dërguar Profet? Përpak të na kthejë nga hyjnitë tona, por të mos kishim qëndruar”. E kur të përjetojnë dënimin do ta dinë (marrin vesh) se kush është shmangur më tepër nga rruga e drejtë. E sheh kush e merr epshin e vet për zot të vetin? A ti do të bëhesh përfaqësues i tij? A mendon ti se shumica prej tyre të dëgjojnë ose përpiqen të kuptojnë? Ata janë sikur kafshët, madje nga rruga e drejtë kanë humbur edhe më larg. Vallë a nuk e sheh Zotin tënd se si zgjeron hijen, sikur të donte do ta linte në në vend; kurse Diellin ia kemi bërë faktor udhërrëfyes. Pastaj pak nga pak e tërheqin nga vetja. Ai është i cili natën ua ka bërë mbulesë, gjumin pushim, kurse ditën e ka bërë për gjallërim (të punoni). dhe Ai është i cili dërgon erërat si lajm i gëzueshëm para mëshirës së vet, dhe Ne lëshojmë nga qielli ujë të pastër, Për të ngjallur me të truallin e vdekur dhe i ngopim me ujë shumë kafshë dhe njerëz të cilët i kemi krijuar. Ne u kemi shpjeguar shpeshherë për këto, në mënyrë që të mendojnë mirë; por shumica e njerëzve refuzuan e mbetën në mosbesim. Të kish dashur, në çdo qytet do të kishim dërguar nga një qortues; Prandaj mos iu përul mosbesimtarëve por lufto kundër tyre me të gjitha forcat. Ai është i cili ka bashkuar dy dete njërin pranë tjetrit – njëri nga ata është i pijshëm dhe i shijshëm, kurse tjetri i njelmët dhe i hidhët, e ndërmjet tyre ka vënë pendë, pengesë. Ai është i cili ka krijuar njeriun nga uji dhe e ka bërë të ketë fis nga gjaku dhe nga ana e gruas. Zoti yt është i fuqishëm. Në vend të All-llahut adhurojnë ata që nuk janë në gjendje t’u bëjnë atyre asnjë dobi e as dëm. Mosbesimtari është haptazi kundër Zotit të vet. Kurse Ne ty të kemi dërguar vetëm të sjellësh lajme të gëzueshme dhe si qortues. Thuaj: “Për këtë nuk kërkoj nga ju shpërblime tjera përveç se kush do le të marrë rrugën e cila çon kah Zoti i tij”. Ti kij bindje në atë që është i gjallë, i cili nuk vdes, dhe madhëroje me lëvdata! Mjafton që Ai është i informuar për mëkatet e njerëzve të vet. I cili për gjashtë ditë krijoi qiejt, tokën dhe gjithë çka ka ndërmjet tyre, e pastaj vuri nën sundim tërë gjithësinë; Ai është i Gjithmëshirshmi, për këtë pyete atë që di. E kur iu tha atyre: “bini në sexhde për të Mëshirshmin!”, ata pyetën; përse, kush është i Gjithmëshirshmi? A të biem në xeshde vetëm pse na urdhëron ti?” Edhe më tepër e shtuan refuzimin. Qoftë lavdëruar ai i cili krijoi në qiell sisteme yjesh që shkëlqejnë dhe Hënën që shndërit. Ai është i cili bëri natën dhe ditën shembull për atë që do të marrë mend ose dëshiron të falënderoj (të jetë mirënjohës). Kurse robërit e të Mëshirshmit janë ata të cilët nëpër tokë ecin qetë, ndërsa kur u drejtohen injorantët, thonë: “Paqë e qetësi!”. Dhe ata që kalojnë netët duke rënë në sexhde dhe duke qëndruar në këmbë, për hirë të Zotit të tyre, Edhe ata të cilëtthonë: “Zoti ynë, kursena nga mundimet e xhehennemit, sepse mundimi në të është – me të vërtetë – i tmerrshëm. Ai është çerdhe shumë e keqe”. Edhe ata të cilët, kur shpenzojnë nuk shpërderdhin e as nuk janë tepër dorështrënguar, por në këtë mbajnë mesataren. Ata të cilët nuk i luten tjetër Zoti, përveç All-llahut, dhe që nuk mbysin atë që e ka ndaluar All-llahu, vetëm në rast se e kërkon drejtësia, dhe që nuk bëjnë amoralitet, se kush e bën këtë ballafaqohet me mëkate. I shumfishohet dënimi në ditën e kijametit dhe aty mbetet përgjithmonë i nënçmuar; Përveç atyre, të cilët janë penduar dhe kanë besuar edhe bëjnë vepra të ira, All-llahu do t’i zëvendësojë veprat e tyre të këqia me vepra të mira, se All-llahu fal dhe është shumë i mëshirshëm. Dhe kush pendohet e bën vepra të mira, ai, vërtetë, është penduar sinqerisht tek All-llahu; Edhe ata që nuk dëshmojnë rrejshëm, të cilët edhe kur transmetojnë llomotitjen e transmetojnë me dinjitet e fisnikëri. Edhe ata të cilët pasi të kenë marrë në dijeni argumentet e Zotit të tyre, nuk vërsulen si të verbër e të shurdhër. Edhe ata që thonë: “O Zoti ynë, na dhuro gëzim në gratë dhe fëmijët tanë, dhe na bën neve shembull për të devotshmit. Ata do të jenë, për atë që kanë duruar, të shpërblyer me dhomë (shkallë të xhennetit) dhe aty do të priten me përshëndetje dhe selam. Në të do të jenë përgjithmonë, sa vendbanime e çerdhe të bukura janë! Thuaj: “Çka të bëj me ju, nëse ju nuk i luteni Zotit tim; ju keni përgënjeshtruar, dhe me siguri ju pret dënimi”. Ta sin Mim Ata janë ajete të Librit të qartë! Ti mbase do ta shkatërrosh veten përse ata nuk janë besimtarë? TË kishim dashur do t’u kishim zbritur atyre një argument nga qielli para të cilit do t’i ulnin kokat. Atyre nuk u ka ardhur asnjë vërejtje e re nga i Gjithmëshirshmi e të mos ia kthejnë shpinën. Ata gënjyen, pra do tu vinë pasojat e asaj me çka ata tallen. A nuk e shohin tokën prej së cilës bëjmë të mugullojnë gjithë llojet e bimëve fisnike. Në këto, vërtet, ka argumente. Megjithatë shumica prej tyre nuk besojnë. Kurse Zoti yt është, me të vërtetë, i dashur dhe i mëshirshëm. Kur Zoti yt thirri Musaun të shkojë te populli mizor. Popullit të Faraonit, ndoshta e përmban veten, Ai tha: “O Zot, kam frikë mos më trajtojnë si gënjeshtar. Se do të më ngushtohet krahërori dhe gjuha do të më lidhet, andaj ma jep edhe Harunin si profet, Se unë atyre u kaj një faj dhe frikohem se po më mbysin”. “Po si jo, - tha Ai, - shkoni të dy me argumentet tona. Ne jemi me ju, ju dëgjojmë. Ejani te Faraoni dhe thuani: “Ne jemi Profetë të Zotit të botërave, Lëri Izraelitët të vijnë me ne!” “A nuk të kemi rritur, - tha, - në mesin tonë sa ishe fëmijë, dhe, a s’i kalove aq vjet të jetës sate ndër ne? Dhe ti bëre veprën që e bëre dhe përsëri e mohon” “Atë e bëra atëherë, - u përgjegj,- kur isha i humbur, Prandaj, ika prej jush sepse u frikësova prej jush, kurse Zoti im më dhuroi urtësi e më bëri një nga profetët. Ndërsa, mirësia që po ma përmend, mos është ajo që robërove izraelitët?” “E kush është Zoti i botërave?” – tha Faraoni. “Zoti i qiejve dhe i tokës dhe gjithë çka ka në mesin e tyre, nëse besoni, - i tha (ky). “A po dëgjoni”, - u tha atyre përreth “Zot i juaj dhe Zoti i prindërve, të parëve tuaj”, (tha Musa). “Me të vërtetë, - tha Faraoni, - Profeti që u është dërguar është i marrë.” “Zoti i lindjes dhe perëndimit dhe gjithë ç’ka në mes tyre, nëse jeni të mençur”, tha (Musa). “Nëse pranon tjetër Zot, përveç meje, - tha (Faraoni) – do të jesh vërtetë një i burgosur” “A edhe nëse të sjell argumente të qarta”, - e pyeti (Musa) Ai tha: “Hajde, sille nëse flet të vërtetën!” Dhe Musa e hodhi shkopin e vet, kur qe, ai – gjarpër i vërtetë. E luajti dorën, e ajo, për ata që e shikonin, ishte e bardhë. “Ky vërtet qenka magjistar i ditshëm – i tha parisë që e rrethonte (Faraoni). Me magjitë e tij dëshiron t’iu përzë nga toka juaj, çka po urdhëroni ju?” “Lëre atë me gjithë vëlla dhe dërgo nëpër qytete, të mbledhin. Tërë magjistarët e dijshëm, t’i sjellin këtu”, Dhe magjistarët u mblodhën në ditën dhe vendin e caktuar. Popullit iu tha: “A jeni të një mendimi, të bashkuar Që të jemi me magjistarët, nëse dalin fitimtarë!” Kur erdhën magjistarët i thanë Faraonit: “A do të kemi shpërblime nëse dalim ngadhnjimtarë”? “Po, - tha ai, - dhe atëherë do të më jeni më të afërt”. Musa u tha: “Lëshone atë që dëshironi ta lëshoni”! Dhe ata i lëshuan litarët dhe shkopinjtë e tyre duke thënë: “me madhërinë e Faraonit, ne vërtetë do të jemi fitimtarë”. Edhe Musa e lëshoi shkopin e tij, i cili menjëherë përbiu gjithë çka kishin improvizuar ata. Magjistarët ranë në sexhde, iu përulën. “Ne i besuam Zotit të gjithpërbotshëm, thanë ata. Zotit të Musaut dhe të Harunit”. “I besuat atij, - tha (Faraoni) para se t’u jap unë leje. Ai është mësues juaj i vjetër që u ka mësuar magjinë, por ta dini mirë, do t’ua prejë duart dhe këmbët përkryq, dhe të tërëve do t’iu gozhdoj (do t’u vërë në kryq)”. “S’ka rëndësi – i thanë, - ne do t’i drejtohemi Zotit tonë, Ne shpresojmë se do të na falë Zoti ynë mëkatet tona, se ne jemi besimtarët e parë”. Ne i shpallëm Musaut të dalë natën me njerëzit e mi. Do t’ju pasojnë Kurse Faraoni dërgoi nëpër qytete kasnecët Ata, me të vërtetë, janë shumë pak dhe janë të zemëruar në ne por ne për çdo gjë jei të kujdesshëm dhe ne, i përzumë nga kopshtet dhe krojet, prej pallateve dhe depove të bukura Ashtu ishte, dhe Ne ato ua lëmë trashëgim izraelitëve. Dhe i arritëm ata me të lindur të diellit, Pasi që e panë njëri-tjetrin, shokët e Musasë thirrën: “na zunë”. “Assesi, - tha (Musa), me mua është Zoti im që do të më udhëzojë” Ne e frymëzuam Musanë t’i bjerë me shkopin e tij detit, ai u shpërnda dhe çdo anë u bë si mal i madh. Atje pastaj i afruam të tjerët, Shpëtuam Musanë dhe të gjitëh ata që ishin me të, Kurse të tjerët i mbytëm në ujë. Për këto, ka argumente, por shumica nuk besuan, E Zoti yt është i plotëfuqishëm dhe i mëshirshëm. Lexoju historinë e Ibrahimit, Kur i tha babait të vet dhe popullit të vet: “Çka adhuroni ju”? Ata iu përgjigjen: “Adhurojmë idolin dhe gjithmonë i lutemi”. Ai u tha: “A ju dëgjojnë kur u drejtoheni atyre, A keni prej tyre dobi ose dëm”? “Jo”, - thanë, - por kështu e dijmë se kanë vepruar të parët tanë”, “A i keni parë, - tha, - ata që i adhuroni ju? Ju dhe të parët tuaj të vjetër”. Ata, vërtet, janë armiqtë e mi, përveç Zotit të botërave, I cili më krijoi mua dhe më udhëzoi, I cili më ushqen dhe për ujë s’më përmallon, I cili kur sëmurem më shëron, I cili më bën të vdes dhe pastaj më ngjall, I cili, shpresoj, se do t’më falë mëkatet e mia në ditën e gjykimit. O Zot, më shpërble me urtësi dhe më shtjer në udhën e të mirëve.! Më bën të përmendem për të mirë te të tjerët, Më bën një nga ata që do ta shpërblesh me xhenete. Më fal edhe babën tim, ai me të vërtetë ishte një nga të humburit, Mos më bën merak ditën kur njerëzit ringjallen, Atë ditë kur s’të bën dobi as pasuria e as fëmiu, Vetëm ai që vjen te All-llahu me zemër të shëndoshë. Dhe të devotshmëve do t’u afrohet xhenneti, Kurse xhehennemi do t’u dëftohet të humburve Dhe, do t’u thuhet: “Ku janë ata që i adhuronit A mund t’iu ndihmojnë juve ose vetes në vend të All-llahut?” Pra, ata me bashkmendimtarët e tyre që janë në rrugë të gabuar, do të hidhen në xhehennem. Edhe tërë ushtria e djallit, Ata në xhehennem duke u grindur thonë, “Për All-llahun! Ne vërtetë kemi qenë në humbje të sigurt, Kur u kemi barazuar me Zotin e gjithpërbotshëm, Neve na humbën kriminelët, Andaj, s’kemi as ndërmjetës, As mik të sinqertë; Të ishim kthyer edhe një herë do të bëheshim besimtarë!” Në këto ka argumente, por shumica sish s’besuan, E zoti yt është i vërtetë i plotëfuqishëmdhe mëshirëplotë. Populli i Nuhit profetët i konsideroi gënjeshtarë. Kur u tha vëllau i tyre, Nuhi, “Kujdes! Frikësohuni (All-llahut)”! Unë jam për ju, vërtet, Profet i sigurt, Frikësohuni All-llahut dhe më dëgjoni mua! për këtë nuk kërkoj prej jush ndonjë shpërblim, se shpërblimin mund të ma japë vetëm Zoti i gjithpërbotshëm. Frikësohuni All-llahut më dëgjoni mua!” – I thanë: “A të besojmë ty që të pasojnë të ndytët, të mjerët”? “Unë s’di, - tha, - se ç’bëjnë ata”. “Ta dini se të gjithë, vetëm para Zotit tim, do të japin llogari, Unënuk i përzë besimtarët. Unë jam vetëm një, i cili ju tërheq vërejtjen haptaz!” “Nëse nuk heq dorë, o Nuh, - i thanë, - me siguri do të shtypesh me gurë”. “O Zot, - tha, - populli im më quan gënjeshtar. Andaj Ti gjykona mua dhe ata, dhe më shpëto, mua me besimtarët që janë me mua!” Dhe Ne e shpëtuam atë dhe kush ishte me të ngarkuar në anije, Pastaj i mbytëm në ujë ata që mbetën. Për këtë ka argumente, por shumica prej tyre nuk besuan, Kurse Zoti yt është, vërtet i fuqishëm dhe mëshirëplotë. Edhe Ad-i profetët i quajti gënjeshtarë. Kur Hudi, vëllau i tyre, u tha: “A s’i frikësoheni (All-llahut)?” Unë jam, me sigur, Profeti juaj, Prandaj, frikësohuni All-llahut dhe dëgjomëni! Për këtë nuk kërkoj prej jush kurrfarë shpërblimi, mua do të më shpërblejë Zotii botërave. E ju ngritni çudira në çdo maje kodre, e të tjerët i përqeshni, Dhe ngritni pallate sikur dot ë jetoni përjetë, Por kur dënoni, dënoni si mizor. Frikësohuni All-llahut dhe dëgjomëni mua, Frikësohuni atij, i cili u pajis me çka e dini vet, U jep gjë të gjallë dhe djem, Edhe kopshte e kroje. Unë, seriozisht, i frikësohem dënimit tuaj në Ditën e madhe”. – Ata i thanë: “Ne njëlloj e kemi, këshillove ti apo jo”. Kështu ishte edhe me popujt e lashtë, Dhe ne nuk do të jemi të dënuar. Ata vazhduan të trajtojnë si gënjeshtar, andaj ne i shfarosëm. Ky është një mësim, por shumica prej tyre nuk ishin besimtarë, Kurse Zoti yt është, vërtet, i fuqishëm dhe i mëshirshëm. Edhe Themudi profetët i ka konsideruar rrenacakë. Kur vëllau i tyre, Salihu, u tha: “A nuk i frikësoheni (All-llahut)? Unë jam për ju, pa dyshim, Profet i vërtetë; Prandaj frikësohuni All-llahut dhe dëgjomëni mua! për këtë nuk kërkoj prej jush kurrfarë shpërblimi, mua do të më shpërblejë Zoti i përbotshëm. A do të mbeteni këtu të sigurtë, Në kopshte dhe ndër kroje e burime, Në toka të mbjellura, pemishte me fryte të pjekura. Ju me mjeshtëri të rrallë latoni shtëpi në kodra. Pra, frikësohuni All-llahut dhe më dëgjoni mua! E mos dëgjoni urdhërat e atyre që i teprojnë të këqiat, Të cilët në tokë nuk bëjnë mirë, por, sjellin shkatërrim”. Ata i thanë: “Ti je vetëm një i magjepsur. Ti je njeri, si edhe ne; prandaj sillna një mrekulli nëse je i sinqertë”. “Qe, kjo është deveja, - tha ai, - në ditë të caktuar do të pijë ajo edhe ju, Dhe mos i bëni asnjë të keqe që t’iu përfshijë edhe juve vuajtja e Ditës së madhe!” Mirëpo, ata e therrën atë e pastaj u penduan, Por dënimi i përfshiu. Kjo, vërtet, është mësim, por shumica prej tyre nuk besuan, Kurse Zoti yt është, me të vërtetë, i fortë dhe i mëshirshëm. Edeh populli i Lutit profetët i quante gënjeshtarë. Kur u tha vëllau i tyre, Luti: “A s’i frikësoheni All-llahut”? Unë jam me siguri Profeti juaj, Prandaj frikësouni All-llahut dhe dëgjomëni mua! për këtë nuk kërkoj prej jush kurrfarë shpërblimi. Mua do të më shpërblejë Zoti i botërave. A ju, veç tërë botës, çoni dashur me meshkuj, E gratë tuaja, që Zoti juaj i krijoi për ju, i lini anash? Ju jeni popull që kaloni çdo kufi”, Ata i thanë: “Nëse nuk heq dorë, o Lut, me siguri do të jesh i përzënë”. “Unë, - tha, - jam prej urrejtësve të veprimeve tuaja. “O Zot, më shpëto mua dhe familjen time nga ajo që bëjnë ata!” Dhe ne e shpëtuam atë dhe tërë familjen e tij, Përveç plakës e cila mbet me ata, E pastaj të tjerët i shfarosëm. U lëshuam një shi, shi i tmerrshëm për ata të cilëve u është tërhequr vërejtja; Ky është mësim, por shumica prej tyre nuk besuan. Ndërkaq Zoti yt është i mëshirshëm dhe fuqiplotë. Edhe banorët e Ejkës profetët i trajtonin gënjeshtarë. Kur u tha Shuajbi: “Si nuk frikësoheni? Unë jam, pa mëdyshje, Profet i vërtetë, Prandaj, frikësohuni All-llahut dhe dëgjomëni mua! Unë jam me siguri profet i juaj. Peshoni drejt dhe mos e lini mangut! Edhe në peshojë matni me drejtësi, As njerëzve mos ua cenoni të drejtat e tyre dhe mos bëni krime e shkatërrime në tokë, Frikësohuni atij, i cili, u ka krijuar juve dhe popujt e lashtë!” Ata i thanë: “Ti je vetëm një njeri i magjepsur”, Edhe ti je njeri si ne; dhe për ne ti je, vërtet, gënjeshtar, Por ti nëse flet të vërtetën lëshona nga qielli një dënim!” Zoti im tha, - e di mirë se ç’bëni ju! Dhe ata vazhduan ta trajtojnë si gënjeshtar, prandaj i përfshiu dënimi nga retë; ai dënim ishte një ditë e tmerrshme. Ky është mësim, por shumica prej tyre nuk besuan, Kurse Zoti yt është, vërtetë, i Gjithfuqishëm dhe Mëshirëplotë. Kur’ani është, pa dyshim, shpallje e Zotit të gjithë botërave E solli i besuari Xhebrail Në zemrën tënde, të bëhesh thirrës, lajmëtar, Në një gjuhë të qartë arabe. Ai është përmendur në librat e profetëve të mëparshëm. Vallë! A nuk iu mjafton atyre fakti se për këtë dinë dijetarët izraelitë? Po t’ia shpallim edhe ndonjë tjetri joarab, E ai t’ua lexojë, atyre, prapë ata nuk do t’i besonin. Ja, ashtu ne e fuqim në zemrat e mëkatarëve. Ata nuk do të besojnë në të derisa nuk përjetojnë dënimin e padurueshëm, Që do t’u vijë papritmas, atëherë kur ata nuk e presin, Dhe do të thonë: “A do të kemi pak afat”? A e shpejtojmë dënimin tonë, A e pe, po nëse i lëmë edhe ca vite të tëra, E pastaj t’i gjejë ajo me çka u kërcënohet, Çka do të kenë dobi nga ato kënaqësi të jetës. Ne nuk kemi shembur asnjë fshat para se t’u vijnë ata të cilët u kanë tërhequr vërejtjen, T’ua përkujtojmë; Ne nuk kemi qenë mizorë. Kur’anin nuk e sjellin djajtë, Nuk ta merr mednja që ta bëjnë ata këtë. Ata s’kanë mundësi. Ata nuk munden assesi as ta dëgjojnë. Përveç All-llahut, prandaj, mos iu lut tjetër Zoti e të jesh nga ata që do të jenë të maltretuar! Tërheqi vërejtjen familjes sate më të afërt, Dhe jij më i afërt ndaj besimtarëve që të pasojnë! Po nëse nuk të dëgjojnë, ti thuaju: “Unë s’kam asgjë me ato çka veproni ju”, dhe ki mbështetje në të Fuqishmin, të Gjithmëshirshmin, I cili të sheh kur ngrihesh, Të kryesh faljne, namazin, me të tjerët Sepse, Ai, vërtet, sheh dhe dëgjon çdo gjë. A t’iu tregoj unë se kujt i vijnë djajtë? Ata i vijnë çdo gënjeshtari, mëkatari. Ata përgjojnë dhe më së shumti gënjejnë, Kurse poetët, ata kanë ithtarë të mbyturit në mëkate. A nuk sheh se ata bredhin luginave. Flasin atë çka s’e bëjnë Me përjashtim të atyre që besojnë dhe vepra të mira punojnë, dhe që e përmendin All-llahun shpesh, dhe dalin ngadhnjimtar pas padrejtësisë që u bëhet. Mizorët do të marrin vesh se në çfarë humnere po hyjnë. Ta Sin. Këto janë ajete të Librit të qartë, të Kur’anit, Udhërrëfim e sihariq për besimtarët, Të cilët falin namazin, japin zeqatin dhe janë të bindur në botën tjetër. Atyre që nuk besojnë botën e ardhshme ua kemi prezentuar si të bukura veprat e tyre, prandaj ata luhaten. Ata i pret e zezë-dita dhe në botën tjetër do të jenë krejt të humbur, Kurse ti, vërtet, Kur’anin e merr nga një i urtë i gjithëdijshëm. Kur Musa i tha familjes së vet: “Kam parë një zjarr, prej andej do t’iu sjell ndonjë lajm, ose do t’iu sjell ndonjë hu të ndezur zjarri që të ngroheni”. Dhe kur arriti te zjarri, dikush thirri: “Qofshin bekuar ata që ndodhën te zjarri dhe ata përreth tij dhe qoftë lavdëruar All-llahu Zot i botërave. O Musa! Unë jam Ai – All-llahu i fortë, i urtë. “Hudhe shkopin tënd!” Dhe kur e pa si lëvizte porsi gjarpër, ai u largua dhe nuk kthehej dot. “O Musa, mos u frikëso. Profetët nuk frikësohen te Unë. Përveç atij që ka bërë mëkat, e pastaj të keqen e ka zëvendësuar me të mirë. Unë, me të vërtetë, do ta fal dhe do të jem i mëshirshëm. Fute dorën tënde në gji, do të dalë e bardhë, pa asgjë të keqe, kjo është një nga nëntë mrekullitë për Faraonin dhe popullin e tij; ata janë, njëmend, popull mosbesimtar, Sepse kur u erdhën argumentet tona, ata haptazi thanë: “Kjo është magji e qartë”, Dhe i mohuan këta me arrogancë e tirani, anipse në vete besonin bindshëm. Pra, shiko si përfunduan ngatrrestarët. Davudit dhe Sulejmanit u dhamë dituri dhe ata të dy thanë: “Lavdi All-llahut, i cili na veçoi mbi shumë besimtarë, robër të tij. Sulejmani trashëgoi Davudin dhe tha: “O njerëz, nëse na është mësuar të folurit e shpendëve dhe na është dhënë gjithçka; hej, kjo është me të vërtetë dhunti e madhe!” Dhe u mblodhën ushtritë e Sueljmanit: xhindët, njerëzit dhe shpendët, të gjithë tok ia mësynë, Gjersa arritën te Lugina e bubrrecit, një bubrrec tha: “O bubrreca, hyni në vrimat tuaja të mos u shkelë Sulejmani me ushtritë e tij duke mos u hetuar”! Dhe ai qeshi me zë nga fjalët e tij dhe tha: “Zoti im, më bën të falënderoj dhuntitë e Tua që m’i ke dhuruar mua dhe prindërve të mi dhe të bëj vepra të mira që e kënaqin atë, dhe më shtie në mëshirën tënde me robërit tuaj të mirë!” I kontrolloi shpendët dhe tha: “Përse nuk e shoh pupzën, vall, a nuk është këtu? Do ta dënoj rëndë ose do ta therrë ose do të më sjell arsyetim të fortë” Ajo nuk ishte fort larg dhe i tha: “Unë di diçka që ti nuk e ke ditur dhe të kam sjellur nga Saba një lajm të sigurt. Me të vërtetë kam gjetur një grua e cila i sundon ata (në Saba) dhe asaj i është dhënë gjithçka, madje ka edhe rezidencë madhështore; Kam parë se ajo dhe populli i saj adhurojnë diellin, e jo All-llahun, - djalli ua ka stolisur sjelljet e tyre dhe i ka shmangurnga rruga dhe ata nuk janë të udhëzuar, Dhe nuk i përulen All-llahut i cili nxjerr atë që është e fshehur në qiej dhe në tokë, dhe e di çka fshihni si edhe atë që e bëni haptazi. All-llahu është, nuk ka tjetër veç Tij, Zot i gjithësisë!” “Do të shohim – tha (Sulejmani), - a flet të vërtetën apo gënjen. Shpjere këtë letër time dhe hudhjau, e pastaj largohu prej tyre dhe shiko se çka do të thonë, ç’do të përgjigjen!” “O të mëdhenj! – u tha ajo, - mua më ka ardhur një letër e respektuar, Ajo është nga Sulejmani dhe është me të vërtetë “Në emër të All-llahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit!” Që mos të shtiheni më të mëdhenj se unë, por ejani te unë muslimanë”. “O pari! – tha ajo – këshillomëni në këtë çështje. Unë pa ju kurrgjë nuk do të vendos deri sa ju ta dëshmoni”. “Ne jemi shumë të fortë dhe të guximshëm, - i thanë ata, - kjo është çështje jote, por shih se çka po urdhëron”. “Kur mbretërit pushtojnë ndonjë qytet, - tha ajo, - atë e shembin, kurse banorët autoritativë të tij i poshtërojnë; ashtu bëjnë. Unë atyre do t’u dërgoj një peshqesh dhe do të shoh se me çka po kthehen të deleguarit”. Por, kur ky erdhi para Sulejmanit, ai i tha: “A mua më ofroni peshqeshe për të më përfituar? Ajo që All-llahu më ka dhënë mua është më e mirë se ajo që u ka dhënë juve. Ju u gëzoheni dhuratave tuaja. Ktheu te ata se ne do t’u sjellim një ushtri së cilës nuk do të mund t’i dalin para dhe do t’i përzëmë së andejmi të nënçmuar dhe të nënshtruar”. “O pari, - u tha ai, - cili prej jush do të ma sjellë rezidencën e saj para se të vijnë ata të më dorëzohen?” Ifriti, një nga exhinët, tha “Unë po ta sjell akoma pa luajtur ti nga ky vend; unë pa mëdyshje jam i fortë dhe i sigurt për atë” Ai, i cili kishte dijeni nga Libri tha: “Unë po ta sjell para se t’i hapësh e t’i mbyllish sytë”. Dhe kur (Sulejmani) e pa se rezidenca gjindet tanimë para tij, tha: “Kjo është dhunti e Zotit tim! Më sprovon a do të falënderoj apo do të mohoj. Pra kush falënderon, falënderon veten e kush mohon, ani, Zoti im është i pasur dhe fisnik. Ndërronia, - tha, - pamjen rezidencës së saj, ta shohim a mund ta njoh apo jo!” Dhe kur ajo erdhi, iu tha: “A është kështu rezidenca jote?” “Si të ishte ajo vetë” – u përgjegj ajo. Por neve na është dhënë dijenia më para asaj, dhe ne jemi besimtarë”. Atë e kanë shmangur nga besimi i drejtë ata të cilëve ajo u është falur në vend të All-llahut, sepse ajo ishte nga një popull jobesimtar. “Hyr në oborr”, - iu tha asaj. Dhe kur ajo e pa atë, mendoi se është ujë i thellë, andaj përvoli fustanin te këmbët. “Ky oborr është me pllaka të lëmuara qelqi” tha ai. “O Zot – thirri ajo – unë kam bërë krim ndaj vetvetes, ndërkaq me Sulejmanin i dorëzohem All-llahut, Zotit të botërave” Kurse Themudit i kemi dërguar vëllaun e tyre, Salihun, mbase do ta adhurojnë All-llahun, por ata u ndanë në dy grupe që kundërshtohen. “O populli im, - u thoshte ai, përse shpejtoni në vepra të këqia para veprave të mira? Përse nuk kërkoni falje prej All-llahut, mbase do t’ju mëshirojë”. “Kemi shenja të këqija për ty dhe ata që janë me ty”, - i thanë ata, - Tek All-llahu i keni të tëra – tha ai – por ju jeni një popull ngatrraç”. në qytet ishin nëntë vetë të cilët, në vend të punëve të mbara, bënin çrregullime dhe mbrapshti. “Betohuni, - thanë, - në All-llahun, t’ia mësyjmë atij dhe familjes së tij natën, e pastaj farefisit të tij të afërt do t’i thomi: Ne nuk dimë asgjë për maltretimin e familjes së tij, ne jemi me të vërtetë të sinqertë”. Dhe patën kurdisur një kurthë, por edhe ne u bëmë gjithashtu një grackë dhe ata nuk e hetuan. pra, shikoje si përfunduan kurthërimet e tyre? I shfarosëm të gjithë, edhe ata edhe popullin e tyre, Qe shtëpitë e tyre të mbetura shkret, për shkak të krimeve që bënë. Këtu, me të vërtetë, ka argument për popullin që merr vesh. Por ata të cilët besuan dhe iu shmangën mëkatit i shpëtuam. Edhe Lutin, kur i tha popullit të vet: “A bëni marrëzi haptazi? A njëmend më me kënaqësi kontaktoni me mashkujt se me femrat? Ju, me të vërtetë, jeni njerëz injorantë!” Përgjegje e popullit të tij ishte vetëm kjo: “Përzene familjen e Lutit nga qyteti juaj, ata janë njerëz të spastruar!” Dhe ne e shpëtuam atë dhe familjen e tij, përveç bashkëshortes së tij; atë e caktuam të mbetet me të tjerët. Atyre u lëshuam një shi, çfarë shiu të tmerrshëm, atyre të cilët qenë thirur (në rrugë të drejtë)! Thuaj: “Falënderimi i qoftë All-llahut dhe qetësi njerëzve të tij, të cilët Ai i ka zgjedhur!” Është më mirë All-llahu apo ata që ia konsiderojnë shok, Apo Ai i cili krijoi qiejtë dhe tokën dhe që ju lëshon shi nga qielli? Me të gjelbërojmë kopshte të bukura. Nuk është në duart tuaja të mbini lisat e atyre (kopshteve). A ka pos All-llahut tjetër Zot? Jo, por shumica prej tyre nuk dinë. Ai i cili Tokën e ka vënë në drejtpeshim dhe nëpër të përshkoi lumenj, në të vendosi male, kurse dy dete i ndau. A ka pos All-llahut tjetër Zot? Jo, por shumica sish nuk e dinë. Ai i cili i përgjigjet edhe të ngratit, kur ky i drejtohet Atij, Ai i cili të keqen e largon dhe juve u bën zëvendës në tokë. A ka pos All-llahut tjetër Zot? Fort pak ju përkujtoni. Ai i cili juve në errësira, në tokë e në det u tregon rrugën dhe i cili erërat i çon me mëshirën e vet si sihariq. Vallë, a ka pos All-llahut tjetër Zot? Sa lart është All-llahu përmbi atë që ia bëjnë shok! Apo Ai që zë fillin e krijimit e pastaj e përsërit atë, dhe që ju furnizon nga qielli dhe toka. A ka tjetër Zot me All-llahun? Thuaj: “Sillni argumentet tuaja nëse jeni të sinqertë”! Thuaj: “Askush përveç All-llahut, as në qiell as në tokë, nuk e di se çka do të ndodhë. Nuk kanë për ta ndie as ringjalljen. Fare pak dinë për botën tjetër! Por kanë edhe dyshim në të, sepse janë të verbër ndaj saj”. Ata që nuk kanë besuar thonë: “A thua kur të bëhemi dhe, ne edhe të parët tanë, njëmend, do të ngjallemi? Kjo qysh moti na është përmendur neve dhe të parëve tanë, por këto janë vetëm legjenda të popujve të lashtë”. Thuaj: “Udhëtoni nëpër botë dhe shikoni si kanë përfunduar mëkatarët!” Dhe mos u pikëllo për ta as mos të vijnë rëndë ngatrresat e tyre. Ata pyesin kur do të realizohet ky premtim, nëse flisni të vërtetën? Thuaj: “Mbase do t’ju arrijë diçka nga ajo për të cilën po u ngutet!” Me të vërtetë Zoti yt është bëmirës i madh për njerëzit, megjithatë shumica sish nu janë mirënjohës. Zoti yt e di mirë çka u fshehin krahërorët e tyre dhe çka shfaqin haptazi. Nuk ka kurrgjë të fshehur as në qiell as në tokë e të mos jetë në Librin e qartë. pa mëdyshje ky Kur’an u flet izraelitëve më së shumti për atë me çka ata nuk pajtohen. Ai është, pa mëdyshje, udhërrëfyes dhe mëshirë për besimtarët. Zoti yt do t’i gjykojë me urtësinë e Tij: Ai është i fuqishëm dhe i gjithëdijshëm, Prandaj, kij mbështetje te All-llahu, ti pa dyshim je më të drejtë haptazi. Ti nuk mund të thërrasësh të vdekurit e as të sjellish në mend të shurdhët kur ta kthejnë shpinën, As mund t’i kthesh nga mashtrimi i tyre të verbërit; Ti i thërret vetëm ata, të cilët, besojnë në argumentet tona, e ata janë muslimanë. Dhe kur fjala të bëhet realitet te ata (të vijë koha e dënimit) Ne do të nxjerrim nga toka një kafshë që do t’ju flasë atyre se njerëzit nuk kanë qenë të bindur në faktet tona. Kurse atë ditë kur të mbledhim prej secilit popull nga një grumbull, prej atyre që kanë mohuar argumentet tona, ata do të jenë të penguar. Madje kur të vijë Ai do të pyes; “A i keni mohuar ju argumentet e mia, sepse nuk i keni kuptuar ata, apo ç’keni bërë?” Dhe ndaj tyre do të zbatohet fjala (dënimi) ngase kanë bërë krime, e ata nuk do të flasin asgjë. A nuk e kanë parë se natën e kemi bërë që të pushojnë, kurse ditën për të parë? Në këtë ka argumente për një popull që beson Dhe në ditën kur t’i fryhet bririt e të trishtohen ç’ka ka në qiej dhe në tokë, përveç atyre të cilët All-llahu i kursen, të gjithë do të vijnë të nënshtruar. Ti i sheh malet dhe mendon se nuk lëvizin, por ato kalojnë sikur retë, - ajo është vepër e All-llahut, i cili, çdo gjë e ka krijuar të përsosur; Ai, njëmend, është i njoftuar ç’punoni. Kush sjell vepër të mirë do të fitojë shpërblim më të mirë për të. Ata do të jenë të kursyer nga frika e asaj dite dhe të sigurtë. Kurse ata që bëjnë keq, do të hidhen me krye në zjarr. A shpërbleheni me tjetër përveç me atë çka punoni? Unë jam i urdhëruar t’i falëm vetëm Zotit të këtij qyteti, të cilin Ai e ka bërë të shenjtë. Atij i takon çdo gjë dhe jam i urdhëruar të jem njëri nga muslimanët. Edhe të lexoj Kur’anin; ai i cili merr rrugën e drejtë, atë e ka për të mirën e vet; ndërsa atij që është i humbur, thuaj: “Unë vetëm tërheq vërejtjen”. Dhe thuaj: “Qoftë lavdëruar All-llahu, Ai do t’ju tregojë argumentet e veta dhe ju do t’i njihni!” Sepse Zoti yt nuk është indiferent ndaj asaj që bëni ju. Ta Sin Mim. Këto janë ajete të Librit të qartë. Ne do t’i shfletojmë disa lajme të vërteta për Musaun dhe Faraonin; këtë e bëjmë për popullin që beson. Faraoni ishte ngritur shumë lart në tokë dhe banroët e saj i përçau në grupe, njëri nga ata e shtypte, ua therrte fëmijët (meshkujt), kurse femrat i linte të jetojnë. Ai njëmend ishte shkatërrues. Mirëpo, ne dëshirojmë që ata të cilët janë të shtypur në tokë, t’i mbulojmë me mëshirë dhe t’i bëjmë prisa dhe trashëgimtarë. Edhe t’u japim pushtet në tokë, kurse Faraonit e Hamanit me ushtritë e tyre t’ua tregojmë atë prej së cilës janë ruajtur (frikësuar) aq shumë. Ne e frymëzuam nënën e Musaut: “Jepi gji, por kur të frikësohesh për të, hudhe në lum dhe mos ki frikë as mos u pikëllo! Ne, me siguri, do ta kthejmë dhe atë do ta bëjmë profet”, Dhe e hasi familja e Faraonit, t’u bëhet armik e mjerim! Pa dyshim Faraoni dhe Hamani me ushtritë e tyre kanë gabuar gjithmonë. Gruaja e Faraonit tha: “Ai do të jetë gëzim edhe për ty edhe për mua! Mos e mbytni, ndoshta na bëhet i dobishëm, e madje mund ta bëjmë edhe si djalë”, sepse ata nuk hetuan asgjë. Dhe zemra e nënës së Musaut mbeti e zbrazët, përpak sa nuk e shfaqi, sikur të mos ia kishim forcuar zemrën dhe bërë besimtarë. Dhe ajo i tha motrës së tij, “shko pas tij!” – dhe ajo e përcolli anash (prej së largu) kurse ata nuk e hetuan. Ne më herët ia kishim ndaluar thithjen e gjinit, prandaj ajo tha: “A doni t’ju tregoj një familje e cila do t’ju garantonte dhe do të kujdesej për të”. Dhe ia kthyem nënës së vet që ta bëjmë të lumtur dhe të mos vuajë, si edhe të bindet se premtimi i All-llahut është i vërtetë. Mirëpo shumica sish nuk e dinë. Ndërsa kur u rrit e u forcua, i dhamë urtësi e dituri; Ashtu ne i shpërblejmë bëmirësit. Ai hyri në qytet në një kohë kur banorët e tij nuk e hetuan dhe aty hasi në dy vetë të cilët rriheshin. Njëri ishte nga populli i tij kurse tjetri nga ai armik. Ai i anës (popullit) të tij e thirri në ndihmë kundër atij që ishte nga pala armike, dhe Musa i ra me grusht dhe e la të vdekur. “Kjo është punë djalli” – tha, - ai është me të vërtetë një armik i haptë që të shpie në humbje të sigurt. “O Zot, - tha pastaj, - unë i bëra krim vetvetes, më fal!” Dhe ia fali se Ai me të vërtetë fal dhe është i gjithmëshirshëm. “O Zot, tha, - Pasha dhuntinë që më ke dhënë kurrë më nuk do të dal në ndihmë mëkatarëve”. Dhe Musa gëdhiu i frikësuar në qytet, dukepritur se çdo të bëhet, kur mu ai i djeshmi e thirri përsëri në ndihmë, Musa i tha: “Ti je, me të vërtetë, ngucakeq i hapët”. Dhe kur deshti ta sulmojë atë që ishte armik i të dyve, ai i tha: “O Musa, a do të më mbysësh edhe mua siç e mbyte dje njeriun?” Ti do të zbatosh forcën në tokë, e nuk do të jesh nga pajtimtarët”. Dhe nga skaji i qytetit erdhi vrap një njeri dhe i tha: “O Musa, kryeparët bëjnë marrëveshje të të vrasin, prandaj ik! Unë, sinqerisht, të këshilloj”. Dhe Musa doli nga qyteti i frikësuar, duke pritur me kurreshtje se çdo të ndodhë. “O Zot, tha – më shpëto nga mizorët!” Dhe kur u nis kah Medjeni, tha: “Mbase Zoti im do të më udhëzojë rrugës së drejtë”. Kur arriti te uji i Medjenit, aty takoi shumë njerëz të cilët u jepnin ujë kafshëve, e pak më larg pa dy femra, të cilat ishin shmangur (nga uji). “Pka lypni ju të dyja”? – i pyeti ai – “Ne nuk mund t’iu japim ujë derisa të shkojnë barinjtë, - iu përgjegjën ato dyja – kurse babën e kemi shumë të vjetër!” Ai u dha ujë (kafshëve të tyre) e pastaj shkoi nën hije duke thënë: “O Zoti im, unë me të vërtetë kam nevojë për çfarëdo që të më japësh”. Prandaj, i erdhi njëra nga ato dyja, iu qas e turpërueshme dhe i tha: “Të thërret babai im që të shpërblejë për atë që u dhe ujë (kafshëve tona)”. Dhe kur ai erdhi e i tregoi çka kishte përjetuar, i tha: “Mos kij frikë, ke shpëtuar nga njerëzit kriminelë”. “O im at, tha njëra prej tyre, - merre këtë në shërbim me pagë. Është më i miri prej atyre që ke pas marrë në shërbim, i fortë i besueshëm”. “Unë dëshiroj të të martoj me njërën nga këto dy vajzat e mia, - tha ai, - por që të më shërbesh tetë vjet; nëse i bën dhjetë, ajo është punë e vullnetit tënd, unë nuk dëshiroj të të ngarkoj për këtë. Ti do të shohësh, në dashtë All-llahu, se unë jam i mirë. Ajo le të jetë ndërmjet meje dhe teje, tha (Musa), cilindo afat të plotësoj nga këta, nuk ka gjë kundër meje, ndërsa All-llahu garanton për këtë që themi ne”. Dhe kur Musa e plotësoi afatin e u nis me familjen e vet, ai pa një zjarr në një anë të Turit. “Pritni! – i tha familjes së vet, - kam vërejtur një zjarr, ndoshta do t’ju sjellë farë lajmi prej atje ose ndonjë urë të ndezur që të ngroheni”. E kur erdhi te zjarri, dikush i thirri nga ana e djathtë e luginës së bekuar me lisa: “O Musa, Unë jam All-llahu, Zot i botërave, Hudhe shkopin tënd!” Dhe kur e pa se lëviz si gjarpër i shpejtë, ai u kthye të ik, pa shikuar pas “O Musa, afrohu dhe mos u frikëso! Ti je me të vërtetë i siguruar. Fute dorën tënde nën sjetullën tënde, e të dalë e bardhë pa asgjë të keqe, dhe ashtu përmbaju nga frika! Ato janë dy argumente nga Zoti yt për Faraonin dhe parinë e tij; Ata janë, me të vërtetë, njerëz të llahtarshëm”. “Zoti im, - tha, - unë kam vrarë një njeri të tyre, andaj kam frikë mos më vrasin edhe ata mua. Me që vëllau im Haruni është më gojëtar se unë, nga gjuha; dërgoje me mua edhe atë si mbështetje timen, të vërtetojë fjalët e mia, sepse frikësohem mos të më quajnë gënjeshtar”. Do të forcojmë ty me vëllaun tënd, - tha Ai, - dhe të dyve do t’ju japim pushtet ashtu që ata nuk do të guxojnë t’iu afrohen juve. Ju të dy me argumentet tona, dhe ata që do t’ju pasojnë, jeni ngadhnjimtarë”. Dhe kur Musa ua solli argumentet tona të qarta, ata thirrën: “Kjo është vetëm një magji e trilluar. Ne nuk kemi dëgjuar se ka ndodhur diçka e tillë në kohët e të parëve tanë”. Dhe Musa tha: “Zoti im e di mirë atë, i cili sjell udhëzime nga ana e tij dhe kush do të fitojë në fund; tiranët me siguri nuk do të kenë sukses”. “O të mëdhenj, (pari) – u tha Faraoni, unë uk di të keni ju zot tjetër përveç meje, e ti o Haman, mi piq tullat në truall dhe ma ndërto kullën të hip te Zoti i Musaut, sepse unë mendoj se ai është me të vërtetë rrenacak!” Ai me ushtrinë e tij ishin habitur kot, pa të drejtë, në këtë dhe kanë menduar se nuk do të kthehen te ne, Prandaj, Ne e kapëm atë dhe ushtritë e tij e i hudhëm në det; Dhe shiko se çfarë ishte përfundimi i tiranëve. I patëm bërë prijësa që ftojnë për në zjarr, kurse në ditën e gjykimit atyre nuk do t’u ndihmohet. Edhe në këtë botë i kemi përcjellë me mallkim, ndërsa në botën tjetër do të hudhen në zjarr. Dhe Musaut Ne i dhamë Libër, pasi që i shfarosëm breznitë e mëparme, të jetë dritë për njerëzit dhe udhëzim dhe mëshirë, ndoshta kujtohen mirë! Ti nuk ke qenë në anën perëndimore, kur ia besuam Musaut profetësinë, e nuk ke qenë as dëshmitar. Mirëpo ne kemi ngritur shumë popuj që kanë jetuar gjatë; dhe ti nuk ke qëndruar midis popullit të Medjenit, t’u shpalosh fjalët Tona, por ne kemi qenë ata që dërgojmë profetë si ty. Ti nuk ke qenë pranë malit Tur kur thirrëm, por kjo është mëshirë e Zotit tënd t’i tërheqësh vëmendjen një populli të cilit përpara teje nuk i ka ardhur ndonjë qortues; ndoshta do të mbledhin mendjen, Dhe të mos thonë, kur t’i goditë ndonjë e papritur, të cilën e kanë përgatitur (merituar) vetë, “Zoti ynë, pse nuk na ke dërguar ndonjë profet që të pasojmë argumentet tua dhe të jemi besitmarë?” E kur prej nesh u dëshmua e vërteta, ata thanë: “Pse nuk i është dhënë ashtu njëlloj siç iu dha Musaut?” Vallë, a nuk e patën mohuar ata qysh më herët atë që i qe dhënë Musaut? Ata thonë: “Dy magji të cilat përmbajnë njëra-tjetrën”, dhe shtojnë – “Ne në asnjërën nuk besojmë”. Thuaj: “Sillne ju nga All-llahu një libër që drejton në rrugë të drejtë më mirë se këta dy, do të kisha pranuar nëse jeni të sinqertë”. Po nëse nuk të përgjigjen, dije se ata udhëheqen vetëm nga epshet e tyre. Vallë, a kka humbur kush më keq se ai i cili pason epshin e vet e jo udhëzimin e All-llahut? All-llahu, njëmend, nuk do ta udhëzojë drejt popullin tiran. Kurse ne ua shpallim fjalë për fjalë, të tërë, mbase do të mendojnë! Ata të cilëve u kemi dhënë Libër përpara këtij, i besojnë, Dhe kur u lexohet thonë: “Ne i besojmë atij, ai është, me të vërtetë, nga Zoti ynë, ne edhe më herët kemi qenë muslimanë”. Atyre do t’u jipet shpërblim i dyfisht, për atë që durojnë dhe të keqen me të mirë e kthejnë, dhe shpërndajnë nga ajo (pasuri) që u kemi dhënë, Dhe kur dëgjojnë ndonjë marrëzi, i kthejnë shpinën dhe thonë: “Nnne veprat tona, e ju veprat tuaja. Paqa qoftë mbi ju! Neve nuk na duhen injorantët”. Ti s’ka dyshim se, nuk mund ta udhëzosh drejt atë që do ti, por All-llahu e udhëzon drejtë atë që do Ai, dhe Ai i di mirë ata të cilët do të shkojnë rrugës së drejtë. Ata thonë: “Nëse pasojmë rrugën e drejtë me ty do të jemi të përzënë nga vendlindja jonë”. Po ne a nuk u afrojmë rastin të qëndrojnë në vendin e shenjt të sigurt, ku si dhuratë jona, derdhen fryte të ndryshme, por shumica sish nuk e dinë. Po sa vendbanime ne i kemi shkatërruar, banorët e të cilëve kanë qenë të paarsyeshëm në jetë!? Ja, ato janë shtëpitë e tyre! Pas tyre pak kush është vendosur në to, të tjerat i trashëguam ne. Dhe Zoti yt kurrë nuk ka shkatërruar vendbanime deri sa në kryeqytetin e tyre të mos dërgonte një profet, i cili ua tregonte argumentet tona. Dhe ne kemi shkatërruar vendbanime vetëm atëherë kur banorët e tyre ishin mizorë. Çdo send që u është dhënë janë vetëm shije e stoli të jetës në këtë botë; kurse ajo që është tek All-llahu, është më e mirë dhe më e qëndrueshme. Pse nuk mblidhni mendjen!? A është njëlloj ai të cilit i kemi premtuar shpërblim të mirë dhe që do ta marrë, dhe ai, të cilit i kemi mundësuar të kënaqet në këtë jetë, kurse në Ditën e gjykimit, do të hudhet në zjarr. Dhe atë ditë kur i thërret dhe thotë: “Ku janë ata që i konsideronit shokë të mi?” Ata, tek të cilët do të vërtetohet fjala (zbatohet dënimi) do të thonë: “Zoti ynë, këta janë që i shpiem në rrugë të shtrembër; i kemi shpjerë në rrugë të shtrembër se edhe vetë kemi qenë në rrugë të shtrembër. Ne para teje e heqim atë barrë. Ata nuk na kanë adhuruar vetëm neve”. Do t’u thuhet: “Thirrni hyjnitë tuaja!” Ata do t’i thërrasin, por ato nuk do tu përgjigjen dhe do të përjetojnë vuajtjen. Sikur t’ishin në rrugë të drejtë! dhe atë ditë kur i thërret dhe u thotë: “Ç’ju keni përgjegjur profetëve?” Atëherë ata nuk do të dinë çka të përgjigjen, andaj as që do ta pyesin njëri-tjetrin. Ndërkaq, kush pendohet dhe beson e bën vepra të mira, ai ndoshta është nga të shpëtuarit. Zoti yt krijon çka të dojë deh Ai zgjedh. Ata nuk kanë të drejtë të zgjedhin. Qoftë lavdëruar All-llahu dhe qoftë shumë lartë prej atyre që i bëhen shok! Zoti yt e di atë çka fshehin në zemrat e tyre dhe atë që ata e shfaqin haptazi, Se Ai është All-llah, nuk ka tjetër Zot përveç Atij; Atij lavdi i qoftë në këtë dhe në botën tjetër! Vetëm Ai vendos dhe tek Ai do të kthehemi. Thuaj: “A keni parë (a e dini) – sikur All-llahu ta kishte bërë natën të pambarim, deri në Ditën e gjykimit, cili Zot, përveç All-llahut, do t’ju jepte dritë? A nuk merrni vesh?” Thuaj: A keni menduar se sikur All-llahu t’ua bënte ditën të përjetshme deri në Ditën e gjykimit, cili Zot, përveç All-llahut, do t’iu jepte natë kur do të pushoni? A nuk e shihni!? Nga mëshira e tij ju ka bërë natën dhe ditën që të pushoni në të, dhe nga mirësia e tij të përfitoni dhe të jeni mirënjohës”. Dhe atë ditë kur ai i thërret dhe u thotë: “Ku janë shokët e mi që m’i shpifni ju”? Nga secili popull do të sjellim dëshmitarë dhe t’i themi: “Sillni argumentin tuaj!” Ata, atëherë, do të kuptojnë se e vërteta është për All-llahu, kurse ajo që trillojnë larg tyre. Karuni ka qenë nga populli i Musaut dhe e ka shtypur (atë popull), dhe ne i patëm dhënë aq pasuri sa çelësat e tij me vështirësi i kanë bartur disa vetë të fortë; prandaj populli i thoshte: “Mos u entuziazmo, sepse, All-llahu nuk i do ata që janë shumë të gëzuar. Dhe përpiqu me sa të ka dhënë All-llahu të fitosh botën tjetër, por mos e harro as pjesën tënde (përgjegjësinë tënde) në këtë botë dhe bën mirë, si të ka bë ty mirë All-llahu, e mos bën çrregullime në Tokë, sepse All-llahu nuk i do ata që bëjnë çrregullime”. Ai tha: “Ajo që më është dhënë, më është dhënë me dijen time”. A nuk e ka digur se All-llahu para atij ka shfarosur disa popujt të cilët kanë qenë më të fortë se ai (Karuni) a edhe më të pasur. Prandaj mëkatarët as që do të merren në pyetje për mëkatet e veta. dhe doli para popullit të vet me stolitë e tij, e ata të cilët adhuronin jetën e kësaj bote, thoshin: “Eh sikur edhe ne të kishim atë që iu dha Karunit! Ai është, njëmend, fatlum”. “Të mjerët ju – thoshin të diturit. Për atë që beson dhe bën vepra të mira, më i mirë është shpërblimi i All-llahut, por do t’u jipet vetëm durimtarëve” Dhe ne, atë dhe pallatin e tij, e shafitëm në dhé dhe askush nuk ka mundur t’i ndihmojë përveç All-llahut, e as vet s’ka mund t’i ndihmojë vetvetës. Ndërsa, ata të cilët, dje, dëshironin të jenë në vend të tij, filluan të thonë: “A nuk shihni se All-llahu i jep pasuri dhe ia mungon atij që do Ai nga robërit e vet. Sikur All-llahu të mos na kishte dhuruar mëshirën e vet, edhe nëse do të na kishte shafitur në tokë. A nuk e shihni se mohuesit kurrë nuk do të kenë suksese?” Atë, botën tjetër, do t’ia japim atyre të cilët nuk lakmojnë madhështinë në këtë botë as duan çrregullime, se ardhmëria është e atyre që i frikësohen All-llahut. Kush bën mirë, do të ketë shpërblim edhe më të mirë për atë, kurse ai që bën keq – natyrisht, ata që bëjnë keq do të dënohen vetëm sipas asaj që kanë punuar. Ai i cili ta shpallë Kur’anin, me siguri do të kthejë ty në botën tjetër. Thuaj: Zoti im e di më mirë kush është në rrugë të drejtë e kush është në humbje të qartë”. Ti nuk ke shpresuar se do të shpallet Libri, por, ai të është shpallur si mëshirë e Zotit tënd; andaj mos jij assesi mbështetje për mosbesimtarët! Dhe mos të shmangin ata në asnjë mënyrë nga fjalët e All-llahut, pasi që të jenë shpallur, dhe lute Zotin tënd e mos jij kurrsesi nga politeistët! Dhe mos lut (adhuro), përveç All-llahut, tjetër Zot! Nuk ka Zot përveç Atij! Të gjithë, përveç Atij, do të zhduken. Ai vendos dhe tek Ai do të ktheheni. Alif Lam Mim. A mendojnë njerëzit se do të lejohen të thonë “ne besojmë” e të mos vihen në sprovë? Ne i kemi vënë në sprovë edhe përpara tyre, se All-llahu me të vërtetë i di ata që flasin të vërtetën dhe ata që gënjejnë. A mendojnë, ata, të cilët, bëjnë vepra të këqija, se do të na shpëtojnë (fshihen)? Sa keq po gjykojnë! Kush shpreson të takohet me All-llahun – me siguri Dita e premtuar do të vijë; Ai i dëgjon të gjitha dhe di shumë. Ai që lufton, bën luftë për vete, sepse All-llahu, pa dyshim, është i pasur edhe pa të tjerët. Atyre të cilët besojnë dhe bëjnë vepra të mira, pa dyshim do t’ua mbulojnë sjelljet e tyre të këqija, kurse për veprat që i kanë bërë, me siguri, do t’i shpërblejnë me shpërblim më të mirë. Ne e kemi porositur njeriun të sillet mirë ndaj prindërve të vet, por, nëse ata të shtrëngojnë që Mua të më bësh ndonjë shok, për çka ti nuk di asgjë, atëherë mos i dëgjo! Te unë do të ktheheni dhe Unë do t’ju informoj se çka keni punuar. Ata që besojnë dhe bëjnë vepra të mira, pa dyshim do t’i radhisim ndër të mirët. Ka njerëz që thonë: “I kemi besuar All-llahut”, por kur dikush e pëson për hirë të All-llahut, ngatrresën e njerëzve e trajton si dënim të All-llahut. Po nëse vjen ndonjë fitore nga Zoti yt, me siguri ata do të thonë: “Ne kemi qenë me ju!” Vallë, a nuk e di All-llahu se ç’ka në krahërorët e njerëzve! All-llahu gjithsesi i njeh ata që kanë besuar, por i di me siguri edhe hipokritët. Mosbesimtarët u thonë atyre që kanë besuar: “Pasoni ju rrugën tonë se mëkatet tuaja do t’i bartim ne!” Mirëpo, ata s’do t’ua bartin asnjë mëkat të tyre, ata vetëm gënjejnë. Ata me siguri do të bartin barrën e vet, por bashkë me të edhe shumë të tjera, dhe pa dyshim për atë që shpifin në ditën e gjykimit, do të merren në pyetje. Ne ia dërguam Nuhin popullit të vet ku ai kaloi me ta njëmijë pa pesdhjetë vjet, e pastaj i mbuloi vërshima e ujit si mizorë, Por ne e shpëtuam atë dhe ata që ishin në anije, dhe këtë e bëmë argument për tërë botën. Edhe Ibrahimi i thoshte popullit të vet: “Faluni vetëm All-llahut dhe vetëm Atij frikësohuni, ajo është më së miri, ta dini”! Ju adhuroni, në vend të All-llahut, idole dhe trilloni gënjeshtra. Ata të cilët ju, në vend të All-llahut, i adhuroni, nuk kanë mundësi t’ju furnizojnë; Pra kërkoni furnizim prej All-llahut, adhurone dhe falënderoni Atij! Tek Ai do të ktheheni. E në qoftë se ju përgënjeshtroni, po edhe para jush popujt kanë përgënjeshtruar, kurse Profeti s’ka tjetër (detyrë) përpos të predikojë haptazi. A nuk e shohin ata se All-llahu zë fillin e krijimit, pastaj e përsërit atë; për All-llahun kjo është, vërtet, lehtë. Thuaj: “Udhëtoni nëpër botë dhe shikoni se si e ka filluar të krijuarit, që pastaj, atë, All-llahu e rikrijon. Me të vërtetë All-llahu është i fortë për çdo gjë. Dënon atë që do dhe mëshiron kë të dojë, dhe Atij do t’i dorëzoheni Ju nuk jeni mrekulli as në tokë as në qiell, dhe ju nuk keni, përveç All-llahut, mbrojtës as ndihmës. Kurse ata që mohuan argumentet e All-llahut dhe takimin me Të, ata i kanë çuar duart nga mëshira ime – dhe ja, ata i pret dënim i dhembshëm. Kurse përgjigja e popullit ishte vetëm: “Vrajeni ose digjeni!” Por All-llahu e shpëtoi nga zjarri. Këtu ka, njëmend, argumente për popullin që beson. “Ju, tha ai, në vend të All-llahut, nga dashuria juaj ndaj kësaj bote, keni përqafuar idolet, e pastaj, në Ditën e gjykimit nuk do t’i besojnë njëri-tjetrit dhe do ta mallkojnë njëri-tjetrin. Vendbanimi juaj do të jetë zjarri dhe askush nuk do t’iu ndihmojë”. Atij (Ibrahimit) i besoi vetëm Luti dhe tha: “Unë po shpërngulem atje ku më urdhëron Zoti im, sepse Ai është, me të vërtetë, i fuqishëm, i urtë”. Dhe ne i falëm atij Is’hakun dhe Jakubin dhe pasardhësve të tij u dhamë profetësi dhe Libër; dhe atij i kemi dhënë shpërblim në këtë botë, kurse në botën tjetër, me siguri, do të jetë nga të mirët. Edhe Lutin që i tha popullit të vet: “Ju bëni amoralitet që përpara jush askush në botë nuk e ka bërë, A me meshkujt keni kontakt seksual duke i sulmuar në rrugë? Dhe në tubimet tuaja bëni mbrapshti?” përgjigja e popullit të tij është: “Le të na godasë dënimi i All-llahut nëse flet të vërtetën”! “Zoti im! – tha ai, - më ndihmo kundër popullit shkatrrimtar!” Dhe kur të dërguarit tonë i sollën Ibrahimit lajmin e gëzueshëm, i thanë: “Ne do t’i shfarosim banorët e këtij qyteti, sepse banorët e tij janë kriminelë! “Aty është Luti, tha (Ibrahimi). “Ne e dimë shumë mirë kush është aty, i thanë ata. Ne atë, dhe familjen e tij, do ta shpëtojmë, përveç gruas së tij. Ajo do të mbes me ta”. Dhe kur i erdhën Lutit të dërguarit tanë, ai për shkak të tyre u shqetësua dhe u ngushtua. “Mos ke frikë as mos u bën merak, i thanë ata – ne ty dhe familjen tënde do ta shpëtojmë, përveç gruas tënde; ajo do të mbesë me ta. Kurse mbi banorët e këtij qyteti, për shkak se janë mbrapshtanë, do të lëshojmë dënim të tmerrshëm nga qielli”. Dhe prej tij kemi lënë gjurmë të qarta për ata që kanë mendjennnn. Kurse në medjen vëllaun e tyre Shuajbin, dhe u tha: “O populli im, adhuroni vetëm All-llahun dhe shpresoni për Ditën e fundit, ndërsa në tokë mos bëni ngatërresa!” E përgënjeshtruan, prandaj i përfshiu dridhja dhe gdhinë të ngrirë në shtëpitë e tyre. Kurse Adit dhe Themudit – mbeturinat e shtëpive të tyre duken qartë – djalli ua zbukuronte veprat e tyre, - andaj edhe pse i shihnin, i largoi prej rrugës së drejtë. Edhe Karunit, Faraonit dhe Hamanit, Musa u solli argumente të qarta, por ata treguan mendjemadhësi në tokë, mirëpo nuk shpëtuan (prej dënimit). Dhe të gjithë i kemi dënuar sipas mëkateve të tyre: disa i shfarosëm me furtunë përplotë rërë, disave u lëshuam një zë të tmerrshëm, disa i shafitëm në tokë, kurse disa i përmbytëm. Atyre nuk u ka bërë All-llahu padrejtësi, por ata i bënë krim vetvetes. Shembulli i atyre të cilët, përveç All-llahut, marrin mbrojtës i ngjajnë shembullit të marimangës; Ajo i thurë vetvetes shtëpi, por në të vërtetë shtëpia më e dobët është shtëpia e marimangës, ta dini! All-llahu e di mirë se kujt, në vend të tij, i falen ata, por Ai është i fortë, i urtë! Ata shembuj ne ua paraqesim tërë njerëzve, or i kuptojnë vetëm ata që dinë. All-llahu me arsye i ka krijuar qiejt dhe tokën; Në ta, me të vërtetë ka argument për besimtarët. Prediko çkado që të shpallet nga Libri dhe kryeje faljen! Falja me të vërtetë të pengon nga amorali dhe nga çdo gjë e keqe; të përmendurit (falja) e All-llahut është më e madhe, ndërkaq All-llahu e di se çka bëni. Dhe me ithtarët e Librit diskutoni në mënyrë më të mirë, përveç atyre të cilët janë tiranë, dhe thuani: “Ne besojmë në atë që na shpallet neve dhe në atë që u është shpallur juve, se Zoti ynë dhe Zoti juaj është – Një, dhe ne atij i dorëzohemi”. Gjithashtu ne ty të shpallëm Librin, por disa prej tyre të cilëve u kemi dhënë Libër, i besojnë këtij, por edhe prej këtyre ka që i besojnë. Kështu pra argumentet tona i kontestojnë vetëm mosbesimtarët. Ti nuk e ke lexuar asnjë libër para këtij, as që e ke shkruar me dorën tënde të djathtë, sepse do të dyshonin ata që flasin gënjeshtra. Këto janë argumente të qarta në zemrat e atyre të cilëve u është dhënë dituria; sepse argumentet tona vetëm tiranët i kontestojnë Dhe thonë: “Pse nuk i është dërguar nga Zoti i tij ndonjë mrekulli?” Thuaj: “Mrekullitë janë vetëm të All-llahut, kurse unë jam vetëm predikues i haptë”. A nuk u mjafton atyre që Ne të kemi shpallur ty Librin, i cili u lexohet atyre? Në atë ka, me siguri, mëshirë e mësim për popullin i cili beson. Thuaj: “All-llahu mjafton për dëshmitarë njdërmjet meje dhe juve. Ai e di çka ka në qiej dhe në tokë; ndërsa ata që besojnë në gënjeshtra e nuk i besojnë All-llahut, - ata janë të humbur! Ata kërkojnë prej teje që sa më parë t’u arrijë dënimi. Po të mos ishte afati i caktuar për atë, dënimi do t’u kishte arritur – dhe do t’i arrijë me siguri, befasisht, që ata të mos e hetojnë fare. Ata kërkojnë prej teje shpejtimin e dënimit, por xhehennemi do t’i përfshijë, me siguri, të gjithë mosbesimtarët. Atë ditë kur ata t’i përfshijë vuajtja prej lart dhe prej nën këmbë, ai do t’u thotë: “Shijone atë që keni punuar”! O njerëz të mi, që besoni, toka ime është e gjërë, prandaj, më adhuroni vetëm mua! Çdo gjallesë do ta shijojë vdekjen, pastaj do të ktheheni tek unë. Ata që besojnë dhe kryejn vepra të mira, do t’i vendosim në kënde të xhennetit ku rrjedhin lumenj. Aty do të qëndrojnë përgjithmonë. Sa shpërblim i mirë i pret ata që punojnë! Ata që kanë duruar dhe kanë pasur mbështetje në Zotin e tyre. Sa gjallesa ka që nuk grumbullojnë ushqim për vete! All-llahu i ushqen ata edhe juve! Ai dëgjon dhe di çdo gjë. E nëse i pyet “Kush i ka krijuar qiejt dhe tokën, kush i ka nën urdhër diellin dhe Hënën?” me siguri do të thonë “All-llahu”. Po ku shkojnë pra!? All-llahu u jep ushqim (furnizon) kujt të dojë, nga robërit e vet, e dikuj ia shkurton; All-llahu, vërtetë, është i gjithëdijshëm. Po nëse i pyet “Kush e lëshon shiun nga qielli, me çka e ringjallë tokën e vdekur?” Me siguri do të thonë: “All-llahu”, ti thuaj: “Lavdi All-llahut! Por shumica prej tyre nuk mendojnë”. Jeta në këtë botë s’është kurrgjë tjetër përveç zbavitje dhe lojë, vetëm bota tjetër është jetë e vërtetë, sikur ta dinin! Kur hipin në anije i luten All-llahut me sinqeritet, por kur i shpie (shpëton) në tokë, menjëherë, bëhen politeistë. Le të mos besojnë në atë që u kemi dhënë dhe le të kënaqen! Do ta marrin vesh. A nuk e kanë parë se Haremin e kemi bërë të sigurt, ndërsa gjithkund përreth grabitet dhe plaçkitet? Kurse besojnë në gënjeshtra dhe mohojnë dhuntinë e All-llahut. Kush është më tiran se ai i cili për All-llahun trillon gënjeshtra ose përgënjeshtron të vërtetën pasi t’i vijë? A nuk është vendbanimi i pabesimtarëve në xhehennnem?! Ata të cilët bëjnë luftë për ne, Ne do t’i drejtojmë me siguri rrugëve tona; ndërkaq All-llahu është me të vërtetë në anën e bamirësave. Alif Lam Mim. Bizantinët u mudën. Në tokën më të afërt, por ata, pas humbjes së tyre, do të ngadhnjejnë; Për disa vjet, është vendim i All-llahut, më herët a më vonë, dhe atëherë besimtarët do të gëzohen. Për ndihmën e All-llahut, Ai ndihmon kë të dojë, Ai është i fuqishëm dhe i gjithmëshirshëm. Është premtim i All-llahut, kurse All-llahu nuk e mohon premtimin e vet, por shumica e njerëzve nuk e dinë. Ata dinë vetëm anën e jashtme të jetës në këtë botë, ndërsa për botën tjetër janë indiferentë. E nuk mendojnë për vetveten. All-llahu me plot arsye krijoi qiejt dhe tokën dhe çka ka ndërmjet tyre në kohë të caktuar; por humica nga njerëzit nuk besojnë në takimin me Zotin e tyre. A nuk kanë udhëtuar nëpër botë e të shohin si kanë përfunduar ata para tyre? Ishin më të fortë se këta, kurse tokën e kanë lëruar dhe punuar më tepër se sa e punojnë këta, ndërsa profetët e tyre u aknë sjellë argumente të qarta; All-llahu nuk u ka bërë padrejtësi, vetvetës i kanë bërë mizori. Ata që kanë bërë keq përfundojnë me dënimin më të tmerrshëm, për shkak se janë tallur dhe i kanë mohuar fjalët e All-llahut. All-llahu zë fillin e krijimit. Ai këtë e përsërit dhe në fund tek Ai do të ktheheni. Atë ditë kur të vijë momenti i fundit mëkatarët do të humbin çdo shpresë. Shokët e tyre nuk do të ndërmjetësojnë, kurse ata për shkak të tyre mbetën mosbesimtarë. Atë ditë, kur të vijë momenti i fundit, njerëzit do të ndahen, Ata që kanë besuar dhe kanë bërë vepra të mira, do të gëzohen në një xhennet. Ndërsa ata të cilët i kanë mohuar dhe i kanë përgënjeshtruar ajetet tona dhe kanë injoruar ballafaqimin me botën tjetër, ata do të hudhen në mundime. Pra qoftë lavdëruar All-llahu sa herë që ju zë nata dhe sa herë që ju gëdhijë dita. Qoftë lavdëruar në qiej dhe në tokë, dhe në mbrëmje e në drekë. Ai krijon të gjallën nga e vdekura dhe të gjallën e kthen në jo të gjallë; Ai ringjallë tokën pas vdekjes së saj. Ashtu do të jeni edhe ju. Një nga argumentet e tij është ajo që ju krijon nga dheu, e kur bëheni njerëz shpërndaheni gjithkund. Edhe një argument tjetër i tij është se ai, nga lloji juaj, krijon bashkëshorte që të gjeni prehje pranë tyre dhe ndërmjet jush mbjell dashuri dhe mëshirë. Ky, me të vërtetë, është argument për njerëzit që meditojnë; Nga argumentet e tij është edhe krijimi i qiejve dhe tokës, llojllojshmëria e gjuhëve tuaja edhe e ngjyrave tuaja; këto janë, njëmend, mësime për ata që dinë. Edhe një tjetër argument i tij është gjumi juaj natën dhe ditën, edhe insistimi juaj të fitoni diçka nga mirësia e tij; këto janë njëmend mësime për njerëzit që dëgjojnë, Është edhe një tjetër argument i tij, ai që u tregon vetëtimën edhe për frikë edhe për shpresë; lëshon edhe shiun nga qielli dhe me të e ngjallë tokën pas vdekjes së saj. Këto janë, pa dyshim, mësime për njerëzit që kuptojnë. Edhe një argument tjetër i tij është, ekzistimi i qiellit dhe tokës me vullnetin e tij. Pastaj sapo t’ju thërrasë, vetëm me një të thirrur, ju do të dilni menjëherë nga toka Të atij janë krejt ç’ka në qiej dhe në tokë? Atij i përulet çdo gjë. Ai është i cili zë fillin e krijimit e pastaj atë e përsërit dhe për atë kjo është e lehtë. Ai është shembulli më i lartëmadhërishëm në qiej dhe në tokë; Ai është i fortë dhe i urtë. Ai ju jep shembull nga vet ju; a janë ata, që i keni ju në disponim, të barabartë me ju në atë që ne ju japim, e në këtë jeni të njëjtë; ju u frikësoheni atyre si frikësoheni për njëri-tjetrin. Ja, ne ashtu njerëzve të cilët mendojnë hollësisht ia shpjegojmë argumentet tona. Por mosbesimtarët e pavetëdijshëm pasojën epshet e veta, po kush do të udhëzojë atë që All-llahu e ka humbur? Atyre nuk mund t’u ndihmojë askush. Ti drejtohu me fytyrë kah feja jote si besimtar i vërtetë, fesë së All-llahut, ndaj së cilës ai ka krijuar edhe njerëzit. Nuk ka zëvendësim për krijesën e All-llahut, sepse ajo është fe e drejtë, por shumica e njerëzve nuk e dinë. Duke iu drejtuar Atij frikësohuni dhe faleni namazin dhe mos u bëni politeistë! Nga ata të cilët kanë përçarë fenë e tyre dhe janë ndarë në fraksione; secila palë është e kënaqur me atë të veten. Por kur njerëzit i prek ndonjë e keqe, ata me përulje i drejtohen Zotit të tyre, e pastaj kur ai u mundëson të shijojnë mëshirën e tij, menjëherë një grup Zotit të tyre i konsiderojnë shok tjetër (të barabartë). Për ta mohuar atë që ne u kemi dhënë. Ani, kënaquni se do ta merrni vesh! A u kemi shpallur ndonjë argument që flet lidhur me atë që ma bëjnë shok. Kur u mundësojmë njerëzve të shijojnë mëshirën ata i gëzohen asaj, e kur i godit ndonjë e keqe, të cilën e kanë bërë me duart e tyre, menjëherë demoralizohen. Vallë, a nuk e shohin se All-llahu i jep ushqim me shumicë atij që do Ai dhe ia shkurton. Në këtë, vërtet ka argumente për njerëzit që besojnë. Prandaj, jepja të afërmit të drejtën e vet dhe të varfërit e udhëtarit! Kjo është më mirë për ata që dëshirojnë të jenë të afërt tek All-llahu. Ata do të jenë të shpëtuar. Kurse atë që e jepni të rritet me (kamatë) të hollat e të tjerëve, tek All-llahu nuk do të rriten, e çka e jepni për zeqatë me dëshirë që t’i afroheni All-llahut, e po ata janë që i shumëfishojnë veprat e tyre. All-llahu është i cili ju krijon dhe ju furnizon; mandej ua merr jetën dhe prapë ju ringjallë. A keni ndonjë hyjni tuajën që mund të bëjë diçka si kjo? Qoftë lartësuar Ai dhe shumë lart mbi ata që ia konsiderojnë si shokë. Për shkak të asaj që punojnë njerëzit u bë tollovi edhe në tokë edhe në det, që t’u bëjë të mundshme të shijojnë diçka nga ajo që kanë punuar; ndoshta kthehen (përmirësohen). Thuaj: “Udhëtoni nëpër botë dhe shikoni se çfarë pasojash patën ata para jush. Shumica sish kanë qenë politeistë”. Prandaj, para se të vijë dita kur prej All-llahut nuk ka kthim prapa, ti kthehu kah feja e vërtetë. Atëherë ata do të ndahen. Kush ka mohuar, - mohimin e ka kundër vetes, ndërsa kush ka bërë vepra të mira – ka përgatitur djep (xhennet) për vete. Ashtu që Ai do t’i shpërblejë nga mirësia e vet ata të cilët kanë besuar dhe kanë bërë vepra të mira; Nuk ka dyshim se Ai nuk i do mosbesimtarët. Nga argumentet e tij është edhe dërgimi i erërave si bartës të lajmeve të mira që t’ju mundësojë të shijoni mëshirën e tij; Edhe anijet lundrojnë me vullnetin e tij, dhe që të fitoni nga mirësia e tij, mbase do të jeni mirënjohës. Edhe para teje popujve i kemi dërguar profetë të tyre, dhe ata u kanë sjellë fakte të qarta, andaj ata që bënë krime i dënuam; Se e drejta jonë ishte t’i ndihmojmë besimtarët. All-llahu është ai i cili dërgon erërat, kurse këto çojnë retë dhe Ai i shpërndan nëpër qiell si të dojë vetë, dhe i ndan në pjesë; ndërkaq ti sheh shiun si bjen prej tyre; dhe kur Ai ua çon robërve të vet, kujt të dojë, ata mbushen plot gëzim. Kurse para se të binte te ata kanë qenë shpresëhumbur. Prandaj, shiko gjurmët e mëshirës së All-llahut si e ringjall tokën pasi të ketë vdekur! Ai, me të vërtetë, edhe të vdekurit i ngjallë. Ai, ka fuqi për çdo gjë. Dhe po të dërgojmë një erë e ta shohin ata se gjithçka është zbehur, ata, sigurisht, edhe pas kësaj do t’i mohojnë. Ti nuk mund t’i thërrasësh të vdekurit, e as të shurdhët t’i lusish pasi që ta kthejnë shpinën, Dhe ti nuk je udhërrëfyes i të verbërve nga mashtrimi i tyre. Ti je vetëm për ata të cilët u besojnë fakteve tona. E ata janë muslimanë. All-llahu është ai i cili u ka krijuar nga një qenie e dobët e pastaj, pas pafuqishmërisë, u bën të fortë, dhe pas forcës u bën të lodhur dhe të plakur. Ai krijon çka të dojë; Ai është i gjithëdijshëm i gjithfuqishëm. Dhe atë ditë kur të vijë momenti (i ringjalljes), mëkatarët do të betohen se në varre kanë qëndruar vetëm një moment të shkurtër. Kështu ata bëjnë trillime. E ata të cilëve u është dhënë dijeni e besim, do të thonë: “Ju keni qëndruar sipas caktimit të All-llahut deri në ditën e ringjalljes – dhe ja, kjo është dita e ringjalljes, vetëm se ju nuk e keni ditur”. Atë ditë atyre të cilët kanë bërë krime ndaj vetes s’u bën dobi arsyetimi dhe prej tyre nuk kërkohet të pendohen. Në këtë Kur’an ne u afrojmë njerëzve shembuj të llojllojshëm, kurse ti sikur t’u sillësh atyre ndonjë mrekulli, ata që nuk besojnë, prapë do të thonë: “Ju vetëm gënjeshtra keni!” Ja, kështu All-llahu, vulos zemrat e tyre që nuk dinë. Por ti jij i durueshëm! Premtimi i All-llahut është me të vërtetë i saktë dhe në asnjë mënyrë mos të dobësojnë ata të cilët nuk janë të bindur. Alif Lam Mim Këto janë ajete të Librit me urtësi, Udhërrëfim e mëshirë për mirëbërësit, Të cilët kryejnë namazin dhe japin zeqatin, sepse ata besojnë me bindje në botën tjetër. Ata janë të udhëzuar në rrugë të drejtë nga Zoti i tyre dhe vetëm ata do të shpëtojnë. Ka njerëz të cilët blejnë gjepura për zbavitje, pa e ditur, që ta largojnë nga rruga e All-llahut dhe ta marrë (Kur’anin) si objekt për tallje. Ata me siguri i pret dënim i turpshëm. Kur ndonjërit prej tyre i lexohen ajetet tona, ai me arrogancë kthen kryet në anën tjetër, sikur nuk i ka dëgjuar; si të jetë i shurdhër, prandaj përgëzoje për mundim të padurueshëm. Ata që besojnë dhe bëjnë vepra të mira, me të vërtetë, i presin kopshte të kënaqësisë; Aty do të jenë përgjithmonë. Premtimi i All-llahut është i vërtetë se Ai është i fortë e i urtë. Qiejt, i shihni, i krijoi pa shtylla, kurse nëpër tokë ka vendosur male të palëvizshme që të jetë stabile dhe ka shpërndarë nëpër të gjallesa të të gjitha llojeve. Ne nga qielli kemi lëshuar një ujë (shiun) dhe me të kemi bërë të mugullojnë nëpër tokë çifte fisnike. Kjo është vepër e All-llahut. Pa më tregoni se çka kanë krijuar të tjerët përveç Tij? Asgjë! Porse mizorët janë në humbje të qartë. Kurse Ne Llukmanit i kemi dhuruar urtësinë; “Jij mirënjohës All-llahut! Kush falënderon atë, e bën për vete, po ai i cili mohon – ani! All-llahu është njëmend i pasur dhe i denjë për falënderim”. Kur Llukmani i tha birit të vet duke e këshilluar: “Biri im, mos i bën shok All-llahut! Politeizmi është, me të vërtetë, krim i madh. Ne e kemi porositur njeriun për prindërit e vet – se nëna e vet e ka bartur në dëm të shëndetit të saj, kurse nga gjiri e ndan brenda dy vjetëve. – Të jesh mirënjohës ndaj meje dhe prindërve tu! Tek unë do të ktheheni. Po nëse të nxisin që tjetërkënd ta konsiderosh të barabartë me mua, atë që ti nuk e di, ti mos i dëgjo, por ndaj tyre sillu me zemërgjerësi në këtë botë dhe paso rrugën e atij i cili më drejtohet mua me sinqeritet! Pastaj, tek unë do të ktheheni dhe do t’ju informoj se çka keni punuar. “O biri im! Mirë e keq, qoftë ajo sa kokrra e unthit, qoftë në qiej, në shkrepa a në tokë, All-llahu do ta nxjerrë në dritë, se All-llahu është i butë dhe i informuar. O biri im! Fale namazin dhe urdhëro të bëhen vepra të mira e ndalo nga veprat e këqia; Përballo me durim çkado që të gjen! Kjo është me të vërtetë detyrë themelore. Dhe mos ua kthe njerëzve fytyrën tënde dhe rrugës mos ec kryelartë e me arrogancë, se All-llahu nuk e do arrogancën e lavdëraçin. Jij i matur në ecje dhe ule zërin, se me të vërtetë zëri më i pakëndshëm është zëri i gomarit!” Si nuk e shihni se All-llahu ju ka mundësuar të shfrytëzoni gjithçka ka në qiej dhe në tokë dhe ju mbulon bujaria e dhuntia e tij e dukshme dhe e padukshme. Ndërkaq, ka njerëz të cilët polemizojnë për All-llahun, pa pasur dijeni as udhërrëfim e as libër të ndritshëm. Por kur u thuhet: “Pasoni atë që ua ka shpallur All-llahu”, thonë: “Jo, ne pasojmë atë në çka i kemi gjetur prindërit tanë”. Madje edhe atëherë kur djalli i fton për dënim me flakë? Ai i cili i dorëzohet krejtësisht All-llahut, por që është edhe bëmirës, është kapur për lidhje më të fortë. Përfundimi i të gjitha çështjeve i takon All-llahut. Ndërsa, ai që nuk beson, ani, ty mos të pikëllojë mosbesimi i tij. Te ne do të kthehen të jgithë dhe ne do t’i informojmë se ç’kanë punuar. Me të vërtetë All-llahu e di se çka fshihet në krahëror. Ne atyre u japimpak kënaqësi e pastaj i fusim në dënim të rëndë. Po sikur t’i pyesish: “Kush i ka krijuar qiejt dhe tokën?! Me siguri do të thoshin: “All-llahu!” Ndërsa, ti thuaju: “Qoftë lavdëruar All-llahu!”, por shumica sish nuk e dinë. Të All-llahut janë gjithë ç’ka në qiej dhe në tokë! All-llahu është me të vërtetë me begati të lavdërueshme. Sikur gjithë lisat në tokë të jenë lapsa, kurse detit t’i shtohen edhe shtatë dete, nuk do të përmblidheshin dot fjalët e All-llahut, All-llahu është, pa dyshim, i fuqishëm dhe i urtë. Krijimi juaj dhe ringjallja juaj është si e një krijese të vetme. Me të vërtetë All-llahu dëgjon dhe sheh shumë. A nuk e sheh se All-llahu e bën natën ditë dhe ditën anatë; ka nënshtruar Diellin dhe Hënën – secili lëviz në afat të caktuar. All-llahu është i informuar mirë se çka punoni. Kjo për shkak se All-llahu është e vërteta, kurse ata të cilëve u luten në vend të atij, janë gënjeshtra dhe se All-llahu është i madh dhe i madhërishëm. A nuk sheh se anijet lundrojnë detit me dhunti të All-llahut për t’iu treguar juve argumentet e veta? Me të vërtetë në këtë ka argumente për të gjithë ata që durojnë dhe janë mirënjohës. Por kur ndonjë valë i mbulon si hije, i luten All-llahut me sinqeritet e besim të plotë, ndërsa sapo i shpëton në tokë, vetëm disa i mbesin mirënjohës. Pra, argumentet tona i mohon vetëm tradhtari, jomirënjohësi. O njerëz, ruajuni Zotit tuaj dhe frikësohuni Ditës kur prindi nuk do të ketë dobi prej fëmijës së vet aspak, por as fëmija nga prindi i vet. Premtimi i All-llahut është i vërtetë, andaj le të mos u mashtrojë jeta në këtë botë dhe le të mos u mashtrojë djalli në besimin në All-llahun. Pa dyshim vetëm All-llahu e di kur do të jetë kijameti. Ai lëshon shiun dhe vetëm Ai di se çka ka në barqe të nënave, kurse njeriu nuk e di se çka do të bëjë nesër dhe askush nuk e di se në çfarë vendi dot ë vdesë. All-llahu me siguri e di dhe është i informuar për gjithçka. Alif La mim Shpallja e Librit, nuk ka aspak dyshim në të, është nga Zoti i të gjitha botërave, Anipse ata thonë: “Ai e trillon atë”. Jo, ai është vërtetë prej Zotit tënd që të thërrasësh një popull, të cilit para teje nuk i ka ardhur askush ta thërrasë, mbase do të shkojë rrugës së drejtë. All-llahu është Ai i cili ka krijuar qiejt dhe tokën dhe çka ka ndërmjet tyre, për gjashtë ditë, e pastaj mbizotëroi kozmosin. Ju, përveç atij, nuk keni mbrojtës as ndërmjetës. A nuk po kujtoheni? Ai i koordinon të gjitha çështjet prej qielli deri në tokë, e pastaj të gjithë Atij do t’i shkojnë në ditën e cila, sipas llogaritjes tuaj, zgjatë një mijë vjet. Ai është i cili di të padukshmen dhe të dukshmen; i forti dhe i gjithmëshirshmi, I cili krijon çdo send në mënyrë të përsosur dhe zuri fillin e krijimit të njeriut nga balta, Kurse pasardhësit e tij i bëri prej një pike uji, Pastaj e formëson dhe i jep nga forca e vet jetë. Ai ju pajis me të dëgjuarit, të pamurit dhe me zemër, porse ju fare pak e falënderoni. Ata thonë: “Vallë, a kur të zhdukemi nën tokë, përsëri do të krijohemi?” Pra ata nuk besojnë se do të dalin para Zotit të tyre. Thuaju: “Engjëlli i vdekjes, i cili është i autorizuar për atë, do t’ju marrë shpirtin e pastaj do të ktheheni te Zoti juaj”. T’i kishe parë mëkatarët se si ulin kokat para Zotit të tyre, “O Zoti ynë, pamë dhe dëgjuam, andaj na kthe të bëjmë vepra të mira. Ne me të vërtetë jemi të bindur”, Të kishim dashur, secilin njeri do ta kishim udhëzuar në rrugë të drejtë, porse unë kam thënë të vërtetën, e gjithsesi do ta mbush xhehennemin me xhind dhe njerëz! Andaj shijone atë që e kishit harruar se keni për t’u ballafaquar me këtë ditë. Edhe Ne ju kemi harruar, prandaj ju shijone dënimin e përjetshëm, ashtu si e keni bërë. Fakteve tona u besojnë vetëm ata të cilët kur u tërhiqet vërejtja atyre bien në sexhde dhe e madhërojnë Zotin e tyre, e lavdërojnë dhe nuk janë arrogantë. Ata ngrihen nga dysheku dhe i luten Zotit të tyre me frikë e respekt, shpërndajnë nga ajo me çka i furnizojmë ne. Dhe askush nuk e di se çfarë gëzimesh të fshehta i presin si shpërblim për atë që kanë punuar. Vallë, a të jenë njëlloj besimtari e mëkatari? Jo! Nuk janë të barabart. Ata që kanë besuar dhe kanë bërë vepra të mira i presin xhennete, ku do të vendosen, si shpërblm për atë që kanë punuar, Kurse, ata që kanë bërë mëkate e kanë vendin në zjarr. Sa herë që provojnë të dalin prej tij, do të kthehen prapë në te dhe do t’u thuhet: “Shijone dënimin e zjarrit, të cilin nuk e keni besuar”. Dhe ne do të bëjmë gjithsesi që të shijojnë dënimin më të vogël para atij më të madhit, ndoshta do të pendohen. Kush është më tiran se ai i cili pasi t’i përmenden ajetet e Zotit të vet, ua kthen shpinën?! Ne do t’u hakmerremi mëkatarëve. Musaut ne i dhamë libër, dhe mos dysho aspak në takimin e tij, dhe izraelitëve ua bëmë udhërrëfyes. Dhe nga mesi i tyre ne kemi caktuar prijësa, që me urdhërin tonë kanë udhëzuar në rrugë të drejtë; kanë qenë të durueshëm, kurse ndaj argumenteve tona kanë qenë të bindur. Pa dyshim Zoti yt në ditën e gjykimit para tyre do të shkoqisë ato çështje ku nuk janë pajtuar. A nuk u është udhërrëfim ajo që sa popuj kemi shfarosur para tyre, vendet e të cilëve i shetisin? Në këtë ka, vërtetë, argumente. A nuk e dëgjojnë? A nuk e shohin se Ne ngopim me ujë tokën e zhveshur, të thatë, dhe me të bëjmë që të rriten bimë prej të cilave ushqehen kafshët e tyre, por edhe ata vetë. Po si nuk e shohin?! Kurse ata thonë: “Po kur më ajo fitore, nëse flisni të vërtetën?” Thuaju: “Në ditën e fitores atyre nuk u bën dot dobi aspak besimi që (me kohë) nuk kanë besuar, dhe nuk do të priten”. Prandaj ti largohu prej tyre dhe prit. Edhe ata, me siguri, presin! O Profet, frikësohu All-llahut dhe mos i përfill mosbesimtarët e hipokritët, All-llahu me të vërtetë i di të gjitha dhe është i urtë. Dhe paso atë që të shpallet nga Zoti yt! All-llahu, pa dyshim, është i informuar se çka punoni. Dhe mbështetu në All-llahun. All-llahu të mjafton për mbështetje. All-llahu asnjë njeriu nuk i ka dhënë dy zemra në krahërorin e tij dhe as gratë tuaja, prej të cilave ju shkurorëzoheni me dhihar, nuk ua ka bërë nëna, as djemtë e adaptuar (bir më shpirtë) nuk i ka bërë djem tuaj. Ato janë fjalë tuaja; vetëm nga gojët tuaja. Të vërtetën e flet All-llahu dhe Ai udhëzon në rrugë të drejtë. Thirrni ata sipas etërve të tyre! Kjo është më drejt te All-llahu. Po nëse nuk i dini emrat e etërve të tyre; ata janë vëllezërit tuaj nga feja dhe pasardhësit tuaj, dhe nuk është mëkat nëse gaboni në këtë, por nëse e bëni këtë me qëllim! Ndërkaq All-llahu fal dhe është i mëshirshëm. Profeti duhet të jetë më i kujdesshëm ndaj besimtarëve se sa ata ndaj vetes, kurse gratë e tij janë si nënat e tyre. Kurse farefisi (barku), në bazë të Librit të All-llahut kanë më shumë përparësi të njëri-tjetrit se besimtarët tjerë dhe emigrantët, vetëm nëse miqve tuaj u lini diçka me testament. Kjo është e shkruar në Libër. ne nga profetët kemi marrë besën. Edhe prej teje, edhe prej Nuhit, Ibrahimi, Musaut dhe prej Isait, të birit të Merjemes, kemi marrë prej tyre besë të fortë, Që t’i marrë në përgjegjësi të sinqertit për sinqeritetin e tyre, kurse mosbesimtarëve u ka përgatitur vuajtje të dhembshme. O besimtarë, kujtone dhuratën e All-llahut ndaj jush, kur u erdhën ushtritë, e ne lëshuam kundër tyre një frymë dhe një ushtri që ju nuk e keni parë, por All-llahu sheh ç’punoni ju. Kur ju erdhën edhe nga lart edhe nga poshtë, kur shikimi i juaj u shtang e shpirti u pat ardhur në fyt, në momentin kur mendonit gjithçka për All-llahun, Atëherë besimtarët u patën vënë në sprovë dhe u lëkundën fort. Kur dyfytyrshat dhe zemërsëmurët thanë: “All-llahu dhe Profeti i tij kur na premtuan vetëm na kanë mashtruar”. Dhe kur një grup nga mesi i tyre tha: “O banorët të Jathribit, këtu nuk keni vend, prandaj kthehuni!” Nnndërsa një tjetër grup nga mesi i tyre kërkuan leje nga Profeti dhe folën: “Shtëpiat tona kanë mbetur të pambrojtura”. Nuk ishin të pambrojtura, por ata vetëm deshtën të tërhiqen. Po sikur t’u kishin hyrë nga anë të ndryshme dhe pastaj të kishin kërkuar ngatërresë, ata do ta kishin bërë këtë pa u hamendur shumë. Ndërsa All-llahut, që i patën dhënë besën qysh më parë se nuk do t’ia kthejnë shpinën, si edhe për obligimin ndaj All-llahut, do të përgjigjen. Thuaj: “Nëse ikni nga vdekja apo vrasja, ikja nuk do t’iu bëjë dobi; prapë vetëm pak do të kënaqeni”. Thuaj: “Kush do t’ju mbrojë juve prej All-llahut nëse Ai u dëshiron të keqen, ose dëshiron t’ju mëshirojë?” Përveç All-llahut ata nuk do të gjejnë për vete as mbrojtës as ndihmëtar. All-llahu i di mirë ata nga mesi juaj të cilët u përshpërisin të tjerëve dhe miqve të vet u kanë thënë: “Ejani me ne!” por vetëm pak erdhën në luftë, Pa dashur t’ju ndihmojnë. Por kur i kaplon frika, i sheh si të shkojnë duke rrotulluar sytë në kllapinë e para vdekjes, sapo të kalojë frika, ata ju shajnëme gjuhët e tyre të mbrehta, koprracë përbëmirësi. Ata nuk besojnë, prandaj All-llahu do t’i zhdukë veprat e tyre. Kjo është lehtë për All-llahun. Ata mendojnë se aleatët akoma nuk kanë shkuar, dhe sikur aleatët të vinin përsëri, do të dëshironin të ndodheshin në mesin e beduinëve dhe të pyesin për ju; po edhe sikur të jenë me ju pak do të luftonin. Ju keni shembull të mrekullueshëm në Profetin e All-llahut, kush shpreson në mëshirën e All-llahut dhe shpërblimin në botën tjetër e përmendnin All-llahun shpesh. Dhe kur besimtarët i panë aleatët, thanë: “Kjo është ajo që na pat premtuar neve All-llahu dhe Profeti i tij” All-llahu dhe Profeti i tij e kanë folur të vërtetën, dhe kjo atyre vetëm ua ka forcuar besimin dhe bindshmërinë. Ka nga besimtarët burra që e zbatojnë fjalën e dhënë All-llahut, ka që e kanë zbatuar besën, por ka edhe që presin rastin dhe nuk kanë ndërruar asgjë, Që All-llahu t’i shpërblejë fisnikët për fisnikësinë e tyre, kurse hipokritët nëse do i vë në mundime ose ua fal; All-llahu, njëmend, fal dhe është i gjithmëshirshëm. All-llahu i refuzoi mosbesimtarët me hidhërimin e tyre të madh që nuk arritën asnjë të mirë, kurse besimtarët e kanë mjaft All-llahun për në luftë. All-llahu është, pa mëdyshje, i fortë dhe i gjithfuqishëm. Kurse ithtarët e Librit, që ua kthyen shpinë atyre, i ka zbritur nga fortesat e tyre dhe në zemra ua ka shtëënë tmerrin, andaj, një grup i luftuat, kurse të tjerët i keni marrë si robër. Dhe ju ka mundësuar të trashëgoni tokën e tyre, shtëpitë e tyre, pasuritë e tyre dhe tokën që akoma nuk e keni shkelur. All-llahu ka mundësi për gjithçka. O Profet, thuaju grave tua: “Nëse dëshironi jetën në këtë botë dhe stolitë e saj, atëherë ejani t’ju përgatis dhe t’ju lëshoj si është më mirë, Po në qoftë se doni All-llahun dhe Profetin e tij edhe botën tjetër, ani, All-llahu me të vërtetë atyre, bëmirësave nga mesi juaj u ka përgatitur shpërblim të madh”. O, gra të Profetit, nëse dikush prej jush bën amoralitet, do t’i shtohet dënimi dyfish. Kjo është punë e lehtë për All-llahun. Kurse asaj, e cila do t’i përulet All-llahut dhe Profetit të tij, dhe bën punë të mira, do t’ia japim shpërblimin e dyfisht; asaj i kemi përgatitur furnizim fisnik. O, gra të Profetit! Ju nuk jeni si të gjitha gratë tjera nëse ruheni, prandaj, mos tërhiqni vëmendjen me të folur, e të lakmojë ai, zemra e të cilit është e sëmurë, por folni fjalë të denja serioze. Të rrini në shtëpitë tuaja dhe mos ekspozoni bukurinë tuaj si dikur në kohën e injorancës; falni namazin dhe jepni zeqatin dhe respektoni All-llahun dhe Profetin e tij! All-llahu, me të vërtetë, dëshiron që nga ju – o, familja e Profetit – të largojë mëkatet dhe t’iu pastrojë plotësisht. Dhe përkujtoni ajetet edhe urtësitë e All-llahut të cilat lexohen në shtëpitë tuaja. All-llahu, me të vërtetë, është i mirë dhe i informuar. Muslimanëve dhe muslimaneve, edhe besimtarëve e besimtareve, edhe të degjueshmëve e të dëgjueshmeve, edhe të sinqertëve e të sinqertave, edhe durimtarëve e durimtareve, edhe të përulurëve e të përulurave, edhe mashkujve që japin sadakë, edhe femrave që japin sadakë, edhe meshkujve të cilët agjërojnë edhe femrave që agjërojnë, edhe meshkujve që kujdesen për pjesët e turpshme të trupit të vet, edhe femrat që kujdesen për pjesët e turpshme të trupit të vet, edhe meshkujve të cilët e përmendin shpesh All-llahun, si edhe femrave, All-llahu, me të vërtetë u ka përgatitur falje dhe shpërblim të madh. Kur All-llahu dh Profeti i tij caktojnë diçka, atëherë as besimtari as besimtarja nuk kanë të drejtë të sillen sipas mënyrës së vet. Dhe kush nuk e dëgjon All-llahun dhe Profetin e tij ai me siguri ka humbur keq. Ndërsa kur i thua atij, të cilit All-llahu i dhuroi të mira, edhe ti i ke bërë mirë: “Mbaje gruan tënde dhe frikësohu All-llahut!”, në vete ke fshehur atë që do ta sqarojë All-llahu, dhe, je frikësuar nga njerëzit, por All-llahu është më i denjë t’i frikësohesh. Dhe, meqë Zejdi kishte jetuar me të dhe ishte shkurorëzuar, ne e martuam me ty, në mënyrë që për besimtarët të mos jetë mëkat të martohen me gratë e të adaptuarëve të tyre pasi që ata të jenë ndarë; si e cakton All-llahu ashtu duhet të bëhet. Profeti nuk e ka mëkt të veprojë ashtu si ia ka ngarkuar All-llahu; ashtu ka qenë ligji i All-llahut edhe më herët, dhe urdhëri i All-llahut është i caktuar plotësisht. Për ata që kanë sjellë traktatet e All-llahut dhe i janë frikësuar atij dhe që askujt përveç All-llahut nuk i janë frikësuar. Ndërkaq mjafton që para All-llahut të jepet llogari. Muhammedi nuk është baba i askujt nga burrat tuaj, por është Profet i All-llahut dhe vulë e Profetëve. Pra All-llahu e di mirë çdo gjë. O besimtarë, kujtone shpesh All-llahun! Dhe atë madhërone në mëngjes dhe në mbrëmje. Ai ju bekon juve edhe engjujt e tij për t’ju nxjerrë nga terri në dritë. Ai është ndaj besimtarëve shumë i mëshirshëm. Përshëndetja e tyre, atë ditë kur do ta takojnë, është: “Paqe”, kurse Ai atyre u ka përgatitur shpërblim fisnik. O Profet, ne të kemi dërguar si dëshmitar dhe për të sjellë lajme të gëzueshme edhe si qortues, Dhe thirrës te All-llahu – me urdhërin e tij – si kandil që shkëlqen. përgëzoji besimtarët se prej All-llahut do të kenë të mira të mëdha! Mos përfill as mosbesimtarët as hipokritët; lëri shqetësimet e tyre, por kij mbështetje në All-llahun. All-llahu është i mjaftueshëm për mbrojtës. O besimtarë, kur të martoheni me besimtare, e pastaj ato akoma pa i prekur i lëshoni, ato nuk janë të detyruara të presin kohën e caktuar – iddetin, por shpërbleni dhe përcillni si është më mirë. O Profet, Ne të kemi lejuar që gra tuat të jenë ato të cilave u ke dhënë dhuratat e tyre të kurorës, edhe ato që i ke nën mbikqyrjen tënde, që t’i ka dhënë All-llahu nga konfiskimi, edhe vajzat e xhaxhallarëve të tu, edhe vajzat e hallave, edhe vajzat e dajëve, edhe vajzat e tezeve tua, të cilat janë shpërngulur me ty, - vetëm ty e jo edhe besimtarëve të tjerë – gruan besimtare e cila veten ia dhuron Profetit, nëse Profeti don të martohet me të, ashtu që ti nuk e ke mëkat. Ne e dimë se çka u kemi bërë obligim atyre përkitazi me gratë e tyre dhe lidhur me ato që janë në posedimin e tyre, kurse All-llahu fal dhe është i mëshirshëm. Mund t’i refuzosh cilat të duash prej tyre dhe mund ta afrosh tek ti atë që do ti; dhe mundesh të kërkosh atë që e ke larguar, nuk bënë mëkat. Kështu më së lehti do të jenë të gëzueshme dhe nuk do të jenë të pikëlluara; dhe kështu do të jenë të kënaqura të gjitha me atë që ti u jep – kurse All-llahu e di se çka ka në zemrat tuaja. All-llahu është i dijshëm dhe është i butë. Prej tani nuk i ke të lejuara gratë tjera, e as në vend të tyre të marrësh ndonjë tjetër, po edhe sikur bukuria e tyre të të mahnisë, përveç atyre që janë robëresha tua. Ndërkaq All-llahu mbi gjithçka vigjilon O besimtarë! Mos hyni në shtëpiat e profetëve, përveç kur t’iu lejohet për të ngrënë, mirëpo ju të pritni derisa të përgatitet; tek atëherë kur të thirreni – atëherë hyni, e pasi të hani shpërndahuni pa u lëshuar në bisedë me njëri-tjetrin. Ajo e pengon Profetin, por i vjen turp prej jush, kurse All-llahu nuk i turpërohet së vërtetës. Po nëse kërkoni ndonjë send prej tyre, kërkone atë pas ndonjë perdeje. Kjo është më e pastër edhe për ju edhe për zemrat e tyre. Nuk ju lejohet ta shqetësoni Profetin e All-llahut e as që të martoheni kurrë me gratë e tij, pas vdekjes së tij! Ajo, me të vërtetë, te All-llahu do të ishte mëkat i madh! E shprehni ju atë haptazi apo e mbani fsheht në vete, njëlloj, All-llahu i di të gjitha. Ato nuk bëjnë mëkate (të jenë të zbuluara) para etërve të tyre, edhe djemve të tyre, edhe vëllezërve të tyre, djemve të vëllezërve të tyre, djemve të motrave të tyre, edhe para grave, edhe para robëreshave të tyre. Dhe frikësohuni All-llahut sepse All-llahu me të vërtetë është dëshmitar i çdo sendi. All-llahu dhe engjujt e tij e bekojnë Profetin. O besimtarë, bekojeni dhe dorëzohuni plotësisht! Ata të cilët po e fyejnë All-llahun dhe Profetin e tij, All-llahu do t’i mallkojë në këtë dhe në botën tjetër; atyre u ka përgatitur vuajtje të turpshme. Kurse ata, të cilët, i ofendojnë besimtarët dhe besimtaret për diçka që nuk e meritojnë, ngarkohen vetëm me shpifje dhe mëkate haptazi. O profet, thuaju grave tua, edhe vajzave tua, edhe grave të besimtarëve le t’i lëshojnë mbulesat e veta. Ashtu do të dallohen më mirë dhe nuk do të jenë objekt ofendimi. Ndërkaq All-llahu fal dhe është i gjithmëshirshëm. Në qoftë se hipokritët dhe ata, zemrat e të cilëve janë të sëmura, edhe ata që përhapin gënjeshtra nëpër qytet – nuk heqin dorë, ne ty do të disponojmë kundër tyre dhe ata vetëm pak do të jenë si fqinjë tu, Të mallkuar! Kudo që gjenden le të zihen dhe të vriten e të mbyten, Sipas ligjit të All-llahut, i cili ka qenë i vlefshëm edhe më parë! Pra, ti nuk mund t’i gjesh ndryshime ligjit të All-llahut. Njerëzit të pyesin për ditën e gjykimit! Thuaju: “Atë vetëm All-llahu e di”. Ku ta dish, ndoshta është afër dita e kijametit! Me të vërtetë All-llahu i ka mallkuar mosbesimtarët dhe u ka përgatitur zjarr të fortë e të këndellur. Aty do të mbesin përgjithmonë; nuk do të gjejnë as ndihmëtarë e as mbrojtës. Atë ditë kur fytyrat e tyre do të përdridhen në zjarr, do të thonë: “Oh sikur t’i ishim përulur All-llahut dhe ta kishim respektuar Profetin!” Dhe do të thonë: “O Zoti ynë, u jemi përulur zotërive dhe kujdestarëve tanë, andaj ata na kanë humbur rrugën; Zoti ynë, jepu atyre vuajtje të dyfisht dhe mallkoj me një mallkim të madh!” O besimtarë, mos u bëni sikur ata të cilët e kanë shqetësuar Musanë, por atë All-llahu e liroi nga ajo që ata flisnin, dhe ai te All-llahu është faqebardhë – ka autoritet. O besimtarë, frikësohuni prej All-llahut dhe flisni vetëm të vërtetën! Ai juve do t’ju shpërblejë për veprat tuaja të mira dhe do t’ua falë mëkatet, kurse ai i cili i përulet All-llahut dhe Profetit të tij, ai arrin fitore të madhe. Ne u kemi dhënë obligim qiejve, tokës dhe maleve, por ato refuzuan të pranojnë këtë se u frikësuan, kurse njeriu e mori mbi vete. Ai me të vërtetë është i pa drejtë dhe injroant! Në mënyrë që All-llahu t’i ndëshkojë hipokritët dhe hipokritet, politeistët dhe politeistet, kurse besimtarët dhe besimtaret t’i falë. All-llahu fal dhe është i gjithmëshirshëm. Falënderimi qoftë për All-llahun, të cilit itakon gjithë çka ka në qiej dhe në tokë, për Atë është falënderimi edhe në botën tjetër! Ai është i urtë dhe i informuar. E di se çka futet në tokë dhe çka del prej saj, dhe çka bie nga qielli e çka ngjitet në qiell. Ai është i mëshirshëm dhe mëkatfalës. Po mosbesimtarët thonë: “Neve nuk do të na vijë momenti i fundit”. Thuaj: “Po pasha Zotin tim, i cili di edhe atë që është e fshehur, do t’ju vijë me siguri”. Atij nuk mund t’i shmanget asgjë, as sa grima, as në qiej, as në tokë, dhe nuk ka kurrgjë, as më e madhe se ajo as më e vogël e të mos jetë në Librin e qartë. Do t’i shpërblejë ata të cilët besojnë dhe bëjnë vepra të mira. Ata janë që i pret falja dhe furnizimi fisnik. Kurse, ata të cilët përpiqen t’i shfyqizojnë argumentet tona, ata i pret një dënim prej më të rëndëve. Dhe ata të cilëve u është dhënë dijeni e shohin se ajo që të shpallet ty nga Zoti yt është e vërtetë dhe çon në rrugën e të Fortit të denjë për lëvdatë. Ndërsa, ata të cilët nuk besojnë, thonë: “A doni t’iu udhëzojmë te një njeri i cili do t’iu informojë se pasi krejtësisht të shkatërroheni me të vërtetë do të krijoheni përsëri? Ai ose flet gënjeshtra ndaj All-llahut ose është i xhindosur. “Jo (asnjëra), por ata të cilët nuk besojnë botën e ardhshme, janë në vuajtje dhe humbje të madhe. A nuk e shohin qiellin dhe tokën edhe atë çka ka përpara dhe pas tyre? Po të duam do t’i kishim shafitur në tokë, ose përmbi ta do të kishim shembur copa qielli. Kjo është me të vërtetë mësim për çdo njeri të sinqertë. Ne i dhamë Davudit mirësinë tonë. “O male lartësomëni bashkë me të dhe me shpendët! Madje ia bëmë të butë edhe hekurin. Bën parzmore të gjera dhe thurri me fisnikëri! Bëni edhe vepra të mira, sepse Unë shoh se ç’bëni! Kurse Sulejmanit erën, mëngjezi i së cilës ëshë sa një muaj. Edhe mbrëmja e saj është një muaj. Dhe kemi bërë që t’i rrjedhë burim bakri; si edhe exhinët, të cilët, me vullnetin e Zotit të tij, veprojnë përpara tij. Dhe cili sish refuzon urdhërin tonë e bëjmë të shijoj dënimin me zjarr. I bëjmë atij çka të dëshirojë: Faltore e përmendore; edhe enë të mëdha e kazanë të palëvizshëm. “O familja e Davudit, punoni dhe jini mirënjohës!” Mirëpo pak ka mirënjohës ndër robërit e mi. Dhe kur zbatuam vdekjen ndaj tij, për vdekjen e tij nuk i njoftoi askush përveç “Dabbetul erdit” që hante shkopin e tij dhe kur ai u rrëzua, exhinët e kuptuan se sikur ta dinin fshehtësinë nuk do t’i ekspozoheshin dënimit të turpshëm. Banorët e Sabës kishin një argument në vendbanimin e tyre: dy kopshte nga ana e majtë dhe e djathtë. “Hani prej ushqimeve të Zotit tuaj dhe falënderone! Sa vend i mirë dhe Zot që fal!” Por ata refuzuan, prandaj ua lëshuam vërshimin, duke lëshuar pendat e ngrehura, dhe dy kopshtet e tyre ua zëvendësuam me dy kopshte të tjera me frute të hidhura; trupa pemësh të pafrutshme dhe me ca lotose të egra. I dënuam ashtu për shkak se kanë qenë mosbesimtarë. A dënojmë ne dikë tjetër përveç mosbesimtarët? Kurse ndërmjet tyre dhe fshatrave që i kemi bekuar patëm bërë vendbanime afër njëri-tjetrit dhe u caktuam largësinë e nevojshme. Udhëtoni të sigurt nëpër to natën dhe ditën! Por ata thanë: “O Zoti ynë, largona rrugët tona!” Dhe i bënë dëm vetes, kurse ne i bëmë ata objekt diskutimi dhe i shpërndamë krejtësisht. Këto janë, njëmend, mësime për secilin durimtar dhe mirënjohës. Dhe Iblisi e vërtetoi mendimin e vet kundër tyre, kurse ata u dhanë pas tij, me përjashtim të një grupi besimtarësh, Te të cilët nuk pati kurrfarë pushteti, në mënyrë që të mësojmë se kush beson në botën e ardhshme e kush dyshon në të. Kurse Zoti yt është mbrojtës i çdo sendi. Thuaj: “Thirri ata të cilët i njihni për zotër në vend të All-llahut. Ata nuk kanë kurrgjë, as sa grima, as në qiej as në tokë. Ata s’kanë aty kurrfarë pjesëmarrje dhe Ai nuk ka prej tyre kurrfarë përkrahje”. Tek Ai do të mund të ndërmjetësojë vetëm ai, të cilin e lejon Ai. Dhe kur nga zemrat e tyre hiqet frika ata do të thonë: “Çka tha Zoti juaj”? – “Të vërtetën” – do të përgjigjen, se Ai është i madh dhe i lartëmadhërishëm. Thuaj! “Kush ju furnizon juve nga qiejt edhe nga toka”?; Thuaj! “All-llahu” Por, me të vërtetë, ose ne ose ju jeni në rrugë të drejtë ose në humbje të qartë!; Thuaj! “Ju nuk do të merreni në pyetje për mëkatet që i bëjmë ne, por as ne nuk japim llogari për atë ç’bëni ju”; Thuaj! “Zoti ynë do të na tubojë dhe atëherë do të na gjykojë drejt. Ai është gjykatës i drejtë i gjithëdijshëm”; Thuaj! “M’i tregoni ata që i konsideroni të barabartë me Atë!” Kurrsesi nuk ka, por Ai është All-llahu, i forti dhe i urti. Ne të kemi dërguar për tërë njerëzit që t’u sjellësh lajme të gëzueshme dhe t’u tërheqësh vërejtjen, por shumica e njerëzve nuk e dinë. Dhe thonë: “Kur më ai premtim, nëse e flisni të vërtetën”? Thuaju atyre: “Një ditë po, nuk mund ta vononi asnjë moment e as ta shpejtoni”. Dhe ata që nuk besuan thonë: “Ne nuk do të besojmë në këtë Kur’an e as librave përpara këtij!” dhe sikur ti shihje kriminelët kur qëndrojnë para Zotit të tyre dhe bisedojnë njëri me tjetrin: “Po të mos ishit ju, u thonë ata, të cilët janë të dobët, atyre që janë arrogantë, me siguri do të ishim besimtarë”. Kurse, ata të cilët kanë qenë arrogantë, do t’u thonë atyre që kanë qenë të dobët: “A ne ju kemi shmangur nga rruga e drejtë pasi që u pat ardhur? Jo! Por kemi qenë mëkatarë”. “Nuk ka qenë ashtu, - do t’u përgjigjen ata të dobëtit atyre arrogantëve – jo, por natë e ditë keni bërë kurtha duke na urdhëruar që të mohojmë All-llahun dhe t’i bëjmë atij shok”. Dhe kur të shohin dënimin do ta fshehin pikëllimin. Kurse Ne u kemi bërë hallka në qafat e mosbesimtarëve. Si të dënohen ndryshe, përveç se ashtu si kanë punuar! Ne në asnjë vendbanim nuk kemi dërguar profet e të mos thonë, ata që janë mësuar të çojnë jetë luksoze, neme të vërtetë e mohojmë atë që është dërguar përmes jush. Dhe kanë thënë: “Ne kemi më së shumti pasuri e fëmijë, dhe nuk do të jemi të dënuar”. Thuaj! “Zoti im furnizon kë të dojë, por edhe ia mungon, porse shumica sish nuk e dinë”. As pasuria e juaj, as fëmijët tuaj, nuk do t’ju bëjnë të afërt me ne, përveç atyre që kanë besuar dhe vepra të mira kanë punuar: ata shpërblehen shumfish për atë që kanë punuar, dhe ata janë të sigurtë në pallate të larta. Kurse ata që do të përpiqen t’i shfuqizojnë argumentet tona, ata do t’i nënshtrohen dënimit. Thuaj: “Zoti im furnizon nga robërit e vet kë të dojë dhe ia ngushton, çka do që ju të jepni (dhuroni) Ai atë e kompenzon. Ai është furnizuesi më i mirë”. Ndërsa atë ditë kur i tubon të gjithë dhe u thotë engjujve: “Vallë, këta vetëm juve ju kanë adhuruar”!? Ata do të thonë: “Qofsh lartësuar! Zoti ynë je ti e jo ata, ata adhuronin exhinët, shumica sish atyre u kanë besuar”. Atë ditë, kur njëri-tjetrit nuk do të mund t’i bëni as dobi as dëm, e atyre, të cilët kanë bërë krime, do t’u thomi: “Shijoni dënimin me zjarr që e keni pas mohuar!” Kur u lexohen ajetet tona të qarta, ata thonë: “Ky është vetëm njëri i cili dëshiron t’iu shmang nga ajo që adhuronin prindërit tuaj” – dhe thonë: - “Kjo s’është asgjë tjetër përveç gënjeshtër e trilluar”. Dhe ata që nuk besojnë, kur u vjen e vërteta thonë: “Kjo nuk është kurrgjë tjetër pos një magji e hapët”! Dhe ne nuk u kemi dhënë kurrfarë librash që t’i studiojnë, dhe para teje, nuk u kemi dërguar ndonjë që t’ua tërheq vërejtjen, Por edhe ata para tyre kanë përgënjeshtruar dhe nuk kanë arritur as të dhjetën pjesë nga ajo që u kemi dhënë atyre. Edhe profetët e mij i kanë përgënjeshtruar. Dhe çfarë dënimi se! Thuaj: “Unë ju këshilloj vetëm një gjë. Ngrihuni ndaj All-llahut me sinqeritet, dy nga dy, ose një nga një, e mandej mendone se shoku juaj nuk është i marrë. Ai juve vetëm ju tërheq vërejtjen para një dënimi të rëndë”. Thuaj: “Kurrfarë shpërblimi nuk kam kërkuar prej jush, le t’iu mbetet juve!; Shpërblimi im është vetëm prej All-llahut. Ai është dëshmitar i çdo sendi”. Thuaj: “Zoti im ngadhnjen me të vërtetën, njohës i fshehtësive”. Thuaj: “E vërteta erdhi, ndërsa gënjeshtra as mund të fillojë e as të përsëritet”. Thuaj: “Në qoftë se unë humbi, humbi në dëmin tim. Po nëse jam i udhëzuar drejt, ajo është çka ma shpallë Zoti im. Ai me të vërtetë dëgjon shumë dhe është afër”. Sikur t’i shohësh kur t’i kap trishtimi e s’kanë kah t’ia mbajnë! Edhe prej së afërmi do të rrëmbehen. Dhe të thonë: “Ne i kemi besuar atij!” Po si do t’i besojmë prej aq larg! Kur ata më parë nuk i patën besuar atij dhe prej së largu e gjuanin me gjëra të papara Dhe ndërmjet tyre e asaj që dëshirojnë ata është vënë pengesa, siç është vepruar më parë me fraksionet e tyre; Me të vërtetë ata të gjithë kanë pasur dyshim të madh. Lavdërimi është për All-llahun, krijues i qiejve dhe i tokës, i cili i ka bërë engjujt profetë me nga dy, tre e katër krahë. Ai u shton krijesave ç’të dojë. All-llahu, pa dyshim, ka mundësi për gjithçka. Mëshirën që All-llahu ua dhuron njerëzve askush nuk mund ta pengojë, kurse atë që e ndal Ai, askush nuk mundet përveç atij, t’a lëshojë. Ai është i fortë i urtë. O njerëz, kujtone mëshirën e All-llahut ndaj jush, a ekziston, përveç All-llahut, ndonjë tjetër, i cili ju furnizon nga qielli dhe toka? Përveç Atij, nuk ka tjetër Zot, e prej ku po ikni?! Nëse të përgënjeshtrojnë ty, ani – edhe përpara teje profetët kanë qenë përgënjeshtruar, mirëpo të gjitha çështjet kthehen te All-llahu. O njerëz, premtimi i All-llahut është, pa dyshim, i vërtetë dhe kurrsesi mos t’iu mashtrojë jeta në këtë botë dhe le të mos ju gënjejë djalli në besimin tuaj në All-llahun. Djalli është, me të vërtetë, armiku juaj dhe si armik ta konsideroni! Ai ithtarët e vet i thërret të jenë në flakë. Ata që nuk besojnë i pret dënim i rëndë, kurse ata që besojnë dhe bëjnë punë të mira, janë të falur dhe kanë shpërblim të madh. Edhe atë, të cilit, veprat e veta të këqia i janë dukur të mira, ai ashtu i konsideron. All-llahu e lë të humbur kë të dojë dhe e drejton në rrugë të drejtë kë të dojë, prandaj mos shkatërro veten për ata! All-llahu, njëmend, e di krejt çka punojnë. All-llahu është ai i cili dërgon erërat, që lëviz retë, kurse Ne pastaj i drejtojmë kah vende të vdekura dhe me to ngjallim tokën që ka qenë e vdekur. Ashtu është edhe ringjallja. Kush dëshiron madhështi, e gjithë madhështia i takon All-llahut. Te Ai shkojnë fjalët e mira dhe veprat e mira i pranon. Ndërsa ata që kanë qëllime të këqia i pret dënim shumë i rëndë, sepse dredhitë e tyre janë të dështuara. All-llahu ju ka krijuar nga dheu, pastaj nga pika e farës dhe më në fund ju bënë çift. Asnjë femër nuk mbarset e as nuk lind e të mos dijë Ai. Dhe jeta e askujt nuk zgjatet e as nuk shkurtohet e ajo të mos jetë e shënuar në Libër. Kjo me të vërtetë është leht për All-llahun. Edhe dy dete nuk janë të njëjta. Ky është i ëmbël e i këndshëm; uji i tij pihet me shije, kurse ky tjetri është i njelmët dhe i hidhët, por ju nga të dy hani mish të freskët dhe nxirrni stoli të cilat i mbani. Ti sheh edhe lundrat si e çajnë ujin nëpër të me qëllim që të fitoni nga pasuria e tij për të qenë mirënjohës. Ai e shndërron natën në ditë dhe ditën e bën natë; Ai ka mposhtur Diell dhe Hënë – secila lëviz deri në afatin e caktuar; Ai është All-llahu, Zoti juaj; Ai e ka pushtetin, ndërsa ata, të cilëve ju u faleni në vend të tij, nuk posedojnë asgjë, as sa cipa e hurmës. Kur i lutni nuk e dëgjojnë lutjen tuaj, po edhe në dëgjofshin, nuk iu përgjigjen, e në ditën e kijametit do ta mohojnë politeizmin tuaj, dhe askush nuk do të informojë si Ai i cili di. O njerëz; ju jeni të varfër te All-llahu, kurse All-llahu është i pasur dhe i denjë për lëvdatë. Në qoftë se do ju shpor juve dhe sjell krijesa të reja. Ajo nuk është rëndë për All-llahun. Dhe asnjë fajtor nuk do ta bartë fajin e tjetrit, nëse të ngarkuarit me mëkate thërrasin që t’u barten, nuk do t’u bartet asgjë, edhe në pastë të afërm. Ti tërhiqu vërejtjen atyre të cilët i frikësohen Zotit të tyre edhe kur nuk i sheh kush, dhe falin namazin. Kush pastrohet, pastrohet për vete, kurse në fund kthehen tek All-llahu. Nuk janë të njëjtë i verbëri dhe ai që sheh, Dhe as terri e drita, As hija me vapën, Dhe nuk janë të njëjtë të gjallët dhe të vdekurit. All-llahu bën të dëgjojë kë të dojë, por ti nuk do t’i thërrasësh ata që janë në varre. Ti je vetëm për t’u tërhequr vërejtjen. Ne të kemi dërguar me një të vërtetë që të sjellësh sihariqe dhe të qortosh, se nuk ka asnjë popull, të cilit, nuk i ka ardhur profet. Në qoftë se të përgënjeshtrojnë, ani – edh ata përpara tyre i kanë përgënjeshtruar, kurse profetët e tyre u sjellnin argumente të qarta; edhe broshura edhe Librin e ndritur. Pastaj i rrëmbeva ata të cilët nuk besuan dhe me çfarë dënimi se! A nuk e sheh se All-llahu nga qielli lëshon ujin dhe ne me të krijojmë frute ngjyrash të ndryshme, kurse në male ka rrugica të bardha a të kuqe, me ngjyra të ndyrshme, por edhe krejtësisht të zeza. Ka gjithashtu edhe njerëz edhe gjallesa e kafshë ngjyrash të ndryshme. Por All-llahut, nga robërit e tij, i frikësohen të dijshmit. All-llahu është, njëmend i fortë dhe fal. Ata që lexojnë Librin e All-llahut, kryejnë namazin dhe japin fshehtazi dhe haptazi, nga ajo që i kemi furnizuar ne, mund të shpresojnë në tregti që nuk humbet. Se Ai do t’ua plotësojë shpërblimet, madje nga mirësia e tij u jep edhe më tepër, Ai, vërtet, fal shumë dhe është mirënjohës. Kurse ajo që të shpallim prej Librit, ajo është e vërtetë e kulluar, që vërteton saktësinë edhe të atyre para tij. Me të vërtetë All-llahu për robërit e vet është i informuar dhe sheh shumë. Pastaj u lëmë trashëgim Librin atyre njerëzve tanë, të cilët i kemi zgjedhur; ka prej atyre që i bëjnë krim vetes, ka prej atyre që janë mesatar, por ka edhe të atillë, të cilët me vullnetin e All-llahut tejkalojnë me vepra të mira. Ajo është mirësi e madhe. Kopshte të Adnit, në të cilat do të hynë dhe do të stolisen me rrathë të arit dhe diamante kurse teshat do t’i kenë prej mëndafshi. “Falënderimi është për All-llahun, - do të thonë – i cili ka larguar prej nesh hidhërimin. Zoti ynë fal shumë dhe është mirënjohës. I cili neve, nga mirësia e vet, na ka dhuruar vendbanimin ku nuk do të na prek lodhja e as raskapitja”, Kurse mosbesimtarët i pret zjarri i xhehennemit. Ata nuk do të gjykohen e të vdesin, dhe as do t’u lehtësohet dënimi i tij. Ja, kështu ne e shpërblejmë çdo mosbesimtar. Ata do të klithin aty: “O Zoti ynë, nxirrna se do të bëjmë vepra të mira, jo si ato që kemi bërë”. “A nuk ju kemi lënë të jetoni mjaft, e ai që ka dashur të mendojë ka pasur mjaft kohë, madje u erdh edhe Profeti! Pra, shijone se për mosbesimtarët nuk ka ndihmëtar”. All-llahu me siguri i di të paparat e qiejve dhe të tokës. Ai e di mirë se çka ka në krahërorë. Ai është, i cili u ndërron në tokë; kush nuk beson, mosbesimi i tij është kunëdr tij, dhe mosbesimtarëve nuk u shtohet mosbesimi i tyre te Zoti, vetëm se u rritë neverinë, dhe nuk u shtohet mosbesimtarëve mosbesimi i tyre, por vetëm dënimi. Thuaj: “I patë shokët tuaj të cilëve u faleni në vend të All-llahut! Pa më tregoni çka kanë krijuar nga toka dhe a kanë pjesëmarrje në krijimin e qiejve? Ose u kemi dhënë atyre një libër dhe aty kanë argumente për të”. Asgjë, por kriminelët premtojnë njëri-tjetrin gënjeshtra. Me të vërtetë All-llahu ruan qiejt dhe tokën që të mos shkatërrohen – çrregullohen. Po nëse çrregullohen, askush tjetër përveç atij nuk do t’i ndalte. Ai është, pa mëdyshje, i butë dhe fal mëkatet. Ata janë betuar në All-llahun me betim të fortë se, në qoftë se u vjen ai, i cili do tu tërheqë vërejtjen, më mirë se çdo popull do të mbajnë rrugën e drejtë, mirëpo kur u erdh atyre, ai që u tërhoq vërejtjen nuk u shtoi asgjë përveç largimit. Duke bërë arrogancë në tokë dhe kurtha të këqia por kurthat do të godasin mu ata, të cilët shpërblehen me ato. Vallë, po a mund të presin ata tjetër gjë përveç asaj që i ka goditur popujt e vjetër! Në ligjet e All-llahut kurrë nuk do të gjesh ndryshim; në ligjet e All-llahut s’ke për të gjetur lajthitje. A nuk kanë ecur nëpër tokë që të shohin si kanë përfunduar ata para tyre, të cilët kanë qenë më të fortë se ata? Allaut nuk mund t’i shpëtojë asgjë, as në qiej as në tokë. Ai me të vërtetë i di të gjitha dhe është i fortë. Sikur All-llahu t’i dënojë njerëzit sipas asaj që e meritojnë, nuk do të linte asgjë të gjallë në sipërfaqe të tokës, por Ai i le ata deri në një afat të caktuar dhe kur t’u vijë koha e tyre, po All-llahu i sheh mirë robërit e vet. Ja sin! Pasha Kur’anin plotë urtësi, Ti je, me të vërtetë, Profet Në rrugë të drejtë, Me shpalljen e të Gjithfuqishmit dhe të Gjithmëshirshmit. Të thërrasësh një popull, të parët e të cilit nuk kanë qenë të thirrur, e ata janë indiferentë. Ndaj shumicës sish është vërtetuar Fjala, por ata nuk besojnë. Ne në qafat e atyre kemi vënë vargoj që u vijnë deri në gushë, prandaj ata janë kokëlartë. Edhe përpara edhe pas atyre u kemi vendosur nga një pendë dhe u kemi vënë perde, prandaj ata nuk shohin. Dhe për ata është krejt njëlloj, i qortove ti apo jo, ata nuk besojnë. Ti do t’i thërrasësh (qortosh) vetëm ata që pasojnë Kur’anin dhe i frikësohen të mëshirshmit, pa e parë. Atë përgëzoje me falje dhe shpërblim fisnik. Ne me të vërtetë i ringjallim të vdekurit dhe shkruajmë atë se ç’kanë punuar, edhe gjurmët e tyre; Ne çdo send e kemi evidentuar në një udhërrëfyes të qartë. Sillu atyre shembullin e banorëve të fshatit që i kanë ardhur të dërguarit. Kur ne u dërguam atyre dy, e ata i përgënjeshtruan të dy, i përforcuam edhe me të tretin dhe thanë: “Ne jemi të dërguar te ju”. Ata u thanë: “Ju jeni vetëm njerëz sikurse edhe ne, dhe i mëshirshmi nuk ka shpallur kurrgjë, por ju vetëm gënjeni”. “Zoti ynë e di se ne jemi, me siguri, të dërguar te ju, - thanë ata, Dhe nuk kemi tjetër (obligim) përveç shpalljes haptazi”. Ata thanë: “Ne parandiejmë rrezik prej jush dhe në qoftë se nuk tërhiqeni do t’ju mbysim me gurë dhe njëmend do të përjetoni dënim të dhembshëm nga ana jonë”. “Fatkeqësia juaj është me ju! – thanë ata. – A edhe nëse u tërhiqet vërejtja? Po ju jeni popull që e teproni”. Dhe erdhi një njeri me vrap nga skaji i qytetit dhe tha: “O populli im, pasoni të dërguarit! Pasoni ata, të cilët nuk kërkojnë prej jush asnjëfarë shpërblimi! Ata janë në rrugë të drejtë”. Përse unë të mos adhuroj Atë, i cili më krijoi dhe te i cili do të ktheheni? A të pranoj tjerë zotëra në vend të Atij? Kur i mëshirshmi dëshiron të më gjejë ndonjë e keqe, ndërmjetësimi i tyre nuk më bënë farë dobie dhe ata më nuk më shpëtojnë. Unë atëhrë jam, pa dyshim, në humbje të qartë. Unë e besoj Zotin tuaj, prandaj dëgjomëni mua! Do të thuhet: “Hyr në xhenet!”, kurse ai do të thotë: “Ku është ai fat që ta dijë populli im Përse më ka falur Zoti im dhe më ka bërë të respektuar”. Dhe nuk kemi dërguar kundër popullit të tij, pas atij, ushtri nga qielli as që kemi dashur të dërgojmë. Nuk ka pasur tjetër veçse një zë të tmerrshëm dhe ata të gjithë vdesin, O sa të mjerë janë njerëzit; nuk u ka ardhur asnjë profet e të mos jetë tallur me të. A nuk e kanë parë ata sa popuj kemi shfarosur para tyre të cilët nuk kthehen më në mesin e tyre, Dhe ata, të gjitëh së bashku, do të sillen para nesh. Argument, për ata, është toka e vdekur të cilës i japim jetë dhe nga ajo nxjerrim drith prej të cilit hanë ata. Ne nëpër të krijojmë kopshte panjash, vreshta dhe bëjmë që nga ajo të shpërthejnë burime, Që të hanë frytet e tyre si edhe atë që prodhojnë duart e tyre. A nuk janë mirënjohës? Qoftë lartësuar Ai i cili ka krijuar çifte nga e tërë ajo që mbin prej toke, edhe nga vetë ata, edhe nga ajo që nuk e dinë! Argument është edhe nata: Heqim prej saj ditën dhe ata mbesin në terr. Edhe dielli ec rrugës së vet. Ai është caktimi i të Fuqishmit dhe të Gjithëdijshmit. Edhe Hënës i kemi caktuar faza derisa ajo të kthehet sikur thupër e vjetër. As Dielli nuk duhet të arrijë Hënën as nata ta kapërcejë ditën. Të gjitha notojnë në një gjithësi. E kanë argument edhe atë që pasardhësit e tyre i kemi bartur në anije të ngarkuar, Dhe për ata kemi krijuar diçka të ngjashme me të, që po u hipin, Dhe nëse dëshirojmë Ne, i përmbytim dhe nuk mund as të bërtasin as të shpëtojnë, Vetëm se me mëshirën tonë të kënaqen dei në një kohë të caktuar. Por, kur t’u thuhet: “Frikësohuni asaj që ndodhi para jush, edhe asaj pas jush, që të jeni të mëshiruar!” Dhe nuk u ka ardhur asnjë argument nga argumentet e Zotit të tyre e që ata të mos e kenë refuzuar. Dhe kur u është thënë: “Shpenzoni nga ajo që u ka dhënë All-llahu”, - atëherë mosbesimtarët u thanë besimtarëve: “A të ushqejmë atë të cilin do ta ushqente All-llahu, të kishte dashur? Ju jeni me të vërtetë në humbje të hapët”. Dhe thonë: “Kur më një herë ai premtim nëse jeni të sinqertë”? Nuk presin tjetër përveç një zë trishtues, i cili do t’i rrëmbejë deri sa ata zihen ndër veti, Dhe nuk mund të porosisin asgjë e as të kthehen te familjet e tyre. Dhe fryhet në sur e ata prej varreve të tyre do të vërshtojnë kah Zoti i tyre, Duke thënë: “Të mjerët ne! kush na ngjalli nga varret tona?” Ky është ai që u premtoi i Mëshirshmi dhe e vërteta që ua thanë profetët. Ai do të jetë vetëm një zë dhe ata të gjitëh do të mblidhen para nesh. Sot nuk do t’i bëhet padrejtësi askujt dh as që do të shpërbleheni ndryshe përveç si e keni bërë. Banorët e xhennnetit, atë ditë, me të vërtetë, do të jenë të angazhuar me dhunti, të gëzuar. Ata edhe gratë e tyre do të rrinë mbështetur në vende të stolisura nën hije. Aty do të ketë pemë dhe gjithçka që dëshirojnë. “Paqë!” Do të jetë fjala e Zotit të Gjithmëshirshmit – Kurse ju, o mëkatarë, sot ndahuni!” O, bijt e Ademit, a nuk ju kamë urdhëruar të mos e adhuroni djallin se ai është armiku juaj i hapët. Dhe më adhuroni vetëm mua! Kjo është rrugë e drejtë. Ai shumë prej jush i ka shpënë në humbje. A nuk e keni menduar? Ky është xhehennemi që u është premtuar, Digjuni tash në të, për shkak se nuk keni besuar! Sot ua vulosim gojët e tyre, e duart e tyre do të na tregojnë, kurse këmbët e tyre do të dëshmojnë se ç’kanë punuar. Po të kishim dashur do t’ua merrnim të pamurit dhe do të vraponin rrugës, por si do të shihnin? Dhe sikur të kishim dashur, do t’i kishim deformuar ashtu që nuk do të mund të shkonin as përpara as prapa. Atij që i japim jetë të gjatë, e bëjmë edhe krijesë të dobët. A nuk e kuptojnë ata? ne atij nuk i kemi mësuar poezi, se ajo nuk i duhet atij. Ky është mësim dhe Kur’an i qartë, Të thërras atë që është i gjallë, e ndaj mosbesimtarëve të zbatohet fjala. A nuk e shohin se Ne nga ajo që bëjmë vetë kemi krijuar për ata kafshë me të cilat disponojnë ata. Dhe ua kemi vënë në shërbim, disave u hipin e me disa udhqehen. Prej tyre kanë edhe dobi të tjera, edhe pije, përse nuk janë mirënjohës? Por në vend të All-llahut pranojnë tjerë zotëra, me shpresë se po u ndihmohet, E atyre nuk mund t’u ndihmojnë, për ata ajo është një ushtri e verbër! Dhe mos të pikëllojnë fjalët e tyre. Ne me të vërtetë e dimë se çka fshehin dhe çka shfaqin. A nuk e sheh njeriu se e kemi krijuar nga një pikë farë, kurse ai prap bëhet kundërshtar flagrant! Dhe na solli një shembull ku e kishte harruar krijimin e vet, dhe tha: “Kush do t’i ngjallë eshtrat kur të kalben”? Thuaj: “Do t’i ngjallë ai i cili i ka krijuar edhe herën e parë; Ai e njeh mirë çdo krijesë. Ai i cili nga druri i njomë u bënë të mundshëm që ju ta ndizni zjarrinn”. Po a nuk ka mundësi, ai i cili ka krijuar qiejt dhe tokën, të krijoj të ngjashëm si ata? Po, si jo! Ai është Gjithkrijues i Gjithdijshëm. Mjafton urdhëri i tij, vetëm t’i thotë: “Bëhu”! dhe ajo bëhet. Prandaj, qoftë lartësuar Ai, në duart e të cilit është pushteti mbi të gjitha, dhe te Ai do të ktheheni. Pasha të radhiturat që në radhë qëndrojnë, Edhe ato që me ngulm pengojnë, Edhe ato që Kur’an lexojnë, Zoti juaj është, me të vërtetë, vetëm Një, Zoti i qiejve dhe i tokës dhe i asaj që gjendet ndërmjet tyre, dhe Zoti i lindjeve. Ne me të vërtetë e kemi stolisur qiellin më të afërt për ju me një qëndijes yjesh, Duke e mbrojtur prej çfarëdo djalli prapshtan. Nuk do t’i përgjojnë engjujt e bekuar dhe do të hidhen nga të gjitha anët. Të përzënë, ata i pret dënim i pandërpreerë, Përveç aij i cili rrëmben diçka dhe e përcjellë një yll i shkëlqyer, Pyeti ata, a është më rëndë t’i krijosh ata apo atë që e kemi krijuar ne? ata i krijuam nga një baltë ngjitëse, Dhe ti je mahnitur, kurse ata tallen. Dhe kur u drejtohet këshilla, ata nuk kujtohen. Edhe kur e shohin ndonjë argument, e nxisin njëri-tjetrin në përqeshje, Dhe thonë: “Kjo nuk është asgjë tjetër përveç magjie hapët”. A kur të vdesim e të bëhemi eshtra e dhé, a përnjëmend ne do të ngjallemi, A edhe të parët tanë të lashtë? Thuaj: “Po, dhe ju do të jeni të nënçmuar!” Ai do të jetë vetëm një zë trishtues, e ata do të përgjojnë, dhe do të thonë: “Të mjerët ne, kjo është ditë e gjykimit!” Kjo është dita e ekzekutimit të cilën ju e keni përgënjeshtruar. Mblidhni ata të cilët kanë bërë krime edhe ata që u janë bashkuar, edhe ata të cilët i adhuronin Në vend të All-llahut, dhe drejtoni rrugës së xhehennnnnemit, Por ndalni se ata, me siguri, do të merren në pyetje! Ç’keni që nuk ndihmoheni? Sepse ata sot janë dorëzuar krejtësisht, Dhe do të fillojnë t’i thonë njëri-tjetrit: “Ju na mashtruat”; Na erdhët nga e djathta! “Jo, por ju – do të përgjigjen ata – nuk ishit besimtarë, Se ne nuk kemi pasur kurrfarë pushteti mbi ju, por ju keni qenë një popull i shfrenuar. Dhe kundër nesh u realizua fjala e Zotit tonë. Ne, njëmend, do ta shijojmë. Ju kemi ftuar në mashtrim, sepse edhe vetë kemi qenë të humbur”. Dhe ata atë ditë do të jenë së bashku në mundim, Sepse Ne ashtu veprojmë me mëkatarët. Kur iu tha atyre se nuk ka tjetër Zot përveç All-llahut, ata bënin arrogancë, Dhe thonin: “A t’i lëmë ne zotërat tonë për një poet të marrë”? Por jo, ai u sjell të vërtetën dhe vërteton të dërguarit e tjerë E ju, me siguri, do të shijoni vuajtje të dhimbshme, dhe nuk do të shpërbleheni, përpos siç keni punuar. Kurse robërit e sinqertë të All-llahut, Ata do të kenë furnizim të veçantë, Pemë të ndryshme, do të jenë të nderuar Në xhenete të mrekullueshme, Në shtretër njëri përball tjetrit, Do të shërbehen me një gotë që nuk shterret kurrë, Të bardhë dhe të shishëm për ata që e pinë. Prej saj nuk dhemb kryet dhe nga ajo as mendja nuk të humb. E pranë tyre symëdhatë e reja, me shikime të përulura, Si vezë të mbuluara Dhe do t’i qasen njëri-tjetrit duke biseduar, Njëri prej tyre i thotë: “Kam pasur një shok, I cili thoshte: A edhe ti je prej atyre që besojnë, Se, pasi të vdsim e të bëhemi eshtra e pluhur do të japim llogari!” “A doni të shihni?” Dhe ai do të shikojë, do të shohë atë në mes të xhehennemit, “Pasha All-llahun” – do të thotë, - “përpak desh më shkatërrove”. Po të mos ishte mëshira e Zotit tim, tani edhe unë do të isha aty, Ne më nuk do të vdesim, apo jo? Përveç vdekjes tonë të parë dhe s’do të dënohemi më. Kjo do të jetë, me siguri, sukses i madh! për diçka si kjo le të punojnë punëtorët! A është ky vend më i mirë apo druri zekkum? ne atë ua kemi bërë për dënim mosbesimtarëve. Ai është një dru që do të dalë e rritet nga fundi i xhehennemit. Fruti i tij është si koka djajsh, Ata prej tij do të ushqehen dhe me të do t’i mbushin barqet, E pastaj ai do të përzihet me ujë të nxehtë, Pastaj, me siguri, përsëri do të kthehen në xhehenem. Ata i gjetën prindërit e tyrenë mashtrim. Prandaj edhe ata shkelën gjurmëve të tyre. Por edhe përpara tyre shumica e popujve të lashtë kanë qenë të humbur, Edhe pse ne u kemi dërguar atyre qortues. Prandaj shih si e pësuan ata të cilëve u është tërhequr vërejtja, Me përjashtim të robërve të sinqertë të All-llahut. Por kur na thirri Nuhi, Ne iu përgjegjë, Atë dhe familjën e tij e shpëtuam prej një mundimi të rëndë. Dhe pasardhësit e tiji lamë të jetojnë. Edhe kujtimin për të ua lamë breznive të ardhshme. Paqa qoftë mbi Nuhin, në të tëra botërat. Ja, kështu Ne i shpërblejmë bëmirësat. Ai ishte nga robërit tanë besimtarë. E pastaj të tjerët i përmbytëm. I drejtimit të tij ishte edhe Ibrahimi, Kur i erdh Zotit të vet me zemër të shëndoshë; Kur i tha babës së vet dhe popullit të vet: “Çka adhuroni? A në vend të All-llahut doni zotër të rrejshëm? E ç’mendoni për Zotin e përbotshëm?” U lëshoi një shikim yjeve Dhe tha: “Unë jam i sëmurë”! Dhe ata iu larguan duke ikur, Kurse ai iu qas fshehtazi zotërave të tyre dhe tha: “A nuk po hani ju? Ç’është me ju që nuk flisni?” Dhe, si kalimthi, iu qas me një të rënë me të djathtën, Dhe ata (populli) ia behën me të shpejtë. “Apo i adhuroni ata që i gdhendni vetë, - i pyeti, - E All-llahu u krijon juve dhe atë çka bëni ju”. “Përgatitne, - thanë, - një turrë dru dhe hudhne në zjarr!” Dhe deshtën ta dënojnë, por ne i bëmë ata më të poshtëruarit. “Po shkoj, - tha, - atje te Zoti im. Do të më udhëzojë. O Zot, më dhuro (pasardhës) prej të mirëve!” Dh ne e gëzuam me një djalosh të mirë. Dhe kur ai u rrit aq sa filloi të eci me të në punë (Ibrahimi) i tha: “O biri im, kam parë në ëndërr se duhet të të therë! Pa shiko ç’mendon ti?” “O im at – i tha ai – ti vepro ashtu si të urdhërohet. Do të jem, në dashtë All-llahu, prej durimtarëve”. Dhe kur ata të dy u dorëzuan edhe e shtriu atë me fytyrë për toke, Ne e thirrëm: “O Ibrahim! Ti e realizove ëndrën. Ne kështu i shpërblejmë ata që bëjnë vepra të mira. Ajo ishte, njëmend, sprovë e vërtetë, e qartë”, Dhe e këmbyem me një kurban të madh, Kurse kujtimin e tij ua lam breznive të mëvonshme. Shpëtimi qoftë me Ibrahimin! Ja, kështu ne i shpërblyem bëmirësat. Dhe ai me të vërtetë ishte rob yni besimtar. Dhe e gëzuam me Is-hakun, si lajmëtar nga të mirët, Dhe e bekuam atë edhe Is-hakun, kurse ndër pasardhësit e atyre të dyve ka bamirës, por edhekeqbërës haptazi kundër vetes. Ne e shpërblyem mirë Musanë dhe Harunin. Edhe ata të dy, edhe popujt e tyre, i shpëtuam nga një mundim i madh. Dhe u ndihmuam, andaj edhe ata ngadhnjyen. Dhe të dyve u dhamë Librin e qartë. Dhe të dy i drejtuam në rrugë të drejtë, dhe kujtimin e të dyve ua ruajtëm breznive të ardhshme. Qofshin shpëtuar Musa dhe Haruni! Ja, ne, me të vërtetë, kështu i shpërblejmë bëmirësit. Ata dy njëmend ishin nga robërit tanë besimtarë. Edhe Iljasi është, pa dyshim, nga profetët Kur i tha popullit të vet: “A nuk frikësoheni? A Ba’lën e adhuroni, e krijuesin më të mirë e leni pas shpine, All-llahun, Zotin tuaj dhe Zotin e të parëve të lashtë”. Ata e përgënjeshtruan prandaj, me siguri, do të prezentojnë (në dënim), Përveç atyre robërve besnikë të All-llahut. Dhe ia ruajtëm kumtimin në breznitë e mëvonshme. pastë shpëtim Iljasi! Ja, ne kështu i shpërblejmë bamirësit. Edhe ai është, me siguri, nga robërit tanë besimtarë. Edhe Luti është, pa mëdyshje, prej profetëve. Prandaj ne atë dhe tërë familjen e tij e shpëtuam, Përveç gruas, që mbet me të dënuarit, Kurse të tjerët i shfarosëm. Dhe ju me siguri në agim kaloni kah ata, Edhe kur bie muzgu. A nuk do të mblidhni mendjen?! Edhe Junusi është, me siguri, profet. Kur iku me një lundr të mbushur plot, Tërhoqi shortin dhe shorti i ra atij, Dhe e gëlltiti peshku, sepse ai e meritonte këtë, Dhe sikur ai të mos ishte prej atyre që e lartësonte (All-llahun), Do të mbetej me siguri në barkun e tij deri në ditën kur do të ringjallen. Por Ne e nxorrëm në një vend të shkretë, ndërsa ai ishte i sëmurë, Dhe mbi të mbëltuam një lozë kungulli; Dhe atë e dërguam për njëqind mijë e më tepër njerëz. Dhe ata i besuan, ndërsa Ne ata i kënaqëm deri në një afat të caktuar. Por ti pyeti! “A për Zotin tënd janë vajzat – e për ata – djemtë”, Apo janë dëshmitarë se engjujt i kemi krijuar femra?” Ja, veni re se ç’thonë ata me shpifjet e tyre: “All-llahu ka lind” dhe ata janë, pa fije dyshimi rrenacak. Vallë, a vajzat i ka zgjedhur në vend të djemve? Ç’është me ju, si gjykoni?! A nuk mendoni? Apo keni ndonjë argument të qartë? silleni librin tuaj, nëse flisni të vërtetën! Marrin e vejnë lidhje familjare ndërmjet Atij dhe engjujve, porse exhinët e dinë kaherë se ata do të hudhen në zjarr. Qoftë lartësuar All-llahu mbi atë që i përshkruajnë. Prveç robërve të sinqertë të All-llahut. As ju e as ata, të cilët i adhuroni Nuk mund të shtini askë kundër Atij Përveç atij i cili edhe ashtu është për një zjarr. Nuk është askush prej nesh që nuk e ka vendin e caktuar. Ne gjithsesi jemi të radhitur. Dhe ne jemi ata që lavdërojmë. Edhe në qoftë se ata thonë: “Sikur të kishim një libër si ata të mëparmit, M siguri do të ishim robër besnikë të All-llahut!” Papëseprapë e mohuan, por kanë për ta ditur. Por fjalët tona, tani më u janë thënë robërve tanë të dërguarve. Ata me të vërtetë do të jenë të ndihmuar. Edhe ushtria jonë me siguri do të ngadhnjejë, Prandaj për një kohë largohu prej tyre! Dhe mundësojau të shohin e ata do të shikojnë. A thua ata ta shpejtojnë dënimin tonë?! E kur t’u afrohet, ditë e zezë ka për të krisur për ata që kanë qenë të thirrur! Prandaj, largohu prej tyre për një kohë! Dhe mundësojau, e ata do të shohin. I lartësuar është Zoti yt, Zoti i madhështisë prej asaj që i përshkruajnë ata! Shpëtimi qoftë mbi të dërguarit! Kurse falënderimi është për All-llahun, Zoti i të gjitha botërave! Sad. Pasha Kur’anin e nderuar. Ata që mohojnë janë arrogantë e mendjemëdhenj. Sa popuj përpara atyre i kemi shfarorus! Ata u lutën për ndihmë, por ishte vonë. Ata habiteshin që u erdh një njeri nga mesi i tyre t’u tërheqë vërejtjen dhe thanë mosbesimtarët: “Ky shtë magjistar rrenacak”. A t’i bëjë zotërat një zot të vetëm? Kjo është, njëmend, punë shumë e çuditshme! dhe paria e tyre u nisën: “Shkoni dhe me durim vazhdoni adhurimin e zotërve tuaj. Kjo është punë që na duhet”! Ne për këtë nuk kemi dëgjuar as te popujt tjerë, kjo s’është gjë tjetër përveçse gënjeshtër e kurdisur: “Mu atij, nga mesi ynë, t’i dërgohet Kur’ani!?” Ata dyshojnë në vërejtjen time pasiqë nuk e kanë shijuar dënimin tim. Mos i kanë ata depotë e mëshirës së Zotit tënd, të Gjithfuqishmit dhe Bujarit? A mos kanë pushtetin në qiej dhe në tokë dhe në çka ka ndërmjet tyre? Pra le të rreken me shkaqet! Një ushtri komplotiste e cila atje do të jetë e munduar. Edhe para tyre, populli i Nuhit dhe Ad edhe Faraoni, pronar i ndërtesave të mëdha, përgënjeshtruan, Edhe Themud, edhe populli i Lutit, edhe banorët e Ejkes; ata janë aleatë (kundër profetëve). Të gjithë ata i kanë përgënjeshtruar profetët dhe i goditi dënimi im. Prandaj edhe këta nuk presin tjetër veçse një zë që nuk ka nevojë të përsëritet, Dhe të thonë: “O Zoti ynë, shpejtona dënimin para ditës kur do të jepet llogari”. Ti duro ata çkado që thonë dhe përkujtoje robin tonë Davudin, të bindur në fe, i cili përherë i drejtohej All-llahut. Ne i kemi nënshtruar malet që bashkë me të të lartësojnë All-llahun në muzg dhe në agim. Edhe shpendët e tubuar, të gjithë, atij i drejtohen. Dhe ia përforcuam mbretërinë dhe i dhamë mençuri e aftësi të gjykojë. A të arriti lajmi për të akuzuarit që e patën kaluar murin e faltores? Kur hynë te Davudi dhe ai u frikësua prej tyre: “Mos u frikëso, i thanë. Ne jemi dy palë në konflikt. I kemi bërë dëm njëri-tjetrit, andaj ti na gjyko me drejtësi, mos iu shmang, dhe drejtona në rrugë të drejtë. Ky miku im, i ka, me siguri nëntëdhjetë e nëntë dhen, kurse unë vetëm një, edhe për këtë më tha “ma je mua”! dhe në këtë më mundi. “Njëmend ta ka bërë me të padrejtë me që ka kërkuar delën tënde t’ua bashkojë dhenve të veta. Shumë bashkëpunëtorë i bëjnë padrejtësi njëri-tjetrit, përveç atyre të cilët besojnë dhe bëjnë vepra të mira, por të atillë ka pak”. Mirëpo Davudi e kuptoi se e kemi vënë në sprovë andaj kërkoi falje nga Zoti i vet, ra me fytyrë në tokë dhe u pendua. Dhe ne atë ia falëm dhe ai njëmend është i afërt te Ne dhe ka pozitë shumë të mirë. O Davud! Ne të kemi bërë mëkëmbës në tokë, prandaj gjyko me drejtësi te njerëzit dhe mos u jep pas ndjenjës se të shmangë nga rruga e All-llahut. Ata që shmangin prej rrugës së All-llahut, me siguri, i pret dënim i rëndë për shkak se kanë harruar ditën kur jepet llogaria. Ne nuk i kemi krijura me pahir qiellin dhe tokën edhe çka ka ndërmjet tyre; ashtu mendojnë mosbesimtarët, por mosbesimtarët janë të mjerë në zjarr! A mos do të veprojmë me ata, të cilët besojnë dhe bëjnë vepra të mira, njëlloj si me ata që bëjnë ngatërresa në tokë, apo do të sillemi njëlloj me ata që i largohen mëkatit si me mëkatarët? Librin që ta kemi shpallur është i bekuar që ata të mendojnë për argumentet e tij kurse ata që kanë mend, të nxjerrin mësim. Ndërsa, Davudit i falëm Sulejmanin, njeri fantastik, dhe shumë është penduar, Kur një mbrëmje iu paraqitën atij atllarë që rrinin në tri këmbë, Ai th: “Unë shfaqa dashuri ndaj pasurisë sipas vërejtjes së zotëriut tim”; derisa humbën sysh. “M’i ktheni ata!” dhe filloi t’i lëmojë kah qafa dhe këmbët. Ne e vumë n sprovë Sulejmanin dhe e mbajtëm në post vetëm si figurë (të palëvizshme) e pastaj u shërua. “O Zoti im, - tha: më fal dhe më dhuro pushtet që nuk do ta ketë askush përveç meje! Ti, me të vërtetë, shpërblen shumë!” Dhe ne ia nënshtruam erën që të lëviste leht sipas urdhërit të tij dhe kah dëshironte ai, Edhe djajtë, gjithfarë ndërtuesish dhe zhytësish. Edhe të tjerë, mbërthyer në pranga. Ky është shpërblimi ynë, e ti ose liroj ose mbaj, për këtë nuk jep llogari. Ai është, njëmend, i afërt te Ne dhe ka pozitë shumë të mirë. Dhe përkujtoje robin tonë Ejjubin, kur iu lut Zotit të vet: “Djalli më ka mbërthyer me mundime e lodhje!” “Silli tokës me këmbë – ja ujë të ftohtë për larje e pije!” Dhe nga mëshira jonë ia shpërblyem familjen e tij dhe të tjerët me ata, si mësim për të kuptueshmit. Ti merre me dorën tënde një tufë thuprash dhe bjeri me të e betimin mos e prish! Ne e kemi ditur se ai është i durueshëm. Ka qenë njeri shumë i mirë, është penduar. Përkujtoi edhe robërit tanë: Ibrahimin, Is-hakun e Jakubin. Të gjithë të bindur në fe dhe largpamës. Ne ata i kemi pajisur me një virtyt, gjithmonë e kishin ndërmjent botën tjetër, Dhe ata, njëmend, te Ne janë të zgjedhur nga njerëzit më të mirë. Dhe kujtoje Ismailin dhe Eljesin edhe Dhulkiflin. Të gjithë janë nga më të mirët. Ky është përkujtim, ndërsa ata që ruhen prej mëkateve kanë pozitë të mirë, Kopshte të Adnit, me dyer të hapura për ata; Aty do të pushojnë dhe do të disponojnë me pemë e pije të llojllojshme. pranë tyre hyritë kokëulura, me moshë të njëjtë. Kjo u premtohet për ditën kur jepet llogari, Me të vërtetë ajo është dhunti e jona e pafund. Ja, kaq! Kurse ata që bëjnë keq i pret pozitë edhe më e keqe. Xhehennemi, ku do të digjen. Sa shtrojë e tmerrshme! Ja, kaq! Pra, le të shijojnë ujin e valë dhe të qelbur. Dhe mundime të tjera të ngjashme si këto të shumfishta. Ky grumbull bashkë me ju do të hyjë në zjarr pa komoditet, me siguri do të digjen. “Ju, - do t’u thonë ata – mos paçi qetësi! Ju na e keni përgatitur këtë. Sa vendbanime të tmerrshme!” “O Zoti ynë, - do të thonë: - Kush na e bëri këtë, shufishoja vuajtjen në zjarr”, Dhe do të thonë: “Çka u bë me njerëzit të cilët i konsideronim të këqinj që nuk i shohim, dhe që i kemi përqeshur. Mos na kanë humbur sysh?” Është e vërtetë e madhe se banuesit e xhehennemit do të polemizojnë ndërmjet vet. Thuaj: “Unë vetëm tërheq vërejtjen, nuk ka Zot tjetër përveç All-llahut, të vetmit dhe të fortit. Zot i qiejve dhe i tokës dhe i asaj që gjendet ndërmjet tyre, të fortit që falë shumë”. Thuaj: “Ky është lajm i madh. Kurse ju ia ktheni shpinën. Unë nuk kam ditur kurrgjë për kundërshtimet e engjujve të madhërishëm, Mua më shpallet vetëm që jam qortues i hapët”. Kur Zoti yt u tha engjujve: “Unë jam krijues i njeriut nga balta, E pasi e kam përsosur dhe i kam dhënë nga jeta ime, ju përuluni (bini në sexhde)!” Engjujt, të gjithë së bashku, ranë në sexhde, Përveç Iblisit; ai shfaqi mendjemadhësi dheu bë mosbesimtar. “O Iblis, - i tha ai, - çka të pengoi që mos t’i përulesh atij të cilin e krijova vetë unë? A po bën mendjemadhësi apo tregon madhëri?” “Jam më i mirë se ai – iu përgjigj ky – mua më krijove nga zjarri, kurse atë prej balte”. “Atëherë, pra, largohu sish! – i tha Ai – ti je i mallkuar! Mallkimi im do të përcjellë deri në ditën e gjykimit!” “Zoti im – tha ai, - më jep afat deri atë ditë kur të ringjallen” “Po, gjithsesi të jap afat, - i tha Ai, Deri në ditën e caktuar”. “Pasha madhërinë tënde – tha ai – me siguri të gjithë do t’i shpjerë në rrugë pa krye, Përveç robërve të Tu të sinqertë nga mesi i tyre”. “Është e vërtetë, - tha, - dhe të vërtetën e flas. Gjithsesi do ta mbush ferrin me ty dhe gjithë ata që do të pasojnë ty së bashku”. Thuaj: “Unë për këtë nuk kërkoj prej jush shpërblim dhe unë nuk jam artificial, Ai është, pa dyshim, këshillë për tëra botërat. Dhe ju me siguri së shpejti do ta merrni vesh porosinë e tij”. Shpallja e Librit është nga All-llahu, i forti, i urti. ne me të vërtetë ta shpallëm ty Librin me të vërteta, prandaj adhuro vetëm All-llahun me sinqeritet në fe të tij! A nuk është feja e All-llahut e sinqertë? Ndërkaq ata të cilët, në vend të Atij, marrin mbrojtës: “Ne i adhurojmë ata vetëm të na afrojnë sa më shumë te All-llahu”, All-llahu, me siguri, do t’i gjykojë për atë që kanë kundërshtuar. All-llahu kurrsesi nuk drejton në rrugë të drejtë atë që është rrenacak dhe mosbesimtar. Të kish dashur All-llahu të ketë fëmijë, do të zgjidhte sipas dëshirës së vet atë që e ka krijuar vetë. Qoftë lartësuar Ai! Ai është All-llahu, i vetmi fuqiplotë. Ka krijuar realisht qiej dhe tokën; Ai me natën mbështjell ditën dhe me ditën mbështjell natën. I ka nënshtruar diellin dhe hënën. Secili lëviz në afat të caktuar. A nuk është Ai i fortë dhe që fal shumë?! Ju krijoi prej një njeriu, kurse prej tij krijoi shokun e tij për jetë, dhe Ai juve ju ka dhënë tetë çifte kafshësh. Edhe juve ju krijon në barqet e nënave tuaja, krijesë pas krijese, njëra pas tjetrës, në tre mbështjellës. Ai është All-llahu, Zoti juaj. Pushteti është i tij; nuk ka Zot përveç Atij. E ku po shkoni pra? Në qoftë se ju mohoni, ani! All-llahu është i pasur edhe pa ju, por nuk është i kënaqur me mosbesimin e robërve të vet. E nëse i jeni mirënjohës është i kënaqur me ju. Ndërkaq asnjë mëkatar nuk do të bartë barrën e tjetërkujt. Mandej te Zoti juaj do të ktheheni, andaj do t’ju informojë se çka keni bërë. Me siguri Ai di shumë mirë ç’keni në krahëror. Kur e godit njeriun ndonjë e papritur drejtohet Zotit të vet dhe i lutet Atij, e pastaj, pasi All-llahu e mëshiron ai e harron atë të cilit më parë i është lutur dhe i bën shok All-llahut për t’u larguar nga rruga e Tij. Thuaj: “Kënaqu për pak kohë me mosbesimin tënd se pa dyshim je nga banorët e zjarrit”. Apo është ai i cili orët e natës i kalon me fytyrë në tokë, (në lutje) duke u frikësuar nga bota tjetër dhe duke shpresuar në mëshirën e Zotit të vet? Thuaj: “A janë njëlloj ata që dinë dhe ata që nuk dinë? Mësim marrin vetëm të mençurit”. Thuaj: “O njerëz që besoni, frikësohuni Zotit tuaj! Ata që bëjnë mirë në këtë botë, mirë (gjejnë), toka e All-llahut është e gjerë; vetëm ata që janë të durueshëm kanë shpërblim të pakufizuar” Thuaj: “unë jam i urdhëruar ta adhuroj All-llahun, të jem besnik i tij në fe, Dhe jam i urdhëruar të jem musliman i parë”. Thuaj: “Unë i frikësohem dënimit në ditën e madhe, nëse jam i padëgjueshëm ndaj Zotit tim”. Thuaj: “Vetëm All-llahun e adhuroj duke ia shprehur besnikërisht fenë time, Kurse ju, në vend të tij, adhuroni kë të doni!” Thuaj: “Të humbur janë ata që në ditën e gjykimit e humbin veten dhe familjen e vet. Ja, ajo është humbje e qartë”. Ata do të kenë shtresa të zjarrit edhe përmbi edhe përfundi. Me këtë All-llahu i frikëson robërit e vet! “Ruajmuni mua, o robërit e mi!” Ata që i largohen adhurimit të idhujve dhe i drejtohen All-llahut, për ata ka lajme të gëzueshme, prandaj përgëzoi robërit e mi, Të cilët dëgjojnë fjalët dhe pasojnë atë më të bukurën prej tyre. Ata janë që All-llahu i ka drejtuar në rrugë të drejtë dhe ata janë të mençur. A ti ta shpëtosh atë që është në zjarr dhe që e ka merituar fjalën dënim? Ndërkaq ata që i ruhen Zotit të tyre do të kenë dhoma të ndërtuara, njëra mbi tjetrën, para të cilave do të rrjedhin lumenj, është premtim i All-llahut dhe All-llahu nuk e then premtimin. A nuk e sheh se All-llahu lëshon ujin nga qielli dhe e shpërndan në tokë nëpër burime, pastaj me të mbinë bimë ngjyrash të ndryshme, mandej thahen dhe ti e sheh të zbehtë, e më në fund e bën të thyeshme. Me të vërtetë në këtë ka mësim për ata që kanë mend. Pra atij që ia ka hapur All-llahu krahërorin për islam, ai ështënë dritën e Zotit të vet. Të mjerët ata zemërgurët kur përmendet All-llahu, ata janë në humbje të sigurt. All-llahu ka shpallur tregimin më të bukur, një Libër të ngjashëm, mësimet e të cilit përsëriten, u rrënqethet lëkura atyre që i frikësohen Zotit të tyre, e kur u kujtohet mëshira e All-llahut, lëkura dhe zemrat e tyre qetësohen. Ajo është rrugë e drejtë e All-llahut në të cilën drejton atë që do Ai; Kë e humb All-llahu, atë nuk e drejton dot kush. A mos është njëlloj ai i cili në Ditën e Gjykimit do të mbrohet me fytyrë nga dënimi i tmerrshëm?” Shijone atë që e keni merituar”! Do t’u thuhet kriminelëve. Përgënjeshtruan ata përpara atyre, por, u erdh dënimi prej nga nuk e pritnin. All-llahu ka bërë që të përjetojnë poshtërsimin në këtë jetë, por mundimet e botës tjetër, me siguri, janë edhe më të mëdha. Sikur ta dinin! Ne në këtë Kur’an u sjellim njerëzve gjithfarë shembujsh, ndoshta marrin mësim. Në Kur’an në gjuhën arabe, në të cilin nuk ka kontradikta, që t’i frikësohen Zotit. All-llahu sjell si shembull njeriun rreth të cilit zihen bashkëpushtuesit dhe njeriun i cili është nën sundim të vetëm një njeriu – a janë këta njëlloj? Lavdërimi është për All-llahun, por shumica sish nuk e dinë. Ti, me siguri, do të vdesësh, ama edhe ata kanë për të vdekur. Dhe pastaj, në Ditën e Gjykimit, para Zotit tuaj do të ziheni njëri me tjetrin. Kush është më kriminel se ai i cili për All-llahun flet të pavërtetën dhe e përgënjeshtron të vërtetën kur i vjen atij? A nuk ka në xhehennem vendstrehim për mosbesimtarët?! Kurse ai që sjell të vërtetën dhe ai, i cili e vërteton, ata janë, gjithësi, të ruajtur. Ata kanë çdo gjë që dëshirojnë te Zoti i tyre; ai është shpërblim për mirëbërësit. Për t’ua mbuluar All-llahu veprat e këqija atyre dhe t’i shpërblejë veprat e mira të tyre edhe më mirë se që kanë punuar. A nuk mjafton All-llahu për robin e vet? Ata të frikësojnë ty me të tjerët, në vend të Atij (All-llahut). Kë e lë All-llahu në humbje, nuk ka kush e drejton në rrugë të drejtë, Kurse atë që e drejton All-llahu, nuk e humb dot kush. A nuk është All-llahu i fortë dhe i rreptë? Po t’i kishit pyetur se kush i krijoi qiejt dhe tokën, me siguri do të thoshin: “All-llahu”, kurse ti thuaj: “A mendoni se ata që ju i thirrni (adhuroni) në vend të All-llahut, nëse All-llahu do t’u bëjë ndonjë dëm, a mund ta largojnë dëmin, ose nëse ai do të na mëshirojë, a do të munden ta pengojnë mëshirën e tij?” Thuaj: “Mua më mjafton All-llahu, tek ai kanë mbështetje ata që kërkojnë mbështetje”. Thuaj: “O populli im, veproni sipas vendit (mundësisë) tuaj, por edhe unë do të veproj, e ju do ta dini, Cilin do ta goditë dënimi që do ta pikëllojë dhe cilin do ta gjejë vuajtja e përjetshme. Ne ty të shpallëm Librin me argumente për njerëzit. Kush merr rrugën e mbarë për vete e ka, e kush e humb, e humb veten. Ti nuk je përfaqësues i tyre. All-llahu merr shpirtërat në momentin e vdekjes së tyre si edhe ata që nuk kanë vdekur në gjumë, dhe ia pengon atij q ëia ka caktuar të vdes, dhe dërgon të tjerë deri në afat të caktuar. Këto janë, me të vërtetë, argumente për ata që mendojnë. A marrin ndërmjetës, në vend të All-llahut? Thuaju: “A edhe atëherë kur janë krejtësisht të pafuqishëm dhe nuk kuptojnë”. Thuaj: “Ndërmjetësimi është i gjithmbarshëm për All-llahun. I Tij është pushteti në qiej dhe në tokë, Tek ai edhe do të ktheheni. Vetëm kur përmendet All-llahu, zemrat e atyre që nuk i besojnë, botës tjetër, stërkeqen, e kur përmenden të tjerë (që u falen), përveç atij, menjëherë i kaplon gëzimi”. Thuaj: “O All-llahu im, krijues i qiejve dhe i tokës, që di të dukshmen dhe të padukshmen, ti do t’i gjykosh robërit tu për gjëra që nuk janë pajtuar”. Ata që kanë bërë krime, sikur të kishin tëra çka ka në tokë edhe aq më tepër, në Ditën e Gjykimit, ata do ta jepnin tërë atë vetëm për t’u liruar nga dënimi i tmerrshëm. Atyre do t’u afrohet nga All-llahu çka nuk mund ta marrin me mend. Do t’u afrohen veprat e tyre të këqia që i kanë bërë dhe do t’i godasë mu ajo për të cilën janë tallur. Kur e godit njeriun ndonjë dëm, na lutet Neve; mirëpo kur Ne i afrojmë dhuntinë tonë, thotë: “Kjo më është dhënë me dije, (meritë)”. Porse ajo është vetëm sprovë, mirëpo shumica sish nuk e dinë. Ashtu kanë pas thënë edhe ata përpara tyre, por nuk u bëri dobi ajo që kishin fituar, Dhe i goditën të këqiat që i kishin punuar. Por edhe ata, nga mesi i tyre, të cilët kanë bërë padrejtësi do t’i godasin të këqiat që kanë bërë; ata janë të pafuqishëm ndaj saj. A nuk e dinë se All-llahu u jep furnizim me shumicë kujt do dhe ua shkurton. Këto janë, me të vërtetë, argument për një popull që beson. Thuaj: “O njerëzit e mi, të cilët keni bërë gabim ndaj vetes, mos e këputni shpresën te mëshira e All-llahut! All-llahu, me siguri, do t’ua falë tëra mëkatet; Ai, njëmend, falë shumë dhe është i mëshirshëm. Dhe kthehuni tek Zoti juaj dhe dorëzohuni Atij para se t’u vjen dënimi, se pastaj nuk do t’u ndihmohet. Dhe pasoni më të bukurën që ua ka shpallur Zoti juaj, para se t’u befasojë dënimi, sepse ju nuk do të hetoni. Që të mos thotë shpirti: “I mjeri unë, sa obligime më kanë mbetur vetëm ndaj All-llahut, madje edhe jam tallur”, Ose të mos thot: “Po të më kishte udhëzuar All-llahu në rrugë të drejtë, pa dyshim do t’isha i ruajtur”, Ose të mos thot, kur të përjetojë dënimin “Sikur të kthehem edhe njëherë do t’isha nga mirëbërësit”. “Jo, kurr! Të erdhën ty argumentet e mia por ti i përgënjeshtrove ata, u bëre mendjemadh dhe ke qenë mosbesimtar”. Në Ditën e Kijametit, do ti shohësh fytyrënxirë, ata të cilët kanë folur gënjeshtra për All-llahu, a thua nuk do të ketë vend në xhehennem për mendjemëdhenjtë! All-llahu do t’i shpëtojë ata të cilët janë ruajtur me vepra të mira. Nuk do ti prek e keqe dhe nuk ka pikëllim për ata. All-llahu është krijues i çdo sendi dhe Ai është mbikëqyrës i Gjithësisë. Në duar të Tij janë çelësat e qiejve e të Tokës. Kurse ata të cilët mohojnë faktet e All-llahut, ata janë plotësisht të humbur! Thuaj: “O të paditur, o injorantë, a mua më urdhëroni të adhuroj tjetër në vend të All-llahut!? Ty të është shpallur si edhe atyre përpara teje: “Nëse i bën shok All-llahut, veprat tua gjithësesi janë të kota dhe ti do të jesh i humbur krejtësisht. Prandaj, vetëm All-llahun adhuro dhe jij mirënjohës! Ata nuk e çmojnë All-llahun ashtu si duhet çmuar atë; Kurse tërë toka, në Ditën e Gjykimit, do të jetë në duart e tij, ndërsa qiejt do të jenë të mbështjellur në forcën e tij. Ai qoftë lartësuar shumë lart mbi ata që i bëjnë shok! Dhe do t’i fryhet surit dhe do të mbesin në vend gjithçka ka në qiej edhe në tokë, përveç atyre që do All-llahu; pastaj së dyti do të fryhet në sur dhe ata menjëherë do të ngrihen dhe të presin. Edhe Toka do të shkëlqejë me dritën e Zotit të vet, do të vihet Libri, do të sillen profetët dhe dëshmitarët dhe të tërë do të gjykohen me drejtësi, atyre nuk u bëhet padrejtësi. Dhe secilit do t’i jipet çka ka punuar, sepse Ai e di se çka punojnë. Ata që kanë mohuar do të hudhen në xhehenem në grupe, e kur të arrijnë aty, dyert e tij do të hapen, kurse mbikëqyrësit e tij do të thonë: “A nuk ju kanë ardhur, nga mesi juaj, profetët e t’u lexojnë ajetet e Zotit tuaj dhe t’iu tërheqin vërejtjen për ballafaqimin tuaj me këtë ditë?” “Po, si jo, - do të thonë ata, - mirëpo fjala e dhënë për dënim, që moti, zbatohet ndaj mosbesimtarëve”. Do t’u thuhet: “Hyni në dyart e xhehenemit, aty do të jeni gjithmonë!” Sa vendbanim i tmerrshëm për mendjemëdhenjtë! Kurse ata të cilët i janë frikësuar Zotit të vet, do të shtihen në xhennet në grupe, e kur të arrijnë aty, dyert e tij do t’u hapen ndërsa mbikqyrësit e tij do t’u thonë: “Selamun alejkum (Paqa me ju qoftë), keni qenë të mirë prandaj hyni aty ku do të jeni përgjithmonë!” Dhe ata do të thonë: “Lavdërojmë All-llahun, i cili e ka plotësuar ndaj nesh premtimin e vet dhe na la në disponim, në parajsë, vendin, të vendosemi ku të duam! Sa shpërblim i bukur për punëtorët e mirë! Dhe do të shohësh engjujt se si rrethojnë rezidencën, duke lartësuar me lavdata Zotin e vet; secili do të gjykohet me drejtësi dhe do të thuhet: “LAVDËRIMI ËSHTË PËR ALL-LLAHUN, ZOT I BOTËRAVE!” Ha Mim. Shpallje e Librit është nga All-llahu, i forti dhe i gjithdijshmi, I cili fal mëkatin dhe pranon pendimin, i cili dënon rënd dhe posedon mirësi; nuk ka tjetër Zot përveç Atij. Te Ai është kthimi. Mbi argumentet e All-llahut diskutojnë vetëm ata që i mohojnë, pra aty assesi mos të mashtrojnë bredhjet e tyre nëpër botë. Përgënjeshtroi edhe populli i Nuhit, para atyre si edhe aleatët pas tyre. Secili popull është përpjekur që ta rrëmbejë profetin e vet dhe është munduar që me gënjeshtra të heshtin të vërtetën, prandaj unë e kam dënuar, ani me çfarë dënimi se! Dhe ashtu do të zbatohet fjala e Zotit tënd kundër atyre që mohojnë, se ata janë banorë të zjarrit. Ata (engjujt) të cilët mbajnë arshin edhe ata që janë rreth tij lartësojnë dhe lavdërojnë Zotin e vet, i besojnë Atij dhe e lusin t’i falë besimtarët. “O, Zoti ynë, Ti përthekon çdo gjë me mëshirën dhe dijenin tënde; prandaj fali ata, të cilët janë penduar dhe shkojnë rrugës tënde, dhe ruaji nga dënimi i zjarrit”! O, Zoti ynë, shpiej ata në kopshte të Adnit që ua ke premtuar edhe kush ka qenë i mirë nga prindërit e tyre, gratë e tyre edhe pasardhësit e tyre. Ti je, me të vërtetë, i fortë i urtë. Dhe ruaji prej veprave të këqia, sepse, atë që atë ditë Ti e ke ruajtur nga veprat e këqia, Ti e ke mëshiruar, e ajo është njëmend sukses i madh!” Atyre që mohojnë, do t’u thuhet: “Urrejtja e All-llahut është, vërtetë, më e madhe se urrejtja juaj ndaj vetvetes, sepse u thirrët në besim, por ju mohuat”. “O, Zoti ynë, - do të thonë ata: - dy herë na ke vdekur e dy herë na ke ngjallur, ne pranojmë mëkatet tona, por a ka ndonjë rrugëdalje?” “Ajo është për shkak se kur jeni thirrur te All-llahu i vetëm, ju keni mohuar, e nëse i bëhej atij shok, i keni besuar, por vendimi është në duar të All-llahut të lartmadhërishmit”. Ai është i cili tregon argumentet e veta dhe ju lëshon furnizim nga qielli, por mësim merr vetëm ai që i drejtohet atij. Prandaj, adhurone All-llahun me sinqeritet në fenë e tij, edhe pse mosbesimtarëve nuk u pëlqen. Në shkallë të lartë, sundues i gjithësisë, shpallë fjalët e veta kujt të dojë nga njerëzit e vet t’u tërheqë vërejtjen për Ditën e Takimit, Në ditën kur ata do të paraqiten, kur për All-llahun nuk ka asgjë sekrete lidhur me ata; i kujt është pushteti sot? I All-llahut, të vetmit fuqiplotë. Sot do të shpërblehet secili sipas meritës. Sot nuk ka padrejtësi! All-llahu, me siguri, llogarit shpejt. Dhe tërhiqjau vërejtjen për ditën e afërme kur t’u vijnë zemrat në fyt për mosbesimtarët nuk ka mik as ndërmjetësues që përfillet. Ai e di ç’fshehin sytë mashtrues dhe ç’fshehin krahërorët. All-llahu gjykon me drejtësi, kurse ata të cilëve u falen, në vend të All-llahut, nuk gjykojnë me asgjë. Pa dyshim All-llahu është ai që dëgjon dhe sheh çdo gjë. A nuk ecin nëpër tokë e të shohin si kanë përfunduar ata përpara atyre? Ata kanë qenë më të fortë se këta dhe kanë lënë përmendore në tokë, por All-llahu i dënoi ata për shkak të mëkateve të tyre dhe nuk pat kush t’i mbrojë nga dënimi i All-llahut. Ajo (i gjet) për shkak se mohuan argumentet e qarta, të cilat të dërguarit e tyre ua sillnin, dhe All-llahu i përfshiu me dënim. Ai është, me të vërtetë, i fortë, dënimkeq. Ne Musaun e kemi dërguar me mrekullitë tona dhe argumente të qarta. Te Faraoni dhe Hamani dhe Karuni, por ata thanë: “Është magjistar dhe rrenacak”! Por kur ua solli ai të vërtetën nga ana jonë, thanë: “Vrisni djemtë atyre të cilët besojnë atij dhe lini të jetojnë femrat e tyre!” Por dredhitë e mosbesimtarëve shpiejnë vetëm në humbje. Dhe Faraoni tha: “Ma leni mua ta mbys Musaun e ai le të thërras Zotin e vet: Unë kam frikë se po ua ndërron fenë tuaj ose po shkakton turbullira në tokë”, Kurse Musa tha: “Unë lus Zotin tim dhe Zotin tuaj të më mbrojë prej çfarëdo mendjemadhi që nuk beson në ditën kur jepet llogari!” Por një njeri, besimtar, nga familja e Faraonit, i cili mbante fshehtë besimin e vet, tha: “A vetëm përse po thotë Zoti im është All-llahu, ta mbytni njeriun! Atë që u ka sjellë argumente të qarta nga Zoti juaj? Nëse është rrenacak, rrena e tij është kundër atij, por nëse flet të vërtetën, atëherë do t’u godis, të paktën diçka prej asaj që premton. All-llahu nuk udhëzon në rrugë të drejtë atë që e tepron me gënjeshtra. O populli im, sot juve ju takon pushteti në tokë, haptazi por kush do të na mbrojë prej dënimit të All-llahut, nëse na përfshinë? Ndërsa Faraoni tha: “Ju tregoj vetëm atë që shoh dhe nuk ju shpie në tjetër rrugë veçse në rrugë të drejtë”. Ndërsa ai besimtari tha: “O populli im, unë, njëmend, frikësohem për ju mos ju ndodhi edhe juve diçka si popujt e mëparshëm, Sikur rasti me popullin e Nuhit, me Ad dhe Themud edhe me ata pas tyre. Porse All-llahu nuk ua dëshiron të keqen njerëzve. O populli im, frikësohem për ju në ditën kur thirrni njëri-tjetrin, Atë ditë, kur do të zmbrapseni, nuk do të keni mbrojtës prej All-llahut. Kë e lë All-llahu në humbje s’e drejton kush dot”. Edhe Jusufi, qysh më herët, u ka sjellë ajete të qarta, porse ju vazhdimisht keni dyshuar në atë që u ka sjellë. Por kur vdiq ai, thatë: “All-llahu më nuk do të dërgojë pas atij profet”. Ja, ashtu All-llahu e lë të humbur atë që e tepron dhe dyshon. Ata, të cilët polemizojnë për argumentet e All-llahut, pa u ardhur asnjë argument. Kjo është nënçmim i madh te All-llahu dhe te ata që besojnë. Ashtu All-llahu vulos zemrat e çdo arroganti përbuzës”. “O Haman, - tha Faraoni, - ndërtoma një pyrg, ndoshta po arrijë të gjejë rrugët, Rrugët e qiellit, dhe të ngjitem te Zoti i Musaut, sepse unë, njëmend, konsideoj se është rrenacak”. Dhe, ja, ashtu Faraonit i janë dukur të mira veprat e veta të këqia dhe i është shmangur rrugës, dhe dredhia e Faraonit është vetëm shkatërrim. Kurse ai besimtari tha: “O populli im, më pasoni mua t’iu drejtoj në rrugë të drejtë! O populli im, me të vërtetë kjo jetë është vetëm një kënaqësi, kurse bota tjetër, ajo është shtëpi e përhershme. Kush bën keq do të dënohet vetëm sipas asaj që ka bërë, e kush bënë mirë – qoftë mashkull apo femër dhe është besimtar, ata hyjnë në xhennet, dhe aty do të furnizohen pa kufizim. O populli im, ç’është me mua, iu thërras t’iu shpëtojë e ju më thirni në zjarr. Më thërrisni të mohoj All-llahun dhe t’i bëj shok, për çka unë kurrgjë nuk di, kurse unë ju ftoj te i forti që fal shumë. Nuk ka fare dyshim se ai, për ku më thërrisni mua, nuk u përgjigjet as në këtë botë e as në botën tjetër; dhe ne do të kthehemi tek All-llahu, kurse ata që e teprojnë janë banorë të zjarrit. Juve do t’iu kujtohet se çka ju them, kurse unë çështjen time ia lë All-llahut. All-llahu, me të vërtetë, i sheh njerëzit”. Dhe All-llahu e ruajti nga të këqiat dhe kurthat e tyre, kurse familjen e Faraonit e goditi kob i zi. Zjarri që i ekspozohet në mëngjes dhe në mbrëmje, e kur të vijë momenti: “Shtine familjen e Faraonit në vuajtje më të rënda”! Dhe në zjarr do të zihen. Ata që kanë qenë të dobët, do t’u thonë mendjemëdhenjve: “Ne kemi ardhur pas jush, a mendoni vetëm pak të na çlironi nga zjarri?” Ata që kanë bërë mendjemadhësi thonë: “Ne të gjithë jemi në te, se All-llahu i ka gjykuar me të vërtetë robërit e vet”. Edhe ata të cilët janë në zjarr, do t’u thonë rojtarëve të xhehennemit: “Lutne Zotin tuaj të paktën një ditë të na e lehtësojë dënimin”! Ata do t’u thonë: “A nuk ju kanë sjellë juve profetët tuaj argumente të qarta?” “Po”, do të përgjigjen. “utni, pra ju!” do të thonë. Por lutja e mosbesimtarëve është e kotë. Ne gjithsesi do t’i ndihmojmë profetët tanë dhe ata që kanë besuar edhe në këtë jetë edhe atë ditë kur të ngrihen dëshmitarët. Atë ditë kur përdhunuesve nuk u bën dobi arsyetimi i tyre. Ata i pret mallkimi dhe vendbanimi më i keq. Ne Musaut i patëm dhënë udhërrëfimin, kurse izraelitëve u kemi lënë trashëgim Librin, Si udhërrëfyes dhe përkujtues për ata që kanë mend. Prandaj ti kij durim se premtimi i All-llahut është i vërtetë, dhe kërko falje përmëkatet tua! Ndërsa Zotin tënd madhëroje dhe lavdëroje në mbrëmje dhe në mëngjes. Ata të cilët polemizojnë lidhur me argumentet e All-llahut e nuk kanë asnjëfarë kompetence, në zemrat e tyre s’ka tjetër veçse arrogancë që nuk do t’i sjellë te qëllimi, prandaj lute All-llahun për mbrojtje; Ai, me të vërtetë, dëgjon dhe sheh shumë. Krijimi i qiejve dhe i tokës është më i madh se krijimi i njerëzve, por shumica e njerëzve nuk e dinë. Nuk janë njëlloj i verbërsi dhe ai që sheh si dhe ata që besojnë dhe bëjnë vepra të mira, dhe keqbërësit. Ju fort pak merrni mësim! Kijameti gjithsesi do të vijë, në këtë nuk ka dyshim, por prapëseprapë shumica e njerëzve nuk besojnë. Zoti juaj ka thënë: “Më thërrisni t’iu përgjigjem! Ata, të cilët nga mendjemadhësia nukmë adhurojnë – do të hyjnë në xhehennem të poshtëruar”. All-llahu është Ai, i cili ua ka bërë natën që të pushoni, kurse ditën të shihni. All-llahu është shumë i mirë ndaj njerëzve, por shumica sish nuk janë mirënjohës. Qe, Ai është All-llahu, Zoti juaj, krijuesi i çdo sendi. Zot tjetër përveç Atij nuk ka, e pra ku po largoheni? Ashtu janë larguar ata të cilët kanë mohuar ajetet e All-llahut. All-llahu është Ai që ua ka bërë tokën vendbanim, kurse qiellin kulm. Ju ka dhënë formën, dhe formën tuaj e bënë të mirë dhe ju furnizon me të mira. Ai është All-llahu, Zoti juaj, dhe qoftë bekuar All-llahu, Zot i botërave! Ai është i Gjalli, nuk ka Zot përveç atij, prandaj vetëm atij faljuni, duke ia shfaqur sinqerisht fenë. Qoftë lavdëruar All-llahu, Zot i botërave! Thuaj: “Më është e ndaluar të adhuroj ata që ju u luteni në vend të All-llahut. Për atë më kanë ardhur argumente të qarta prej Zotit tim dhe më është urdhëruar t’i dorëzohem Zotit të botërave”. Ai është, i cili ju krijoi juve prej dheut, pastaj prej pikës së farës, mandej prej gjakut të trashur, pastaj lindni si foshnje dhe arrini kohën e pjekurisë dhe arrini të plakeni. Disa prej jush vdesin më herët dhe të mbërrini momentin e caktuar, ndoshta bëheni të mençur. Ai është, i cili ngjall dhe vdes. Dhe, kur vendos diçka, vetëm thotë: “Bëhu”! dhe ajo bëhet. A nuk sheh si shmangen ata të cilët diskutojnë për argumentet e All-llahut? Ata që kanë përgënjeshtruar Librin dhe atë më çka i kemi dërguar profetët tanë. Ata do ta dinë. Kur t’u vihen atyre vargoj në qafë dhe të tërhiqen Nëpër ujë valë, e pastaj të digjen në zjarr. Pastaj do t’u thuhet: “Ku janë ata që u jeni falur Në vend të All-llahut?” “Na u humbën syshë, - do të përgjigjen – por ne, më parë, nuk i jemi lutur kurkujt”. Ja, kështu All-llahu i humb mosbesimtarët. Ajo është për shkak se në tokë gëzoheshit pa asnjëfarë arsyeje dhe ishit të vrazhdë. Hyni në dyert e xhehenemit, aty do të mbeteni përgjithmonë. Sa vendbanim i tmerrshëm është për mendjemëdhenjtë! Prandaj kij durim se premtimi i All-llahut është i vërtetë. Ty në dash të tregojmë diçka prej asaj që u premtojmë, në dash ta marim më parë jetën, ata do të kthehen te Ne. Edhe para teje kemi dërguar profetë; për disa prej tyre kemi rrëfyer e për disa nuk të kemi rrëfyer. Dhe asnjë profet nuk ka sjellë asnjëfarë mrekulli pa lejen e All-llahut. E kur t’u vijë urdhëri i All-llahut do të gjykohet me drejtësi dhe aty atëherë do ta pësojnë të këqinjtë. All-llahu është ai i cili për ju ka krijuar kafshë, në disa të hipni, kurse nga disa të hani. Ju prej tyre keni dobi dhe me ato realizoni nevoja të rëndësishme për ju edhe me ata, por ju edhe me lundra udhëtoni. Ai ju tregon argumentet e veta, cilin prej argumenteve të All-llahut ju e mohoni? A nuk udhëtojnë nëpër tokë e të shohin si kanë përfunduar ata përpara atyre? Ata kanë qenë më shumë se ata, edhe më të fortë dhe më me ndikim në tokë, por kurrgjë nuk u ndihmoi ajo që patën fituar. Kur profetët e tyre u sollën argumente të qarta, ata iu gëzuan dijenisë së vet, dhe i goditi ajo me çka talleshin. Por kur ta përjetojnë dënimin tonë atëherë thonë: “I kemi besuar All-llahut, të vetmit dhe heqim dorë nga ajo që kishim qenë politeistë”. Porse besimi i tyre, kur të përjetojnë dënimin tonë, nuk do t’u bëjë aspak dobi, sipas ligjit të All-llahut që është aplikuar për robërit e tij, dhe atëherë e pësojnë mosbesimtarët. Ha Mim Shpallja është nga i Gjithmëshirshmi, Mëshirëploti. Libri, ajetet e të cilit janë shkoqitur në Kur’an, në gjuhën arabe, është për njerëzit që dinë, Sihariq dhe vërejtje, por prapëseprapë shumica prej tyre ia kthyen shpinën. Ata nuk dëgjojnë. “Zemrat tona – thonë ata – janë të izoluara prej asaj që na thërret ti, dhe jemi të shurdhër për atë, ndërsa ndërmjet nesh dhe teje ka një grile (perde), por ti puno se edhe ne do të punojmë”. Thuaj: “Unë jam një njeri sikurse edhe ju, që më shpallet se Zoti juaj është vetëm një Zot, prandaj jini korrekt ndaj Tij dhe kërkoni falje! Mjerë politeistët! Ata të cilët nuk japin zeqatin. Të gjithë ata nuk besojnë në botën tjetër. Ata të cilët besojnë dhe bëjnë vepra të mira, pa dyshim, shpërblehen vazhdimisht”. Thuaj: “A, me të vërtetë, ju mohoni Atë i cili ka krijuar tokën për dy ditë, madje i bëni edhe shok?! Ai është Zot i botërave!” Ai nëpër të, përmbi, ka bërë kodra të palëvizshme, i ka bekur edhe prodhimet e saj i ka bërë për katër ditë – sqarim për ata që pyesin. Pastaj vazhdon ngritja e qiellit kur ishte mjegullinë, dhe i tha atij edhe tokës: “Qasuni me dëshirë a me dhunë!” “Po qasemi me gjithë dëshirë”, thanë ata të dy. Dhe i krijoi për dy ditë shtatë qiej, dhe u shpalli se çka do të gjendet në secilin qiell. Kurse qiellin më të afërt e zbukuruam me yje të shkëlqyeshëm dhe mbrojtje. Ai është ligj i të Fortit të Gjithdijshmit. Dhe në qoftë se kthejnë shpinën, thuaju! “U tërheq vërejtjen me një vetëtimë, si vetëtima e Adit dhe Themudit, Kur u vinin profetët nga të gjitha anët “Mos adhuroni askë përpos All-llahut!” “Po të kish dashur Zoti ynë – thonë ata – ai do t’i dërgonte engjujt, ne nuk besojmë në atë që dërgon përmes teje”. Ad u rrit mendësh në tokë pa të drejtë dhe thanë: “Kush është më i fortë se ne?” A nuk e kanë parë se All-llahu, i cili i ka krijuar, është më i fortë se ata? Ata edhe argumentet tona i mohuan. Prandaj, ne dërguam kundër tyre erën e akullt, në ditët e fatkeqësisë që ta shijojnë vuajtjen e turpshme qysh në këtë botë, kurse vuajtja në botën tjetër do të jetë, me siguri, më e turpshme – dhe askush nuk do t’u ndihmojë. Edhe Themudin e drejtuam në rrugë të drejtë, por ata e deshtën më shumë verbërinë, përkundër rrugës së drejtë, prandaj i përfshiu rrëmuja e dënimit të turpshëm, sipas asaj që e kishin fituar. Por i shpëtuam ata të cilët kanë besuar dhe janë ruajtur. Ndërsa, atë ditë, kur armiqtë e All-llahut do të mblidhen në zjarr, ata do të frenohen Që të vijnë aty e të dëshmojnë kundër tyre: veshët e tyre, sytë e tyre edhe lëkurët e tyre për atë se ç’kanë punuar. “Pse dëshmuat kundër nesh”? do t’u thonë lëkurëve të veta. Ata do të përgjegjen: “All-llahu i cili i ka dhënë aftësi për të folur çdo sendi, edhe neve na ka bërë që të flasim. Ai iu krijoi edhe juve herën e parë dhe te Ai po ktheheni. Ju nuk keni mundur të fshiheni që të mos dëshmojnë kundër jush veshët e tuaj dhe sytë tyaj, si edhe lëkurët tuaja, por keni menduar se All-llahu nuk do të dijë për shumë gjëra që i keni bërë. Dhe ai mendim i juaji, që keni menduar për Zotin tuaj, u ka shkatërruar dhe tani jeni nga të humburit”. Pra, nëse qëndrojnë, vendbanimi i tyre është zjarri por nëse kërkojnë mëshirë, kërkesa e tyre nuk merret parasysh. Ne u kemi imponuar shokë që ua kanë zbukuruar të tashmen dhe të pastajshmen, dhe ndaj atyre është zbatuar fjala për dënim) për popujt, exhinët dhe njerëzit, të cilët kanë qenë para atyre. Me të vërtetë ata janë të humbur. Ata që nuk besojnë, thonë: “Mos e dëgjoni këtë Kur’an por bëni zhurmë, ndoshta e mposhtni!” Prandaj ne gjithsesi do të bëjmë që mosbesimtarët të shijojnë dënim të tmerrshëm dhe do t’i shpërblejmë me më të keqën që e kanë bërë. Ai është shpërblim i armiqve të All-llahut, zjarri. Ata do të kenë aty shtëpinë e përhershme, si shpërblim që i kanë mohuar argumentet tona. Kurse mosbesimtarët do të thonë: “O Zoti ynë, na i trego ata dy, nga njerëzit dhe exhinët që na kanë humbur, t’i vëmë nën këmbët tona, le të jenë nga më të poshtërit”. Atyre që thonë: “Zoti ynë është All-llahu”, e pastaj qëndrojnë në këtë, u vijnë engjujt: “Mos u frikësoni dhe mos u pikëlloni, por gëzohuni xhennetit që u është premtuar. Ne jemi miqtë tuaj në jetën e kësaj bote edhe në botën tjetër. Atje do të keni tërë ato që dëshirojnë shpirtërat tuaj dhe çdo send që të kërkoni. Si qerasje nga ai i cili fal dhe është mëshirëplotë”. Po kush flet më bukur se ai i cili të thërret tek All-llahu, bën vepra të mira dhe thotë: “Unë jam me të vërtetë musliman”. E mira dhe e keqja nuk janë njëlloj. Të keqen ktheje me të mië, andaj armiku yt menjëherë do të bëhet mik i sinqertë. Atë nuk mund ta arrijë tjetër veçse durimtarët, dhe atë nuk mund ta arrijë tjetër veçse ai që ka shumë fat. Dhe nëse djalli fillon të të mashtrojë, ti kërko mbështetje tek All-llahu, sepse Ai njëmend dëgjon dhe sheh shumë. Njëri nga argumentet e Tij janë nata dhe dita, edhe dielli dhe hëna, mos bëni sexhde as para Diellit as para Hënës, por bini në sexhde për All-llahun, i cili i krijoi ata, nëse dëshironi që vetëm Atë ta adhuroni. Por nëse bënë mendjemadhësi, ani! Ata, të cilët janë te Zoti yt (engjujt), lavdërojnë natën dhe ditën dhe nuk lodhen. Një nga argumentet e Tij shtë edhe ai që ti sheh tokën e tharë, por kur në të lëshojmë shiun ajo kthehet dhe mugullon. Ai që e ngjallë atë do t’i ngjallë me siguri edhe të vdekurit, sepse Ai është i gjithfuqishëm për çdo gjë. Ata të cilët i shtrembërojnë argumentet tona, nuk do të na fshihen. A do të jetë më mirë ai që të hudhet në zjarr apo ai i cili në Ditën e Gjykimit vjen i sigurt? Punoni çka të doni, Ai pa dyshim sheh se çka punoni. Ata që e mohuan Kur’anin, pasi që u pat ardhur, e ai është me të vërtetë libër i dashur, Që nuk i vjen gënjeshtër nga asnjë anë, është shpallje nga një i Urtë i Lavdishëm. Ty nuk do të thuhet asgjë që nuk u është thënë profetëve përpara teje. Zoti yt njëmend fal, por edhe ndëshkon keq. Dhe sikur ta bënim Kur’anin në gjuhën e huaj, ata me siguri do të thonin: “Të kishin qenë ajetet e tij të shpjeguar”. A gjuhë e huaj, e ai vetë arab, a?! thuaj: “Ai është për besimtarët udhëzim dhe bar”. Kurse ata që nuk besojnë – janë të shurdhër e të verbër, ata sikur thirren nga një vend i largët. Edhe Musaut i patëm dhënë libër, por e kundërshtuan. Po sikur të mos ishte fjala e mëparshme e Zotit tënd, me këta do të ishte puna e kryer, sepse ata shumë dyshojnë në të. Kush bën mirë, e bën për vete, e nëse bën keq, e bën kundër vetes. Mirëpo, Zoti yt nuk është i padrejtë ndaj njerëzve. Vetëm ai e di se kur do të bëhet shkatërrimi i botës. As frytet nuk dalin nga syza e lules së vet dhe asnjë femër nuk mbarset dhe nuk lind e ai të mos e dijë. Kurse në ditën kur ai thërret e thotë: “Ku janë shokët e mi?” – thonë: “Të njoftojmë se ne këtë nuk e dëshmojmë”. Dhe u humbën ata të cilëve më parë u janë falur, por e dinë se askund nuk mund të shmangen. Njeriut nuk i vjen vështirë të lutet për mirë, por kur e godet e keqja atëherë zhgënjehet dhe humb shpresën. Kur e bëjmë të shijojë mëshirën Tonë, pas fatkeqësisë që e godit, ai e pohon kategorikisht: “Këtë e kam merituar edhe nuk mendoj se do të vijë momenti i ringjalljes. Por, edhe nëse kthehem te Zoti im, te ai kam vepra të mira”. Ndërsa Ne do t’i lajmërojmë me siguri ata që kanë mohuar se çka kanë punuar dhe pa dyshim do t’i bëjmë të shijojnë dënim të rëndë. Kur i dhurojmë njeriut dhuntinë Tonë, ai kthen shpinën, mirëpo sapo e prek e keqja ai lutet shumë gjatë. Thuaj: “A e shihni? Nëse është nga All-llahu e ju atë e mohoni, kush është në humbje më të madhe se ai që është në kundërshtim të thellë?” Ne do t’u tregojmë argumentet tona në horizont si edhe në vetë ata, derisa t’u bëhet krejt e qartë se ai (Kur’ani) është i vërtetë. A nuk mjafton që Zoti yt të jetë për çdo send dëshmitar. Kujdes! Ata dyshojnë në takimin me Zotin e tyre – ani. Ai ngërthen çdo send. Ha Mim, Ajn Sin Kaf Ja, kështu të jep shpallje ty dhe atyre para teje All-llahu i fortë dhe i urtë. TË atij janë çka nka në qiej dhe në tokë, dhe Ai është i madh dhe i lartmadhërishëm. Gati të shkatërrohen qiejt njëri përmbi tjetrin! Ndërsa engjujt madhërojnë dhe lavdërojnë Zotin e tyre dhe kërkojnë falje për ata që janë në tokë. Kujdes! All-llahu ështëme të vërtetë që fal dhe është mëshirëplotë. All-llahu i mbikqyrë edhe ata të cilët ata i marrin si mbrojtës në vend të Atij. Ti nuk je përfaqësues i tyre. Ja, kështu ne ty të shpallim Kur’anin, në gjuhën arabe, të qortosh Mekken dhe rrethinën e saj dhe t’u tërheqësh vërejtjen për ditën kur do të mblidhen – për të cilën nuk ka dyshim. Një grup do të hyjë në xhennet e një grup në flakë. Por të kish dashur All-llahu, do t’i kishte bërë të gjithë një popull të vetëm, por Ai shtie në mëshirën e vet kë të dojë Ai, kurse mosbesimtarët nuk kanë as mbrojtës as ndihmës. A të marrin për mbrojtës tjetër kend në vend të tij? Ndërkaq All-llahu është ai mbrojtësi, dhe ai i ngjallë të vdekurit, dhe ai ka mundësi për çdo gjë. Për çfarëdo që nuk pajtoheni gjykimin do ta jepë All-llahu. Ai është All-llahu, Zoti im, unë atij i dorëzohem dhe atij i drejtohem. Krijuesi i qiejve dhe i tokës! Ai juve ju bën, nga lloji juaj, çifte – por çifte krijon edhe te kafshët – që ashtu t’iu shumojë. Askush nuk është sikur ai. Ai dëgjon dhe i sheh të gjitha. Ai i ka çelësat e qiejve dhe të tokës, Ai furnizon me të madhe kë të dojë, por edhe shkurton. Ai me të vërtetë është i gjithëdijshëm. ai ju rekomandon nga feja atë që ia ka urdhëruar Nuhit edhe atë që të shpallim ty, edhe atë që i urdhëruam Ibrahimit, Musaut dhe Isait. “Predikone fenë e drejtë dhe mos përçaheni në këtë!” Është shumë gjë e madhe për politeistët kjo në çka i thërret ti. All-llahu zgjedh për vete kë të dojë ai dhe e udhëzon atje atë që të shpreh pendim. Kurse ata u përçanë ndërmjet veti nga zilia mu atëherë kur u erdhën informata. Dhe po të mos ishte fjala e mëparshme e Zotit tënd – deri në afatin e caktuar – ata do të ishin gjykuar. Kurse ata të cilët trashëguan librin pas tyre me siguri kanë shumë dyshim. Prandaj, ti thirr dhe bënu i qëndrueshëm, ashtu si të është urdhëruar! Mos paso dëshirat e tyre dhe thuaj: “Unë besoj në atë që ka shpallur All-llahu nga libri dhe jam i urdhëruar të gjykoj me drejtësi ndërmjet jush. All-llahu është Zoti ynë dhe Zoti juaj, ne kemi veprat tona, ju veprat tuaja. Nuk ka nevojë për argumente ndërmjet nesh dhe jush. All-llahu të tërëve do të na bashkojë edhe tek Ai është përfundimi”. Ndërsa argumentet e atyre, të cilët polemizojnë për fenë e All-llahut, pasi që i janë përgjegjur asaj, janë të pavlefshme te Zoti i tyre. Mbi ata do të jetë hidhërimi dhe dënimi i rëndë. All-llahu është Ai i cili shpall Librin me të vërteta dhe drejtësi. Ku e di ti, ndoshta është afër momenti i fundit! Ata që nuk i besojnë e shpejtojnë, kurse ata të cilët besojnë dridhen prej tij dhe e dinë se është e vërtetë. Kujdes! Me të vërtetë ata që janë të luhatshëm për momentin e ringjalljes kanë humbur shumë larg. All-llahu është i mirë ndaj robërve të vet, Ai i jep furnizim kujt të dojë dhe ai është i fort i fuqishëm. Kush dëshiron shpërblimin e ahiretit, do t’ia shtojmë atë rezultat, por kush dëshiron shpërblimin e kësaj bote, do t’ia japim, por në botën tjetër nuk ka pjesë (në shpërblim), A mos kanë shokë që ua caktojnë për fe atë që nuk e lejon All-llahu. Po të mos ishte fjala e thënë më parë, ata do të ishin gjykuar. Për kriminelët, njëmend, ka dënim të tmerrshëm. Do të shohësh mosbesimtarët si dridhen për atë që kanë bërë, ajo do t’i gjejë kurse ata që kanë besuar dhe punë të mira kanë punuar, do të jenë në kopshte të bukura të xhennetit. Ata te Zoti i tyre kanë gjithçka që dëshirojnë, ajo është dhunti e madhe. Ashtu All-llahu i përgëzon robërit e vet të cilët kanë besuar dhe kanë bërë vepra të mira. Thuaj: “Nuk ju kërkoj për këtë kurrfarë shpërblimi, përveç se dashurisë ndaj të afërmëve”. Kush bën vepra të mira, do t’ia shumëfishojmë të mirat. All-llahu, me të vërtetë, fal shumë dhe është mirënjohës. Ose thonë: “Ai trilloi gënjeshtra për All-llahun”, por nëse All-llahu do, e vulos zemrën tënde. All-llahu e fshinë të pavërtetën dhe e vërteton të vërtetën me fjalët e veta. Ai di çka ka në krahëror. Dhe ai është i cili pranon pendimin nga robërit e vet dhe fal të këqiat, dhe e di se çka punoni. Ai u përgjigjet atyre të cilët besojnë dhe vepra të mira punojnë, dhe ua shumëfishon nga mirësitë e veta, kurse për mosbesimtarët ka dënime të ashpra. Sikur ta kish hapur All-llahu furnizimin tek të gjithë robërit e vet, ata në tokë do të ishin bërë të ashpër, por ai i jep me masë, sa të dojë, sepse, Ai është i drejtë, i mirë dhe i sheh robërit e vet. Ai është i cili lëshon shiun kur ata i humbin shpresat, dhe shtrinë mëshirën e vet. Ai është mbrojtës i lavdëruar. Nga shenjat e tij është krijimi i qiejve dhe i tokës, edhe i gjallesave që i ka shpërndar nëpër ta. Ai ka fuqi t’i mbledh kur të dojë. Çfarëdo fatkeqësie që t’iu gjejë, është ajo që e keni bërë vetë, por ai fal shumë. Dhe ju nuk do të mund të bëni mrekulli në tokë dhe nuk keni përveç All-llahut mbrojtës as ndihmës. Një nga argumentet e tij janë anijet sikur kodrat që notojnë nëpër dete. Nëse dëshiron e qetëson erën dhe ato mbesin të palëvizshme në sipërfaqe të tij. Në këto ka fakte për secilin durimtar dhe mirënjohës, Ose i shkatërron sipas asaj që kanë fituar, por shumë edhe i fal. Dhe le ta dinë ata që kontestojnë argumentet tona se nuk kanë ku të ikin. Gjithë çka u është dhënë, është vetëm kënaqësi në jetën e kësaj bote, kurse ajo që është tek All-llahu, është më e mirë dhe e qëndrueshme për ata që besojnë dhe mbështeten te Zoti i tyre. Ata që shmangen prej mëkateve të mëdha dhe amoralitetit dhe kur i hidhëron dikush falin, Edhe ata që i përgjigjen Zotit të tyre dhe kryejnë faljen edhe që konsultohen për punët e veta dhe një pjesë nga ajo që ua japim e shpërndajnë, Edhe ata të cilët kur i godet padrejtësia i rezistojnë. Shpërblim i së keqes është e keqja në të njëjtën masë, por kush fal dhe pajtohet, shpërblimi i tij është tek All-llahu. Ai, me të vërtetë, nuk i do kriminelët. Nuk do të përgjigjet ai i cili e kthen me të njëjtën masë dëmin e pësuar, Por ka rrugë (për dënim) ndaj atyre që dhunojnë njerëzit dhe pa të drejtë bëjnë çrregullime në tokë. Për ata ka dënim të dhembshëm. Por kush duron dhe falë ajo është nga punët e mençura. Ai, të cilin All-llahu e lë në humbje, ai nuk ka ndihmës pos atij. Dhe ti do të shohësh përdhunuesit kur ta përjetojnë vuajtjen se si do të thërrasin: “A ka rrugë për kthim!?” Dhe do t’i shohësh si i eksponohen (zjarrit) të përkulur nga poshtërimi dhe shikojnë me bisht të syrit. Ata që kanë besuar do të thonë: “Të shkatërruar plotësisht janë ata, të cilët, në Ditën e Kijametit, e shkatërrojnë edhe veten edhe familjen e vet!” Kujdes! Mizorët do të jenë në vuajtje të përhershme. Ata nuk kanë mbrojtës që do t’i ndihmojë, përveç All-llahu, dhe ai të cilin All-llahu e ka lënë në humbje, për atë nuk ka rrugë. Përgjigjuni Zotit tuaj para se të vijë dita të cilën All-llahu nuk do ta ndalë. Atë ditë nuk do të keni strehim as do të mund të mohoni. E në qoftë se kthejnë shpinën – ani. Ne ty nuk të kemi dërguar për rojtar të tyre, ti e ke detyrë vetëm të njoftosh. Kur njeriun e bëjmë të shijojë dhuntinë tonë, ai gëzohet për atë, por kur e godet ndonjë e keqe që e ka bërë vetë, njeriu me të vërtetë shumë mohon. All-llahu ka pushtetin në qiej dhe në tokë. Krijon çka të dojë. Ai kujt do, i falë fëmijë femra, e kujt të dojë i falë fëmijë mashkull. Ose i bën çift edhe mashkuj edhe femra e kë të dojë e lë shterpë. Ai me të vërtetë ka fuqi dhe di. Nuk ka asnjë njeri me të cilin ka folur All-llahu, përveçse me frymëzim ose pas ndonjë grile (perdeje) ose të dërgojë ndonjë të deleguar dhe i shpall me lejën e Tij çka dëshiron Ai. Me të vërtetë Ai është i urtë. Ashtu Ne të kemi shpallur ty shpallje nga ana jonë. Ti nuk ke ditur çka është libri as ç’është besimi, por ne e kemi bërë atë të ndrishëm me të cilin udhëzojmë ata robër tanë që dëshirojmë. Urse edhe ti, pa dyshim, udhëzon në rrugë të drejtë. Në rrugë të All-llahu, të cilit i takon çdo gjë që është në qiej dhe në tokë. Dhe ja, të gjithë do të kthehen tek All-llahu. Ha Mim Pasha Librin e qartë! Ne e kemi bërë atë Kur’an në gjuhën arabe, ndoshta e kuptoni. Dhe ai është te Ne, shumë i çmueshëm, plot urtësi në Librin kryesor, A thua të heqim dorë e të mos ua shpallim vetëm përse e teproni në vepra të këqija? Po sa profetër u kemi dërguar popujve të mëparshëm! Dhe asnjë profet nuk u ka ardhur e ata të mos jenë tallur. Prandaj, i kemi shfarorus ata që kanë qenë më të fortë se këta, e janë përmendur shembujt e popujve të mëparshëm. Në qoftë se i pyet kush i krijoi qiejt dhe tokën, ata me siguri do të thonë: “Ata i ka krijuar i forti, i gjithëfuqishmi”. I cili ua ka bërë tokën djep dhe nëpër te u ka bërë rrugë, ndoshta do të merrni të mbarën. Ai, i cili lëshon nga qielli ujin me masë, dhe, me të kthejmë në jetë vendin e vdekur. Ashtu do të dilni edhe ju (nga varri). I cili krijon çifte të çdo lloji dhe ju bën të mundshme të udhëtoni me lundra dhe kafshë, Që të vendoseni mbi ta dhe që të kujtoni dhuntitë e Zotit tuaj e të thuani: “Qoftë lavdëruar ai i cili na i ka nënshtruar këta. Ne këtë nuk do të mund ta bënim. Dhe en me siguri do të kthehemi te Zoti ynë”. Kurse ata, nga robërit e Tij i shpifin Atij fëmijë. Njeriu është, njëmend, mohues i hapët. Vall, të marrë prej atyre që i krijon vetë vajza, kurse juve t’iu shpërblejë me djem? Dhe kur ndonjërit prej tyre i japin lajmin e gëzuar për atë (se i ka lindur vajzë) që ia ka shpifur të mëshirshmit, fytyra e tij mrrolet, nxihet dhe shtanget. A thua ata që rriten në stoli dhe që janë të pavendosur në kunëdrshtim (luftim). Ata, engjujt, të cilët janë robër të gjithmëshirshmit, i trajtojnë si femra. A kanë prezentuar në krijimin e tyre? Dëshmitë e tyre do të shkruhen, kurse ata do të merren në pyetje. “Sikur të kish dashru i Mëshirshmi – thonë ata – ne nuk do t’i adhuronim!” Ata nuk dinë kurrgjë për këtë, vetëm gënjejnë. A mos u kemi dhënë atyre ndonjë libër para tij (Kur’anit) dhe i përmbahen atij? Jo, por thonë: “Ne i kemi gjetur të parët tanë në këtë fe dhe ne jemi drejtuar gjurmëve të tyre”. Dhe ja kështu, Ne përpara teje në asnjë vendbanim nuk kemi dërguar profet, e ata, të cilët kanë çuar jetë luksoze, të mos thonë: “Kemi gjetur të parët tanë në këtë fe dhe ne ecim gjurmëve të tyre”. “A edhe atëherë – do të thotë ai – kur unë ju sjell diçka më të mirë se ajo ku i keni gjetur të parët tuaj?” “Ne, do të thonë ata, nuk besojmë në atë që dërgohet me anën tuaj”. Dhe ne ata i kemi dënuar, andaj shih si kanë përfunduar përgënjeshtarët. Por kur Ibrahimi i tha babait të vet, edhe popullit të vet: “Unë heq dorë prej atyre që i adhuroni ju, Përveç atij, i cili më krijoi, sepse Ai edhe do të më drejtojë në rrugë të drejtë”. Dhe ai e bën atë fjalë të përjetshme për pasardhës të vet. Ndoshta do të kthehen! Kurse unë u kam lejuar këtyre si edhe të parëve të tyre të kënaqen derisa nuk u ka ardhur haptas e vërteta dhe Profeti. Por kur u erdhi atyre e vërteta thanë: “Kjo është magji dhe ne këtë e mohojmë”. Madje edhe thonë: “Është dashur që ky Kur’an t’i shpallet ndonjë njeriu të madh nga këto dy qytete”. A mos e ndajnë ata mëshirën e Zotit tënd? Ne atyre u japim edhe mjete të nevojshme për jetë në këtë botë dhe Ne i ngrisim njëri ndaj tjetrit nga disa shkallë, që disa t’u shërbejnë të tjerëve. Porse mëshira e Zotit tënd është më e mirë se ajo që ata tubojnë. Po të mos ishin njerëzit një bashkësi, Ne do t’ua kishim bërë atyre, që nuk besojnë të Mëshirshmin, kulmet e shtëpive nga argjendi si edhe shkallët ku ngjiten. Edhe dyert e shtëpive të tyre edhe divanet ku pushojnë, Edhe stoli, sepse e tërë ajo është vetëm kënaqësi jetësore në këtë botë, kurse bota tjetër te Zoti yt është për të devotshmit. Kush bëhet sylesh ndaj qortimeve të mëshirshmit, atij ia caktojmë një djallë, e ai do të jetë shok i tij i afërt. Ai do t’i shmangë ata nga rruga e drejtë, kurse ata do të mendojnë se janë në rrugë të drejtë. Dhe kur vjen para nesh, do të thotë: “Ku është fati të kishim qenë larg ndërveti sa lindja e perëndimi! Sa shok i keq paske qenë!” Sot nuk ju bënë dobi ajo që keni bërë krime së bashku, sepse ju jeni në dënim. Mos vallë ti të thërrasësh të shurdhërit e t’i udhëzosh të verbërit dhe ata që sheshazi janë në humbje?! Edhe sikur të të kishim marrë ty, atyre do t’u hakmirreshin. Ose, sikur të tregojmë ty atë me çka u kërcënohemi, Ne kemi mundësi për atë, Prandaj mbaje fort atë që të shpallet se ti je, njëmend, në rrugë të drejtë. Ai, me të vërtetë, është qortim për ty dhe për popullin tënd dhe dot ë merreni në pyetje. Pyeti ata, të cilët, i kemi dërguar para teje nga profetët tanë, a kemi urdhëruar që në vend të Mëshirshmit të adhuroni ndonjë zot (tjetër)? Musain me argumentet tona ia kemi pas dërguar Faraonit dhe parisë së tij, por ai tha: “Unë jam Profet i Zotit të botërave”. Dhe kur ai u solli argumentet Tona, ata filluan të tallen. Dhe ne u treguam argumente, secilin më të fortë se tjetrin, dhe i përfshimë në dënim mos po kthehen. Ndërsa ata thonë: “O magjistar, lute Zotin tënd për ne sipas besatimit të tij me ty, ne me siguri do të nisemi rrugës së drejtë!” E sapo t’i çlirojmë nga dënimi ata menjëherë e thejnë premtimin. Dhe Faraoni i thërret popullit të vet: “O populli im – u thotë – a nuk më takon mua pushteti i Egjiptit dhe i këtyre lumenjve që rrjedhin para meje, a nuk i shihni?” A nuk jamë unë më i mirë se ky i gjorë që mezi po flet? Përse nuk i janë vënë bylyzykat prej ari ose përse nuk kanë ardhur bashkë me të engjujt që të vërtetojnë?” Dhe ai e frikësoi popullin e vet dhe iu përulën. Ai ishte me të vërtetë popull mëkatar. Por kur e nxiti zemërimin tonë, Ne iu hakmorëm dhe i përmbytëm që të gjithë. Dhe i bëmë shembull e mësim për të tjerët. Ndërsa popullit tënd, kur iu përmend si shembull biri i Merjemes, ata menjëherë bërtitën. Dhe thanë: “A janë më të mirë zotërat tanë apo ai?” E morën si shembull vetëm që të nxisin ngatrresa, sepse ata janë njerëz ngatrrestarë. Ai ka qenë vetëm rob në të cilin Ne e bëmë Profet dhe ne e bëmë shembull për izraelitët. Sikur të donim do të kishim bërë prej jush engjuj që ata t’ju trashëgojnë në tokë. Ajo është, me të vërtetë, parashenjë për momentin e fundit, prandaj assesi mos dyshoni në të dhe pasoni rrugën time. Kjo është rrugë e drjtë. Dhe kurrsesi të mos ju largojë djalli! Ai është për ju, njëmend, armik i hapët. Por kur Isa erdhi me argumente të qarta u tha: “Ju sjell urtësi dhe po vij që t’iu sqaroj atë gjë të cilën e kundërshtoni. Prandaj, friksohuni All-llahut dhe më respektoni mua”. All-llahu është, pamëdyshje, Zoti im dhe Zoti juaj, prandaj adhurone. Kjo është rrugë e drejtë. Ndërkaq, aleatët janë përçarë ndërmjet veti dhe mjerë ata që kanë bërë rime, nga dënimi i ditës së zezë. A e presin që t’i befasojë shkatërrimi i botës e ata mos të hetojnë. Atë ditë miqtë do të bëhen armiq të njëri-tjetrit, përveç të devotshmëve. “O njerëz të mi, ju sot mos u frikësoni dhe mos u pikëlloni! Ata të cilët kanë besuar argumentet Tona dhe kanë qenë muslimanë. Hyni në xhennet, ju edhe bashkëshortet tuaja, të gëzuar!” Ata do të jenë të shërbyer me enë e gota prej ari. Aty do të kenë gjithçka u dëshiron shpirti dhe çka ia kënda syri. Ju aty jeni përgjithmonë. Dhe ai është xhenneti që u jipet në trashëgim për ata që keni punuar. Aty do të keni shumë pemë prej të cilave do të hani, Kurse mizorët do të mbesin përgjithmonë në vuajtjet e xhehenemit. Nuk do t’u lehtësohet dhe do të mbesin shpresëhumbur. Ne nuk kemi bërë padrejtësi ndaj tyre, por ata vetë kanë qenë mizorë. Ata do të thërrasin: “O Malik, le të na vdes Zoti yt!” e Ai do të thotë: “Ju aty do të mbeteni përgjithmonë”. Ne ju kemi sjellë të vërtetën, por shumicës nga ju e vërteta nuk i pëlqen. Ose thurrin kurtha, por edhe ne bëjmë kurtha. Ose mendojnë se Ne nuk dëgjojmë fshehtësinë dhe përshpëritjet e tyre. Po, si jo! Kurse të deleguarit tanë që janë pranë tyre shkruajnë. thuaj: “Sikur i mëshirshmi të kishte fëmijë unë do të isha adhuruesi i parë”. Qoftë lavdëruar zoti i qiejve dhe i tokës, Zoti i gjithësisë, përmbi atë që ia përshkruajnë! Andej leri le të zhyten dhe të zbaviten deri sa të ballafaqohen me ditën e premtuar. Ai është i cili në qiell është Zot edhe në tokë është Zot. Dhe ai është i urtë dhe i gjithdijshëm. Qoftë bekuar ai të cilit i takon sundimi i qiejve dhe i tokës, edhe çka ka ndërmjet tyre. Ai e di kur do të bëhet shkatërrimi i botës dhe te ai të gjithë do të riktheheni. Nuk mund të ndërmjetësojnë ata, të cilët i thërrasin në vend të Atij, me përjashtim të atyre të cilët dëshmojnë të vërtetën dhe atë që dinë. Por nëse i pyet kush i ka krijuar, me siguri do të thonë: “All-llahu”. Po ku shkojnë pra? Pasha fjalën e tij (Profetit) “O Zoti im, këta janë njëmend njerëz, të cilët nuk besojnë”. Ti përshëndetu prej tyre dhe thuaj: Paqë! (Mbeçi të mirë) Do ta marrin vesh ata! Ha Mim Pasha Librin e qartë, Ne atë e zbritëm në një natë të bekuar. Ne me siguri tërheqim vërejtjen Kur zgjidhet çdo çështje e urtë Sipas urdhëit Tonë! Ne me të vërtetë kemi dërguar profetë Nga mëshira e Zotit tënd, Ai me të vërtetë dëgjon dhe i di të gjitha. Zotit të qiejve dhe të tokës dhe asaj që është ndërmjet tyre, nëse jeni të bindur. Nuk ka tjetër Zot përveç Atij, ngjall dhe vdes. Zot i juaj dhe Zot i të parëve tuaj të hershëm, Por ata dyshojnë dhe luajnë. prandaj prite ditën kur t’iu sjellë qielli një tym haptazi Që do t’i mbulojë njerëzit. “Ky është dënim i dhembshëm! O Zoti ynë, hiqna dënimin, ne me siguri jemi besimtarë!” Ku e gjetën ata këshillën! Atyre u ka ardhur profet haptazi E prap se prapë ia kthejnë shpinën dhe thonë: “I mësuar, i prishur mendësh”! Ne do t’iu largojmë pak dënimin e ju me siguri dot ë ktheheni prap, Por atë ditë kur do t’i rrëmbejmë me tërë forcën, njëmend do t’u hakmerremi. Përpara tyre Ne e kemi vënë në sprovë popullin e Faraonit. Atyre u erdh Profet fisnik. “Përgjigjuni o robërit e All-llahut, sepse unë jam për ju Profet i sigurt. Dhe mos bëheni më të lartë se All-llahu, unë ju sjell argument të qartë, Dhe unë kërkoj mbështetje te Zoti im dhe Zoti juaj që të mos më vritni me gur. Por nëse nuk më besoni, atëherë hiquni prej meje! Dhe e thirri Zotin e vt, sepse ata janë, me të vërtetë, popull mizor”. Tërhiqu me robërit e Mi natën, se do të jeni të ndjekur, Dhe lëre detin të qetë! Ata janë një ushtir e përmbytur. Sa kopshte e burime kanë lënë, Edhe sa ara të mbjellura e vende fisnike, dhe dhuntitë që i kanë gëzuar. Dhe ashtu, ia lëmë atë në trashëgim një populli tjetër. Për ata nuk qanë as qielli as toka dhe nuk iu dha afat, Kurse izraelitët i patën shpëtuar nga vuajtja e poshtëruar, Nga Faraoni. Ai ishte, me të vërtetë, një teprues i madh, Dhe i patëm zgjedhur me dije ndër bashkëkohësit, Dhe u dhamë argumentet përplot përvoja të qarta, Ata me siguri do të thonë: “Ajo është vetëm se vdekja jonë e parë, ne nuk do të ringjallemi; Sillna baballarët, nëse jeni të sinqertë!” A janë ata më të mirë apo populli Tubba dhe ata përpara atyre? Ata i zhdukëm. Ishin me të vërtetë mizorë. Nuk i kemi krijuar qiejt dhe tokën dhe ç’ka ndërmjet tyre për të luajtur, Ne ata dy i kemi krijuar me urtësi por shumcia prej tyre nuk e dinë. Dita e Kijametit për të gjithë është caktuar, Dita kur miku mikut aspak nuk i bën dobi dhe as do t’u ndihmohet, Përveç atyre që i mëshiron All-llahu. Ai është me të vërtetë i fortë dhe mëshirëplotë. Druri zekkum, Do të jetë ushqim përmëkatarin, Do të vlojë në barqe si rrëshirë. Si vlon uji valë. Rrëmbene dhe futne në mes të zjarrit, E pastaj, si dënim, derdhnju mbi krye ujin e valë! Shijoe! Ti je fisnik i fortë. Ky është në të cilin jy dyshonit. Të devotshmit, pa mëdyshje, kanë vend të sigurt, Në kopshte me burime, Të veshur në mëndafsh e kadife, përballë njëri-tjetrit. Gjithashtu do t’i kurorëzojmë me hyri symëdha. Aty mund të kërkojnë, të sigurt, çfarëdo lloj pemësh që të dëshirojnë; Aty nuk do të shijojnë vdekjen përveç vdekjes së parë dhe Ai do t’i ruajë nga dënimi me zjarr. Mirësi nga Zoti yt, ai është sukses i madh. Dhe Ne e kemi bërë të lehtë atë (Kur’anin) në gjuhën tënde, ashtu që ata të marrin mësim, Prandaj prit, edhe ata presin! Ha Mim Shpallja e Librit është nga All-llahu, i forti e i urti, Në qiej dhe në tokë, me të vërtetë, ka argumente për besimtarët; Edhe ne të krijuarit tuaj dhe çka ka shpërndarë nga shtazët ka argumente për njerëzit që janë të bindur, Edhe në ndërrimin e ditës dhe të natës dhe çka lëshon All-llahu nga qielli prej furnizimeve që me anë të tij e ngjallë tokën, pasi të ketë vdekur, si edhe ndërrimi i erërave janë argumente për njerëzit e mençur. Ato janë argumentet e All-llahut që t’i kumtojmë saktësisht. Po cilat fjalë ata besojnë në mos fjalët e All-llahut dhe argumentet e tij? I mjeri çdo gënjeshtar, mëkatar! I dëgjon ajetet e All-llahut që po i lexohen dhe prap mohon me mendjemadhësi sikur të mos i ketë dëgjuar. Atë përgëzoje me vuajtje të turpshme, Sepse kur mëson për ndonjë ajet tonin ai tallet. Të atillët i pret dënimi poshtërues. Përpara tyre është xhehennemi dhe nuk do t’u bëjë dobi ajo që kanë fituar e as ndihmësit, që ata i kanë marrë në vend të All-llahut. Ata i pret dënim i madh. Ky është udhëzim kurse ata që i kanë mohuar argumentet e Zotit të vet i pret dënim i padurueshëm. All-llahu, me vullnetin e tij, ju ka nënshtruar detin në mënyrë që nëpër te të lundrojnë lundrat, të mundeni të kërkoni mirësitë e tij. Ndoshta jeni mirënjohës, Dhe ua ka nënshtruar çka ka në qiej dhe në tokë. E tëra është prej tij. Në kët ka argumente për njerëzit që mendojnë. Thuaj atyre që besojnë t’ua falin atyre të cilët nuk kanë shpresë në ditët e All-llahut që t’i shpërblejë njerëzit për atë që kanë bërë. Kush ka bërë mirë, ka bërë për vete, dhe kush ka bërë keq, ka bërë kundër vetes, por te Zoti juaj do të ktheheni. Izraelitëve u kemi dhënë Libër, pushtet dhe pfoetësi dhe i patëm furnizuar me ushqime të bukura, dhe i dalluam prej të gjithë popujve. Dhe u kemi dhënë argumente të qarta për fenë, mirëpo ata u përçanë tek pasi u informuan, për shkak të zilisë ndërmjet vet. Zoti yt, me siguri, do t’i gjykojë në Ditën E kijametit për atë rreth së cilës u konfrontuan. E pastaj të kemi bërë në fe, në një drejtim të caktuar, prandaj pasoje atë dhe mos paso epshet e atyre që nuk dinë, Ata assesi nuk munden të të mbrojnë aspak te All-llahu. Mizorët janë mbrojtës të njëri-tjetrit, kurse All-llahu është mbrojtës i të devotshmëve. Ky është udhërrëfyes për njerëzit dhe udhëzim e mëshirë për ata që janë të bindur. Ata që bëjnë vepra të këqia e mendojnë se do t’u bëjmë njëlloj, sikur atyre, të cilët besojnë dhe bëjnë vepra të mira, jetën si vdekjen? Po sa keq gjykojnë! All-llahu i ka krijuar qiejt dhe tokën me urtësi dhe secili njeri do të shpërblehet sipas asaj që e ka fituar. Nuk do t’u bëhet aspak e padrejtë. A e ke parë atë i cili e ka marrë epshin e vet si zot të vetin, atë All-llahu, me dije, e ka lënë të humbur dhe e ka vulosur zemrën e tij, edhe veshët e tij, kurse para syve të tij ka vënë një grillë. Kush do ta drejtojë atë në rrugë të drejtë në mos All-llahu? A nuk mendoni pak? Ekziston vetëm jeta jonë në këtë botë, vdesim dhe jetojmë. Vetëm koha na zhdukë, thonë ata. Porse ata mu kurrgjë nuk dinë për këtë, ata vetëm imagjinojnë. Dhe kur u kumtohen ajetet Tona të qarta, e ata nuk kanë asnjë fakt, por vetëm thonë: “Sillni baballarët tanë nësejeni të sinqertë!” Thuaj: “All-llahu iu ngjallë juve, pastaj iu vdes, e pastaj në Ditën e gjykimit, do t’iu tubojë. Në këtë nuk ka aspak dyshim, por shumica e njerëzve nuk e dinë. Pushteti në qiej dhe në tokë është i All-llahut! Kurse atë ditë, kur të vijë kijameti gënjeshtrat shkatërrohen. Dhe do të shohësh të gjithë popujt si gjunjëzohen. Secili popull do të thirret sipas librit të vet: “Sot do të shpërbleheni për atë që keni bërë!” Ky libër ynë do t’ua thotë të vërtetën, ngase ne kemi kërkuar të shkruhet se ç’keni punuar. Ata që kanë besuar dhe kanë bërë vepra të mira Zoti i tyre do t’i shpjer në mëshirën e vet. Ai është sukses i dukshëm. Kurse ata që kanë mohuar: “A nuk u janë lexuar ajetet e mia, dhe ju të bëni mendjemadhësi dhe ishit popull mosbesimtar. Kur është thënë se premtimi i All-llahut është i vërtetë edhe për Ditën e Kijametit, nuk ka dyshim, ju keni thënë: “Ne nuk dimë se ç’është momenti i ringjalljes, ne vetëm e marrim me mend, por nuk jemi të bindur”. Dhe do t’u tregohen të këqijat që kanë bërë dhe do t’i përfshijë ajo së cilës i janë tallur, Dhe do tu thuhet: “Sot do t’ju harrojmë siç e keni harruar ju ballafaqimin tuaj me këtë ditë, dhe vendbanimi juaj do të jetë zjarri, dhe ju nuk keni ndihmës, Për shkak se ajetet e All-llahut i keni marrë për tallje dhe u ka gënjyer jeta e kësaj bote”. Prandaj, sot nuk do të nxirren prej aty as do të kërkohet që prej tyre të jetë i kënaqur (All-llahu). Pra, falënderimi është për All-llahun, Zot i qiejve dhe Zot i tokës, Zot i tërë botërave! Atij i takon madhështia në qiej dhe në tokë. Ai është i fortë dhe i urtë! Ha Mim Shpallja e Librit është nga All-llahu, i forti, i urti. Ne i krijuam qiejt dhe tokën edhe çka ka ndërmjet tyre me qëllim dhe afat të caktuar, kurse mosbesimtarët i kthejnë shpinë asaj me çka u tërhiqet vërejtja. Thuaj: “Më tregoni mua çka kanë krijuar në tokë dhe çfarë pjesëmarrje kanë ata në qiej, të cilëve ju në vend të All-llahut u luteni? Ma sillni një libër më të hershëm se këtë, ose ndonjë gjurmë të dijes, nëse flisni të vërtetën”. Kush është më i humbur se ai i cili, në vend të All-llahut, e lutë atë që nuk do t’i përgjigjet deri në Ditën e kijametit dhe ata janë indiferentë ndaj lutjeve të tyre. Kur të tubohen njerëzit ata (idhujt) do të jenë armiq të këtyre dhe do ta mohojnë adhurimin e tyre. Por kur t’u lexohen ajetet Tona të qarta, atëherë ata që nuk besojnë, thonë për të vërtetën, sapo u vjen, “Kjo është magji flagrante”. E ata të thonë: “Ai e trillon”? Thuaj: “Po nëse e kam trilluar, ju nuk do të mund të më mbroni aspak prej All-llahut. Ai e di mirë se ç’flisni ju për të. Ai mjafton për dëshmitar ndërmjet meje dhe jush. Ai fal dhe është i gjithmëshirshëm”. Thuaj: “Unë nuk jam profet i parë dhe nuk e di se çdo të bëhet me mua dhe me ju. Unë pasoj vetëm atë që më shpallet dhe jam vetëm një qortues i hapët”. Thuaj: “Më tregoni ç’\mendoni ju nëse është (Kur’ani) prej All-llahut, kurse ju e keni mohuar, edhe pse një nga izraelitët e ka dëshmuar se është nga All-llahu. Ai i pat besuar, kurse ju u bëtë arrogantë”. All-llahu, me të vërtetë, nuk udhëzon në rrugë të drejtë popullin mizor. Dhe mosbesimtarët u thonë besimtarëve: “Të ish diçka e mirë këtë nuk do të na e kalonin ata”, por meqë nuk drejtohen në rrugë të drejtë do të thonë: “Ky është trillim i vjetër”. Përpara tij ishte Libri i Musaut prijatar dhe mëshirë, kurse ky është Libër në gjuhën arabe që e vërteton atë për t’i qortuar ata të cilët bëjnë keq dhe për t’i gëzuar ata që bëjnë mirë. Ata që thonë: “Zoti ynë është All-llahu”, dhe qëndrojnë në këtë, le të mos frikësohen as të mos pikëllohen! Ata janë banorë të xhenetit. Aty do të mbesin përgjithmonë si shpërblim për atë çka kanë punuar. Njerijn e kemi porositur t’u bëjë mirë prindërve të vet. Nëna e tij e barti me mundime dhe me mundime e lindi. E bart dhe e ushqen tridhjetë muaj, dhe kur arrin moshën e burrërisë dhe bëhet dyzet vjeçar, thotë: “Zoti im, më lejo të të falënderoj për dhuntitë që m’i ke dhënë mua dhe prindërve të mi, dhe më ndihmo të bëj vepra të mira me të cilat ti do të jesh i kënaqur, dhe bëri të mirë pasardhësit e mi. ynë me të vërtetë pendohem dhe jam musliman”. Atyre ua pranojmë veprat e mira që i kanë bërë, kurse të këqiat e tyre do t’i kapërcejmë. Ata do të jenë nga banorët e xhennetit. Premtim i sinqertë që u është premtuar. Ndërsa ai cili u thotë prindërve të vet: “Ih, dhe ju! Më kërcënoheni se do të ringjallem kur përpara meje aq popuj janë zhdukur!” Kurse ata dy lusin All-llahun: “I mjeri ti, beso, premtimi i All-llahut është i vërtetë”. E ai thotë: “Këto janë vetëm legjenda të popujve të lashtë!” Ndaj të atillëve është zbatuar fjala (dënimi), për exhinët dhe njerëzit që kanë qenë para atyre dhe janë zhdukur. Ata, me të vërtetë, e kanë pësuar. Për secilin ka shkallë të posaçme sipas asaj që kanë punuar. Veprat e tyre do t’i shpërblejë dhe ata nuk do të dëmtohen. Kurse atë ditë, kur ata të cilët nuk kanë besuar, do t’i ekspozohen zjarrit: “Ju në jetën tuaj në tokë i keni shfrytëzuar të gjitha të mirat dhe i keni përjetuar me kënaqësi, ndaj sot do të shpërbleheni me dënim të turpshëm, për atë se në tokë, pa arsye, keni bërë mendjemadhësi dhe keni qenë mbrapshtanë”. Dhe përkujtoje vëllaun e Adit (Hudin) kur popullit të vet ia tërhoqi vërejtjen në Ahkaf, por ka pasur edeh para tij edhe pas tij profetë. “Mos adhuroni tjetër veçse All-llahun, unë i frikësohem dënimit tuaj në Ditën e madhe!” Ata i thanë: “A ke ardhur të na shmangësh prej zotërave tanë? Na e sjell atë që na premton, nëse je i sinqertë”. “Vetëm All-llahu e di atë, u tha ai, kurse unë kumtoj atë me çka jam dërguar, por unë e shoh se ju jeni popull i zhytur në injorancë”. Dhe kur e panë atë (mjegullën) në horizont që lëvizte kah lugina e tyre, thirrën: “Kjo re na sjell shi”! Jo, kjo është ajo që e kërkonit shpejt: Një erë me vuajtje të dhimbshme, Që zhduk çdo send, me vullnetin e Zotit të vet. Dhe kur i gdhini drita nuk kishte mbetur gjë, veçse banesat e tyre. Ashtu Ne e shpërblejmë popullin mizor. Ata i patëm vendosur në asi vendi ku nuk u vendosëm juve. U dhamë të dëgjuarit, të pamurit dhe mendjen, por as të dëgjuarit e tyre, as të pamurit e tyre e as të kuptuarit nuk u bëri asnjëfarë dobie, sepse i mohuan argumentet e All-llahut dhe i përmblodhi ajo së cilës i janë tallur. Disa qytete përreth jush i patëm shfarosur dhe ua kemi sqaruar argumentet, mos po kthehenn. Përse nuk ndihmojnë ata të cilët në vend të All-llahut i marrin si zotër të afërt, por u humben. Këto janë shpifjet dhe trillimet e tyre. Kur t’i dërguam disa exhin të dëgjojnë Kur’an, kur erdhën ta dëgjojnë, ata thanë: “Heshtni!” Dhe kur mbaroi, u kthyen te populli i tyre t’u tërheqin vërejtjen. “O populli ynë, - thanë, - ne kemi dëgjuar një Libër, i cili shpallet pas Musaut, që i vërteton ata përpara tij dhe i cili udhëzon drejt të vërtetës dhe në rrugë të drejtë. O populli ynë, përgjigjuni thirrësit të All-llahut dhe besoni atij, t’iu falë mëkatet dhe mbrojë nga dënimi i dhembshëm!” Kush nuk i përgjigjet thirrësit të All-llahut, ai nuk do t’i shpëtojë dënimit në tokë, dhe përveç atij nuk ka për atë mbrojtës. Ata janë në humbje flagrante. A nuk e shohin se All-llahu, i cili krijoi qiejt dhe tokën dhe nuk është lodhur me krijimin e tyre, është i fuqishëm të ngjallë të vdekurit? Po, Ai, sigurisht, është i fortë për çdo send. Kurse atë ditë kur ata të cilët kanë mohuar do t’i ekspozohen zjarrit: “A nuk është kjo e vërtetë”? Do të thonë, “Po, pasha Zotin tonë!” “Pra, shijoni vuajtjen – do të thotë Ai – ashtu siç e keni mohuar”. Ti kij durim siç kanë duruar profetët më të vendosur, dhe mos insisto në dënimin e tyre. Dhe atë ditë kur të përjetojnë atë që u premtohet, do t’u duket se kanë jetuar vetëm një orë (pjesë) të ditës. Këshillë e mjaftueshme! A mos po zhduket tjetër përveçse popullit të mbrapsht?! Atyre të cilët nuk besuan dhe iu larguan rrugës së All-llahut, ua zhdukë veprat e tyre. Kurse atyre të cilët besuan dhe punuan punë të mira, dhe në atë që iu shpall Muhammedit besuan e ajo është e vërtetë nga Zoti i tyre, Ai ua mbulon punët e këqia të tyre dhe i përmirëson kushtet e tyre. Nga se mosbesimtarët ndoqën rrugën e të pavërtetës, kurse besimtarët pasuan të vërtetën nga Zoti i tyre. Ashtu All-llahu u sjell njerëzve shembujt e tyre. Kur të ballafaqoheni në luftë me pabesimtarët, sulmoni deri sa t’i dobësoni, pastaj lidhni, e mandej, ose lironi me zemërgjerësi nga të lidhurit ose kërkoni dëmshpërblim. Ashtu veproni derisa të mos ndalet lufta! Sikur të donte All-llahu do t’u hakmerrej atyre, por Ai dëshiron t’u sprovojë njërin me tjetrin. Ai nuk do t’i prishë veprat e atyre të cilët flijohen në rrugë të All-llahut. Ai do t’i udhëzojë dhe përmirësojë gjendjen e tyre, Edhe do t’i shpier në xhennetin që ua ka bërë me dije atyre. O abesimtarë, nëse ndihmoni All-llahun, (Ai) do tu ndihmojë juve dhe do t’ua forcojë këmbët tuaja. Ndërsa ata që nuk besojnë – qofshin shkatërruar – Ai do t’i tretë veprat e tyre, Për shkak se nuk e pëlqyen atë që All-llahu e shpalli, prandaj do t’i zhdukë veprat e tyre, Pse ata nuk shkojnë nëpër botë të shohin si përfunduan të parët e tyre? Ata All-llahu i shfarosi, edhe mosbesimtarët i pret shembulli i tyre, Për shkak se All-llahu është mbrojtës i atyre që besojnë, ndërsa mosbesimtarët, ata nuk kanë mbrojtës. All-llahu ata që besojnë dhe bëjnë vepra të mira do ti shtijë në xhennet nëpër të cilët rrjedhin lumenj, e ata të cilët nuk besojnë, zbaviten dhe ngopen sikur kafshët, vendi i tyre është në zjarr! Sa e sa qytete kemi shkatërruar, shumë më të fortë se qyteti yt prej nga të përzunë, dhe s’pati kush t’u ndihmojë. Vallë, a është ai i cili ka pasqyrë të qartë për Zotin e vet si ai, të cilit, i duken të mira veprat e veta të këqia, dhe të cilët jepen pas epsheve të veta? Vallë, a thua xhenneti që u është premtuar atyre që janë të devotshëm, ku ka lumenj me ujë të pashtershëm dhe ka lumenj të ëbël e me shije të pandryshueshme; lumenj me lëngë rrushi të shijshme për ata që e pinë, edhe lumenj me mjaltë të shtrydhur, kanë pemë të llojllojshme dhe i fal Zoti i tyre, është njëlloj sikur vuajtja që i pret ata të cilët do të jenë gjithmonë në zjarr e do të shuajnë etjen me ujë që vlon, i cili do t’ua grisë zorrët!? Ka të atillë që vijnë të dëgjojnë, por sapo largohen prej teje i pyesin ata ë cilët kanë dijeni: “Çka tha ai pak më parë”? Ata janë, zemrat e të cilëve All-llahu i ka mbyllur dhe të cilët jepen pas epsheve të veta. Ata që janë në rrugë të drejtë edhe më tej do t’i udhëzojë dhe do t’i pajisë me devotshmëri. Ç’presin tjetër veçse kijametin t’i befasojë, parashenjat e tij kanë ardhur. Ç’u duhet atyre (vërejtja) kur të vijë kijameti? Dije se nuk ka tjetër Zot përveç All-llahut! Kërko falje për mëkatet tua dhe për besimtarët e besimtaret! All-llahu e di luhatshmërinë tuaj dhe vendqëndrimin tuaj. Ata që besojnë thonë: “Sikur të shpallet një sure. Kur iu shpallë sureja, ku qartë përmendej lufta, ke mund t’i shohësh ata, zemrat e të cilëve janë të sëmura, se si të shikojnë me shikim si në agoni. Pra, për ata më mirë do të ishte Dëgjueshmëria dhe një fjalë e arsyeshme! Me që çështja është e vendosur, do të ishte më mirë për ata të jenë besnikë ndaj All-llahut. A mos edhe ju, po të kishit marrë pushtet, do të bënit shqetësime në tokë dhe do të shthurnit lidhjet tuaja familjare? Ata janë të cilët All-llahu i mallkoi dhe i bëri të shurdhër edhe të verbër. A nuk e mendojnë ata Kur’anin fare, apo në zemra kanë drynj! Ata që i akën kthyer shpinën fesë së tyre, pas që u është sqaruar rruga e drejtë, djalli i shtyri në mëkat dhe u shtiu shpresë të rrejshme. Atë e bëri nga se ata u thanë atyre të cilët nuk e pëlqejnë shpalljen e All-llahut: “Ne do t’iu përulemi në disa gjëra”, por All-llahu i di fshehtësitë e tyre! E si do të jetë atëherë kur engjujt tua marrin shpirtërat duke i rrahur fytyrës dhe shpinës së tyre! Ajo do të bëhet për shkak se ata kanë pasur atë që nxit zemërimin e All-llahut, e kanë nënçmuar pëlqimin e Tij; Ai i zhduku veprat e tyre. Mos po llogarisin zemërsëmurët se All-llahu nuk do t’i qese në shesh krimet e tyre? Të kishim dashur Ne, vërtetë, do t’i kishim treguar ty ata, dhe me siguri do t’i njihshe sipas shenjave. Ti do t’i njohësh edhe sipas mënyrës së të folurit të tyre, ndërkaq, All-llahu i di veprat tuaja. Ne do t’iu sprovojmë derisa të mos e dimë t’i dallojmë luftëtarët nga mesi juaj dhe durimtarët, madje do t’i vejmë në sprovë edhe lajmet e juaja. Ata që mohojnë dhe largohen nga rruga e All-llahut e që janë kundërshtarë të Profetit, pasi që u është sqaruar rruga e drejtë, me të vërtetë All-llahut nuk do t’i bëhet aspak dëm; Ai do t’i shporë veprat e tyre. Ju të cilët besoni, përuluni All-llahut, nderone edhe Profetin edhe mos i shkatërroni veprat tuaja! Ata që mohojnë dhe largohen nga rruga e All-llahut, e pastaj vdesin jobsimtarë, All-llahu ata nuk do t’i falë. prandaj mos u bëni qyqarë e të kërkoni paqe kur ju jeni më lart, nga se All-llahu është me ju, Ai s’do t’i lë pa shpërblim veprat tuaja Me të vërtetë jeta e kësaj bote është vetëm lojë dhe zbavitje. Në qoftë se besoni dhe ruheni prej mëkateve, Ai do t’ju shpërblejë dhe nuk ju merr në pyetje për pasurinë tuaj. Nëse e kërkon atë prej jush dhe insiston, ju do të bënit koprraci, kurse Ai do të nxirrte në shesh zilin tuaj. Ju jeni ata të cilët ftoheni të shpenzoni në rrugë të All-llahut, por disa prej jush janë koprracë, e kush bën koprraci, bën koprraci për vete, sepse All-llahu është i pasur, kurse ju jeni të varfër. Dhe nëse ia ktheni shpinën, Ai do t’iu zëvendësojë me një popull tjetër, ata pastaj nuk do të jenë si jeni ju. Ne të dhamë ty fitore të qartë (haptazi), Që All-llahu të t’i falë gabimet e mëhershme dhe të mëvonshme, të plotëson ty mirësinë e Tij dhe të udhëzon në rrugë të drejtë. Ty All-llahu edhe të ndihmon me ndihmë të sinqertë. Ai i cili u lëshon qetësi zemrave të besimtarëve për t’ua forcuar besimin me vetbesim, sepse ushtritë e qiejve dhe të tokës janë të All-llahut; All-llahu është i gjithdijshëm e i urtë, Për t’i shtënë besimtarët dhe besimtaret në xhennet nëpër të cilët rrjedhin lumenj, ku do të vendosen përgjithmonë, dhe ua mbulon sjelljet e këqia të tyre, Ai te All-llahu është sukses i madh. Për t’i ndëshkuar hipokritët dhe hipokritet edhe politeistët dhe politeistet, të cilët mendojnë keq për All-llahun – ata le ti gjejë e keqja! All-llahu është hidhëruar në ta dhe i ka mallkuar e u ka përgatitur xhehennemin; sa vendbanim i tmerrshëm është! Të All-llahut janë ushtritë e qiejve dhe të tokës; All-llahu është i fuqishëm dhe i urtë. Ne ty të dërgojmë si dëshmitarë dhe sihariqdhënës edhe qortues, Që t’i besoni All-llahut dhe Profetit të Tij, ta nderoni dhe ta çmoni si edhe ta madhëroni në mëngjes e në mbrëmje. Ata që të zotohen ty, i zotohen, me të vërtetë, All-llahut. Dora e All-llahut është mbi dorën e tyre! Ai i cili then (zotimin) e then në dëm të vetin; e kush e zbaton atë që i është zotuar All-llahut, Ai do t’i japë shpërblim të madh. Beduinët, të cilët kanë mbetur pas, ty do të thonë: “Na kanë penguar tufat, grigjat, dhe familjet tona, kërko falje për ne!” Ata me gjuhët e tyre flasin atë që nuk e kanë në zemra. Thuaj: “Po kush mundet ta ndryshojë vendimin e All-llahut, nëse ai do t’ju dëmtojë apo do t’ju bëjë ndonjë të mirë?” All-llahu është i informuar për punët tuaja. Ju keni menduar se Profeti dhe besimtarët kurrë nuk do të kthehen në familjet e veta; dhe kjo ka qenë e këndshme për zemrat tuaja, prandaj edhe keni menduar çka është më zi, ju jeni njerëz të prishur (shpirtkëqinj). Ai që nuk beson në All-llahun dhe Profetin e tij, ani, Ne për mosbesimtarët kemi përgatitur zjarr të këndellur. Sundimi i All-llahut është në qiej dhe në tokë, Ai ia fal kujt të dojë, dhe dënon kë të dojë. All-llahu fal dhe është shumë i mëshirshëm. Ata tjerët do të thonë, kur të filloni të merrni plaçkat: “Na lejoni edhe neve t’ju pasojmë!” dëshirojnë t’i ndërrojnë fjalët e All-llahut. Thuaj: “Ju nuk do të na pasoni, atë e ka thënë edhe më herët All-llahu!” ndërsa ata do të thonë prapë: “Nuk është ashtu, por ju na keni zili”. As ashtu nuk është, por ata pak send kuptojnë. Thuaj beduinëve që kanë mbetur pas: “Do të ftoheni të luftoni kundër një populli shumë të guximshëm e të fortë, ose do të dorëzoheni. Pra, nëse dëgjoni, All-llahu do t’jujapë shpërblim të mirë, e nëse bishtroni, siç keni bishtruar edhe deri tani, do t’iu vërë në mundime të padurueshme. Nuk është mëkat për të verbërin, as të çalin e as të sëmurin! Kush i përulet All-llahut dhe Profetit të Tij, Ai do tëa shpjerë në xhennete ku rrjedhin lumenj, e atë i cili i kthen shpinën, do ta dënojë me vuajtje të padurueshme. All-llahu është i kënaqur me besimtarët që të janë zotuar nën lis se Ai e ka ditur ç’kanë në zemrat e tyre, andaj ka lëshuar qetësi mbi ta dhe së shpejti do t’i shpërblejë me fitore, Edhe me plaçkë të majme që do të marrin, sepse All-llahu është i fuqishëm dhe i urtë. All-llahu ju ka premtuar pre të majme që do të merrni, dhe këtë ua ka shpejtuar dhe ka penguar duart e njerëzve prej jush, që kjo të jetë një shembull (argument) për besimtarët dhe që t’iu drejtojë juve në rrugë të drejtë, Edhe tjetrën të cilën nuk eni qenë në gjendje ta merrni, All-llahu ua ka dhënë, sepse All-llahu ka forcë të bëjë çdo gjë. Sikur mosbesimtarët t’u kishin luftuar juve, me siguri do t’u kishin dhënë këmbëve (ikur), e pastaj nuk do të kishin gjetur as mbrojtës e as ndihmës. Ligjet e All-llahut që kanë vlerë përherë, janë këto, dhe ti nuk do t’i gjesh ligjit të All-llahut zëvendësim. Ai është i cili ka penguar duart e tyre prej jush dhe të tuajat prej tyre në mes Mekkes, pasi që u bëri fitimtar kundër tyre, se All-llahu sheh mirë çka punoni ju. Ata janë të atillë që nuk besojnë dhe ju pengojnë ti afroheni Qabes, dhe kurbanat e dedikuar (i pengojnë) të arrijnë në vendet e tyre. Sikur të mos kishte burra besimtarë dhe gra besimtare, të cilët nuk i dini, do t’i maltretoni dhe ashtu për shkak të tyre, pa e ditur, do të turpëroheni. All-llahu le ta shtjerë në mëshirën e vet kë të dojë. E sikur të kishin qenë të ndarë, me të vërtetë do t’i kishim dënuar me dënim të rëndë ata të cilët nuk besojnë. Kur ata që nuk besuan mbushën zemrat e veta me arrogancë, arrogancë të paganizmit, pra All-llahu lëshoi qetësinë e vet në Profetin e vet dhe në besimtarët, edhe i obligoi të bëhen besimtarë të vërtetë – se ata edhe janë më të denjë dhe më të rëndësishmit si edhe familja e tyre, ndërsa All-llahu i di të gjitha. All-llahu ia vërtetoi Profetit të vet ëndrrën me realitetin. Me siguri do të hyni në Qabe të siguruar, nëse dëshiron All-llahu, me kokë të rruar ose flokë të shkurtuara, mos kini frikë! Ai e ka ditur edhe atë që ju nuk e dini, prandaj para saj realizoi fitoren. Ai është i cili ka dërguar Profetin e vet me udhëzim dhe fe të vërtetë për të ngritur atë mbi të gjitha fetë. E All-llahu mjafton për dëshmitarë. Muhammedi është profet i All-llahut, kurse ata që janë me të janë të ashpër ndaj mosbesimtarëve, por të mëshirshëm ndërmjet veti; i sheh si përkulen dhe bien në sexhde, duke dëshiruar mirësinë e All-llahut dhe kënaqësinë e Tij. Në fytyrë kanë shenjat, gjurmët nga të rënat në sexhde. Ai është përshkrimi i tyre në Tevrat, dhe përshkrimi i tyre në Inxhil. Ata janë si bima kur lëshon filizin e vet e pastaj e forcon, trashet dhe e pjek frutin e vet duke nxitur entuziazëm tek mbjellësit e për t’i zemëruar me të mosbesimtarët. All-llahu u ka premtuar atyre të cilët besojnë dhe bëjnë vepra të mira falje dhe shpërblim të madh. O besimtarë, mos nxitoni (të vendosni) para All-llahut dhe Profetit të Tij, dhe frikësohuni All-llahut! All-llahu me të vërtetë dëgjon dhe është shumë i dijshëm. O besimtarë, mos ngritni zërin tuaj më lart se zëri i Profetit dhe me të mos bisedoni me zë të lartë, siç bisedoni, me zë, njëri me tjetrin, që të mos zhduken veprat tuaja e ju të mos e hetoni fare. Ata që ulin zërat e tyre para profetit të All-llahut – e ata janë, zemrat e të cilëve All-llahu i ka kalitur në devotshmëri – vërtet i pret falja dhe shpërblim i madh. Ata që të thërrasin prapa dhomave, shumica prej tyre nuk janë të mençur (s’kanë mendje për të kuptuar). Sikur ata të duronin deri sa ti të dilje vetë, do të ishte më mirë; megjithatë All-llahu fal dhe është shumë i mëshirshëm. O besimtarë, nëse ndonjë njeri i pandershëm u sjell ndonjë lajm, sqarone mirë, që të mos e goditni (dikë) nga padijenia e pastaj të pendoheni për shkak të asaj që keni bërë. Dhe ta dini se në mesin tuaj është Profeti i All-llahut. Po t’u dëgjonte juve, me të vërtetë, në shumë çka do t’ju rrezikonte; por All-llahu juve ju shtini simpati ndaj besimit dhe ua zbukuroi në zemrat tuaja, kurse mosbesimin, mosdëgjimin dhe mosmirënjohjen ua bëri të urrejtura. Të atillë janë në rrugë të drejtë; Me mirësinë dhe dhuntinë e All-llahut, sepse All-llahu është shumë i dijshëm dhe i urtë. Nëse dy grupe besimtarësh bien në kundërshtim, pajtoni ata, e në qoftë se njëri nga ata, megjithatë i bën dëm tjetrit, atëherë luftone atë (grup) i cili ka bërë krime derisa t’u bindet normave të All-llahut. Nëse binden, atëherë pajtoni ata pa mbajtur anën e askujt, dhe jini të drejtë! All-llahu njëmend i do të drejtët. Pa dyshim besimtarët janë vëllezër, prandaj pajtoni dy vëllezër tuaj dhe kini frikë e ruajuni All-llahut, ndoshta u mëshiron. O besimtarë, mos të tallen burrat njëri me tjetrin, mbase ata janë më të mirë se këta; por as gratë njëra me tjetrën, ndoshta ato janë më të mira se këto. Mos shkagoni vetvetën dhe mos i ngjitni njëri-tjetrit llagape (të këqia)! Pas besimit është shumë keq vënia e lagapit të keq. Dhe ata që nuk pendohen, ata janë mizorë. O besimtarë, shmanguni një mori parashikimesh! Disa parashikime, me të vërtetë janë mëkat. Dhe mos spiunoni njëri-tjetrin e as mos përgojoni njëri-tjetrinnnn! A do dikush prej jush të hajë mishin e vëllaut të vet të vdekur – ju atë e dini se është shumë keq – prandaj, ruajuni All-llahut; All-llahu, vërtetë, pranon pendimet dhe është shumë i mëshirshëm. O njerëz, Ne ju kemi krijuar juve prej një mashkulli dhe një femre dhe u kemi bërë popuj e fise që ta njihni njëri-tjetrin. Më fisniku tek All-llahu është ai i cili më së shumti i ruhet Atij; All-llahu, me të vërtetë, është shumë i dijshëm dhe i informuar mirë. Disa beduinë thonë: “Ne besojmë!” thuaj: “Ju nuk besoni, por thuani: “Ne dorëzohemi!” sepse akoma në zemrat tuaja nuk ka hyrë besimi. Por nëse e dëgjoni All-llahun dhe Profetin e tij, Ai aspak nuk do t’ua zvoglojë shpërblimet për veprat tuaja. All-llahu, vërtetë, fal dhe është shumë i mëshirshëm. Besimtarë janë vetëm ata të cilët i besojnë All-llahut dhe Profetit të Tij, e pastaj nuk dyshojnë dhe luftojnë për hirë të All-llahut edhe me pasurinë dhe me jetën e tyre. Ata janë të sinqertë. Thuaj: “Vallë a ju t’ia mësoni All-llahut fenë tuaj, kurse All-llahu i di ç’ka në qiej dhe në tokë. All-llahu di çdo gjë”. Ata që kanë pranuar fenë islame të shprehin mirësi ty. Thuaj: “Mos më shprehni mua falënderim që keni pranuar fenë islame, përkundrazi All-llahu juve ju ka shpërblyer me mirësi, që u ka udhëzuar në besim, nëse jeni të sinqertë”. All-llahu i di me siguri fshehtësitë e qiejve dhe të tokës, dhe All-llahu sheh mirë se çka punoni. Kaf. Pasha Kur’anin e madhërishëm. Ata u habitën që u erdhi një qortues nga mesi i tyre t’u tërheë vërejtjen, prandaj mosbesimtarët thonë: “Kjo është diçka shumë e çuditshme, A thua kur të vdesim e të bëhemi dhé? Ai është kthim i largët”. Ne e dimë se tokës nuk i mbet gjë mangut për ata. Te Ne është Libri në të cilin ruhet çdo gjë. Mirëpo ata mohojnë të vërtetën ë u ka ardhur dhe në këtë çështje janë të habitur. A nuk e shohin qiellin përmbi vete! Se e kemi ngritur dhe stolisur, dhe aty nuk ka asnjë plasaritje. Kurse tokën e kemi shtruar dhe nëpër të kemi shpërndarë kodrat, dhe bëmë që në të të mbijnë çifte bimësh të bukura. Për t’i parë me sy dhe të mendojë secili që i drejtohet Zotit të vet. Ne lëshojmë ujë nga qielli si bekim dhe me të bëjmë të kultivohen kopshte dhe drithëra për të korrur. Edhe lisa të lartë me fryte të grumbulluara njërin mbi tjetrin, Për ushqim njerëzve dhe Ne me të ngjallim truallin e vdekur; ashtu do të jetë edhe (ri) ngjallja. Para tyre përgënjeshtruan populli i Nuhit dhe banroët e Resit e Themudit. Edhe A, edhe Faraoni, edhe njerëzit e Lutit. Edhe banorët e Ejkes dhe populli Tubba; të gjithë ata përgënjeshtruan profetët dhe merituan dënimin tim. Vallë, a u lodhëm me rastin e krijimit të parë? Jo, por ata dyshojnë (pa arsye) në krijimin e sërishëm. Ne e krijuam njeriun dhe e dimë se çka i dëshiron shpirti i tij, sepse Ne te ai jemi më i afërt se damari i qafës. Kur takohen dy palë dhe ulen njëri nga e djathta e tjetri nga e majta, Ai nuk belbëzon asnjë fjalë e të mos jetë afër tij vigjilenti i gatshëm. Dhe vjen tronditja e vdekjes, me të vërtetë, ajo është diç që nuk mund t’i ikësh. Dhe i fryhet surit – ajo është ditë kërcënimi, Dhe secili do të vijë e bashkë me të edhe dëshmitari dhe ai që i sjell (çobani). Ti nuk i vure vesh kësaj, prandaj ta hoqëm mbulesën, e sot e ke shikimin të shtangur, Kurse shoku i tij do të thotë: “Ky që është pranë meje, është gati”. Ju të dy hudhni në xhehennem, çdo bukëshkelë e kokëfortë, I cili ka penguar të bëhen vepra të mira dhe që ka qenë mizor dhe i dyshimtë, I cili përveç All-llahut ka pranuar tjetër zot – andaj hudhne në mundimin më të rëndë!” Shoku i tij do të thotë: “Zoti ynë, unë nuk e kam tërhequr me dhunë, por vetë ka pas humbur keq”. “Mos ngrindeni para Meje”! – do t’u thotë Ai, - “u jam kërcënuar më herët, Tek unë nuk ndërrohet fjala dhe Unë nuk jam mizor ndaj krijesave të mia”. Atë ditë kur ta pyesim xhehennemin, “A je mbushur?”, ai do të përgjigjet: “A ka akoma?” Kurse xhenneti u afrohet të devotshmëve, shumë afër. Kjo është ajo që i është premtuar secilit që është penduar dhe është ruajtur (prej mëkatesh), I cili i është frikësuar të Mëshirshmit në mosprezencë (pa e parë) dhe ka ardhur zemërbardhë. Hyni në të të qetë! Kjo është Dita e amshueshme! Aty do të kenë çka dëshirojnë – se tek Ne ka edhe më tepër. Sa brezni para tyre kemi shfarosur, dhe ata kanë qenë më të fortë se këta, andaj kërkuan strehim nëpër botë, por a ka tjetër rrugëdalje? këtu ka, njëmend, argumente për ata që kanë zemër dhe ia kap veshi (kupton) edhe është dëshmitar. Ne kemi krijuar qiejt dhe tokën edhe gjithçka ka ndërmjet tyre, për gjashtë ditë, dhe as që na preku lodhja. Prandaj, përballoi me durim asaj që flasin ata dhe madhëro Zotin tënd, dhe falënderoju para se të lind dielli edhe para se të perëndojë. Madhëroje natën edhe pas namazit. Dhe hap veshët e dëgjo! Atëherë kur thirrësi të thërrasë nga vendi i afërt, Ditën kur ata do të dëgjojnë me arsye këlithitjen – ajo do të jetë Dita e ringjalljes. Ne, me të vërtetë, i ngjallim dhe i vdesim, por edhe te Ne do të kthehen. Atë ditë kur të plasë toka prej tyre me shpejtësi, ai tubim për Ne është krejt i lehtë. Ne e dimë më mirë se ç’flasin ata; Ti ata nuk mund t’i detyrosh, por përkujtoje me Kur’an atë që i frikësohet (dhe i ruhet) kërcënimit. Pasha erërat që ngrejnë shumë pluhur, Dhe ata që bartin peshë, Dhe ata të cilët notojnë lehtë, Dhe përndajnë urdhëra, Ajo që u premtohet, njëmend është e vërtetë, Shpërblimi e dënimi do të ndodhin me siguri! pasha qiellin me rrugë yjesh, Ju nuk i keni fjalët më një, Nga ai (besimi) është larguar kush është larguar, U shkatërrofshin (lakmuesit)! Të cilët janë mbytur në injorancë, Pyesin: “Kur do të vijë dita e gjykimit?” Atë ditë kur do të digjen në zjarr, Shijone dëniminnnn tuaj – kjo është ajo që e keni kërkuar më shpejt. Të devotshmit, me siguri, do të vendosen në kopshte dhe burime, Do të marrin atë çka do t’u dhurojë Zoti i tyre, sepse ata më parë kanë qenë mirëbërës, Vetëm pak, natën, kanë fjetur. Kurse në agim janë lutur për falje të mëkateve, Kurse në pasurinë e tyre kanë pjesë edhe ata që lypin edhe ata që nuk lypin. Argumentet në tokë janë për të bindurit, Si edhe në vet ju, a nuk e shihni? Kurse në qiell keni furnizimin dhe atë që u premtohet. Pasha Zotin e qiellit dhe të tokës, kjo është e vërtetë, ashtu siç është e vërtetë se ju flisni! A të ka arritur rrëfimi për musafirët e nderuar të Ibrahimit, Kur hynë dhe thanë: “Paqe!” Dhe ai u tha: “Paqe, o njerëz të panjohur!” Dhe ai shkoi, pa u hutuar, te familja e vet dhe solli një viç të majmë, Ua afroi dhe u tha: “A nuk hani?” Dhe u dridh nga frika prej tyre “Mos u frikëso!”, i thanë, dhe e përgëzuan me një djalosh të dijshëm. Kurse gruaja e tij u paraqit duke klithur e gërvishur fytyrën, “Vallë, a unë – tha një plakë shterpë!” “Ashtu ka thënë Zoti yt, ithanë ata, Ai është i urtë dhe i gjithëdijshëm”. “Po çka thuani ju o të deleguar?” – u tha (Ibrahimi), “Ne jemi dërguar te një popull mizor” i thanë ata, T’i mbulojmë ata me gurë – topa dheu, I shenjuar te Zoti yt si teprues në të këqia”. Dhe Ne, kush qe aty nga besimtarët, i nxorrëm, Por aty gjetëm vetëm një shtëpi muslimane, Dhe aty kemi lënë shenj për ata që frikësohen nga dënimi i padurueshëm. Edhe te Musa, kur e dërguam te Faraoni me argumente të qarta, E ai, duke shpresuar në forcën e vet, i ktheu shpinën dhe tha: “Është magjistar ose i marrë”! Dhe e kapëm atë dhe ushtrinë e tij dhe i hudhëm në det. Ai e pat merituar. Edhe te Ad-i, kur mbi ta lëshuam erën shkatërruese, Pranë çfarëdo sendi që kaloi, asgjë nuk kurseu, të gjithë i shndërroi në kalbësirë. Edhe te Themudi, kur iu tha: “kënaquni edhe një kohë!” Dhe u treguan kryelartë ndaj urdhërit të Zotit të vet, prandaj i përfshiu vetëtima që e panë me sytë e tyre, Dhe nuk mundën as të ngrihen e as të mbrohen. Edhe populli i Nuhit, shumë kohë më parë, ai, njëmend ishte një popull i mbrapsht. Ne kemi ngritur qiellin me forcën tonë, por me të vërtetë mundemi edhe më tepër. Edhe tokën e kemi shtruar – çfarë shtruesi i mirë! Dhe prej çdo sendi kemi krijuar nga një çift, ndoshta do të mendoni. “Prandaj, shpejtoni te All-llahu, unë nga ai jam (i dërguar) t’iu tërheq vërejtjen haptazi. Dhe mos bëni tjetër Zot me All-llahun, unë jam nga ana e Tij t’iu tërheq vërejtjen haptazi!” Dhe ashtu, as atyre më përpara nuk u ka ardhur asnjë profet e të mos thonë: “Është magjistar ose i marrë!” Ose ia linin njëri-tjetrit me porosi. Jo, por ata janë njerëz që e kanë tepruar, Prandaj hiqu sish se nuk do të qortohesh, Dhe vazhdo e këshillo, se këshillimi, me të vërtetë, u bën dobi besimtarëve. Kurse exhinët dhe njerëzit nuk i kam krijuar për tjetër vetëm se të më adhurojnë. Nuk kërkoj prej tyre furnizim as që dëshiroj të më ushqejnë. All-llahu është me të vërtetë furnizuesi më i madh, i fortë i pathyeshëm! Ata të cilët kanë bërë mizori e kanë dënimin siç u takon shokëve të tyre, andaj le të mos më ngutin, Të mjerët ata mosbesimtarë për atë ditë që u premtohet! Pasha Turin, Pasha Librin në rreshta të shkruar, Në lëkurë të përpunuar! Pasha haremin përplot të banuar, Pasha kulmin (qiellin) e ngritur Dhe pasha detin e mbushur. Dënimi i Zotit tënd, me siguri, do të ndodh. Atë nuk e ndal dot kush, Atë ditë kur qielli të shqetësohet keq Dhe malet të lëkunden nga vendi; Atë ditë mjerë për gënjeshtarët! Të cilët janë zhytur (në gënjeshtra) e luajnë! Atë ditë kur me rrëmbim të hudhen në zjarr të xhehennemit, “Ky është zjarri që nuk e keni besuar, Po a është kjo magji apo ju nuk shihni? Digjuni në të, për ju është njëlloj, duruat apo nuk duruat. Po shpërbleheni për atë çka keni punuar”. Kurse të devotshmit do të jenë në xhenete, në lumturi, Të kënaqur me atë që u ka dhënë Zoti i tyre. Ata Zoti i tyre do t’i ruajë nga vuajtjet në zjarr. “Hani dhe pini, u bëftë mirë! Për atë që keni punuar!” Të mbështetur në kanape të rradhitura dhe do t’i martojmë me hyri symëdha. Ata të cilët kanë besuar dhe të cilët pasardhësit e vet i pasojnë në besim, edhe fëmijët e tyre do t’ua bashkangjesim, kurse veprat e tyre kurrgjë nuk ua zvogëlojmë çdo kush është përgjegjës për atë që e bënë vet. Do t’u afrojmë pemë e mish, sipas dëshirës së tyre; Aty njëri-tjetrin do ta shërbejnë me gota plot, pa fjalë të kota dhe pa mëkate. Do të sillen rreth tyre djelmosha si margaritarë të fshehur. Do t’i qasen njëri-tjetrit, duke e pyetur Dhe duke thënë: “Më herët kemi pasur frikë në familjen tonë E All-llahu Na dhuroi mëshirë dhe na ruajti nga vuajtja në zjarr. Ne i jemi falur edhe më parë, Ai është me të vërtetë bamirës dhe i mëshirshëm”. Prandaj, ti qortoi, sepse ti, me mëshirën e Zotit tënd, nuk je as magjistar as i marrë. Kurse ata thonë: “Ai është poet, të presim vdekjen (fundin e tij). Ti thuaj: “Pritni! Edhe unë me ju do të pres!” A u vjen ajo nga ëndërrat e tyre apo janë kokëfortë që e teprojnë? A thua ata të flasin: “E trillon!” Jo, por ata nuk besojnë. Po le të sjellin një fjalim të ngjashëm si ai (Kur’ani), nëse flasin të vërtetën! A janë të krijuar par kurrgjë apo ata janë krijues? A thua ata i krijuan qiejt dhe tokën? Jo, por ata nuk janë të bindur. A mos e kanë ata pasurinë e Zotit tënd, apo mos janë ata vallë dirigjues!? A mos kanë ata shkallë, me të cilat përgjojnë?! Le të sjellë ndonjë përgjues i tyre një argument të qartë! A për Atë (All-llahun) janë vajzat e për ju djemt? A mos kërkon ti prej tyre shpërblim dhe janë të rënduar me tatim? A mos po disponojnë me të padukshmen dhe mos po shkruajnë? Apo dëshirojnë ndonjë kurthë? Por në kurthë do të zihen mua ta që nuk besojnë! A kanë ata tjetër Zot veç All-llahut? Qoftë lartësuar All-llahu nga ata që ia bëjnë shok! Dhe sikur të shihnin se po bjen një copë qielli, do të thonin: “Re të dendura”! Prandaj lëshoi deri sa të ballafaqohen me Ditën kur do të shtangen, Me ditën kur dredhitë e tyre aspak nuk do t’u bëjnë dobi dhe nuk do të ndihmohen. Pa dyshim ata të cilët kanë bërë mizori, kanë dënim përveç atij (të kësaj bote), por shumcia sish nuk e dinë. Andaj duro e prit gjykimin e Zotit tënd, Ne të kemi parasysh dhe lavdëro e madhëro Zotin tënd kur të ngrihesh, Edhe natën. Por ta madhërosh edhe kur humbin yjtë! Pasha yllin kur perëndon, Shoku juaj nuk është larguar nga rruga e drejtë dhe nuk është i humbur, Ai nuk flet me hamendje, Ajo nuk është tjetër vetëm se shpallje që shpallet E mëson një engjull me forcë të madhe, Mendjelartë, që është paraqitur në forcën e vet, Në horizontin më të lartin, Pastaj iu afrua dhe iu afrua shumë Afër sa dy harqe apo më afër, Dhe i shpalli çka i shpalli robit të vet, Zemra nuk e mohoi atë çka e ka parë. A po ziheni me të për ata që i ka para? Ai e ka parë edhe herën tjetër, Në Sidre-i Munteha, Aty është xhenneti Ma’va, Kur Sidren e mbuoi çka e mbuloi, Shikimin nuk ia ktheu e as e hutoi! Pa mrekullitë më madhështore të Zotit të vet A i patë Laten dhe Uzzan Edhe Menatin, të tretin, të fundit? A djemtë janë për ju e për Atë – vajzat?! Ajo është, pra, ndarje e padrejtë. Këta janë vetëm emra me të cilat i keni emëruar ju dhe të parët tuaj. All-llahu për ata nuk u ka dërguar kurrfarë argumenti. Ata pasojnë vetëm paragjykimet dhe ç’dëshirojnë epshet e tyre, por nga Zoti i tyre u pat ardhur udhëzim. A i takon njeriut gjithçka dëshiron?! All-llahut i takon kjo botë edhe bota tjetër. Sa e sa engjuj ka në qiej ndërmjetësimi i të cilëve nuk do t’iu bëjë dobi derisa All-llahu t’i lejojë atij që do Ai dhe që është i kënaqur. Ata që nuk besojnë në botën tjetër i emërtojnë engjujt me emra femrash. E për atë nuk dinë kurrgjë, pasojnë vetëm me hamendje, kurse hamendja aspak nuk e pasuron të vërtetën. Prandaj ti lragohu prej atyre që i kthejnë shpinën Kur’anit dhe që nuk dëshirojnë tjetër vetëm jetën në këtë botë. Ajo është kulminacioni i dijenisë së tyre. Zoti yt, pa dyshim, e di më së miri ata që janë larguar nga rruga e tij dhe ai e di mirë ata që janë në rrugë të drejtë. Të All-llahut janë gjithçka ka në qiej dhe çka ka në tokë – për t’i shpërblyer ata që kanë punuar keq sipas asaj që kanë punuar, kurse ata që bëjnë mirë me shpërblim edhe më të mirë. Ata që largohen prej mëkateve të mëdha e posaçërisht prej amoralitetit, përveç të voglave. Zoti yt me të vërtetë shumë falë, Ai iu njeh shumë mirë juve prej se ju ka krijuar prej dheut dhe qysh kur ishit embrion në barqet e nënave tuaja. Prandaj mos mburreni fort me vetveten. Ai e di më mirë atë që ruhet. A e pe ti atë që ktheu shpinën, Dhe jep pak lëmoshë, A e di ai atë të padukshmen dhe e sheh? A nuk u njoftua me atë që është në suhufet e Musaut Dhe të Ibrahimit, i cili zbatonte çdo detyrim; Se asnjë mëkatar nuk do t’i bartë mëkatet e tjetrit, Dhe se njeriu ka vetëm atë që e punon vetë, Dhe se mundi i tij do të shihet, Pastaj do të shpërblehet me shpërblim të merituar, Dhe se te Zoti yt do të kthehen, Dhe Ai është që të bën të qeshësh dhe të qashë, Dhe se Ai është që të vdes dhe të ngjallë!, Dhe se Ai ka krijuar çift, mashkull e femër, Nga pika e farës së hedhur, Dhe ata përsëri do t’i ngjallë, Dhe se Ai i pasuon dhe zbukuron, Dhe se Ai është Zot i Sirijusit, Dhe se Ai e shkatërroi Ad-in e lashtë, Dhe Themudin, dhe nuk ka lënë askë. Kurse popullin e Nuhit, më herët, i cili ka qenë më mizori dhe më i humburi, Edhe vendbanimet e shkatërruara i përmbysi, Dhe i gjeti çka i gjeti. E në cilën dhunti të Zotit tënd ti po dyshon?! Ky (Kur’an) është vërejtje si vërejtjet e mëparshme. Kijameti po afrohet, Përveç All-llahut atë nuk ka kush e zbulon. A këtij fjalimi i çuditen, Dhe qesheni e nuk qani (në vend se të qani), Madje edhe me mendjemadhësi? Bini në sexhde për All-llahun dhe adhurone! Momenti afrohet e hëna po coptohet! E ata, kur shohin mrekulli, i kthejnë shpinën dhe thonë: “Një magji në vazhdimësi!” Dhe përgënjeshtrojnë e pasojnë dëshirat e tyre, por çdo send është e caktuar. U patën ardhur atyre lajme se çka është e ndaluar. Urtësi e përsosur, por qortim i padobishëm, Prandaj largohu prej tyre. Atë ditë kur lajmëtari i thërret në diçka të tmerrshme, Do të dalin prej varreve kryeulur sikur karkalecë të shpërndarë, Duke vrapuar drejtë lajmëtarit. Mosbesimtarët do të thonë: “Kjo është ditë e rëndë”! Populli i Nuhit, përpara tyre, pat përgënejshtruar edhe robin tonë e quajtën rrenacak duke i thënë: “I marrë”! dhe ka qenë i penguar. Dhe ai e luti Zotin e vet: “Unë jamë i munduar, andaj më ndihmo” Dhe i hapëm dyert e qiellit krah më krah për ujin që rrodhi pa u ndalur, Dhe e çamë tokën, shpërthyen burimet dhe uji u bashkua, siç kishte qenë caktuar, Kurse atë e kemi bartu në atë (anije) prej dërrasash dhe hunjsh, Që notonte nën mbikqyrjen tonë – ajo ishte shpërblim i atij i cili qe mohuar. Dhe këtë e lamë si mësim, por a ka kush merr mësim? Dhe çfarë ishte dënimi dhe vuajtja ime se! Kurse Kur’anin e bëmë të lehtë për këshillë, por a e pranon kush këshillën? Adi përgënjeshtroi, por çfarë ishte dënimi dhe vërejtja ime se! Ne atyre u dërguam, ditën e kobshme, një erë të ftohtë që fryente pa u ndalur Dhe i ngriste njerëzit sikur trupa të shkulur hurmash Dhe çfarë ishte dënimi dhe qortimi im se! Kurse Ne Kur’anin e kemi bërë të lehtë për këshillë, por a është kush që ka marrë mend? I përgënjeshtroi edhe Themudi vërejtjet “A të pasojmë dikë prej nesh?! – thoshte. Po ne atëherë, me siguri, do të ishim të humbur dhe të marrë. A mu atij, nga mesi ynë, i është dërguar shpallja? Jo, por ai është rrenacak arrogant”. “Nesër do të marrin vesh se kush është rrenacak arrogant! Ne ua dërguam deven që t’i provojmë, andaj shikoji dhe jij i durueshëm. Dhe lajmëroi se uji është i ndarë ndërmjet tyre për çdo kohë pije do të prezentojnë me rend”. Kurse ata thirrën shokun e tyre dhe ai u përgatit dhe e therri, Por çfarë ishte dënimi dhe qortimi im se! Ne u lëshuam atyre një ushtimë të vetme, dhe ata u bënë sikur gjethe të thara që i mbledh kostari. Ne Kur’anin e bëmë të lehtë për këshilla, por a ka kush që merr këshillë? Edhe populli i Lutit i përgënjeshtroi vërejtjet. Atyre u lëshuam uraganin, përveç familjes së Lutit të cilin e shpëtuam në agim. Nga mëshira jonë. Ja, kështu Ne shpërblejmë ata që falenderojnë. Ai u tërhoqi vërejtjen në forcën tonë, por ata e refuzuan këtë. Ata ia kërkuan (për çnderim) musafirët e tij, por ne ua verbëruam sytë. Shijone dënimin tim dhe kërcënimet e mia! Dhe të nesërmen e gëdhiu një dënim i përhershëm. Shijone dënimin dhe qortimin tim. Ne Kur’anin e kemi bërë të lehtë për këshillë, por a ka kush e merr këtë këshillë? Edhe familjes së Faraonit u kanë ardhur vërejtje. Ata i mohuan të gjitah argumentet tona, andaj ne i dënuam ashtu si dënon i Forti, i Fuqishmi. A janë mosbesimtarët tuaj më të fortë se ata apo ju keni ndonjë garancë në librat e qiellit? E këta të thonë: “Ne jemi grup ngadhnjimtarë”! Grupi së shpejti do të jetë i mundur dhe ata do të ikin. Ndërkaq afati i tyre është Dita e kijametit, por Dita e kijametit është e rëndë dhe e hidhur. Mizorët, pa dyshim, janë në humbje dhe në zjarr. Atë ditë kur të jenë futur në zjarr me fytyra teposhtë, “Shijone zjarrin e xhehenemit!” Ne çdo send e kemi krijuar me masë. Dhe urdhëri ynë është vetëm një sa çelë e mbyll sytë. Ne ata që u ngjajnë juve i kemi shfarosur, por a ka kush merr këshillë? Dhe gjithë çka kanë punuar është në letra, Dhe çdo send, i madh e i vogël, është në radhë. Me të vërtetë të devotshmit do të jenë në kopshte të xhennetit dhe lumenj, Në vendin e sigurt, te Sunduesi i Gjithfuqishëm. I Gjithmëshirshmi Të mëson Kur’anin E krijon insanin, E mëson të flasë. Dielli dhe hëna lëvizin sipas një llogarie, Edhe bari e lisat përulen, Kurse qiellin atë e ka ngritur dhe në të ka vendosur peshojën, Që të mos e kaloni kufirin në peshim. Andaj matni drejt dhe mos e lini mangut në peshojë! Kurse tokën e ka shtuar për krijesat, E në të ka pemë, hurma në frute dhe lule, Edhe drith me kallinj me lule erëmira, Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Ai e ka krijuar njeriun nga balta e tharë sikur vorbën, Kurse exhinët nga flaka e zjarrit. Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Zot i dy lindjeve dhe Zot i dy perëndimeve. Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Dy dete i ka lënë të përpiqen, Ndërmjet atyre dyve ka një rrymë që nuk e kapërcejnë, Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Prej atyre dyve nxirret xhevahir e diamant, Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Të atij janë edhe anijet që sikur kodra ngrihen lart në det, Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Çdo send që është në të është e kalueshme, dhe mbetet vetëm Zoti yt, i madhërishmi dhe i Nderuari, Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Atij i luten ata që janë në qiej dhe në tokë, në çdo kohë Ai është i angazhuar me diçka Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Do të kemi punë me ju për llogari, o të rëndë. Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! O grupe të exhinëve dhe njerëzve, nëse mundeni të depërtoni nëpër kufijt e qiejve dhe të tokës, depërtoni, por nuk mundeni, vetëm se me forcë të madhe, Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! mbi ju do të derdhet flakë e zjarrit dhe bakër i shkrirë, dhe nuk do të mund të mbroheni, Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Po kur të çahet qielli e kur të bëhet si ngjyrë vjollce, Cilën dhunti të Zotit e mohoni?! Atë ditë nuk merren në pyetje për mëkatet e veta njerëz as xhind. Cilën dhunti të Zotit tuaj e mohoni?! Mëkatarët do të njihen sipas karakteristikave të tyre andaj do të rrëmbehen për flokësh e për këmbësh, Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Ja, ky është xhehennemi të cilin mëkatarët e mohuan! Dhe do të sillen vërdallë ndërmjet zjarrit e ujit valë, Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Kurse ai i cili është frikësuar forcës së Zotit të vet, do të ketë dy kopshte. Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Të dy plot me lisa me degë. Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Ku do të rrjedhin dy burime, Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Aty nga secila pemë do të ketë çifte, Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Të mbështetur në një shtrojë me mbulesa kadifeje, kurse frytet në të dy kopshtet mund të kapen me dorë. E cilën dhunti të Zotit tuaj e mohoni?! Aty ka kryeulura të cilat përpara atyre nuk i ka prekur as njeri as exhin, Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Do të jenë si xhevahirë e dijamantë, E ju cilën dhunti të Zotit tuaj e mohoni?! A ka tjetër shpërblim mirësia, përveç mirësisë, Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! E nën ata dy (xhenete) ka edhe dy xhennete, Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Të dy shumë të gjelbërt, Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Aty janë dy burime që gulojnë pa ia da. E cilën dhunti të Zotit tuaj e mohoni?! Aty ka pemë, hurma e kaça, Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Aty ka të mira fantastike, Cilën dhunti të Zotit tuaj e mohoni?! Hyri sybukura në shatore mbuluar, Cilën dhunti të Zotit tuaj e mohoni?! Të cilat nuk i ka prekur para tyre as njeri as exhin, Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Mbështetur në shtroje të gjelbërta dhe mbulesa fantastike, Po cilën dhunti të Zotit tuaj mohoni?! Qoftë lartësuar emri i Zotit tënd, të Madhërishmit dhe Fisnikut! Kur të ngjajë ndodhia, Ndodhinë e saj nuk mund ta mohojë kush, Disa i poshtëron e disa i lartëson. Kur toka të dridhet fortë, E malet të bëhen copë e grimë, Të bëhen mu si pluhur i derdhu, Kurse ju të bëheni tre grupe; Ata të lumturit – ç’janë të lumturit?! Dhe fatzinjtë – ç’janë fatzinjtë?! Të parët janë – të parit, Ata janë të afërtit, Në kopshte e xhenente të kënaqësisë, Shumë nga të hershmit. E më pak nga të mëvonshmit, Në shtretër të qëndisur, Të mbështetur njëri kundruall tjetrit. Do t’u shërbejnë për gjithmonë djelmosha, Me gota dhe ibrigë e bardakë plot, nga burime të pashterrshme, Prej të cilëve as s’u dhemb kryet as s’humbin mendjen, Dhe pemë sipas zgjedhjes së tyre. Dhe mish shpezësh – sipas dëshirës Si edhe hyri symëdha, Sikur diamante të fshehur, Si shpërblim për atë çka kanë punuar. Aty nuk do të dëgjojnë biseda të kota as fjalë mëkatesh, Por vetëm fjalët: “Paqe, qetësi”! Ndërsa ata të djathtët, çka janë të djathtët? Midis lisave lotos të pagjemba, Dhe bananeve përplot frute, Dhe hijesh të gjëra, Dhe ujët rrjedhës, Dhe midis pemëve të shumta, Të pamunguara dhe të pandaluara, Edhe shtrojë të larta. Ato i kemi krijuar në mënyrë të veçanta Dhe i kemi bërë virgjëresha; Tërheqëse për ata, dhe të një moshe, Për ata të djathtët; Shumë nga popujt e lashtë, Por shumë edhe nga të mëvonshmit. E ata të majtit. – Kush janë të majtët? Ata janë në frymë të nxehtë dhe ujë të valë. Edhe në hije tymi – As të freskëta as fisnike. Ata përpara kësaj kanë çuar jetë luksoze Dhe prandaj kanë bërë mëkat të madh. Dhe thonin: “A kur të vdesim e të bëhemi eshtra e truall njëmend do të ringjallemi?! A edhe baballarët tanë të lashtë?” Thuaj: “Me të vërtetë edhe të lashtit edhe të vonshmit”, Do të tubohen në një kohë, në një ditë të caktuar, Pastaj ju, të humbur, përgënjeshtrues, Do të hani, nga druri zekkum; Prej tyre do të mbushni barqet, E pastaj do të pini nga uji valë, Do të pini sikur deveja e etshme. Kjo është gostia e tyre në Ditën e Kijametit. Ne ju kemi krijuar edhe pse ju nuk e vërtetoni. A e keni parë farën që e hidhni? A e krijoni ju atë apo e krijojmë Ne? Ne ua caktojmë vdekjen dhe Neve nuk mund të na konkurojë kush, Që t’iu ndërrojmë pamjen dhe t’iu krijojmë ashtu siç nuk dini. Ju e dini zanafillën e parë edhe pse nuk mblidhni mend. A e shihni çka mbillni? A e bëni ju të mbijë ajo, apo e mbimë ne? Sikur të dëshironim mund ta bënim të pafrytshme dhe do t’ishit habitur. “Ne me të vërtetë jemi të dëmtuar. Jo, por jemi të varfëruar”. A e shihni ujin që e pini? A e lëshoni ju nga retë apo ne? Nëse dëshirojmë mund ta bëjmë të njelmët, edhe pse ju nuk falënderoni. A e keni parë zjarrin që e ndizni? Drutë për të a i keni krijuar ju apo i krijojmë Ne? Ne u kemi bërë atë si shembull (të xhehennemit) dhe të dobishëm për ata që kalojnë natën jasht, Andaj lartëso emrin e Zotit tënd të madhërishëm! Dhe përnjëmend po betohem në perëndimin e yjeve E ajo është, ta dini, betim i madh. Ai është, pa dyshim, Kur’an fisnik, Në një libër të ruajtur, Atë nuk e prek kush përveç të pastruarit. Është i shpallur nga Zoti i botërave, A këtë fjalë (Kur’ani) ju e nënçmoni? Dhe për këtë furnizim ju, në vend të mirënjohjes, përgënjeshtroni. Edhe pse kur ju vjen shpirti në fyt, E ju atëherë vetëm shikoni, Ndërsa Ne jemi te ai (shpirti) më të afërt se ju, por nuk shihni. Pse pra, kur ju nuk jeni të dënuar, Nuk e ktheni atë, nëse flisni të vërtetën? Dhe nëse është nga të afërmit (e All-llahut), Edhe gëzim e komoditet edhe dhunti të parajsit! E në qoftë se është nga të djathtët – Ke të fala nga ata të djathtët. Po nëse është nga përgënjeshtarët e humbur? Pra, ata do të gostiten me ujë të valë, Dhe me zjarr përcëllues. Kjo është pa dyshim e vërtetë e fortë, Prandaj lartëso emrin e Zotit tënd të madhërishëm! All-llahun e lartëson çka ka në qiej dhe në tokë. Ai është i forti, i urti. Pushteti në qiej dhe në tokë është i Tij. Ai ngjall dhe vdes dhe ai ka forcë për çdo send. Ai është i pari dhe i fundit. I dukshmi dhe i padukshmi. Ai është i gjithëdijshëm për çdo send! Ai është i cili ka krijuar qiejt dhe tokën për gjashtë ditë, pastaj mbisundoi gjithësinë. Ai e di se çka futet në tokë dhe çka del prej saj edhe çka zbret nga qielli dhe çka ngjitet atje. Ai është me ju kudo qofshi. All-llahu sheh gjithë çka punoni. Pushteti i Tij është në qiej dhe në tokë, dhe te All-llahu kthehen tëra çështjet. Natën e bën ditë dhe ditën e bënë natë, dhe Ai i di se çka ka në krahërorë. Besoni All-llahun dhe Profetin e tij, dhe shpërndani (jepni falas) nga ajo që u ka dhënë në disponim, sepse ata, nga ju, të cilët besojnë dhe japin falas kanë shpërblim të madh. Çka është me ju që nuk i besoni All-llahut? Profeti ju thërret t’i besoni Zotit tuaj dhe nga ju pat marrë besë – nëse ju jeni besimtarë. Ai është i cili robit të vet i shpall argumente të qarta për t’iu nxjerrë juve nga terri në dritë. Dhe All-llahu është, me të vërtetë, ndaj jush i butë dhe mëshirëplotë. E çka është me ju që nuk shpenzoni për hirë të All-llahut, kurse për All-llahun është trashëgim i qiejve dhe i tokës. Nuk janë, ndërmjet jush, të barabartë, ata të cilët, kanë dhënë falas para fitores dhe kanë luftuar. Ata kanë shkallë më të lartë se ata të cilët kanë dhënë falas dhe kanë luftuar më vonë. Kurse All-llahu të gjithëve u premton mirësi. All-llahu është i njoftuar se çka bëni. Ai i cili u jep hua të mirë All-llahut, Ai ia kthen shumëfish dhe për te ka shpërblim fisnik. Atë ditë kur ti shohësh besimtarët dhe besimtaret se si shpejton drita e tyre para tyre dhe nga ana e djathtë e tyre. Përgëzimi juaj sot janë xhennetet nëpër të cilët rrjedhin lumenj, ku do të qëndroni përgjithmonë. Ai është sukses i madh! Atë ditë kur hipokritët dhe hipokritet do t’u thonë besimtarëve: “Nna pritni edhe ne të marrim nga drita e juaj”! Do t’u thuhet: “Kthehuni prap dhe kërkoni tjetër dritë”! Dhe do të vihet ndërmjet tyre një mur që do të ketë derë. Përmbrenda tij është mëshira, kurse nga jashtë do të jetë dënimi. Atyre do t’u thuhet: “A nuk kemi qenë bshkë me ju?” Po – do të përgjegjen, - por keni shkatërruar veten me hipokrizi se keni pritur dhe keni dyshuar dhe u kanë mashtruar shpresat derisa u erdh urdhëri i All-llahut, kurse mashtruesi (djalli) ju ka mashtruar te All-llahu”. sot nuk pranohet prej jush kurrfarë kompenzimi, e as prej atyre të cilët kanë mohuar. Vendbanimi juaj është zjarri, atë ju e meritoni. Sa vendbanim i tmerrshëm! A nuk është koha që besimtarëve t’u zbutet zemra kur përmendet All-llahu dhe çka ka zbritur nga e vërteta (Kur’ani), e të mos jenë sikur ata të cilët qysh më herët u është dhënë libri. Atyre u është zgjatur koha, andaj zemrat e tyre janë bërë të ashpra, dhe shumica prej tyre janë të mbrapshtë. Dijeni se All-llahu e ngjall tokën pasi të ketë vdekur! Ne ua kemi shpjeguar argumentet, ndoshta mblidhni mend! Ata dhe ato të cilët japin sadakë dhe vullnetarisht japin për hirë të All-llahut, do t’u shumëfishohet dhe ata i pret shpërblim fisnik. Ata të cilët i besojnë All-llahut dhe profetëve të tij, ata janë të sinqertë si edhe heronjtë për hirë të Zotit të tyre. Ata kanë shpërblimin e tyre dhe dritën e tyre, kurse ata të cilët kanë mohuar dhe përgënjeshtruar argumentet tona, ata janë banorë të zjarrit Ta dini se jeta në këtë botë është një lojë dhe zbavitje edhe stoli edhe gara ndërmjet jush në shtimin e pasurisë dhe të fëmijëve si shembull i shiut pas të cilit bima rritet që i mahnit bujqit; ajo mugullon, por pastaj e sheh të zbehtë e pastaj bëhet e tharë. Ndërsa në atë botë ka dënim të rëndë edhe falje e kënaqësi të All-llahut. Jeta në këtë botë është vetëm një kënaqësi e rrejshme. Shpejtoni të meritoni te Zoti juaj falje dhe xhenet të gjerë si gjerësia e qiellit dhe tokës që është përgatitur për ata të cilët i besojnë All-llahut dhe profetëve të tij. Ajo është mirësi e All-llahut që ia jep kujt të dojë Ai. All-llahu ka mirësi të madhe. Asnjë fatkeqësi nuk e godit tokën e as juve e të mos jetë, më parë se ta zbatojmë, në libër (e shkruar). Ajo është, njëmend, lehtë për All-llahun, Që ju të mos mërziteni për atë çka ju ka kaluar, por as të mos gëzoheni shumë për ate çka ju jep. All-llahu nuk e do asnjë arrogant e mendjemadh, Ata të cilët bëjnë koprraci dhe rekomandojnë njerëzve koprracinë. E kush ua kthen shpinën, ani, All-llahu është me të vërtetë, i pasur dhe i denjë për lavdatë. Ne i kemi dërguar profetët tanë me argumente të qarta dhe me ata kemi shpallur librin dhe peshojën që njerëzit të sillen me drejtësi. Kemi zbritur hekurin ku ka focë të madhe edhe dobi të madhe për njerëzit, për ta ditur All-llahu se kush e ndihmon atë dhe profetët e tij edhe kur nuk i sheh. All-llahu është pa dyshim shumë i fortë. Ne e kemi dërguar Nuhin edhe Ibrahimin dhe disave nga pasardhësit e tyre u kemi dhënë profetësi dhe libër, disa prej tyre janë të udhëzuar, porse shumë sish janë të mbrapshtë. Pastaj, vazhduam gjurmët e tyre me profetët tanë, pasuam me Isanë, të birin e Merjemes, dhe atij i kemi dhënë Inxhilin, kurse në zemrat e pasardhësve të tij kemi derdhur butësi dhe mëshirë, kurse murgësinë e kanë shpifur vetë, nuk ua kemi caktuar Ne, vetëm për të arritur kënaqësinë e All-llahut. Mirëpo ata nuk kujdesen për këtë si duhet, prandaj atyre, nga mesi i atyre që kanë besuar, u kemi dhënë shpërblimin e tyre, kurse shumica prej tyre janë mosbesimtarë. O besimtarë, frikësohuni All-llahut dhe besoni Profetit të tij! Do t’iu dhurojë mëshirë të dyfisht dhe do t’iu bëjë dritë me të cilën do të ecni, dhe do t’iu falë, sepse All-llahu fal dhe është mëshirëplotë, Që ta dini ithtarët e Librit se ata nuk mund të fitojnë asgjë nga mëshira e dhuntia e All-llahut, sepse mirësia është vetëm në duar të All-llahut, ia jep kujt të dojë. All-llahu është bamirës i madh. All-llahu i dëgjoi fjalët e asaj, e cila diskuton me ty lidhur me burrin e saj dhe ankohet tek All-llahu. All-llahu dëgjon bisedën tuaj. Me të vërtetë All-llahu dëgjon dhe sheh shumë. Ata, na ju, të cilët i krahasojnë gratë e veta (me nënat) ato nuk janë nënat e tyre. Nënat e atyre janë vetëm ato që i kanë lindur, porse ata flasin fjalë të pahije dhe gënjeshtra. Me të vërtetë All-llahu fal shumë. Kurse ata që i krahasojnë gratë e veta (me nënat) e pastaj zmbrapsen nga ajo që e kanë thënë, para se të kenë kontakt me to, duhet ta lirojnë një rob. Kjo është ajo që u porositet juve, e All-llahu është i informuar se ç’bëni ju. Por kush nuk gjen (rob) le të agjërojë dy muaj njëri pas tjetrit, para se të kenë kontakt. E ai që nuk mundet le të ushqejë gjashtëdhjetë varfënjakë. Këtë, për ta besuar All-llahun dhe Profetin e tij. Ja, këta janë kufijt e All-llahut, kurse për mosbesimtarët është dënimi i dhembshëm. Me të vërtetë ata që i kundërvihen All-llahut dhe Profetit të tij do ta pësojnë siç e kanë pësuar ata përpara tyre. A nuk u kemi dërguar argumente të qarta? Ndërkaq për mosbesimtarët ka dënim të turpshëm. Atë ditë kur All-llahu i ringjallë të gjithë ata dhe i informon se çka kanë punuar, All-llahu e ka shënuar atë, por ata e kanë harruar. All-llahu është dëshmitar i çdo sendi. A nuk e sheh se All-llahu di çka ka në qiej dhe në tokë? Nuk mund të ketë përshpëritje midis treve, e ai të mos jetë i katërti, e as në mes të pestëve e ai të mos jetë i gjashti; as më pak se kaq e as më shumë, e Ai të mos jetë me ta kudoqofshin. Pastaj, ata, në Ditën e gjykimit, i informon se çka kanë punuar. All-llahu, pa dyshim, i di të gjitha. A nuk i sheh ata të cilëve u është e ndaluar përshpëritja e ata përsëri kthehen në atë që u është ndaluar dhe merren vesh fshehtas për mëkatin dhe armiqësinë dhe kundërshtimin ndaj Profetit. Dhe kur vijnë tek ti, të përshëndesin ashtu siç nuk të përshëndet All-llahu, dhe thonë me vete: “Përse nuk na dënon All-llahu, për këtë që po flasim”? Atyre u mjafton xhehennemi! Aty do të digjen, sa vendbanim i keq është ai! O besimtarë, kur të përshpëritni mos bëni marrëveshje për mëkat e për armiqësi dhe kundërshtim ndaj Profetit, por bëni marrëveshje për bamirësi e devotshmëri; frikësohuni All-llahut te i cili do të tuboheni. Marrëveshja e fshehtë është nga djalli për t’i dekurajuar besimtarët, por kurrgjë nuk mund t’i dëmtojë përveç me leje të All-llahut. Le të mbështeten besimtarët tek All-llahu! O besimtarë, kur ju thuhet: “Bëni vend në tubim, ju zgjeroni vendin që edhe All-llahu t’iu zgjerojë!”, por kur ju thuhet: “Kundërshtoni” – ju kundërshtoni! All-llahu, ata nga mesi i juaj, që besojnë dhe ata të cilëve u është dhënë dijenia, do t’i ngritë në shkallë të lartë. All-llahu është i informuar se çka punoni. O besimtarë, kur të takoheni me Profetin, jepni lëmoshë para takimit tuaj, kjo ështëmë mirë dhe më e pastër për ju. E nëse nuk gjeni – ani, All-llahu është mëshirëplotë që fal. A mos frikësoheni të përgatitni lëmoshë në prag të takimit tuaj? Po edhe në mos e bëfshi All-llahu ua fal, por falni namazin dhe jepni zeqatin dhe nderone All-llahun dhe Profetin e tij! All-llahu është i informuar se çka punoni. A nuk i sheh ti ata që kanë marrë si miq njerëzit në të cilët All-llahu është hidhëruar. Ata nuk janë as me ju as me ata dhe me vetëdije bëjnë be rrejshëm. All-llahu u ka përgatitur atyre dënim të rëndë. Ajo që bëjnë ata është njëmend keq. Betimin e kanë marë si mbrojtje dhe i largojnë nga rruga e All-llahut, ata do të kenë dënim poshtërues. Atyre tek All-llahu kurrgjë nuk do t’u bëjë dobi as pasuria e as fëmijët e tyre. Ata janë banorë të zjarrit dhe aty do të mbesin përgjithmonë. Atë ditë kur All-llahu t’i ringjallë të gjithë dhe kur t’i betohen siç u betohen juve dhe mendojnë se arrijnë diçka. Ruaju se ata njëmend janë rrenacak. Ata i ka mposhtur djalli dhe e kanë harruar përmendjen e All-llahut. Ata janë parti e djallit, ruaju nga partia e djallit, ata janë në humbje. Me të vërtetë ata që i kundërvihen All-llahut dhe Profetit të tij, ata janë ndër më të poshtrit. All-llahu e ka shkruar: “Pa dyshim do të ngadhnjejë unë dhe Profeti im”. All-llahu është, me siguri shumë i fortë. Nuk do të gjesh asnjë popull që i beson All-llahut dhe Ditës së gjykimit e që ka miqësi me ata që i kundërvihen All-llahut dhe Profetit të Tij, edhe sikur të jenë baballarët e tyre, ose djemtë e tyre, ose vëllezërit e tyre, ose të afërmit e tyre. Ata janë në zemrat e të cilëve e ka shkruar besimin dhe i ka përkrahur me forcën e tij. Dhe ai do t’i shpjerë në xhennete ku rrjedhin lumenj dhe aty do të mbesin përgjithmonë. All-llahu është i kënaqur me ata, por edhe ata janë të kënaqur me Të. Ata janë aleatë të All-llahut. Kujdes! Aleancë e All-llahut, ata janë njëmend të shpëtuar. All-llahun e lartëson gjithçka ka në qiej dhe në tokë. Ai është i forti, i urti. Ai është i cili me rastin e shpërnguljes së parë i nxorri nga shtëpitë e veta ithtarët e Librit të cilët kishin mohuar. Ju nuk keni menduar se ata do të dalin, kurse ata kanë menduar se fortifikata e tyre do t’i mbrojë prej All-llahut, mirëpo All-llahu ia behu prej nga nuk e kishin menduar dhe i futi frikën në zemrat e tyre dhe me duar të veta edhe me duar të muslimanëve i shembën shtëpitë e tyre. Prandaj mblidhni mendjen ju që shikoni! Sikur të mos ua kishte caktuar All-llahu dëbimin, do t’i kisht dënuar në këtë botë. Kurse ata në botën tjetër i pret dënim me zjarr. Ajo është për shkak se ata kanë kundërshtuar All-llahun dhe Profetin e tij, e kush kundërshton All-llahun, All-llahu është njëmend ndëshkimfortë. çkado që keni prerë nga hurmat ose i keni lënë në degë, ajo është me leje të All-llahut që t’i poshtërojë të mbrapshtit. Kurse, atë, nga mesi i tyre, që All-llahu ia kthen Profetit të vet, po ju nuk keni luftuar kundër tij as me kuaj as me deve, por All-llahu i nxjerr fitues profetët e vet kundër kujt të dojë dhe All-llahu ka mundësi për çdo send. Atë që ia ka dhënë All-llahu si plaçkë Profetit të vet nga fshatrat, ajo është e All-llahut, e Profetit, të afërmëve, dhe bonjakëve e varfënjakëve, dhe udhëtarit që ajo të mos qarkullojë ndërmjet pasanikëve tuaj. Çkado që u jep Profeti, atë merrne, e çka t’ju ndaloj përmbahuni prej asaj dhe frikësohuni All-llahut! All-llahu, njëmend, është ndëshkimfortë. Emigrantëve të varfër, të cilët janë përzënë nga shtëpitë e tyre dhe pasuritë e tyre, për të kërkuar mirësinë dhe kënaqësinë e All-llahut dhe ndihmojnë All-llahun dhe Profetin e tij, ja, këta janë të sinqertë. Edhe ata të cilët e kanë përgatitur shtëpinë dhe besimin, përpara atyre i duan ata që kanë ardhur te këta dhe nuk ndiejnë ngushti në zemrat e tyre ndaj asaj që u është dhënë atyre, dhe u japin përparësi, madje edhe kur kanë nevojë për vete. Ndërkaq ata që i ruhen lakmisë së vet, e ata janë që do të shpëtojnë. Kurse ata që kanë ardhur pas atyre, thonë: “O Zoti ynë, na e fal neve dhe vëllezërve tanë që na kanë pri në besim dhe mos fut urrejtje në zemrat tona dnaj atyre që besojnë. O Zoti ynë! Ti je me të vërtetë i butë e mëshirëplotë!” A nuk i ke parë ata të cilët hipokrizojnë, u thonë vëllezërve të vet mosbesimtarë nga ithtarët e librit “Nëse ju përziheni edhe ne gjithsesi do të dalim me ju dhe te ju kurrë askujt nuk i përulemi, e nëse luftohet kunëdr jush ne me siguri do t’ju ndihmojmë! Porse All-llahu dëshmon se ata janë me të vërtetë gënjeshtarë. Sikur të jenë të përzënë, këta nuk do të dilnin me ata, edhe nëse luftohet kundër tyre, ata nuk u ndihmojnë, por edhe sikur do t’u ndihmonin, ata me siguri do të iknin dhe nuk do t’u ndihmohet. Më shumë u frikësohen juve se All-llahut. Ajo për shkak se ata janë një popull që nuk kuptojnë. Ata nuk do të luftojnë kundër jush të gjithë, përveç në qytetet e fortifikuara ose pas mureve. Forca e tyre është e madhe ndër veti. Ti kujton se janë të bashkuar, por në zemër janë të përçarë. Kjo është për shkak se ata janë një popull që s’marrin vesh. Sikur ata përpara atyre, jo fort moti, shijuan pasojat e punës së tyre dhe ata kanë dënim të dhembshëm, Sikur djalli kur i tha njeriut: “Moho”! por kur ai mohoi, atëherë i thotë: “Unë heq dorë prej teje, unë i frikësohem All-llahut, Zotit të botërave”. Kurse përfundimi i të dyve është: të dy përgjithmonë janë në zjarr. Ai është shpërblim i mizorëve. O besimtarë, frikësohuni All-llahut dhe secili le të shikojë se çka ka bërë për nesër. Frikësohuni All-llahut! Me të vërtetë All-llahu është i informuar se çka punoni. Mos u bëni si ata që e harruan All-llahun dhe Ai i bëri të harrojnë vetveten. Ata janë të mbrapshtë. Nuk janë të barabartë banorët e xhehennemit dhe banorët e xhennetit. Banorët e xhennetit janë ata që kanë arritur sukses. Sikur këtë Kur’an t’ia kishim zbritur ndonjë mali do ta kishe parë si përulet dhe si coptohet nga frika e All-llahut. Ata janë shembuj që ua sjellim njerëzve, ndoshta mendojnë! Ai është All-llahu i cili, nuk ka tjetër Zot përveç atij, di të padukshmen dhe të dukshmen. Ai është i gjithmëshirshëm, mëshirëplotë. Ai është All-llahu i cili, s’ka tjetër Zot veç atij, sunduesi absolut, i pastër, paqëdashës, garanton siguri, nën kujdesin e të cilit është çdo send; i Forti, i Madhërishmi, krnar. Qoftë lartësuar All-llahu nga ata që i bëjnë shok! Ai është All-llahu krijues, shpikësi, formësuesi. Ai ka emrat më të bukur. Atë e lartëson çdo send që është në qiej dhe në tokë. Ai është i Forti, i Urti. O besimtarë, mos e merrni përmik armikun tim dhe tuajin duke u shprehur dashuri e ata mohojnë të vërtetënn që ju ka ardhur juve. Ata e përzënë Profetin edhe juve që i besoni All-llahut, Zotit tuaj. E nëse dilni për të luftuar në rrugën time dhe për të lypur kënaqësinë time, atyre ju shprehni dashuri fshehtazi kurse unë e di se çka fshihni dhe çka shpallni haptazi. Dhe kushdo prej jush që vepron ashtu, ai ka humbur rrugën e drejtë. Nëse ju befasojnë, ata do të bëhen armiq tuaj, do të shtrijnë duart dh gjuhët e tyre kah ju plot smirë, sepse kanë dëshiruar që të bëheni mosbesimtarë. Nuk do t’iu bëjë dobi as farefisi as fëmijët tuaj. Ditën e Kijametit, All-llahu do t’iu ndaj ndërmjet veti. All-llahu sheh se çka punoni. Tek Ibrahimi dhe ata që ishin bashkë me të keni pasur, njëmend, shembull të bukur, kur i thanë popullit të vet: “Ne heqim dorë nga ju dhe ata që i adhuroni ju, në vend të All-llahut. Juve nuk ju besojmë dhe ndërmjet nesh dhe jush filloi armiqësi dhe urrejtje e përhershme, derisa të mos i besoni All-llahut, vetëm Atij”. Përveç fjalës së Ibrahimit, babait të vet: “Gjithsesi do të kërkoj falje për ty, por unë nuk kam mundësi për kurrgjë te All-llahu. O Zoti ynë! Tek Ti jemi mbështetur, Ty të drejtohemi dhe te Ti është kthimi. O Zoti ynë! Mos na vë në sprovë me mosbesimtarët dhe falna, o Zoti ynë, se ti je me të vërtetë i fuqishëm i urtë”. Pa dyshim tek ata keni pasur shembull të mirë kush shpreson në takimin me All-llahun dhe Ditën e gjykimit, por kush ia kthen shpinën, ani, All-llahu, Ai është me të vërtetë i pasur, i denjë për lavdatë. Ndoshta All-llahu do të vejë dashuri ndërmjet jush dhe atyre, nga ata, me të cilët keni armiqësi. All-llahu është i gjithëfuqishëm, All-llahu fal, është mëshirëplotë. All-llahu nuk ju ndalon të silleni mirë dhe me drejtësi ndaj atyre që nuk ju luftojnë për shkak të fesë dhe nuk ju përzënë nga shtëpitë tuaja. Me të vërtetë All-llahu i do të drejtët. Vetëm se All-llahu ju ndalon t’i konsideroni miq ata që luftojnë kundër jush për shkak të fesë dhe u përzënë nga shtëpitë tuaja dhe ndihmojnë të jeni të përzënë. Pra ata që i konsiderojnë këta për miq, ata janë kriminelë. O besimtarë! Kur t’iu vijnë besimtaret si emigrante, ju verifikoni ato, por All-llahu e di më së miri besimin e tyre. Nëse i njihni si sesimtare, mos ua ktheni mosbesimtarëve. Ato nuk u lejohen atyre as ata u lejohen këtyre. Jepnu atë që kanë shpenzuar dhe nuk e keni mëkat të kurorëzoheni me ato pasi që t’iu jepni mehrin. Mos i mbani politeistet nën kurorë! Kërkoni atë çka e keni dhënë, por edhe ata le të kërkojnë çka kanë shpenzuar. Ai është gjykim i All-llahut. Ai gjykon ndërmjet jush. All-llahu është shumë i dijshëm e i urtë. Nëse ndojë prej grave tuaja shkon te mosbesimtarët, dhe u vjen rasti juve, atëherë atyre që u kanë shkuar gratë jepnu aq sa kanë shpenzuar ato për mehr. Frikësohuni All-llahut të cilit ju i besoni. O Profet, kur të vijën besimtarët që të obligohen para teje se nuk do t’i bëjnë shok All-llahut asnjësend, dhe se nuk do të vjedhin, nuk do të bëjnë amoralitet, se nuk do t’i mbysin fëmijët e vet dhe se nuk do të gënjejnë duke shpifur me çka kanë në duar dhe këmbët e tyre dhe se nuk do të kundërshtojnë në çka dihet, prano obligimin e tyre dhe lute All-llahun t’i falë. Me të vërtetë All-llahu fal, është mëshirëplotë. O besimtarë! Mos merrni për miq një popull tek i cili All-llahu është i hidhëruar. Ata e kanë humbu shpresën për botën e ardhshme, siç e kanë humbur mosbesimtarët (për ringjallje) në ata, të cilët kanë vdekur më përpara. All-llahun e lartëson çka ka në qiej dhe çka ka në tokë, Ai është i fortë, i urtë. O besimtarë, përse flisni atë çka nuk e punoni? Sa e urrejtur është tek All-llahu të flisni atë çka s’e bëni! All-llahu me siguri i do ata të cilët luftojnë për hir të tij në radhë si mure të fortifikuara. Kur i tha Musa popullit të vet: “O populli im, përse më mundoni kur e dini mirë se unë jam Profeti i All-llahut te ju!” Dhe kur ata ia kthyen shpinën All-llahu i largoi edhe zemrat e tyre se All-llahu nuk drejton në rrugë të drejtë popullin e lig. Dhe kur Isai, i biri i Merjemes, tha: “O izraelitë, unëjam te ju i dërguar i All-llahut për të vërtetuar Tevratin e shpallur përpara meje dhe t’iu përgëzojë për Profetin, i cili do të vijë pas meje emrin e ka Ahmed, dhe kur u solli argumente të qarta, ata thanë: “Kjo është magji e qartë!” E kush është më kriminel se ai i cili për All-llahun shfaq gënjeshtra, kurse ai i thërret në fenë islame. Hej! All-llahu nuk udhëzon në rrugë të drejtë popullin që bën padrejtësi. Ata dëshirojnë që dritën e All-llahut ta fikin me gojët e tyre, kurse All-llahu e përsos dritën e tij, edhe pse mosbesimtarët e urrejnë. Ai është i cili dërgon Profetin e vet me udhëzime dhe fe të vërtetë për ta shquar mbi të gjitha fetë, anipse politeistëve nuk u pëlqen. O besimtarë, a doni t’ju udhëzoj në një tregti që do t’iu shpëtojë nga vuajtja e dhembshme. Besoni në All-llahun dhe Profetin e tij dhe luftoni në rrugë të All-llahut me pasurinë tuaj dhe jetën tuaj, kjo është më mirë për ju, nëse e dini. Ai do t’ua falë mëkatet tuaja dhe do t’iu shpjerë në xhennete, ku rrjedhin lumenj, dhe në pallate të bukura, në kopshte të bukura të Adnit; ai është sukses i madh. Edhe të tjera ndihma që ju i dëshironi nga All-llahu dhe fitore të afërt! Prandaj, përgëzoni besimtarët! O besimtarë, jini ndihmëtarë të All-llahut, siç u pat thënë Isai i biri Merjemes dishepujve: “Kush po më ndihmon për hirë të All-llahut”? “Ne do të ndihmojmë fenë e All-llahut” – i thanë dishepujt. Dhe një grup nga izraelitët e besuan, e një grup tjetër mohuan. Ndërsa ne i përkrahëm ata që besuan kundër armiqëve të tyre dhe dolën ngadhnjimtarë. Çka ka në qiej dhe në tokë e lartëson All-llahun, sunduesin, të shenjtin, të fortin, të urtin! Ai është i cili u dërgoi analfabetëve një Profet nga mesi i tyre, t’ua lexojë ajetet e tij, t’i pasurojë dhe t’ua mësojë librin dhe urtësinë, anipse më heët kanë qenë në humbje të hapët, Edhe të tjerët nga mesi i tyre të cilët ende nuk kanë arritur, Ai është i fortë i urtë. Ajo është mirësi e All-llahut që Ai ia jep kujt të dojë, dhe All-llahu ka mirësi të madhe. Shembulli i atyre që janë ngarkuar të veprojnë me Tevrat dhe nuk kanë vepruar ashtu është si shembulli i gomarit që bart libra. Po sa shembull i keq është ai i popullit që mohon argumentet e All-llahut! All-llahu nuk udhëzon në rrugë të drejtë popullin kriminel. Thuaj: “O ebrej, nëse konstatoni se ju jeni të dashur të All-llahut nga tërë njerëzit tjerë, atëherë dëshironie vdekjen nëse jeni të sinqertë”, Por nuk do ta dëshirojnë kurrë për shkak të asaj që kanë përgatitur duartë e tyre. All-llahu i di mirë mizorët. thuaj: “Vdekja prej së cilës ikni, me të vërtetë do t’iu arrijë. Pastaj do të ktheheni tek Ai i cili e di të padukshmen edhe të dukshmen, dhe do t’iu informojë se çka keni punuar”. O besimtarë, kur të thirret për namazin e ditës së xhumasë, lini shitblerjen dhe shpejtoni të falni namazin ajo është më mirë për ju, në qoftë se e dini. Dhe kur të kryhet namazi atëherë shpërndahuni nëpër toka dhe kërkoni mirësinë e All-llahut dhe përmendne All-llahun shpesh, ndoshta do të shpëtoni. Por kur ata shohin ndonjë tregti apo dëfrim vërsulen atje dhe ty të lënë të qëndrosh në këmbë. Thuaj: “Ajo çka është tek All-llahu është më e mirë se zbavitja dhe tregtia”, sepse All-llahu është furnizues më i mirë. Kur të vijnë hipokritët të thonë: “Ne dëshmojmë se ti je, me të vërtetë, Profet i All-llahut” edhe All-llahu e di se ti je njëmend Profet i Tij, porse All-llahu dëshmon se hipokritët janë me siguri rrenacak. Ata betimin e tyre e shfrytëzojnë si mbrojtje dhe shmangen nga rruga e All-llahut. Është shumë keq, njëmend, çka bëjnë ata! Ajo është nga se ata besuan e pastaj mohuan, prandaj u vulosën zemrat e tyre dhe ata më nuk kuptojnë. Kur i shikon ata, pamja e tyre të mahnit, por kur flasin, ti i dëgjon fjalët e tyre, mirëpo ata janë sikur shtylla të zbrazëta dhe mendojnë se çdo thirrje është kundër tyre. Ata janë armiq, andaj ruaju prej tyre! Ku po shkojnë, All-llahu i vraftë! Dhe kur u thuhet: “Ejani, Profeti i All-llahut do të kërkojë falje për ju”, ata luajnë kokat e tyre dhe ti i sheh se largohen, se ata janë arrogantë. Për ata është një lloj, u lute ti për ata apo nuk u lute, All-llahu me siguri nuk udhëzon në rrugë të drejtë popullin e mbrapshtë. Ata janë që thonë: “Mos u jepni kurrgjë atyre që janë me Profetin e All-llahut, derisa të largohen”. Pasuria e qiejve dhe e tokës janë të All-llahut, por hipokritët nuk e marrin vesh. Ata thonë: “Nëse kthehemi në medine gjithsesi të fortit kanë për t’i përzënë prej aty më të dobëtit!” Por forca është e All-llahut dhe Profetit të tij dhe e besimtarëve, por hipokritët s’e dinë. O besimtarë, le të mos u largojë pasuria dhe fëmijët tuaj vëmendjen nga All-llahu. Kush bën ashtu, hej, ata janë të humbur. Dhe shpërndani prej asaj që Ne ju furnizojmë para se t’i vijë vdekja ndonjërit prej jush, e të thotë: “O Zot, sikur të më presësh edhe pak do të jap lëmoshë dhe të bëhem nga të mirët”. All-llahu, me siguri, nuk do t’ia vonojë askujt kur t’i vijë momenti i vet, dhe All-llahu e di mirë se çka punoni. All-llahun e lartësojnë çka ka në qiej dhe në tokë, të Atij janë sundimi dhe falënderimi. Ai ka mundësi për çdo send. Ai është i cili ju ka krijuar dhe nga ju ka besimtarë dhe mosbesimtarë. Kurse All-llahu sheh mirë se çka punoni. Ka kriuar qiejt dhe tokën me urtësi, u jep juve formën dhe ju bën me fizionomi të bukur, te Ai të gjithë do të kthehen. E di se çka ka në qiej dhe në tokë, dhe di çka fshihni edhe se çka shfaqni. All-llahu i di çka ka në krahëror. A nuk ju erdhi lajmërimi për ata që kishin mohuar më herët dhe shijuan pasojat e sjelljeve të veta, kurse i pret edhe dënimi i dhembshëm. Për shkak se kur profetët e tyre u sillnin fakte të qarta ata thonin: “A neve të na udhëzoj njeriu i thjeshtë”? Prandaj, mohuan dhe ia kthyen shpinën, por All-llahu s’ka nevojë për askë. All-llahu është i pasur dhe i denjë për lavdatë! Mosbesimtarët konstatojnë se nuk do të ringjallen. Thuaj: “Po, pasha Zotin tim, pa dyshim do të ringjallen, dhe për ate se çka keni punuar, gjithsesi do të informoheni!” Ajo është leht për All-llahun. Prandaj, besoni All-llahut dhe Profetit të tij dhe në dritën që e kemi zbritur. All-llahu është i informuar se çka bëni. Atë ditë kur Ai t’iu tubojë në ditën e tubimit, do të jetë ajo ditë e vetëmashtrimit. Ai do t’i mbulojë veprat e këqia të atyre që i kanë besuar All-llahut dhe kanë bërë vepra të mira; dhe do ta shpjer në kopshte ku do të rrjedhin lumenj. Aty do të jenë përgjithmonë. Ai është sukses i madh! Kurse ata që kanë mohuar dhe i kanë përgënjeshtruar argumentet Tona, ata janë banorë të zjarrit, ku do të mbesin përgjithmonë – po vendbanim i tmerrshëm është ai! Asnjë fatkeqësi nuk ndodh pa lejen e All-llahut dhe kush i beson All-llahut, Ai do ta udhëzojë zemrën e atij, All-llahu e di mirë çdo send. Dhe përuluni All-llahut edhe nderoni Profetin, por nëse ia ktheni shpinën, ani, detyrë e Profetit tonë është vetëm shpallja haptazi. All-llahu është që nuk ka Zot tjetër veç atij, dhe besimtarët le t’i mbështeten vetëm All-llahut. O besimtarë, s’ka dyshim se edhe në mesin e grave tuaja dhe fëmijëve tuaj keni armiq, prandaj ruajuni prej tyre! Po nëse ju i arsyetoni ua mbuloni dhe i falni ani edhe All-llahu fal dhe është mëshirëplotë. Pasuria dhe fëmijët tuaj janë vetëm sprovë kurse tek All-llahu ka shpërblim të madh. Prandaj, shprehni devotshmëri All-llahut sa të mundeni; dëgjoni dhe përkuluni edhe shpërndani lëmoshë për të mirën tuaj. Kush i ruhet lakmisë (grykësisë) së vet, ata janë që po shpëtojnë. Nëse i jepni hua All-llahut, hua të mirë, Ai do t’ua kthejë shumfish dhe do t’iu falë, se All-llahu është mirënjohës dhe i butë. Ai di të padukshmen dhe të dukshmen. I forti dhe i urti. O Profet, kur t’i lëshoni gratë, lëshoni në kohën e “iddetit”, llogaritne atë dhe frikësohuni All-llahut, Zotit tuaj, mos i përzini nga banesat e tyre, por edhe ato le të mos dalin, vetm në qoftë se bëjnë haptazi amoralitet. Këto janë dispozita të All-llahut. Kush i kapërcen kufijt e All-llahut i ka bërë dëm vetvetes. Ti nuk e di, ndoshta All-llahu pas kësaj afron ndonjë tjetër mundësi. Dhe kur arrinë koha e pritjes së tyre, ose mbani si ka hije ose ndahuni prej tyre si ka hije, dhe si dëshmitarë merrni dy vetë të drejtë nga mesi juaj dhe dëshminë bëne për All-llahun! Kështu këshillohet, ai që i beson All-llahut dhe Ditës së Kijametit, e ai që i ruhet All-llahut, për atë ka rrugëdalje, Dhe do ta furnizojë prej nga nuk e kujton fare. Kush mbështetet tek All-llahu, Ai i mjafton. Ai pa dyshim e zbaton urdhërin e vet, All-llahu çdo sendi ia ka caktuar afatin. Kurse, ata, gratë e të cilëve, që nuk e kanë në rregull pastrimin mujor (menstruacionet), në mos e paçi ditur, “iddeti” i tyre është tre muaj, sikurse edhe ato që nuk kanë pasur menstruacion. Shtatzënat presin deri sa të lindin. Kush i ruhet All-llahut, Ai do t’ia lehtësojë punën e tij. Ja, këto janë dispozitat e All-llahut që ua shpallë juve, kush i ruhet All-llahut, Ai do t’ia neutralizojë veprat e këqia të tij dhe to t’ia rritë shpërblimin. Le të banojnë ku banoni edhe ju, sipas mundësive tuaja, dhe mos u bëni dëm me qëllim që t’i ngushtoni. Nëse janë me barrë furnizoni deri sa të lindin; e nëse u japin gji fëmijëve tuaj, atëherë atyre jepuni shpërblimin e vet dhe merruni vesh në mes veti. E në qoftë se keni vështirësi, atëherë le t’u jep gji tjetra. Ai që ka, le të shpenzojë sipas pasurisë së vet, por edhe si që është në skamje le të shpenzojë nga ajo që i ka dhënë All-llahu, sepse All-llahu nuk ngarkon askë më tepër se sa i ka dhënë. All-llahu me siguri pas një vështirësie bën lehtësimin. Po sa katunde kanë fut veshtë në lesh nga urdhërat e Zotit të vet dhe profetëve të Tij, Ne do të kërkojmë prej tyre, rreptësisht, që të japin llogari dhe do t’i dënojmë me dënim të tmerrshëm. Aat shijojnë dënimin për sjelljet e veta dhe përfundim i saj është shkatërrimi. All-llahu ka përgatitur për ata dënim të rëndë, prandaj frikësohuni All-llahut, ju që keni mendjen dhe që besoni! All-llahu juve u ka dërguar shpallje, Një Profet i cili iu shpalon argumentet e qarta të All-llahut për t’i nxjerrë, ata që besojnë dhe bëjnë vepra të mira, nga terri në dritë. Dhe kush i beson All-llahut dhe bën vepra të mira do ta shpjerë në xhenete kur rrjedhin lumenj dhe aty do të mbesin përgjithmonë e jetë, All-llahu atij ia bën furnizimin shumë të mirë. All-llahu është Ai i cili ka krijuar shtatë qiej dhe në tokë të ngjashëm me ata (qiejt), urdhëri u referohet tëgjithë atyre për ta ditur se All-llahu ka forcë për çdo send dhe All-llahu me të vërtetë ngërthen dituri për çdo send. O Profet, përse ia ndalon vetvetes atë që ta ka lejuar All-llahu, atë që të është lejuar për të kënaqur gratë tuaja? All-llahu fal dhe është mëshirëplotë. All-llahu ua ka përcaktuar kompensimin për betimet tuaja. All-llahu është Zoti juaj, Ai është shumë i dijshëm e i urtë. Kur Profeti njërës nga gratë e veta i kumtoi një fshehtësi porse ajo e shpalli atë, mirëpo A, llahu këtë ia tregoi këtij. Ai një pjesë ia kumtoi, kurse tjetrën e heshti, dhe kur e njoftoi atë (gruan) lidhur me këtë lajm ajo tha: “Po ty kush ta tha këtë”? Ai i tha: “Më lajmëroi mua i gjithdijshmi, i informuari”. Nëse ju të dyja pendoheni tek All-llahu, zemrat tuaja janë përulur, e nëse paraqiteni të dyja kundër tij, ani, All-llahu është mbrojtës i tij, edhe Xhibrili edhe besimtarët e ndershëm; e pas kësaj paraqiten edhe të tërë engjujt (si ndihmëtarë). Nëse ai ju lëshon, ndoshta atij, Zoti i tij, do t’i japë, në vend tuajin, gra më të mira se ju: besnike All-llahut, besimtare, të dëgjueshme, që pendohen e që adhurojnë All-llahun, agjërojnë, të veja dhe beqaresha. O besimtarë, ruanie veten dhe familjen tuaj nga zjarri, lëndë djegëse e të cilit janë njerëzit dhe gurët, të cilin do ta ruajnë engjujt të rreptë dhe të fortë. Nuk u kundërvihen asaj që i urdhëron All-llahu dhe veprojnë si janë të urdhëruar. O ju që nuk keni besuar, sot mos kërkoni arsyetim. Ju shpërbleheni vetëm me atë çka keni punuar. O besimtarë! Pendohuni tek All-llahu me sinqeritet të thellë, ndoshta Zoti juaj i neutralizon veprat tuaja të këqia dhe do t’iu shtie në xhenete, ku do të rrjedhin lumenj, atë ditë kur All-llahu nuk do ta turpërojë Profetin dhe ata të cilët kanë besuar bashkë me te. Drita e tyre shetit përpara tyre dhe nga ana e djathtë. “Zoti ynë, - do të thonë, - përsose dritën tonë dhe na e fal se Ti, me të vërtetë, ke mundësi për çdo send!” O Profet, lufto mosbesimtarët dhe hipokritët dhe qëndro i ashpër ndaj tyre! Vendbanimi i tyre është xhehennemi, po sa vendbanim i tmerrshëm është ai! Atyre që kanë mohuar, All-llahu u sjell si shembull gruan e Nuhit dhe të Lutit; ishin nën kurorë me dy robë të mirë nga robërit Tanë, por ato dyja tradhtuan, prandaj ata dy tek All-llahu kurrgjë nuk mund tu ndihmojnë, dhe do t’u thuhet: “Hyni ju dyja në zjarr me të tjeët që po hyjnë”! Kurse për ata që besojnë, All-llahu si shembull u sjell gruan e Faraonit, kur tha: “O Zoti im, ndërtoma një shtëpi, te Ti, në xhennet dhe shpëtom nga Faraoni dhe sjelljet e tij dhe më shpëto nga populli mizor!” Dhe Merjemen, të bijën e Imranit, e cila e ruajti virgjinitetin e saj, ndërsa ne aty krijuam jetë (mbeti shtatëzanë), u besoi fjalëve dhe librave të Zotit të vet dhe ishte nga ato të përulurat. Qoftë bekuar Ai i cili ka në duartë e veta sundimin, dhe Ai ka forcë për çdo send, I cili ka krijuar vdekjen dhe jetën që t’iu provojë se cili prej jush bën vepra më të mira. Ai është i fortë, ai fal, I cili i krijo shtatë qiej në kate dhe nuk sheh kurrfarë kontrastesh në krijimin e të gjithmëshirshmit, pa shiko edhe njëherë; sheh ndonjë plasaritje, Pastaj, prapë shiko, shumë herë, shikimi do të kthehet i përulur dhe i lodhur. Ne e kemi zbukuruar qiellin e kësaj bote me kandila (yje) dhe ata i kemi bërë si gurë për të goditur djajtë. Për ata kemi përgatitur dënim në zjarr, Kurse për ata që mohojnë Zotin e vet, dënimi është me xhehennem; sa vendbanim i tmerrshëm është ai! Kur të hudhen në te do t’ia dëgjojnë ushtimën e tij, dhe si vlon, Gati sa nuk çëlcasin nga zemrimi. Sa herë që ndronjë grup të hudhet në të, rojtarët e tij do t’i pyesin: “A nuk ju erdh juve qortues (profet)?” Po, si jo – do të thonë – na pat ardhur një Profet, porse ne e përgënjeshtruam dhe thoshim: “All-llahu nuk ka shpallur kurrgjë, ju jei në humbje të madhe!” Dhe do të thonë: “Të kishim dëgjuar dhe të kishim pasur mend, nuk do të ishim në mesin e banorëve të flakës”. dhe do t’i pranojnë mëkatet e veta, prandaj qofshin larg banorët e flakës! Ata që i frikësohen Zotit të vet edhe fshehurazi, për ata ka falje dhe shpërblim të madh. Ju flisni ndo fshehtazi ndo me zë, Ai e di se çka ka në zemra. A nuk e di Ai i cili e ka krijuar dhe që njeh çdo send në hollësi!? Ai i cili ua ka bërë tokën të përshtatshme, andaj ecni nëpër te dhe ushehuni me furnizimet e tij. Pas ringjalljes shkohet te Ai. A mos keni garancë se Ai, i cili sundon qiellin, nuk do t’iu fusë në tokë, kur ajo të fillojë të dridhet? Ose, a keni garancë se Ai, i cili sundon qiellin, nuk do të lëshojë mbi ju furtunë me gurë? Atëherë do ta mirrni vesh si është qortuesi! Patën mohuar edhe përpara atyre, po çfarë ishte dënimi im se! A nuk i shohin ata zogjtë përmbi krye në radhë se si i hapin dhe i palojnë krahët! Ata nuk i mban askush përveç i gjithmëshirshmi, Ai njëmend e sheh mirë çdo send. Ose, kush është ai i cili do të jetë ushtria juaj që t’ju ndihmojë, përveç të gjithmëshirshmit? Vetëm se mosbesimtarët janë të mashtruar. Ose, kush është ai që do t’iu ushqejë, nëse ai e ndal furnizimin e vet? Mirëpo, ata janë këmbëngulës në arrogancë e mendjemadhësi. A është në rrugë më të drejtë ai i cili ecë me fytyrë rrëshqanas apo ai i cili ecë drejt (vertikalisht) rrugës së drejtë? Thuaj: “Ai është i cili u ka krijuar në fillim, u pajisë me të dëgjuar, të parë dhe mendje, por ju jeni pak mirënjohës”. Thuaj: “a është i cili ju ka shpërndarë nëpër tokë dhe te Ai do të mblidheni”. Kurse ata thonë: “Kur më njëherë, ai premtim, nëse flisni të vërtetën?!” Thuaj: “Vetëm All-llahu e di, kurse unë jam vetëm që t’iu tërheq vërejtjen haptazi”. Kur ta shohin mjerimin, fytyrat e atyre të cilët kanë mohuar do të nxihen dhe do të thuhet: “Ja, kjo është ajo që e keni lypur me ngulm”! Thuaj: “A shihni, nëse All-llahu më zhduk mua dhe ata që janë me mua, apo na mëshiron, mosbesimtarët kush do t’i mbrojë nga vuajtja e padurueshme?” Thuaj: “Ai është i Gjithmëshirshmi, Atij i besojmë dhe tek Ai mbështetemi, e ju do ta merrni vesh kush është në humbje flagrante”. Thuaj: “Më tregoni nëse u shterren ujërat, kush do t’iu japë ujë të rrjedhshëm?” Nun. Pasha lapsin dhe atë çka shkruajnë, Ti, me mëshirën e Zotit tënd, nuk je i marrë; Ti me siguri do të kesh shpërblim të vazhdueshëm, Sepse ti je, me të vërtetë, me moral; të lartë. Do ta shohësh edhe ti, a edhe ata do ta shohin, Cili prej jush është i marrë? Zoti yt e di më së miri se kush ka devijur nga rruga e tij dhe Ai i di mirë të udhëzuarit. Prandaj mos i përfill përgënjeshtarët. Ata dëshirojnë që ti të gënjesh e të gënjejnë edhe ata. Prandaj, mos dëgjo asnjë betues të nënçmuar, Shpifës, që vetëm bart fjalët e huaja, Penguesin për vepra të mira, mëkatmadhin, Zemërprishurin madje edhe kopil, Vetëm se ka pasuri dhe shumë djem. E kur i kumtohen ajeet tona, thotë: “Këto janë legjenda të lashta!” Atë do ta shënojmë në hundë. Ata i kemi vënë në sprovë, siç patëm vënë në sprovë pronarët e kopshtit kur u betuan se me siguri herët në agim do ta vjelin. Por nuk thanë: “Në dashtë Zoti!” Dher deri sa ata flinin, atë (kopshtin) e vizitoi një grup vizitorësh nga Zoti yt. Dhe gdhini i vjelur, Ndërsa ata në agim e thërrisnin njëri-tjetrin, “hpejtoni te arat tuaja, nëse doni t’i vilni”! Dheu nisën duke përshpëritur në mes veti, Sot kurrsesi mos t’iu hyjë aty ndonjë i varfër. Dhe shkuan, të vendosur përzbatimin (e asaj që thanë), Por kur e panë, thanë: “Ne paskeshim dështuar!” për më tepër edhe jemi dëmtuar (rjepur). Njëri, si mëi miri i tyre, tha: “A nuk ju kam thënë, përse nuk falenderoni?” “Qoftë lartësuar Zoti ynë – thanë, - ne pa dyshim kemi qenë mizorë”! Dhe pastaj filluan të qortojnë njëri-tjetrin. “Të mjerët ne! – thonin – Ne me të vërtetë kemi qenë të shfrenuar. Zoti ynë mund të na jap më mirë se ajo, ne vetëm te Zoti ynë shpresojmë!” Ashtu ka qenë dënimi, kurse dënimi i botës tjetër është edhe më i madh, ta dinë! Nuk ka dyshim se të devotshmit do të kenë te Zoti i tyre kënaqësi të xhennetit. “A mos sillemi njëlloj me musimanët si me mëkatarët? Çka është me ju, si po gjykoni?” A keni, ndoshta, libër prej nga mësoni, Se do të keni ate çka e pëlqeni ju? Ose ju kemi dhënë besën me asi betimi që vlen deri në ditën e kijametit, se do të keni çka ju e caktoni? Pyeti ata: “kush ua garanton këtë?” Ose, mos ata kanë shokë? Po le t’i sjellin shokët e vet nëse flasin të vërtetën! Atë dië kur të shpallet çdo send dhe të thirren për të bërë sexhde e ata nuk do të munden. Me shikime të varura dhe me poshtërsi mbuluar, se kanë qenë të thirrur të bijnë në sexhde deri sa kanë qenë të shëndoshë. Prandaj, më le mua edhe ata, të cilët e mohojnë këtë Fjalë (Kur’an). Ne dalëngadal, do t’i afrojmë te dënimi prej nga nuk presin. Edhe afat do t’u japim, sepse dënimi im është shumë i fortë. A lyp ti prej tyre shpërblim, e janë të ngarkuar me ndonjë borxh? Apo ata posedojnë ndonjë fshehtësi që ata e shkruajnë? Ti duro deri në caktimin e Zotit tënd dhe mos u bën si ai i peshkut (Junusi) që u lut i zemëruar. Dhe sikur të mos i mbërrinte mëshirë e Zotit të tij do të isht ehudhur në vend të shkretë dhe i urrejtur, Por Zoti i tij e ka zgjedhur dhe e ka bërë një nga ata të mirët. Mosbesimtarët gati sa nuk të shafisin me shikimet e tyre, kur dëgjojnë qortimin (Kur’anin) dhe thonë: “Ai me siguri është i marrë”! Ai nuk është tjetër vetëm se vërejtje për tërë botërat! Momenti i fundit, Ç’është momenti i fundit i (pashmangshëm), Çka të tregon se ç’është momenti i fundi? Themud dhe Ad e përgënjeshtruan shkatërrimin e botës, Prandaj Themud u shfaros me ushtimë, Kurse Ad është shfarosur me furtunë vërshëlluese, Që e leshoi kundër atyre shtatë netë e tetë ditë pa ndërprerë dhe ke parë në te njerëz të lëvarur sikur trupa të trashë hurmash. A e sheh, ka mbetur kush prej tyre? Edhe Faraoni dhe ata para tij, mëkatarë, kanë gabuar. Dhe janë ngritur kundër Profetit të Zotit të vet, andaj Ai i dënoi me dënim të rëndë. Ne juve, kur u përmbyti uji, të tërëve u kemi bartë në anije, Për t’ua bërë atë si këshillë që do ta ruajë veshi që dëgjon Dhe kur të fryhet në sur vetëm një herë. E toka me kodra të ngrihet edhe menjëherë të thërrmohen. Atë ditë do të ndodhë momenti i fundit (kijameti). Edhe qielli do të çahet. Atëherë ai do të jetë i thyeshëm. Edhe engjujt, etë, atë ditë do të qëndrojnë në skaje të tij e përmbi vete do të bartin fronin e Zotit tënd. Atë ditë do të jeni të eksponuar dhe asnjë fshehtësi juaja nuk mbetet e fshehtë. Ai të cilit do t’i jipet libri në dorën e djathtë të tij, do të thotë: “Qe, lexomani librin tim! Unë kam menduar me kohë se do të jap llogari”. dhe ai do të jetë fatlum, Në një xhenet të lartë, Frytet e të cilit varen mbi krye. Hani dhe pini, u bëftë mirë, sepse ju në ditët e kaluara e keni fituar këtë. Kurse ai të cilit libri i jipet në dorë të majtë, do të thotë: “Ku shtë ai fat të mos m’ishte dhënë fare libri. Dhe të mos disha çfarë është llogaria ime. Ku është ai fat të isha shporrur; Pasuria ime kurrgjë nuk më ndihmon E forca më ka humbur!” Merrni dhe farkoni Atë, pastaj digjne në zjarr, E pastaj lidhne me zinxhirë të gjatë shtatëdhjetë kutë, Sepse ai nuk besonte në All-llahun e madh, Dhe nuk ka kontribuar për t’u ushqyer varfnjaku. prandaj, ai sot këtu nuk ka mi, As ushqim tjetër përveç të lanave, Që nuk i han kush përveç mëkatarëve. Po betohem në atë që e shihni. Ai është, njëmend, fjalë e shpallur e Profetit fisnik, Dhe në atë që nuk i shihni, Dhe nuk është fjalë e ndonjë poeti, por ju pak kush besoni! Dhe as fjalë të ndonjë magjistari, por ju pak mendoni. Është shpallje nga Zoti i botërave. E sikur të shprehte lloj-lloj fjalësh për ne, Do ta kishim kapur për dorën e djathtë, E pastaj do t’i pritnim damarin e qafës. Dhe askush prej jush nuk do të mund t’i ndihmojë. Ai (Kur’ani) është mësim për të devotshmit, Ndërsa ne e dimë me siguri se në mesin tuaj ka përgënjeshtarë, Dhe ai është shkak i vuajtjes së mosbesimtarëve, Kurse ai është e vërtetë e fortë, Prandaj, ti lartëso emrin e Zotit tënd të madhërishëm! Dikush ka pyetur për dënimin që zbatohet Ndaj mosbesimtarëve – atë s’e mbron dot kush Nga All-llahu, Zoti i qiejve, Atje ngjiten engjujt dhe Ruhi (Xhibrili) në një ditë që zgjatë pesëdhjetë mijë vjet, Prandaj duro si ka hije, pa ankime. Atyre u duket se është larg, Kurse Ne e shohim se është afër: Atë ditë kur qielli të bëhet si fundrrinë rrëshire, Kurse malet të bëhen si lesh i lënuar, Dhe nuk pyet miku për mik, Do t’u mundësohet të shihen. Mëkatari dëshiron që atë ditë ta kompenzojë veten (lirojë) nga dënimi i asaj dite me fëmijët e vet, Edhe me bashkëshorten e vet, dhe vëlla të vet, Edhe me familje të vet që e ka strehuar, Dhe kush është në tokë, të gjithë së bashku, e ta shpëtojë, Kurrsesi! Ajo është këndellje, Që rrëmben çdo pjesë, E thërret atë që ka kthyer shpinën dhe ka ikur, Edhe ka tubuar e ka fshehur. Njeriu, me të vërtetë, është krijuar i pangopur, Kur e godit e keqja – është i pikëlluar – E kur e godit e mira – është refuzues, Me përjashtim të atyre që falen, Të cilët në namazet e tyre janë korrektë, Edhe ata që në pasurinë e tyre kanë një pjesë të caktuar për lypsin dhe për (nevojtarin) që nuk lyp, Edhe ata që e vërtetojnë Ditën e kijametit; Dhe ata të cilët frikësohen nga dëhimi i Zotit të tyre, Se nga dënimi i Zotit të vet, njëmend, askush nuk është i sigurt, Edhe ata të cilët ruajnë vendet e turpshme – Vetëm për gratë e veta ose për ata që i kanë pasur nën mbikqyrjen e tyre. Ata, me të vërtetë, nuk qortohen, Dhe kush kërkon përtej kësaj, ata janë njëmend ligjshkelës, Dhe ata të cilët i ruajnë e kujdesen për gjërat që u janë besuar dhe marrëveshjet e tyre, Dhe ata të cilët qëndrojnë pas dëshmive të veta, Edhe ata të cilët në namazin e tyre janë pedantë. Ata do të jenë tënderuar në xhennet. Ç\’është me mosbesimtarët që po të vërsulen ty; Nga e djathta dhe e majta, në grupe? A lakmon secili prejt yre për të hyrë në xhenet të dhuntive. Kurrë! Ne ata i kemi krijuar prej asaj që e dinë. Dhe unë betohem në Zotin e lindjes dhe të perëndimit se Ne kemi mundësi T’i zëvendësojmë me më të mirë se ata dhe askush nuk mund të na konkurojë në këtë. Prandaj leri ata le të llafosen e të zbaviten deri sa të ballafaqohen me ditën që u premtohet atyre, Ditën në të cilën do të dalin nga varret me të shpejtë sikur vrapojnë kah idolet, Me shikime të frikësuara me poshtërsi mbuluar, ajo është dita e cila u premtohej. Ne e kemi dërguar Nuhin te populli i vet: “Tërhiqja vërejtjen popullit tënd para se t’i arrijë dënimi i dhembshëm”! “O populli im – u tha ai – unë ju tërheq vërejtjen haptazi, Adhurone All-llahun, edhe frikësohuni prej Atij, edhe më dëgjoni mua! Do t’ju falë mëkatet dhe do t’ju lërë në jetë deri në momentin e caktuar, por kur të vijë momenti i caktuar i All-llahut, ta dini se nuk ka vonim”. “O Zoti im, - tha, - unë kamë thirrur popullin tim natë e ditë, Por thirrja ime edhe më tepër i largonte, Dhe sa herë që i kam thirrur për t’i falur Ti, fusnin gishtat në vesh dhe mbuloheshin me teshat e tyre; Ishin tepër këmbëngulës dhe mendjemëdhenj të fortë. Pastaj unë i kam thirrur haptazi, E pastaj u kam shpallur haptazi, edhe fshehurazi me të madhe, U kamë thënë: “Kërkoni falje nga Zoti juaj sepse Ai, vërtetë, fal shumë. Ai do t’ju dërgojë shi të mjaftueshëm. Dhe ua shton pasurinë e djemtë, dhe do t’ju bëjë kopshte edhe lumenj. Ç’është me ju që nuk shpresoni në fuqinë e All-llahut? Kurse Ai ju krijon shkallë-shkallë; A nuk shihni si i ka krijuar All-llahu shtatë qiej në kate Dhe në ta, hanës i ka dhënë dritë, kurse Diellin e ka bërë dritëdhënës? All-llahu ju krijon nga dheu sikur bimët, Pastaj në të ju kthen dhe pa dyshim do t’ju nxjerr përsëri. All-llahu ua ka bërë tokën të rrafshët, Që të ecni nëpër të, rrugëve të gjëra”. Nuhi tha: “O Zoti im, ata nuk më dëgjojnë dhe pasojnë atë, pasuria dhe fëmijët e të cilëve vetëm ua rrisin shkatërrimin, Dhe thurin kurtha të mëdha”, Dhe thonë: “Kurrsesi mos i lini zotërat tuaja, dhe assesi mos e lini Vedan as Suvazan; Jeguthin dhe Jukën e as Nesrën!” Dhe humbën shumë. Prandaj Ti mizorëve mos u jep tjetër send përveç humbjen. Dhe ata, për shkak të gabimeve të veta, u përmbytën dhe u hudhën në zjarrë, dhe për ata nuk do të ketë, përveç All-llahut, asnjë ndihmëtarë. Dhe Nuhi tha: “Zoti im, mos le në tokë asnjë banor nga mosbesimtarët, Sepse nëse i le ata, robërit tuaj do t’i shpiejnë në humbje dhe do të lindin vetëm mëkatarë dhe mosbesimtarë! Zoti im, më fal mua edhe prindërit e mi, edhe kush ka hyrë në shtëpinë time si besimtar, edhe besimtrët e besimtaret, ndërsa mosbesimtarëve shtojau vetëm shkatërrimin!” Thuaj: Mua më është shpallur se disa xhindë kanë dëgjuar dhe kanë thënë: - Ne me të vërtetë kei dëgjuar një Kur’an fantastik, Që udhëzon në rrugë të drejtë, andaj ne i besuam dhe më Zotit tonë nuk do t’i bëjmë shok askë, Kurse Ai –qoftë lartësuar madhëri e Zotit tonë! – nuk ka marrë për vete as shoqe as fëmijë; Por një i çmendur yni fliste gënjeshtra ndaj All-llahut, Kurse ne kemi menduar se as njeriu e as xhindi nuk do të flasë gënjeshtra për All-llahun, Dhe se ka pasur njerëz, të cilët kanë kërkuar mbrojtje prej exhinëve tek njerëzit, dhe ashtu ua kanë shtuar tërbimin. Dhe ata kanë menduar, siç keni menduar edhe ju, se All-llahu askë nuk do ta ngjallë. dhe ne jemi përpjekur të prekim qiellin, por atë e kemi gjetur përplotë me rojtarë të fortë dhe yjë sulmues – meteorë. Dhe kemi ndejtur aty, në vendvështrim (vështrimore), dhe kush dëgjon tani, do të hasë në pritën e meteorit. Dhe en nuk dimë, a u dëshirohet keq atyre që janë në tokë, apo Zoti i tyre dëshiron t’i drejtojë? Dhe me siguri në mesin tonë ka të mirë, por ka edhe të tjerë që nuk janë kështu, kemi qenë drejtimesh të ndryshme. Dhe ne e dimë se nuk mund ta pengojmë All-llahun në tokë dhe as do ta pengojmë më të ikur. Dhe ne, sapo e dëgjuam udhëzimin (Kur’anin), i besuam atij, dhe kush i beson Zotit të vet, nuk i frikësohet as dëmit as padrejtësisë. Dhe prej nesh ka muslimanë, edhe të padrejtë ka, prandaj kush e përqafon islamizmin, ata kanë zgjedhur rrugën e vërtetë, Kurse të larguarit do të jenë lëndë djegëse të xhehennemit, E sikur t’i përmbaheshin rrugës së drejtë, Ne do t’i kishim ngopur me ujë të mjaftueshëm, Për t’i vënë në sprovë, dhe kush ia kthen shpinën vërejtjes së Zotit të vet, Ai do ta shtyjë në dënim të rëndë. Me të vërtetë xhamiat janë për All-llahun, dhe mos i luteni askjt përveç All-llahut! Sepse kur robi i All-llahut u ngrit t’i lutet Atij, gati e rrëzuan (grupe exhinësh). Thuaj: “Unë i falem vetëm Zotit tim dhe atij askë nuk ia bëj shok”. Thuaj: “Unë nuk kam mundësi as për dëm as për dobi”. Thuaj: “Mua askush nuk do të më mbrojë nga All-llahu dhe nuk do të gjejë mbështetje askund përveç tek Ai”. përveç kumtimit nga All-llahu dhe revelatat e Tij. Dhe kush është i padëgjueshëm ndaj All-llahut dhe Profetit të tij, me siguri e pret zjarri i xhehennemit, ku do të mbesin përgjithmonë. Derisa të përjetojnë atë që u premtohet, dhe do ta marrin vesh se kush është më i dobët dhe më i vogël në numër. Thuaj: “Nuk e di a do të ndodh së shpejti ajo që u premtohet apo Zoti im do ta vonojë atë”. Ai e di të padukshmen dhe fshehtësit e veta nuk ia zbulon askujt, Përveç atij me të cilin është i kënaqur nga të dërguarit. Prandaj, ai edhe përpara edhe pas tij vë rojën, Që ta dijë se kanë kumtuar traktatet e Zotit të vet. Ai e di në hollësi se çka ka tek ata; Ai e di numrin e çdo sendi që ekziston. O i mbështjellur! Ngritu natën, përveç një pjese të vogël, Gjysmës e saj ose diçka më pak se kjo; Ose, pak më shumë se ajo, dhe Kur’anin shqiptoje qartë e me kujdes! Ne do të dërgojmë, njëmend, fjalë të rënda. Qetësia e natës, me siguri, është më efektive dhe më qartë theksohet. Ti, njëmend, ditën ke shumë angazhime, Por përmende emrin e Zotit tënd dhe Atij përkushtoju plotësisht! Është Zot i lindjes dhe i perëndimt. Nuk ka Zot përveç Atij, dhe vetëm tek Ai kij mbështetje! Duro atë çka thonë dhe largohu në mënyrë të denjë! Më lë mua edhe ata që të shtyjnë në gënjeshtra, të pasurit, dhe jepu pak afat. Me të vërtetë tek Ne do të ketë zjarr dhe vargoj, Dhe ushqimqë të mbetet në fyt, dhe dënim të dhembshëm. Atë ditë kur toka dhe malet të dridhen, e malet të shndërrohen në kodrina rëre, ne ju kemi dërguar, njëmend, një Profet si dëshmitar kundër jush, mu ashtu siç patëm dërguar Profet edhe Faraonit. Por Faraoni nuk dëgjoi Profetin, andaj e përfshimë me dënim të rëndë. Po si do të ruheni nëse mohoni ditën e cila fëmijët do t’i bëjë pleq të thinjur. Atë ditë qielli do të copëtohet e premtimi i Tij do të realizohet. Kjo është, me të vërtetë, mësim dhe kush do e zgjedh rrugën kah Zoti i vet. Me të vërtetë Zoti yt e di se ti në adhurim kalon më pak se dy të tretat e natës, gjysmën e saj ose një të tretën e asaj, si edhe një grup prej tyre që janë me ty. All-llahu cakton gjatësinë e natës dhe të ditës. Ai e di se ju atë nuk mund ta llogaritni dhe ua fal, kurse ju nga Kur’ani lexoni atë që është e lehtë. Ai e di se në mesin tuaj do të ketë të sëmurë dhe të tjerë që të udhëtojnë nëpër botë dhe do të kërkojnë dhuntitë e All-llahut, dhe të tjerë që do të luftojnë në rrugë të Zotit, prandaj lexoni nga Kur’ani çka u vjen më lehtë edhe faljen kryene, edhe lëmoshë jipni dhe All-llahut me gjithë zemër jipni hua! Ndërsa të mirat që tek All-llahu i siguroni për vete qysh më parë, do t’i gjeni edhe më të mëdha tek All-llahu dhe do të fitoni shpërblim edhe më të madh. Por lutne All-llahun t’ua falë se All-llahu fal dhe është i mëshirshëm. O i mbuluar! Ngritu dhe qorto (thirr)! dhe Zotin tënd madhëro! Dhe rrobet tua pastro! Dhe nga të këqiat u largo! Dhe mos u kënaq as me shumë, por këshillo! Dhe për hirë të Zotit tënd duro! E kur të fryhet në sure, Ajo atëherë do të jetë ditë e rëndë Për mosbesimtarët, pa lehtësi. M’i lë mua dhe atë që i kam krijuar vetë Dhe i kam dhënë pasuri të madhe, Edhe djem që janë me ta, Edhe shumë të mira kam dhuruar; Pastaj lakmon t’ia shtojë edhe më tepër, Kurrsesi! Ai, me të vërtetë, u kundëdrvihet fakteve tona. Do ta ngarkoj shumë rëndë, Sepse ai ka menduar dhe planifikuar, Qoftë i mallkuar si e ka planifikuar! Prapë qoftë i mallkuar si e ka planifikuar! Pastaj ka shikuar, E mandej u ngrys e u mrrol, E pastaj ktheu shpinën me mendjemadhësi Dhe tha: “Kjo nuk është kurrgjë përveç një magji q transmetohet, Këto janë vetëm fjalë njeriu”. Atë do ta hudhë në Sekar, A e di ç’është Sekar? Aio asgjë nuk kursen, Lëkurët njerëzve ua nxinë, Mbi të vigjëlon nëntëmbëdhjetë, Dhe nuk kemi bërë rojtar të zjarrit tjetër kënd, veç engjujve dhe numrin e tyre e kemi caktuar si sprovë për ata që nuk besojnë, për t’i bindur ata që u është dhënë Libri, kurse ata që besojnë t’u forcohet besimi, ndërsa ata të cilëve u është dhënë Libri dhe besimtarët, të mos dyshojnë, dhe që ata zemrat e të cilëve janë të sëmura, dhe ata që janë mosbesimtarë të thonë: “Çka ka dashur All-llahu me këtë shembull?” Ashtu All-llahu e lë të humbur kë të dojë dhe udhëzon kë të dojë, dhe askush nuk i di ushtritë e Zotit tënd përveç Atij. Kurse ai (Sekari) është vetëm qortim për njerëzimin. Po, si jo! Pasha Hënën, Edhenatën kur kalon, E agimi kur agon, Ajo është, njëmend, një nga (fatkeqësi) të mëdhatë. Qortim për njerëzit, Për atë nga mesi juaj i cili do të shpëtojë ose të vonojë, Secili është përgjegjës për atë çka ka fituar (ç’ka bërë), Përveç të djathtëve. Ata në xhennete do të bisedojnë Për mizorët – mëkatarët. “Çka ju solli në Sekar”? Do të thonë: “Nuk kemi pas kryer namazin, Dhe të varfërit nuk i kemi ushqyer, Dhe kemi llomotitur me llomotitësit, Edhe e kemi pas mohuar ditën e kijametit, Derisa nuk na erdhi vdekja”. Atyre nuk u bën dobi ndërmjetësimi i ndërmjetësuesve. E pse ata largohen nga këshilla, Sikur gomarë të tërhuzur, Që ikin nga ndjekësi! Po! Secili njeri prej tyre dëshiron t’i jepen broshura të shpallura qartë. Kurrë! Sepse ata nuk i frikësohen asaj bote. S’ka dyshim, ai është këshillë. Dhe kush do të mund, ta ketë në mend. Por në mend mund ta ketë vetëm nëse do All-llahu. Ai është i denjë për t’iu friëksuar dhe kompetentë për të falur. Betohem, seriozisht, në Ditën e Kijametit, Dhe betohem, seriozisht, në shpirtin që veten e qorton. A mendon njeriu se nuk do t’i tubojmë eshtrat e tij? Po, si jo! Ne kemi mundësi të rikrijojmë eedhe majet e thonjve të gishtërinjve të tij. Por njeriu dëshiron të gabojë në jetë. Ai pyet: “Kur do të bëhet kijameti”? Por kur t’i shtanget shikimi, Edhe hëna të errësohet, Dhe Dielli me hënë të bashkohet, Atë ditë njeriu do të thotë: “Kah të iket?!” Askund! Nuk ka strehim. Atë ditë cakur është te Zoti yt, Atë ditë njeriu do të informohet për atë që e ka shpejtuar ose e ka vonuar, Por njeriu është dëshmitarë kundër vetes, Edhe pse përpiqet të sjellë arsyetimet e tij. Atë (Kur’anin) mos e shqipto me gjuhë për ta shpejtuar, Ne kemi detyrë tubimin dhe leximin e tij, E kur e lexojmë, ti përcille leximin e tij, E pastaj, është detyrë e jona ta shkoqisim. Por ani! Ju e dashuroni këtë jetë të kalueshme, Dhe e leni pas shpine atë tjetrën. Atë ditë disa fytyra do të shkelqejnë E disa fytyra atë ditë do të jenë të ngrysura. Zotin e vet do ta shikojnë, Duke menduar se do t’i godit fatkeqësi. Po, si jo! Kur (shpirti) depërton në eshtrat kyqe, dhe të thuhet, “Kush është shërues”? Dhe mendoi se është momenti i ndarjes, Dhe këmba me këmbë ndërlidhet... Te Zoti yt do të sillen atë ditë, “Dhe nuk ka besuar as e ka kryer faljen, por ka kthyer shpinën dhe ka përgënjeshtruar. E pastaj shkon tek të vetët, mendjemadh”. I mjeri ti! I mjeri ti! Dhe prapë, i mjeri ti! I mjeri ti! A mendon njeriu se do të lihet në vullnet të vetin, pa përgjegjësi? A nuk ka qenë një pikë fare që hudhet, Pastaj ka qenë gjak i trashur dhe e ka krijuar në formën e përsosur, të fundit, Dhe prej atij bëri dy qifte, mashkull dhe femër. Po a nuk ka Ai mundësi të ngjallë të vdekurin? A mos i ka kaluar njeriut ndonjë pjesë e kohës kur nuk i është shpallur kurrgjë? Ne e kemi krijuar njeriun nga përzirja e farës për ta sprovuar dhe e kemi bërë që ai të dëgjojë dhe të shohë; Ne e kemi udhëzuar njeriun në rrugë të drejtë, qoftë ai mirënjohës apo mohues. Ne për mosbesimtarët kemi përgatitur pranga dhe zingjirë e zjarr të këndellur. Me të vërtetë të sinqertit do të pijnë nga gota që është e bërë prej kafuri. Nga burimi, ku do të pijnë robërit e All-llahut, të cilin do ta shpërndajmë shumë lehtë. Ata e zbatojnë premtimin dhe i frikësohen ditës, dëmi i së cilës është gjithpërfshirës, Dhe ushqejnë me bukë për hirë të Tij të varfërit, bonjakun dhe të robëruarin. “Ne ju ushqejmë vetëm për hirë të All-llahut, nuk dëshirojmë prej jush shpërblim as falenderim. Ne frikësohemi nga zoti ynë, atë ditë kur do të ngrysen dhe të errësohen fytyrat”. Dhe ata All-llahu i ruan nga e keqja e asaj dite dhe u lëshon atyre butësi e gëzim, Dhe për atë që kanë duruar i shpërblen me xhennet e rrobe të mëndafshta, Mbështetur në kanape, ku nuk do të ndiejnë as të nxehtë e as të ftohtë, Dhe afër kanë hijen e tyre me fryte që do t’i mbërrin me dorë. Do të jenë të shërbyer me enë të argjenta dhe gota të kristalta, Kristale nga argjendi, me madhësi sipas dëshirës, Ku do të pinë, nga gotat plot me pije me zengjebilë. Aty ka një burim që quhet selsebil Dhe do t’i shërbejë rini e përjetshme që kur e shikon, mendon se janë xhevahirë të derdhur. Dhe kur të shikosh atje, do të shohësh dhunti e mbretëri të mëdha, Mbuluar me rrobe nga mëndafshi i hollë, i gjelbërt, dhe nga mëndafshi i rëndë, stolisurme rrathë të argjendët, dhe Zoti i tyre do t’ju japë të pijnë pije të pastër. “Ky është, me të vërtetë, shpërblim i juaj. Mundi juaj është për mirënjohje!” Ne ty, kohë pas kohe, ta shpallim Kur’anin. Prandaj qëndro deri në gjykimin e Zotit tënd dhe mos përfill as mëkatarin e as mosbesimtarët! Dhe përmende emrin e Zotit tënd në agim dhe pas dreke, Dhe në një kohë të natës bëni sexhde për Atë dhe lartësoje tërë natën. Kurse, ja, ata e duan jetën e kësaj bote dhe e zënë asgjë ditën e rëndë që i pret. Ata ne i kemi krijuar dhe e kemi forcuar lidhjen e tyre, nëse duam i zëvendësojmë me tjerë të ngjashëm si ata. Ky është mësim, andaj kush do merr të mbajë rrugën e mbarë që çon te Zoti i tij, Dhe ju nuk doni tjetër përveçse çka do All-llahu. All-llahu njëmend është shumë i dijshëm e i urtë; Ai kë të dojë e shtje në mëshirë të veten, kurse për kriminelët ka dënim të dhembshëm. Pasha ata që dërgohen njëri pas tjetrit, Dhe ata që shpejtojnë fortunën, Dhe ata që shpërndajnë! Dhe ata që dallojnë, Dhe ata që japin këshilla, Arsyetim ose vërejtje, Ajo që u premtohet me siguri do të zbatohet! Kur yjtë të zhduken, Dhe kur qielli të qahet, Dhe kur malet të dërmohen, Dhe kur profetët të tubohen, Në ditën që është anuluar. Për Ditën e Kijametit? Mjerë përgënjeshtarët atë ditë! A nuk i kemi zhdukur popujt e lashtë, E pastaj i kemi pasuar me të tjerë. Mu ashtu do të veprojmë me të gjithë mëkatarët. Atë ditë mjerë mosbesimtarët! A nuk ju kemi krijuar juve nga një kurrgjë lëng, Të cilin e vejmë në vend të sigurt Për një kohë të caktuar? Ashtu ne mundemi. Po sa të fortë jemi ne! Atë ditë mjerë përgënjeshtarët! A nuk kemi bërë tokën vendtubim Të gjallësh e të vdekurish, Dhe aty kemi bërë male të larta të palvizshme dhe ju mundësojmë të pini ujë të pijshëm, Por atë ditë mjerë përgënjeshtarët! Shkoni pas asaj që e keni konsideruar të pavërtetë, Shkoni pas asaj hijes ndarë në tri hije, Që nuk bën as hije as mbron nga flaka, Ajo hedh shkendija sikur kalaja, Sikur të jenë deve të murrme. Atë ditë mjerë përgënjeshtarët! Kjo është ditë kur ata nuk flasin, Dhe nuk u lejohet të kërkojnë falje. Atë ditë mjerë përgënejshtarët! Kjo është ditë e shkoqitjes, ju kemi tubuar juve edhe popujt e vjetër. Dhe nëse keni farë dredhie, urdhëroni! Atë ditë mjerë përgënjeshtarët! Të devotshmit do të jenë, pa dyshim, në mes të burimeve e hijeve, Edhe pemëve të dëshiruara. “Hani dhe pini, u bëftë mirë, sepse ashtu i keni merituar”. Ashtu ne i shpërblejmë mirëbërësit. Atë ditë mjerë përgënjeshtarët! Hani dhe kënaquni por, pak kohë, se ju jeni, me të vërtetë, mëkatarë! Atë ditë mjerë përgënjeshtarët! Dhe kur u thuhet: “Përuluni!”, ata nuk përulen. Atë ditë mjerë përgënjeshtarët! Po cilës fjalë, përpos asaj (të Kur’anit) do t’i besojnë?! Për çka e pyesin ata njëri-tjetrin? Për lajmin madhështor, Për të cilin janë në kundërshtim. Ani, do ta marrin vesh! Dhe prapë ani, ata do ta dinë me siguri! A nuk e kemi bërë tokën shtrojë, Kurse malet shtylla? Ndërsa juve ju kemi krijuar çift, dhe gjumin ua kemi bërë për pushim, E natën ua kemi bërë për mbulim, Kurse ditën për gjallërim (fitim), dhe mbi ju kemi krijuar një shtatësh të fortë. Dhe e kemi bërë një kandil flakrues! Dhe nga retë lëshojmë ujë të mjaftueshëm, Për të rritur me të drithëra e bimë, Edhe kopshte të dendura. Dita e shkoqitjes, njëmend, është caktuar; Dita kur do të fryhet në sur, dhe ju do të vini grupe-grupe, Edhe qielli do të hapet dhe do të ketë dyer. Edhe malet do të rrotullohen si në vegim E xhehennemi, me siguri, do tëjetë vendstrehim. Vendstrehim për kriminelët, Ku do të mbesin përgjithmonë, Aty nuk do të shijojnë as freskim as pije. Përveç qelb e ujë të vluar, Si shpërblim të merituar. Ata, me të vërtetë, nuk pritnin të japin llogari. Dhe argumentet tona i përgënjeshtruan kategorikisht, Por ne çdo send e kemi regjistruar me shkrim. Prandaj shijone! Ne nuk do t’u shtojmë tjetër përveç dënimit, Ndërsa për të devotshmit ka shpëtim: Kopshte e vreshta, Dhe vasha moshënjëjta, Edhe gotën plot. Atje nuk do të dëgjojën fjalë të kota e gënjeshtra Si shpërblim e dhurata të shumta nga Zoti yt, Zoti i qiejve dhe i tokës, dhe i asaj që gjendet ndërjet tyre, i Mëshirshmi të cilit nuk mund t’i bëhet vërejtje, Atë ditë, kur Ruhi (Xhebraili) dhe engjujt do të radhiten në rrjeshta, nuk do të flasë askush përveç atij të cilit ia lejon i Gjithmëshirshmi dhe do të thotë të vërtetën. Ajo është ditë e pamohueshme dhe kush dëshiron do të shkojë në strehim te Zoti i vet. Ne ua tërheqim vërejtjen për dënimin e afërt, atë ditë kur njeriu do të shohë çka ia kanë bërë duart e veta, dhe mosbesimtari do të thotë: “Ku është ai fat të kisha qenë dhé!” Pasha ata që me forcë rrëmbejnë, Dhe pasha ata që ngadalë pranojnë, Edhe ata që shpejt notojnë, Edhe ata që fort konkurojnë, Dhe pasha ata që të gjitha çështjet i rregullojnë, Atë ditë kur dridhja të ushtojë Edhe tjetra të pasojë Atë ditë zemrat do të jenë të shqetësuara, Shikimet të frikësuara, Thonë: “A thua, njëmend, duhet të bëhemi prapë kështu si jemi? E kur të bëhemi eshtra të kalbura?” Thonë: “E ajo është përsëritje shkatrrimtare”. Ajo do të jetë vetëm një bërtimë. Dhe ja, ata – të gjithë, do të vinë. A të ka ardhur rrëfimi për Musaun! Kur Zoti i tij e thirri në luginën e shenjtë Tuva. Shko te Faraoni se ai, njëmend, e ka tepruar Dhe thuaj: “A do të pastrohesh Dhe të të drejtojë te Zoti yt. Edhe t’i frikësohesh?” Dhe apstaj i tregoi mrekullinë më të madhe, Por ai përgënjeshtroi dhe nuk e dëgjoi, Pastaj ia ktheu shpinën dhe iku. I mblodhi (magjistarët), i thirri Dhe u tha: “Unë jam zoti juaj më i madhi”! Dhe All-llahu e përfshiu me dënim edhe për këtë, edhe të parat, Në këtë ka mësim për ata që frikësohet. A është më rëndë t’ju krijojë juve apo qiellin që e ka ngritur? Ngriti kupën e tij dhe e përsosi. Natën ia bëri të errët dhe nxori ditën. E pastaj e rrafshoi tokën. Prej saj nxorri ujë dhe kullosat e saj. Kurse malet i përforcoi, Për t’u kënaqur ju edhe kafshët tuaja. Por kur t’u vijë fatkeqësia më e madhe, Dita kur njeriu do t’i kujtohet çka ka punuar, Dhe kur t’i shfaqet, atij që sheh, xhehennemi (Xhehim), Edhe atij që e ka tepruar. E ka zgjedhur dhe këtë botë më shumë e ka dashur. Pa dyshim xhehennemi do të jetë strehimore. Ndërsa ai që është frikësuar të dalë para Zotit të vet dhe e ka përmbajtur veten nga lakmia, Me siguri xhennetin do ta ketë strehimore. Të pyesin për Ditën e Kijametit: “Kur do të bëhet”? Ti nuk di çka të flasësh për të, përfundimi i tij është te Zoti yt. Pa dyshim ti do ta qortosh vetëm atë i cili frikësohet atij. Atë ditë kur ta përjetojnë atë do t’u duket sikur kanë jetuar vetëm një mbrëmje ose vetëm një mëngjes. U vrenjt dhe ktheu shpinën Se i pat ardhur i verbëri. Ku e di ti, ndoshta do të pastrohet. Ose të këshillohet dhe këshilla të jetë me dobi. E kush është i pasur, Ti atë e pranon. Dhe nëse ai nuk pastrohet, ç’ke ti? Kurse ai që të vjen me vrap, Ngase ai frikësohet, E ti nuk ia vë veshin atij! Kurrsesi! (ashtu mos bën) Ajo është mësim. Andaj kush do e merr atë mësim (Kur’anin). Është në fletë të respektuara, Të lartësuara, të pastruara. Në duar të ambasadorëve (engjujve); Fisnikë e të pagabueshëm. Qoftë shkatërruar njeriu! Po sa mohues i madh është! Prej çka e ka krijuar Ai? Nga pika e farës e ka krijuar dhe e ka aftësuar, Pastaj rrugën ia ka lehtësuar, Pastaj e vdes dhe e varros Dhe kur do e ringjallë. Jo! Ende nuk e ka zbatuar çkai ka urdhëruar Ai. Le të shikojë njeriu ushqimin e vet Ne e kemi njomë me shi të mjaftueshëm. Pastaj e plasarisim tokën dhe e çajmë, Dhe në të rrisim drith, Edhe rrush e tërfojë. Edhe ullinj dhe pemë, Edhe kopshte të dendura, Edhe pemë dhe kullosa, Për nevoja tuaja dhe kafshëve tuaja. E kur të vijë ushtima shurdhuese: Atë ditë kur njeriu ik nga vëllai i vet Edhe nga nëna edhe nga babai i vet, Edhe nga shoqja e vet dhe djemt e vet, Atë ditë secilit njeri do t’i mjaftojë çështja e vet. Atë ditë disa fytyra do të jenë të ndritura, Të qeshura, të gëzuara, Kurse disa fytyra atë ditë do të jenë të pluhrosura, Do t’i mbulojë terri i fortë. E ata janë mosbesimtarët e mbrapshtë. Kur dielli ngjeshet dhe humb shkëlqimin, Dhe kur yjtë bijnë dhe errësohen, Dhe kur malet dynden, Dhe kur devet mbarsa lihen, Dhe kur mblidhen egërsirat, Dhe kur detrat si në zjarr vlojnë, Dhe kur shpirtërat kurorëzohen (bashkohen) me trup, Dhe kur të pyetet e varrosura për së gjalli, Që është mbytur çka ishte faji, dhe kur të shpërndahen broshurat, Dhe kur qielli të shmanget, Dhe kur xhehennemi të këndellet, Dhe xheneti të afrohet Njeriu do ta dijë se ç’ka përgatitur. Dhe betohem në yjtë që prarojnë, Të cilët lëvizin dhe të humben syshë. Pasha natën kur errësohet, Dhe agimin kur zbardhohet! Ai (Kur’ani) është, me të vërtetë, fjalë e të dërguarit fisnik, Të fortit, nga Zoti i gjithësisë së çmuar, Të dëgjueshmit dhe të besueshmit, Shoku i juaj nuk është i marrë Në horizont të qartë atë e ka parë, Dhe ai nuk e lë mangut shpalljen, Ai (Kur’ani) nuk është fjalë e djallit të mallkuar, E ju ku po shkoni pra?! Ai është vetëm këshillë botërave, Për secilin nga ju që don të jetë në rrugë të drejtë. Dhe ju nuk dëshironi asgjë, përveç asaj çka dëshiron All-llahu, Zoti i botërave! Kur të çahet qielli, Dhe kur yjtë të derdhen, Dhe kur detet të përzihen, Dhe kur varret të rrotullohen (trazohen), Secili do ta dijë se ç’ka përgatitur dhe çka ka lënë. O njeri, ç’të mashtron dhe ç’të shmang nga Zoti yt fisnik, I cili të ka krijuar, të ka pajisur dhe të ka bërë me organe të barabarta, Të ka bërë në formën e dëshiruar. Po jo! Ju prapëseprapë e përgënjeshtroni Ditën e Kijametit, Dhe mbi ju, me siguri, vigjilojnë, Shkrues fisnikë, Të cilët dinë se çka punoni, Pa dyshim të mirët janë në xhennet, Kurse mëkatarët me siguri në xhehennem, Ku do të digjen në ditën e gjykimit, Dhe nuk do të nxirren më prej aty, Ç’send të tregon ty se çka është dita e Gjykimit, Edhe njëherë: ç’është ajo që të tregon ty se çka është Dita e Gjykimit? Dita kur askush askujt nuk do të mund t’i ndihmojë aspak, atë ditë vetëm All-llahu do të ketë pushtet. Të mjerë ata që drejtë nuk peshojnë, Të cilët kur blejnë e marrin masën e plotë prej tjerëve, Por kur u masin të tjerëve me litër e kandar ua mungojnë. A nuk mendojnë ata se do të ringjallen Në një Ditë të madhe, Në ditën kur njerëzit do të ngriten me urdhër të Zotit të botërave. Gjithsesi! Libri i mëkatarëve është me siguri në sixhin. A e di ti ç’është sixhini? Një libër i shkruar! Atë ditë mjerë përgënjeshtarët, Të cilët e përgënjeshtrojnë Ditën e Gjykimit. Atë e mohon vetëm mëkatari i madh, Që kur i lexohen ajetet tona thonë: “Legjenda të popujve të lashtë”! Kurrë! Por zemrat e atyre i ka mbuluar ajo që kanë punuar, Gjithsesi ata, atë ditë, do të jenë larg mëshirës së Zotit të vet. Pastaj me siguri do t’hyjnë në xhehenem. Pastaj do t’u thuhet: “Ja, kjo është ajo që e keni përgënjeshtruar”. Pa dyshim libri i të mirëve është në Il-lij-jun, A e di ti ç’është Il-lij-juni? Një libër i shkruar! Që e prezentojnë të afërti (tek All-llahu), Të mirët, njëmend do të jenë në kënaqësi të xhennetit, Do të shikojnë nga divane, në fytyrat e atyre vërehet gëzimi e lumturia, Do t’u jepet të pijnë nga pije të vulosura, Vula e së cilës është misk dhe për këtë le të bëjnë gara konkurentët, Do të jetë e përzier me ujë Tesnimi, Burimesh, prej ku pijnë të afërmit. Mëkatarët, njëmend, i tallin ata që kishin besuar, Kur kalonin pranë tyre ata ia bëjnë me sy njëri-tjetrit, Dhe kur ktheheshin në familjet e veta kthehen duke bërë shaka, Dhe kur i shihnin ata atëherë thoshin: “Këta janë me siguri të humbur”. Dhe ata nuk janë të dërguar për t’i mbrojtur këta, Andaj sot ata që kanë besuar do t’i tallin mosbesimtarët, Do t’i shikojnë nga divane, Si po shpërblehen mosbesimtarët për atë që kanë bërë! Kur të çahet qielli, Dhe t’i nënshtrohet Zotit të vet ashtu si e ka detyrë, Dhe kur toka të shtrihet, Edhe të hjedh gjithë ç’ka në të e të zbrazet. Dhe t’i përulet Zotit të vet, ashtu si e ka detyrë, Ti, o njeri, vërtetë shumë mundohesh dhe atë mund ta gjesh te Zoti i yt. Ai, të cilit libri i vet do t’i jepet nga e djathta, Do ta ketë të lehtë llogarinë, Dhe do të kthehet te familja e vet i gëzuar, Kurse, ai, të cilit do t’i jepet libri i et prej pas shpine, Do të lutet për shkatërrim, Dhe do të digjet në zjarr. Ai njëmend ka qenë i gëzuar me fëmijët e vet Dhe ka menduar se nuk do të kthehet. Nuk ka dyshim se Zoti i tij e sheh mirë atë. Betohem në kuqrrimin e Diellit pas perëndimit, Pasha natën dhe atë çka ajo pështjell, Pasha hënën pesëmbëdhjetë, Ju gjithsesi do të hudheni në peripeti pas peripetish. Ç’është me ata që nuk besojnë, Dhe kur u këndohet Kur’ani sexhde nuk bëjnë?! Madje ata që kanë mohuar – përgënjeshtrojnë. Kurse All-llahu e di më së miri çka fshehin, Prandaj, përgëzoji për vuajtje të dhembshme, Përveç atyre që kanë besuar dhe kanë bërë vepra të mira, ata kanë shpërblim të përhershëm. Pasha qiellin me pyrgje për yje, Pasha Ditën e premtuar, Pasha dëshmitarin dhe çka është dëshmuar, Qofshin mallkuar hapësit e hendeqeve, Nxitësit e zjarrit me plot lëndë djegëse, Dhe që rrijnë ulur rreth tij, Dhe që janë dëshmitarë se ç’kanë bërë me besimtarët! Dhe nuk i urrejnë për tjetër përveç përse i besojnë All-llahu, të fortit, të merituarit për respekt, Pushtet i të cilit shtë në qiej dhe në tokë dhe All-llahu është dëshmitar për çdo send. Ata të cilët maltretojnë besimtarët dhe besimtaret dhe nuk pendohen, i pret dënim i xhehennemit dhe dënim me djegije, Kurse ata që besojnë dhe bëjnë vepra të mira, i presin kopshte të xhennetit ku do të rrjedhin lumenj – ai është sukses i madh. Njëmend hakmarrja e Zotit tënd është shumë e fortë. Pa dyshim vetëm Ai është që e fillon dhe e rifillon, Dhe fal shumë dhe ka plot dashuri. Zot i gjithësisë i Lartëmadhërishëm, Që punon çka dëshiron vet. A të ka ardhur ty lajmi për ushtritë E Faraonit dhe Themudit? Por ata të cilët mohojnë – përgënjeshtrojnë. Por All-llahu do t’i përthekojë nga të gjitha anët, Po, ai është Kur’an madhështor, Në një pllakatë të ruajtur mirë. Pasha qiellin dhe Yllin e dritës? A e di ti çka është Ylli i dritës? Ylli i shkëlqyer, Nuk ka njeri i cii nuk ka një mbrojtës. Le të shikojë njeriu prej çka është krijuar! Është krijuar nga një ujë i hedhur Që del nga meskryqet dhe krahërori. Dhe ai, me të vërtetë, ka forcë të përsërisë këtë. Atë ditë kur do të shpalohen fshehtësitë, Kur njeriu nuk do të ketë as forcë e as ndihmës. Pasha qiellin plot me shi, Edhe tokën që çahet e plasaritet (për të mbi)! Ai (Kur’ani) është njëmend fjalë që vendosmërisht shkoqit, dallon. Nuk është fjalamani e kotë! Ata njëmend thurin kurtha. Por unë u kundërvihem me kurtha. Prandaj priti mosbesimtarët, jepu edhe pak afat! Lartëso emrin e Zotit tënd të lartëmadhërishëm, I cili krijon dhe nivelizon çdo send, Dhe që cakton e udhëzon Dhe i cili kultivon kullosa, E pastaj i bën të thara, të nxira. Ty do të mësojmë të lexosh dhe nuk do të harrosh, përveç asaj që All-llahu dëshiron. Ai me siguri di atë që shprehin haptazi edhe çka fshehin. Dhe ty do ta lehtësojmë çdo gjë, Prandaj ti këshillo se këshilla bën dobi! Do t’i bëjë dobi atij që frikësohet, Kurse do t’i shmanget ai më i keqi, I cili do të digjet në zjarr të madh, Dhe aty as do të vdes, as do të jetojë. Ka shpëtuar kush është pastruar, Dhe e përmend emrin e Zotit të vet dhe falet! Por ju më tepër duani jetën në këtë botë, Kurse ajo botë është më e mirë dhe më e qëndrueshme. Këtë e keni me siguri edhe në broshurat e mëparshme, Në broshurat e Ibrahimit dhe Musait. A të ka ardhur ty lajmi për Ditën e Kijametit? Kur disa fytyra do të jenë të përulura, Të rraskapitura, të stërlodhura, Do të digjennë zjarr të këndellur, Do t’u jepet ujë nga burimet që vlojnë, Nuk do të kenë ushqim tjetër përveç nga therrat, Që nuk të shuan etjen as urinë. Disa fytyra at ditë do të jenë të gëzuara, Të kënaqura për shpërblimin e punës së vet. Në xhenet të shkallës së lartë, Aty nuk do të dëgjojnë fjalë të kota. Aty ka burim që rrjedh pa ndal, Aty ka edhe shtretër të vendosur lart, Edhe gota të vendosura, E nënkresë të renduar, Edhe qilima të shtruar. A nuk i shikojnë devet si janë krijuar, Edhe qiellin – sa lartë është ngritur, Edhe malet – si janë venduar, Edhe tokën si është zgjeruar? Ti këshillo – ti je vetëm këshillues, Ti nuk je ndaj atyre detyrues, Por kush kthen shpinën dhe mohon, All-llahu atë me mundimin më të madh e mundon. Me siguri kthimin tek ne e kanë, Dhe para nesh, pa dyshim, llogari për të dhënë kanë! Pasha agimin, Pasha dhjetë netët, Pasha çiftin edhe tekët, Pasha natën kur kalon, A është ky betim për të mençurin? A nuk e di se ç’bëri Zoti yt me Ad-in? Banorët e Irem-it, me shtylla (pallatet), Që nuk ka pasur shoq askund, Edhe Themud-in të cilët skalitën shkrepat në luginë, Edhe me Faraonin që kishte tenda, Të cilët bënë krime në tokë, Dhe në të e shtuan shkatërrimin, Andaj Zoti yt i goditi me shufrën e dënimit, Sepse Zoti yt është njëmend në pritë, Ndërsa njeriu, kur do Zoti i tij ta sprovojë, e nderon dhe e shpërblen me dhunti, thot: “Zoti im më ka respektuar”. Por kur, për të sprovuar, ia mungon furnizmin e tij, thot: “Zoti im më ka lënë anash (nëçmuar)” Assesi! Por ju nuk e respektoni bonjakun, Dhe nuk nxiteni që ta ushqeni varfnjakun, Dhe me grykësi e hani trashëgimin, Dhe për së tepërmi e doni pasurimin. Por, ani! Se kur të dërmohet toka copë e grimë, Dhe të vijë Zoti yt edhe engjujt radhë-radhë, Dhe atëherë kur të sillet xhehennemi – atë ditë njeriu do të kujtohet, por ç’i duhet kujtimi?! Do të thotë: “Ku është ai fat të isha përgatitur nëjetën time!” Atë ditë askush nuk dënon sikur Ai. Dhe askush sikur ai nuk farkon në pranga! O shpirt i qetësuar, Kthehu te Zoti yt si kënaqës e i kënaqur, Hyr në gjiun e robëve të mi, Dhe hyr në xhennetin tim! Po betohem në këtë qytet, A ti je i lirë në këtë qytet dhe betohem në ata që lindin dhe linden. E kemi krijuar njeriun që të përpiqet. A mendon ai se kurrkush nuk mundet t’ia mungojë? Thot: “Kam shpenzuar pasuri të madhe!” A mendon se askush nuk e ka parë? A nuk e kemi bërë atë me dy sy! Me një gjuhë dhe dy buzë, Dhe i kemi trasuar dy rrugë, E ai nuk undi ta kapërcejë këtë pengesë? Ç’mendon ti: “Ç’është kapërcimi i pengesës?” Është lirim i një të robëruari, Ose ushqene atëherë kur mbretëron uria, ndonjë bonjak të afërt, Apo varfnjakun që është shumë i nevojshëm, Por që është prej atyre të cilët besojnë dhe për durim porosisin, dhe për mëshirë këshillojnë. Ata do të jenë të lumtur! Kurse ata që i mohojnë argumentet tona, ata janë fatzi – Të mbyllur në zjarr! Pasha diellin dhe shkëlqimin e tij, Pasha hënën kur atë e ndjek, Pasha ditën kur ai shëndrit, Pasha natën kur e kaplon, Pasha qiellin dhe gjithçka e ndërton, Pasha tokën dhe atë çka e zgjeron. Pasha shpirtin dhe atë çka e lartëson! Ia bëri të ditur mospëruljen dhe devotshmërinë. Ka shpëtuar vetëm ai që atë e pastron. Ka mbaruar ai, i cili e deformon. Themud përgënjeshtroi për shkak të tërbimt të tij, Kur u ngrit një fatzi, U tha atyre Profeti i All-llahut: “Lëreni deven e All-llahut edhe te rendi i ujit”. Por ata nuk i besuan por e prenë atë (deven), e Zoti i tyre, për shkak të mëkatit të tyre, i rrafshoi ata Pa iu frikësuar pasojave të tij. Pasha natën kur mbulon, Pasha ditën kur agon, Dhe çka e ka krijuar mashkullin dhe femrën. Mundi juaj, njëmend, është shumëfarësh. Sa i përket atij që jep edhe ruhet. Edhe e dëshmon më të bukurën, Atij do t’ia lehtësojmë (rrugën) për lehtësim, Kurse ai që koprracon dhe kërkon të pasurohet, Dhe e përgënjeshtron të bukurën, Atij do t’ia lehtësojmë (rrrugën) në vështërsi, Dhe pasuri e tij, kur të shkatërrohet, nuk do t’i bëjë dobi. Është detyrë jona të përudhim, Dhe vetëm neve na takon ajo edhe kjo botë! Prandaj u kam tërhequr vërejtjen me zjarr të këndellur, Aty nuk digjet tjetërkush përveç fatziut, Ai i cili mohon dhe kthen shpinënn. Do të jetë larg tij ai i cili ruhet. Ai i cili jep (sadakë) nga pasuria e vet, e pasurohet, Dhe jo atij prej të cilit do të shpërblehet me ndonjë dhunti, Por vetëm që të përfitojë afërsinë e Zotit të vet të lartmadhërishëm, Dhe ai, pa mëdyshje, do të kënaqet! Pasha drekën! Edhe natën kur mbulon! Zoti yt nuk të ka lënë pas dore dhe nuk të ka urrejtur; Bota e ardhshme është, njëmend, më e mirë për ty se kjo botë, Dhe Zoti yt me siguri do të japë ty, e do të jesh i kënaqur. A nuk ishe bonjak, e ai të ofroi strehim?! Dhe ishe i humbur, e ai pra, të përudhi, Ke qenë edhe i varfër, e të bëri të pasur. Prandaj bonjakun mos e nënçmo, dhe lypsin mos e refuzo, Por për dhuntitë e Zotit tënd prediko! A nuk ta hapëm krahërorin tënd, Dhe ta hoqëm ty barrën, E cila të rëndonte shpinën tënd, Dhe kujtimin për ty lart e ngritëm? Nnë vështirësi me të vërtetë ka lehtësi Me siguri në vështirësi ka lehtësi! E kur të jesh i lirë angazhohu me namaz, Dhe vetëm Zotit tënd drejtoju! Pasha fikun dhe ullirin, Edhe Turi Sinanë, Edhe këtë vend të siguruar! Ne e kemi krijuar njeriun në formën më të bukur, Pastaj e shtyjmë në fund të fundit, Përveç atyre të cilët besojnë dhe bëjnë vepra të mira. Ata i pret shpërblim i vazhdueshëm. E çka po të shtyn pra të përgënjeshtrosh botën tjetër? A nuk është All-llahu më i drejti gjykatës?! Lexo, në emër të Zotit tënd i cili të ka krijuar. Krijoi njeriun prej një rrëcke. Lexo! Se është fisnik Zoti yt, I cili e mësoi me pendë; E mësoi njeirun çka nuk e kishte ditur. Me të vërtetë njeriu është bukëshkelë! Sapo e ndien vetën të pasur, Por do të kthehen tek Zoti yt. A e pe atë që pengonte Një njeri deri sa po falej? Më trego: a është ai në rrugë të drejtë, Apo kërkon devotshmëri! Tregom, nëse ai përgënjeshtron dhe kthen kryet anash A nuk e di se All-llahu sheh? Po, si jo?! Nëse nuk heq dorë do ta zëmë për bishtaleci, Bishtalecë të rrejshëm dhe të gabuar. Dhe ai le t’i thërret shokët e vet E Ne do të thërrasim zebanitë. Kurrsesi, ti mos iu nënshtro atij, por bënë sexhde dhe afroju Zotit tënd! Ne e shpallëm atë (Kur’anin) në Natën e kadërit, Çka po ta shpjegon ty se çka është Nata e Kadërit? Nata e Kadërit është më e mirë se njëmijë muaj, Në të cilën, me lejen e Zotit të tyre, zbresin engjujt dhe Xhibrili për të gjitha çështjet. Paqe! Ashtu është deri kur të agojë mëngjesi. Ata të cilët mohuan, nga pasues të librit dhe politeistët, nuk largoheshin deri kur u erdh argumenti i qartë. Një Profet nga All-llahu i cili lexon broshura të pastërta, Ku ka norma të drejta e stabile, Dhe ata të cilëve u qe dhënë Libri nuk u ndanë dei atëherë kur u erdh argumenti i qartë, Porse u qe urdhëruar të adhurojnë vetëm All-llahun, që si besimtarë të sinqertë, me sinqeritet t’i rrëfejnë fenë, edhe të kryejnë të falurit, edh të japin zeqatin, e ajo është fe stabile. Ata të cilët nuk besojnë nga ithtarët e librit edhe politeistët, do të jenë, me siguri në zjarrin e xhehennemit, ku do të mbesin përgjithmonë. Ata janë krijesa më të këqia, Kurse ata që besojnë dhe bëjnë vepra të mira ata janë, njëmend, krijesat më të mira. Shpërblimi i tyre, te Zoti i tyre, janë xhennete të Adënit, nëpër të cilët do të rrjedhin lumenj, ku do të mbesin të banojnë përgjithmonë. All-llahu do të jetë i kënaqur me ata, por edhe ata do të jenë të kënaqur me Te. Ajo është për ata i cili ka pasur droje nga Zoti i vet. Kur të dridhet toka me një të dridhur të fortë, Dhe toka ta hedhë barrët e veta, E njeriu “ç’është kjo” kur të thërret? Atë ditë ajo dot ë rrëfejë fshehtësitë e veta, Sepse e inspiron Zoti yt. Atë ditë njerëzit do të paraqiten veç e veç, që t’u tregohen veprat e tyre; Ai cili punon mirë sa grima, e sheh atë, Por edhe kush bën keq, qoftë sa grima, do ta shohë. Pasha kalorësinë që po tërfëllon, Edhe flakërimën e zjarrit që po veton Dhe që në agim sulmon, Dhe atëherë ngreh pluhur, Dhe vërsulen së bashku në të, Njeriu është, me të vërtetë, bukëshkelë ndaj Zotit të vet, Edhe vetë ai, pa dyshim, e dëshmon këtë, Edhe ai është i shtrënguar ngase e do pasurinë. Po a nuk e di se kur të ngjallen gjithë çka janë në varre, Dhe të dalë në shesh çka ka në zemra, Zoti i tyre, atë ditë, gjithsesi, do të jetë i informuar për ata. Kijameti. Ç’është Kijameti? Dhe çka është ajo që të njofton se ç’është kijameti? Atë ditë njerëzit do të jenë sikur fluturat e shpërndara, E malet të bëhen sikur lesh i shprishur Sa për atë, veprat e të cilit çojnë peshë, Ai është i kënaqur në jetë, Kurse ai, veprat e të cilit vijnë të lehta në terezi, Vendbanim do të kenë zjarrin. Ç’është ajo që ta sqaron se ç’është ky? Zjarr i këndellur! Ju preokupon shumimi i pasurisë, Derisa të shkoni në varre. Ani, do ta merrni vesh! Edhe njëherë ani! Me siguri do ta dini! Po, si jo! Sikur ta dinit, me siguri dhe me bindje, Gjithsesi do ta shihni xhehennemin. Edhe një herë, me siguri do shihni me të dy sytë! Pastaj, atë ditë, do të pyetni patjetër për kënaqësitë. Pasha kohën! Njeriu me siguri është në humbje, Përveç atyre të cilët besojnë dhe bëjnë vepra të mira dhe të cilët porosisin për drejtësi dhe i rekomandojnë njëri-tjetrit durim. Vaj halli për secilin shpifës – tallës, I cili grumbullon pasuri dhe e numron, Dhe mendon se pasuria e tij do ta bëjë të pavdekshëm, Po, si jo! Ai me siguri do të jetë i hudhur në xhehennem! Por a e di ti ç’është xhehennemi? Zjarr i këndellur i All-llahut, I cili do të futet thellë dei në zemër. Ai mbi ta do të jetë i ngujuar, Në një shtyllë të zgjatur. A nuk e ke parë se ç’bëri Zoti yt me poseduesit e elefantit? A nuk e shndërroi dredhinë e tyre në dështim! Dhe dërgoi kundër tyre tufa zogjësh, Që i gjuani ata me njëfarë guri nga balta e pjekur, Dhe i bëri sikur një gjeth i brejtur! Për shkak të shprehisë së kurejshitëve, Prirjes së tyre që të udhëtojnë dimër e verë, Le të adhurojnë Zotin e këtij tempulli, I cili i ushqen të uriturit dhe i mbron nga frika. A e pe atë i cili përgënjeshtron atë botë? Po ai është i cili e refuzon ashpër bonjakun Dhe nuk e ndihmon të varfërin në ushqim. Pra, të mjerët ata që kryejnë namazin, Por të cilët janë indiferentë në namazin e tyre, Dhe të cilët vetëm eksponohen, Dhe pengojnë dhënien e lëmoshës. Ne të dhamë ty, me të vërtetë, të mira shumë të mëdha, Prandaj falu dhe preje kurbanin për Zotin tënd! Ai që të urren ty, me siguri, ai është fatprerë. Thuaj: “O mosbesimtarë, Unë nuk adhuroj atë çka adhuroni ju, Por as ju nuk adhuroni atë që adhuroj unë, Unë nuk jam adhurues i atyre që ju i adhuroni, Por edhe ju nuk jeni adhurues të asaj që adhuroj unë. Ju keni fenë tuaj, kurse unë kamë fenë time”. Kur vjen ndihma e fitorja e All-llahut, Dhe i sheh njerëzit që po hyjnë në fenë e All-llahut grupe-grupe, Ti madhëroje Zotin tënd me lavdërata dhe kërko falje nga Ai! Ai me të vërtetë e pranon pendimin. Ju thafshin dy duart Abu Lehebit, siç iu kanë tharë! Nuk e bëri pasanik pasuria e tij, e as ajo çka e ka fituar. Ai do të hyjë në zjarr të këndellur, Edhe gruaja e tij, drubartësja, Në qafën e saj ka një litar të përdredhur. Thuaj: “Ai është All-llahu, Një, i vetmi! All-llahu është mbrojtës i gjithkujt, Nuk ka lind as është lindur, Dhe askush Atij nuk i përngjet. Thuaj: “Kërkoj mbështetje te Zoti i agimeve; Nga e keqja që e krijon, Dhe prej së keqes së natës së errët, kur terri mbulon, Edhe prej së keqes së ngatërrimtarit që ngatrresa trillon, Edhe prej së keqes së egoistit, kur egoizmi e kaplon”! Thuaj: “Mbështetem te Zoti i njerëzve, Sundues i njerëzve Zoti i njerëzve, Nga e keqja e djallit – mbrapshtanit, I cili fut huti në zemrat e njerëzve, Nga exhinët dhe njerëzit. /************************************************** * * @id sq.mehdiu * @language sq * @type translation * * @english_name Feti Mehdiu * @native_name Feti Mehdiu * * @source Tanzil.net * * @last_modified February, 7 2016 * @isDefault No * **************************************************/